Βλέποντας κάποιος τα δέκα πρώτα λεπτά του τελικού καταλάβαινε πως ούτε η Λαρίσα Ρικέλμε, ούτε η έτερη ξανθιά μιμήτριά της, ούτε όλες οι σέξι κερκιδοπερσόνες της Παραγουάης μαζί, θα γλίτωναν την ομάδα του Χεράρδο Μαρτίνο από το στραγγαλισμό της στα χέρια των Ουρουγουανών.

Η "Σελέστε" έκανε κάτι ουδόλως ξένο προς την ιστορία της. Με χαρακτηριστικά που τη σημαδεύουν εδώ και πολλές δεκαετίες, επιβεβαίωσε το βάρος της γαλάζιας αυτής φανέλας και κατέκτησε την 15η κούπα στο Κόπα Αμέρικα, ξεπερνώντας την Αργεντινή μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Το έπραξε, μένοντας πιστή στην παράδοσή της και στο μαχητικό πνεύμα που συνοδεύει συλλήβδην το λαό της ες αεί.

Η μετάγγιση της αγωνιστικότητας

"Η garra charrúa είναι η ιδιοσυγκρασία μας. Όλοι οι Ουρουγουανοί το έχουν όχι μόνο οι ποδοσφαιριστές. Πάντοτε σπρώχνουμε τους εαυτούς μας προς το καλύτερο, πάντα θέλουμε να βγαίνουμε πρώτοι. Ανέκαθεν μας άρεσαν οι δύσκολες προκλήσεις και για μας, το ποδόσφαιρο αποτελεί μια δύσκολη πρόκλιση", δήλωνε με περίσσια περηφάνια ο Βαλντεμάρ Βικτορίνο, παλιός διεθνής ποδοσφαιριστής της Ουρουγουάης των 70s.

Η φυλή των charrúas , ήταν μια από τους πολλούς αυτόχθονες πληθυσμούς της Λατινικής Αμερικής, που βίωσε στο πετσί της τις συνέπειες της συναναστροφής με τους "πολιτισμένους" σφαγείς από την Ευρώπη. Οι καλύβες τους βρίσκονταν κατά μήκος του ποταμού Γκουαρανί στη νότια Βραζιλία, και κυρίως στη σημερινή Ουρουγουάη.

Μεταξύ 30ου και 35ου παράλληλου, με πρόσωπο τον Ατλαντικό και πάντα... σφήνα σε Αργεντινή και Βραζιλία

Η στρατηγική θέση της Ουρουγουάης έκανε την περιοχή σημείο διένεξης για τους Ίβηρες, ήτοι τους Πορτογαλόφωνους Βραζιλιάνους και τους Ισπανόφωνους Αργεντινούς. Περήφανοι πολεμιστές οι charrúas, αν και χρόνο με το χρόνο ο πληθυσμός τους μειωνόταν δραματικά από τις επιθέσεις των κατακτητών και τις πρωτόγνωρες ασθένειες, φρόντισε να πέσει δίνοντας τη μάχη του με τους εισβολείς, ως το τέλος.

Μέσα από πολλούς και αιματηρούς αγώνες, το υποψήφιο προτεκτοράτο Αργεντινής και Βραζιλίας κατόρθωσε να αποκτήσει την ανεξαρτησία του και να κάνει τα πρώτα του βήματα σαν κρατική οντότητα στη Νότιο Αμερική. Οι σύχγρονοι Ουρουγουανοί θεωρούν πως το μαχητικό πνεύμα που κληρονόμησαν από τους ντόπιους ιθαγενείς, η garra charrúa (δύναμη των τσαρούας ελεύθερα), διαπνέει και ευδοκιμεί σε κάθε έκφανση της ζωής τους.

Αγάλματα των charrúas στο Μοντεβιδέο. Ακόμη και σήμερα οι Ουρουγουανοί τους αποδίδουν φόρο τιμής

Κι όπως έχουν αποδείξει αλλεπάλληλες φορές, το ποδόσφαιρο είναι μια από αυτές.

