Η αποστολή του Παναγιώτη Κονέ στη διαπραγμάτευση με το Ολιβιέ Εντσάμ ήταν εξ αυτών που σχηματίζουν το προφίλ ενός τεχνικού διευθυντή. Τον 'ψήνουν' και τον 'μεγαλώνουν'. Έως ότου ο Γάλλος απαντήσει καταφατικά στην ΑΕΚ και ταξιδέψει στην Αθήνα για να υπογράψει, ο Έλληνας διαπραγματευτής κυνηγούσε, μάλλον, κάτι σχεδόν υπερβατικό. Ναι μεν είχε λάβει το ελεύθερο από τη διοίκηση της Ένωσης ν' ανεβάσει την οικονομική προσφορά στα επίπεδα που θα μετέτρεπαν τον 25χρονο χαφ στον πιο ακριβοπληρωμένο του νέου ρόστερ, ταυτόχρονα όμως ο Κονέ έκανε... εκστρατεία να τον πείσει ότι όντως "εδώ θα πας μπροστά και όχι πίσω", κόντρα στη 'έξωθεν κακή μαρτυρία' για τη φθαρμένη εικόνα του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Το αν μη τι άλλο βασιλικό, για τα δεδομένα της ομάδας, συμβόλαιο που του έδωσε, έχοντας φτάσει μέχρι το 1.1 εκατομμύριο ευρώ ετησίως, ενισχυμένο από διάφορα μπόνους επίτευξης στόχων, ήταν παραπάνω από δελεαστικό, αλλά όχι η βασική προτεραιότητα του Εντσάμ. Κάθε επιλογή του μέχρι σήμερα, άλλωστε, ήταν πρωτίστως εξαρτημένη από το αγωνιστικό σκέλος και την προοπτική: πόσο θα έπαιζε, τι ρόλο θα είχε, πώς θα τον εκμεταλλεύονταν. Σε δεύτερο επίπεδο πόσα χρήματα θα κέρδιζε από τα κλαμπ στα οποία ανήκε. Τον ένοιαζε να παίζει. Να τον υπολογίζουν. Και η ΑΕΚ αυτό του το χαρίζει απλόχερα.

Το σχολείο σε δεύτερη μοίρα

Ο Γάλλος μέσος, με τις ρίζες από το Καμερούν, έχει πλάσει μια ιδέα για τον εαυτό του στο μυαλό του και δεν την αλλοιώνει. Δείχνει ανένδοτος να τροποποιήσει τη σκέψη τους, τον αφήνει -μάλλον- αδιάφορο μια τέτοια προτροπή. Μεγαλώνοντας στα προάστια του Παρισιού (περιοχή Λονζιμό), το ίδιο σκεφτόταν απ' όταν πρωτοκλώτησε την μπάλα στα 8 του. "Το ποδόσφαιρο είναι όλη μου η ζωή και το μοναδικό πράγμα που έκανα σωστά από τότε που γεννήθηκα", έχει αναφέρει στο παρελθόν ο Εντσάμ, ο οποίος λίγο μετά τα 10 εντάχθηκε για πρώτη φορά σ' ένα σύνολο παιδιών με τακτικό προσανατολισμό, σχέδιο και ομαδικό πνεύμα. Ήταν στην πόλη Σενεβιέρ, 50 χλμ. από το κέντρο της πρωτεύουσας. Ακολούθησε άλλη μια αντίστοιχη ομάδα πιτσιρικιών στο Ορμεσόν.

Ως το 2006. Δεν άργησε, φυσικά, ν' αντιληφθεί πως η μοίρα του δεν προέβλεπε κάτι άλλο για το μέλλον του. Σωστά ή όχι, γρήγορα "επικεντρώθηκα αποκλειστικά σε αυτό". Έχει ομολογήσει ανοικτά πως "δεν ήμουν ένας λαμπρός μαθητής", χωρίς να θέλει να πείσει ένα παιδί πως "πρέπει απαραίτητα ν' αφήσει πίσω το σχολείο" για να τα καταφέρει. Αυτός έκανε άλλη θυσία, εγκαταλείποντας τον χορό του δρόμου (breakdance, hip-hop) στον οποίο είχε επίσης έφεση και του άρεσε εξίσου. Ενδεχομένως λιγότερο, αν και τους εναέριους πανηγυρισμούς όταν σκοράρει δεν τους έχει αφαιρέσει από το ρεπερτόριό του. Το ίδιο πνεύμα εξακολουθούσε να τον καθοδηγεί ακόμη κι όταν μετανάστευσε οικογενειακώς στον Καναδά. Συμμετείχε για μία διετία (2006-08) σε διάφορες παραλλαγές (futsal), εκπροσωπώντας μάλιστα τη χώρα σε διεθνές τουρνουά, εν είδη Παγκοσμίου Κυπέλλου για προεφήβους. "Όταν πήγα στην άλλη πλευρά του κόσμου, στον Καναδά, το μοναδικό πράγμα που έκανα ήταν να παίζω το ποδόσφαιρο".

Η παλιννόστηση τον βρήκε αρχικά στα τμήματα υποδομής της Σεντ-Μαΐρ, της (δεύτερης) Παρί της πρωτεύουσας, αλλά κυρίως της Χάβρης, οι άνθρωποι της οποίας τον εντόπισαν και φρόντισαν για τη μεταφορά του στα εφηβικά τμήματα το 2010. Ήταν πια 14ων. Από σύμπτωση ή επιλογή, η συγκυρία ήταν απολύτως ταιριαστή για ό,τι ακολούθησε. Το κλαμπ της Νορμανδίας επένδυε (και εξακολουθεί να πράττει αναλόγως) τεράστια ποσά στο αναπτυξιακό κομμάτι και ο Εντσάμ έγινε αυτομάτως ένα πολύτιμο πρότζεκτ πάνω στο οποίο έπεσε όλος ο οργανισμός. Του άρεσε προφανώς. Γινόταν πέταλο της άνθισης του γαλλικού ποδοσφαίρου και άρχισε να φαντάζεται μια επαγγελματική καριέρα σε top class ομάδα.

Στη Σίτι του Βιεϊρά και του Τουρέ

Το καλοκαίρι του 2012 εμφανίστηκε, όχι ξαφνικά, η Μάντσεστερ Σίτι. Τα νέα είχαν διασχίσει γρήγορα τη Μάγχη. Καθόλου μικρό να τον διεκδικεί η πλέον ανερχόμενη δύναμη του αγγλικού ποδοσφαίρου ακριβώς μετά το πρώτο πρωτάθλημά της στη σύγχρονη εποχή της. Κολακεύτηκε. Θα γινόταν παίκτης του Πατρίκ Βιεϊρά, που τον θαύμαζε από μικρός, με την προοπτική να εξελιχθεί σε συμπαίκτη του Γιαγιά Τουρέ, τον οποίο είχε ως πρότυπο θέλοντας να του μοιάζει. Δαπανήθηκε 1.5 εκατομμύριο ευρώ για να φορέσει τα γαλάζια του ουρανού, ν' αφήσει την πατρίδα του και να ξενιτευτεί δεύτερη φορά στη ζωή του. Αυτή τη φορά επαγγελματικά. Ο παλαίμαχος άσος και νέος προπονητής του τον έκανε να "νιώθω ευπρόσδεκτος" από την πρώτη στιγμή. Πίστευε ότι λόγω γλώσσας θα βρουν άμεσα σημείο επαφής. Έγραφαν τότε στην Αγγλία πως η πορεία του θυμίζει εκείνη του Πολ Πογκμπά που 'χε ήδη ενταχθεί στο αντίπαλο δέος (Μάντσεστερ Γιουνέιτεντ) ως προϊόν της Χάβρης επίσης.

Φαινομενικά οι συγκυρίες ήταν ευνοϊκές, στην πράξη η πορεία του ήταν αντιστρόφως ανάλογη, αφού έπαιξε μόνο 9 ματς με την Κ19. Κράτησε πικρία μέσα του, διότι "πίστεψα πως κάτι μπορώ να κάνω, αλλά με την πάροδο του χρόνου κατάλαβα ότι δεν είναι πραγματικά ο παίκτης που μετράει, αλλά περισσότερο η οικονομική πτυχή". Έφυγε για τη Serie A πριν καν ο Πογκμπά γίνει μέλος της Γιουβέντους. Αυτός κατέληξε στη Γένοβα, δανεικός στην Τζένοα. Για να βρει χρόνο και να αναπτύξει τα τρωτά σημεία του. Ήταν επιλογή του Τζιάν Πιέρο Γκασπερίνι, τον θεωρούσε ξεχωριστό. "Είναι σπουδαίος", επαναλάμβανε διαρκώς.