H ομάδα των θαυμάτων

Κι αν το έπος του "Μαρακανά" αποτελεί (δικαιολογημένα) τον κολοφώνα της δόξας της "Σελέστε" λόγω του βαθμού δυσκολίας και σημασίας που είχε το εν λόγω κατόρθωμα, σίγουρα δεν είναι η μοναδική περίπτωση που τούτο το ποδοσφαιρικό έθνος έδειξε πόσο ξεχωριστό είναι.

Το 1924, μια ομάδα από τη Λατινική Αμερική ήρθε στην Ευρώπη για να λάβει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα διεξάγονταν στο Παρίσι. Tαλαιπωρημένοι από το μακροήμερο θαλάσσιο ταξίδι τους και αναγκασμένοι να κοιμούνται σε βαγόνια δεύτερη θέσης, οι Ουρουγουανοί έφτασαν κατάκοποι στη γαλλική πρωτεύουσα.

Όλοι οι αλαζόνες Ευρωπαίοι θεώρησαν αξιολύπητους εκείνους τους καημένους φτωχούς ποδοσφαιριστές που ταξίδεψαν από τόσο μακριά. Ωστόσο γρήγορα κατάπιαν τη γλώσσα τους, γιατί ο παγοπώλης Πέδρο Τσεά, ο μανάβης "Περούτσο" Πετρόνε, ο μαρμαράς Νέστορ Νασάτσι, ο λουστράκος Χοσέ Λεάντρο Αντράντε, πρώτος νέγρος παίκτης σταρ, και οι υπόλοιποι… κακομοίρηδες κόντρα σε κάθε προσδοκία πήραν το χρυσό μετάλλιο με χαρακτηριστική ευκολία. Μάλιστα, στην πορεία της η "Σελέστε" προς τον τίτλο σκόρπισε με 7-0 τους Γιουγκοσλάβους και με 5-1 τους οικοδεσπότες Γάλλους.

Οι... φτωχούληδες που πήραν το χρυσό μετάλλιο το 1924 στο Παρίσι. Φωτογραφία της γαλλικής εφημερίδας "L' Equipe"

"Αυτό είναι το αληθινό ποδόσφαιρο! Ό, τι ξέραμε μέχρι σήμερα ήταν μια απλή μαθητική ψυχαγωγία" δήλωνε έκπληκτος ο συγγραφέας Ανρί ντε Μοτερλάν. Όντως, οι Ουρουγουανοί είχαν φέρει επανάσταση στο παιχνίδι με τις κοντινές τους πάσες και τις ξαφνικές αυξομειώσεις του ρυθμού, συγκριτικά με το μονότονο αγγλικό στυλ της καμινάδας.

Το repeat στην Ολυμπιάδα του Άμστερνταμ τέσσερα χρόνια αργότερα κόντρα στην ανταγωνίστρια Αργεντινή, δεν ήταν πλέον καθόλου απρόβλεπτη εξέλιξη. Έχοντας σαρώσει τα πρωταθλήματα Νοτίου Αμερικής (6 κούπες σε 12 τουρνουά) πλέον με τα δύο χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια, η Ουρουγουάη θεωρείτο τότε, η κορυφαία ομάδα στον πλανήτη.

Στιγμιότυπα από τις δύο κατακτήσεις χρυσών μεταλλίων της Ουρουγουάης, το 1924 & 1928

Βασίλισσα στο Σεντενάριο

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου παρέδωσε τη διεξαγωγή του πρώτου Μουντιάλ στη χώρα των charrúas αφού ανέλαβε να καλύψει τα έξοδα των συμμετεχόντων. Η διοργάνωση αποκτούσε παράλληλα ιστορικό χαρακτήρα, αφού το 1930 συμπληρώνονταν 100 χρόνια από την ανεξαρτησία του λατινοαμερικανού κράτους.

Η Ουρουγουάη έφτασε στον τελικό του νεότευκτου σταδίου "Σεντενάριο" και μπροστά σε 93.000 αφιονισμένους θεατές θα αντιμετώπιζε, όπως και στην Ολυμπιάδα του ’28, τη μόνη ομάδα στον κόσμο που μπορούσε να την κοντράρει, την Αργεντινή.

Οι παίκτες του Αλμπέρτο Σουπίτσι βρέθηκαν να χάνουν με 2-1 στην ανάπαυλα αλλά με αντεπίθεση διαρκείας στο δεύτερο μέρος κατάφεραν να υποτάξουν τους Αργεντινούς με 4-2, χάρη στα γκολ των Σέα, Ιριάρτε και Κάστρο. Η Ουρουγουάη ήταν Παγκόσμια Πρωταθλήτρια και το γεγονός πανηγυρίστηκε ξέφρενα απ’ όλο το λαό. "Είχαν μεγαλύτερο πάθος και το άξιζαν" είχε δηλώσει λυπημένος ο Αργεντινός Πάντσο Βαράγιο. Το πνεύμα της garra, φαίνεται ότι πλανιόταν στον ουρανό του "Σεντενάριο" εκείνο το καλοκαιρινό απόγευμα του Ιούλη.

Η γενιά εκείνων των "κακομοίρηδων" τα κατάφερε ξανά. Ο πρώτος τελικός Παγκοσμίου Κυπέλλου βρήκε πρωταθλήτρια τη "Σελέστε"

Παράλληλα, "Η Ουρουγουάη έδειξε ότι δεν ήταν ένα λάθος. Το ποδόσφαιρο ανέσυρε τη μικροσκοπική αυτή χώρα από τη σκιά της παγκόσμιας ανωνυμίας. Η γαλάζια φανέλα ήταν η απόδειξη της ύπαρξης ενός έθνους", έγραψε καθόλου άδικα ο συγγραφέας Εντουάρδο Γκαλεάνο.

Οι πρώτοι Παγκόσμιοι πρωταθλητές, ήρωες στα μάτια του λαού

Τα κατορθώματα συνεχίζονται

Στο Μουντιάλ της Βραζιλίας το 1950 κόντρα σε όλους και σε όλα οι Ουρουγουανοί κατέκτησαν το δεύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο στην ιστορία τους. Ο αρχηγός Ομπντούλιο Βαρέλα και οι συμποδοσφαιριστές του νίκησαν την οικοδέσποινα "Σελεσάο" (αναλυτικότερα εδώ) στο τελευταίο παιχνίδι και βύθισαν στο πένθος μια ολόκληρη χώρα, αλλά αυτός τους ο άθλος δε θα ήταν ο τελευταίος καθώς το ένδοξο παρελθόν είχε δώσει τα εχέγγυα για λαμπρό μέλλον.

Η "Σελέστε" θα συνέχιζε να πρωταγωνιστεί, όχι όμως τόσο στα Μουντιάλ, αφού με τον καιρό το περιθώριο για ρομαντισμούς ξεθώριαζε και πέραν της αναλαμπής (4η θέση) το 1970 στο Μεξικό, δεν είχε να επιδείξει κάτι αξιόλογο σε σχέση με τα περασμένα μεγαλεία.

Αντιθέτως, το Κόπα Αμέρικα ήταν πάντα το στοιχείο της και τα χουνέρια που έχει κάνει στους δύο άσπονδους γείτονες της η Ουρουγουάη, πολύ δύσκολα ξεχνιούνται. To 1967 νίκησε την Αργεντινή στο κρισιμότερο ματς και κατέκτησε το τρόπαιο, ενώ στους διπλούς τελικούς του 1985 το θύμα ήταν η Βραζιλία. Κορυφαία στιγμή αποτελεί η διοργάνωση του 1987, όπου είχαμε σκηνικό α λα 2011.

Οι "charrúas", με ηγέτη τον μυθικό Έντσο Φραντσέσκολι και δείχνοντας απίστευτο θράσος, απέκλεισαν στα ημιτελικά την Παγκόσμια Πρωταθλήτρια, οικοδέσποινα και απόλυτο φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου Αργεντινή του Ντιέγκο Μαραντόνα. Στον αμφίρροπο τελικό με τη Χιλή, η Ουρουγουάη επικράτησε με 1-0 και σήκωσε την κούπα μέσα στο "Μονουμεντάλ", όπως θα έκανε και 24 χρόνια αργότερα.