Ήταν στα 19 του όταν άρχιζε να συλλέγει 90λεπτά. Στην πρώτη σεζόν μέτρησε 18 ματς και στη δεύτερη άλλα 23, σε πρωτάθλημα και κύπελλο. Πέτυχε 3 γκολ, όλα το 2016-17, και μοίρασε 1 ασίστ. Στο ενδιάμεσο , βέβαια, είχε έρθει ο Ίβαν Γιούριτς. Ο Κροάτης τον έφερνε κυρίως από τον πάγκο, χρησιμοποιώντας τον σε πολλές θέσεις και ρόλους, με συνέπεια να μην υπερβεί τα 1.000 λεπτά στο σύνολο. Δεν τον κάλυπτε σε καμία περίπτωση η διαχείριση και δεν δίσταζε να εκφράζει ενστάσεις με τη συμπεριφορά. Άμεσα (κάνοντας παράπονα) ή άμεσα (παραβίαση εσωτερικού κανονισμού). Ο Αντρέα Μαντορλίνι που ανέλαβε εκ των υστέρων προσπάθησε να τον κερδίσει ξανά, αλλά δεν ήταν εύκολο πια.

Η Τζένοα έγινε... Σέλτικ

Ο Εντσάμ ήδη έψαχνε να φύγει γι' αλλού. Ούτως ή άλλως η 'ροσομπλού' δεν σκόπευαν να ενεργοποιήσουν την οψιόν αγοράς ή να διαπραγματευτούν μείωσή της. Ένιωθε από καιρό ανεπιθύμητος και δεν έφταιγε μόνο ο χρόνος συμμετοχής. Είχε άλλα ζητήματα. "Στην πραγματικότητα δεν δέχθηκα ρατσισμό, δεν με αποκάλεσαν 'βρωμερό μαύρο'. Ωστόσο μερικές φορές, όταν έχανα την μπάλα, μπορούσα να αισθανθώ να με αποδοκιμάζουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο". Είχε θυμηθεί πως "σε αγώνα με την Μπολόνια όταν πήγα για προθέρμανση, οι δικοί μας οπαδοί μου φώναζαν ζητώντας μου να γυρίσω στο Μάντσεστερ Σίτι. Γνώριζαν ότι ακούω τα πάντα". Ήταν η μέρα που δεν άντεξε, έσπασε και αντέδρασε απαντώντας.

Όλη αυτή την περίσταση εκμεταλλεύτηκε τεχνηέντως η Σέλτικ, ποντάροντας στο γεγονός ότι θα του έδινε φανέλα βασικού. Τα 5 εκατομμύρια ευρώ που έδωσε το καλόκαίρι του 2017 ήταν ένα συμβατικό ποσό για την αξία του Εντσάμ. Αποδείχθηκε μια δαπάνη που... άξιζε τα λεφτά της. Ήταν, αναμφίβολα, η πιο παραγωγική εποχή της καριέρας του. Ο Μπρένταν Ρότζερς είχε ανάγκη τα προσόντα του (άριστο κοντρόλ, προστασία της μπάλας, κάθετο παιχνίδι, πάσα με τη μία, καλά χτυπήματα, επαφή με τα δίχτυα) και αυτός τον Μπρένταν Ρότζερς για να βρει τον εαυτό του. Ο πρώην προπονητής της Λίβερπουλ τον έφερε πιο πίσω κι αυτό τον βόλεψε πολύ, γιατί οργάνωνε και κουβαλούσε μπάλα από νωρίς. Με 8 γκολ και 6 ασίστ έκανε άριστη αρχή. Όχι πως προπονητής και παίκτης δεν αντιμετώπισαν μεταξύ τους προβλήματα, κυρίως προς το τέλος της θητείας του νυν 'αφεντικού' της Λέστερ στη Γλασκώβη. Όπως συνέβη αργότερα με τον Νιλ Λένον, που τον διαδέχθηκε στα ηνία. Ο σταδιακός παραγκωνισμός του Εντσάμ ήταν βέβαιο πως θα φέρει σύντομα το τέλος.

Έδιωξε τον Βίλας-Μπόας χωρίς να φταίει

Ένας τραυματισμός και η περιπέτεια με τον κορονοϊό άρχισαν να του στερούν αυτό που τον κάλυπτε περισσότερο από καθετί. Έμεινε εκτός δράσης για ένα μήνα. Η αντίστροφη μέτρηση έληγε. Σε 3,5 χρόνια έπαιξε συνολικά 147 αγώνες, 5 εκ των οποίων σε ομίλους του Champions League. Σημείωσε 24 γκολ, κέρδισε 6 τίτλους. Μέχρι τον Γενάρη του 2020. Η συμφωνία με τη Μαρσέιγ δουλευόταν από τους ανθρώπους του για μήνες. Έχει παραδεχθεί πως είναι οπαδός της Παρί Σεν Ζερμέν, αλλά δεν ήταν κακό που κοίταξε το επαγγελματικό συμφέρον του. "Είναι ο μεγαλύτερος σύλλογος στη Γαλλία και έχει πετύχει σπουδαία πράγματα εντός κι εκτός συνόρων", υπογράμμιζε.