Απέκλεισε την Αργεντινή και πήρε την κούπα μέσα στο σπίτι της. Η ιστορία επαναλήφθηκε

Ο ασυναγώνιστος "Πρίγκιπας" Φραντσέσκολι, στο λυκόφως της καριέρας του θα οδηγούσε σε τρίτο Κόπα Αμέρικα την εθνική του ομάδα το 1995, με τη Βραζιλία να είναι για μια ακόμη φορά η χαμένη, αφού ηττήθηκε στα πέναλτι. Από τότε πέρασαν 16 χρόνια μέχρι να επιστρέψει η "Σελέστε" στην κορυφή του νοτιοαμερικανικού ποδοσφαίρου, και το έπραξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο.

El Príncipe. Ο Φραντσέσκολι σηκώνει το Κύπελλο

στον ουρανό του Μοντεβιδέο, το 1995

Μπαίνοντας σε μια νέα εποχή

Ίσως είναι ο μοναδικός προπονητής που θα μπορούσε να το πετύχει. Το κοφτερό μυαλό του και η βαθιά γνώση του αθλήματος έκαναν τον Όσκαρ Ταμπάρες κληρονόμο της κιβωτού της ποδοσφαιρικής παράδοσης της Ουρουγουάης. Οι συμπατριώτες του αναγνωρίζουν στο πρόσωπό του τον εκλεκτό που θα μπορούσε να συμφιλιώσει τους παίκτες της εθνικής ομάδας με την ένδοξη ιστορία του παρελθόντος. Πίστευαν ότι θα μπορούσε να γαλουχήσει αυτή την εξαιρετική φουρνιά ποδοσφαιριστών με τα ιδανικά της παλιάς σχολής και φυσικά με το πνεύμα της garra, όπως κατηχούσε τα σχολιαρόπαιδα στα κείμενα του Εντουάρδο Γκαλεάνο όντας δάσκαλος στο επάγγελμα, εξ' ου και το παρατσούκλι "Μαέστρο".

Όσκαρ Ταμπάρες, ένας πραγματικός δάσκαλος και του ποδοσφαίρου

Στην πρώτη του θητεία όπου κράτησε δυο χρόνια, ο Ταμπάρες έφερε την Ουρουγουάη μια ανάσα από την κατάκτηση του Κόπα Αμέρικα του 1989, αλλά ηττήθηκε από τη Βραζιλία του Ρομάριο και του Μπεμπέτο. Περίμενε καρτερικά όμως μια δεύτερη ευκαιρία. Και όταν ήρθε, την άρπαξε από τα μαλλιά.

Από το 2006 και μετά που ανέλαβε ξανά τα ηνία, η Ουρουγουάη έφτασε στα ημιτελικά του Κόπα Αμέρικα στη Βενεζουέλα, κατέκτησε την 4η θέση στο Μουντιάλ της Ν. Αφρικής (μετά από 40 χρόνια) και πλέον είναι πρωταθλήτρια Νοτίου Αμερικής για πρώτη φορά από την εποχή του Φραντσέσκολι. Ο Μουσλέρα, ο Αλβάρο Περέιρα, ο αρχηγός Ντιέγκο Λουγκάνο, ο Αρέβαλο Ρίος, ο Έντισον Καβάνι και φυσικά ο Ντιέγκο Φορλάν με τον Λουίς Σουάρες, πήραν άριστα στις εξετάσεις του δασκάλου και επανέφεραν την Ουρουγουάη στα υψηλά κλιμάκια του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.

Αφιέρωμα στην πορεία της Ουρουγουάης στο Μουντιάλ του 2010

Στο Κόπα Αμέρικα της Αργεντινής η "Σελέστε" φάνηκε τακτικά πιο προετοιμασμένη από οποιονδήποτε αντίπαλό της. Αγωνιστικά άνετη είτε με το 4-4-2 είτε με τρία στόπερ στην άμυνα, ο "Μαέστρο" γνωρίζει πραγματικά και όχι στα λόγια, να παίρνει το 100% από κάθε ποδοσφαιριστή του. Το να βλέπεις έναν παίκτη όπως ο Φορλάν να τρέχει στο 75' πίσω από τη σέντρα για να κόψει την αντεπίθεση του αντιπάλου, δε συναντάται εύκολα σε ποδοσφαιρικό σύνολο.

"Μοναδικοί", λέει η ουρουγουανική "Diario Deportivo" μετά τη νίκη επί της Παραγουάης στον τελικό (video άνωθεν)

Η Αργεντινή, πάνοπλη και με όλα τα μεγάλα της ατού συν το αβαντάζ της έδρας, όχι μόνο δεν κέρδισε το τρόπαιο αλλά στον προημιτελικό με την Ουρουγουάη πήρε ένα καλό μάθημα για το τι σημαίνει πάθος για τη νίκη και ποδοσφαιρικά... άντερα. Αν οι Αργεντινοί με αυτό το υλικό που έχουν, διέθεταν αυτή την ατσαλένια θέληση για επιτυχία των αντιπάλων τους, ίσως ήταν κάθε φορά πρωταθλητές κόσμου.

"Έτσι δεν πάει πουθενά. Χωρίς ψυχή, χωρίς οργάνωση, χωρίς μια τακτική ιδέα παίζοντας 11 εναντίον 10 για 48' λεπτά". Δυστυχώς για την Olé, ο αντίπαλος τα είχε όλα αυτά (video άνωθεν)

Τα μεθεόρτια του μεγάλου θριάμβου της "Σελέστε" έφεραν 70.000 ανθρώπους στο θρυλικό "Σεντενάριο" για να γευτούν το νέκταρ από την κατάκτηση του Κόπα Αμέρικα. Πλέον, με 2 Παγκόσμια Κύπελλα, 2 χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια και 15 Κόπα Αμέρικα, η Ουρουγουάη έχει τους περισσότερους τίτλους στη Νότιο Αμερική ξεπερνώντας πια και την Αργεντινή.

Ατέλειωτα πανηγύρια στον ποδοσφαιρικό ναό του ουρουγουανικού ποδοσφαίρου, το θρυλικό "Σεντενάριο"

Δε συγκρίνονται με τα 5 αστέρια της Παγκόσμιας Βασίλισσας "Σελεσάο", αλλά για ένα έθνος τριών εκατομμυρίων που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο χώρες με κολοσσιαία ποδοσφαιρική παράδοση, το να κοιτάει στα μάτια Αργεντινούς και Βραζιλιάνους είναι αν μη τι άλλο τεράστιο κατόρθωμα. Συν τοις άλλοις, οι πιτσιρικάδες Ουρουγουανοί της Under-17 έφτασαν στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου και εκείνοι της Under-20 είναι ανάμεσα στα φαβορί για το Παγκόσμιο της Κολομβίας που ξεκινά στο τέλος του μήνα, δείχνοντας ότι το μέλλον θα έχει έντονα γαλάζια απόχρωση.

Το μυστικό λοιπόν για τις επιτυχίες της Ουρουγουάης, βρίσκεται σε αυτή τη μαγική ψυχοσύνθεση της garra που περνάει από γενιά σε γενιά με θρησκευτική ευλάβεια; Ίσως, αλλά ας δούμε τι έχει να πει και ο Ντιέγκο Φορλάν, που είναι πια ο τρίτος πρωταθλητής στην οικογένειά του: "Η λέξη φίλος είναι πολύ σοβαρή λέξη, αλλά με τα παιδιά είμαστε φίλοι εδώ και πολλά χρόνια. Είμαστε κοντά μέσα και έξω από το γήπεδο. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να συμβεί σε μια ομάδα, αλλά το τώρα το ζω".

Μια ομάδα, μια αγκαλιά

Οι παίκτες της "Σελέστε" πέραν από μια ποδοσφαιρική ομάδα, είναι μια σπουδαία παρέα. Μια σπουδαία παρέα που τραβώντας το παραπέτασμα της ιστορίας, μπορεί να κοιτάξει πίσω στο χρυσό παρελθόν της και να αντικρίσει κατάματα τον Κάρλος Πιεντιμπένε, το Χοσέ Λεάντρο Αντράντε, τον Ομπντούλιο Βαρέλα, τον Έντσο Φραντσέσκολι και τους υπόλοιπους ποδοσφαιρικούς της ήρωες.

Ο "Μαέστρο" Ταμπάρες, έχει πλέον κάθε λόγο να χαμογελά.