Τον κόσμο επιχείρησε να τον κερδίσει, τον Αντρέ Βίλας-Μπόας ποτέ. Ήταν πρόβλημα το γεγονός πως η απόκτησή του δεν είχε την έγκριση του Πορτογάλου, αλλά ήταν επιθυμία του αθλητικού διευθυντή, Ισπανού Πάμπλο Λογκόρια. Ο προπονητής της Ολιμπίκ δεν είναι ψέμα ότι έψαχνε αφορμή για να φύγει. Είχε τρομοκρατηθεί από την εισβολή οπαδών στο προπονητικό κέντρο, εξαιτίας μιας σειράς αποτυχημένων αποτελεσμάτων, και με δεδομένο ότι είχε ήδη χάσει το βασικό έρεισμά του εντός του κλαμπ, τον Άντονι Θουμπιθαρέτα, ένιωθε μετέωρος. Όταν ένα πρωί έμαθε ότι ο Εντσάμ υπέγραψε συμβόλαιο, έστειλε επιστολή παραίτησης και ενημέρωσε τον Τύπο.

"Δεν θέλω τίποτα. Θέλω απλώς να φύγω, χωρίς χρήματα", σημείωνε στη συνέντευξη της 2ας Φεβρουαρίου ο Βίλας-Μπόας κι εξηγούσε ότι "είναι ακριβώς ο παίκτης που απέρριψα. Δεν συμφωνώ με την πολιτική του συλλόγου, ο οποίος έχει ζήσει τα πάντα αυτά τα δύο-τρία χρόνια". Η επίσημη Μαρσέιγ απαντούσε επιθετικά κατηγορώντας τον Πορτογάλο για στάση "που βλάπτει σοβαρά τον οργανισμό και όσους εργάζονται καθημερινά γι' αυτόν". Προανήγγειλε μάλιστα "πειθαρχικές κυρώσεις". Δεν αποδέχθηκε την παραίτηση, αντ' αυτού δόθηκε εντολή απόλυσής του. Μεσολάβησε ένας μήνας έως ότου βρεθεί η φόρμουλα απεγκλωβισμού.

Ο Εντσάμ δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί ο Μπόας μιλούσε τόσο υποτιμητικά για το πρόσωπό του. Ο ίδιος ήταν βέβαιος ότι "αποτελεί πλεονέκτημα για τη Μαρσέιγ να έχει έναν ποδοσφαιριστή σαν εμένα, καθώς θα φέρω την προσωπικότητά μου και πολλή θετικότητα για να κάνουμε υπέροχα πράγματα μαζί". Είχε κάνει πρεμιέρα, για 45 λεπτά, στο ματς κυπέλλου με την Οσέρ. Άλλα 27 λεπτά έπαιξε στο 0-0 με την Μπορντό που ακολούθησε για το πρωτάθλημα, ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου. Μόνο που το νέο περιβάλλον του δεν τον... αγάπησε. Ούτε ο Χόρχε Σαμπάολι, που ήρθε αρχές Μαρτίου, για να βάλει την τάξη στο χάος. Ο Εντσάμ προσπαθούσε ν' αποδείξει ότι αξίζει να παίζει, αλλά δεν επαλήθευσε τις φιλοδοξίες-προσδοκίες που κουβαλούσε μαζί του. Ο Γάλλος χαφ εμφανίστηκε για λίγο σε άλλα τρία παιχνίδια της Ligue 1, με την τελευταία εμφάνισή του να διαρκεί όσο οι... καθυστερήσεις.

Μια τρομερά οδυνηρή κατάσταση για τον 25χρονο, που αλλιώς φανταζόταν την επιστροφή του στη Γαλλία. Όντως αναγνωρίζει ότι "το ποδόσφαιρο δεν λέει ψέματα", αλλά την ίδια ώρα ξέρει πολύ καλά "δεν μπορώ να ζήσω χωρίς ποδόσφαιρο"! Η ΑΕΚ ποντάρει στην εξάρτησή του από αυτό.