Στο Σάο Πάολο η εβδομάδα της έναρξης του παγκοσμίου κυπέλλου ξεκίνησε με μια τεράστια απεργία των υπαλλήλων των μέσων μαζικής μεταφοράς – απεργία που δημιούργησε τη Δευτέρα συνθήκες κυκλοφοριακού χάους στη μεγαλύτερη βραζιλιάνικη πόλη.

Την πλήρωσαν και οι παράγοντες της Fifa που χρειάστηκαν πάνω από δυόμισι ώρες για να φτάσουν από το διεθνές αεροδρόμιο στα ξενοδοχεία τους. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια από την τοπική κυρίως κυβέρνηση η απεργία αυτή να σταματήσει ώστε την Πέμπτη ειδικά να διευκολυνθεί και η πρόσβαση των χιλιάδων ποδοσφαιρόφιλων που έχουν εισιτήριο στο Σάδιο της Κορίνθιανς για το εναρκτήριο ματς της Βραζιλίας με την Κροατία.

Κυρίως αν δεν λειτουργεί το μετρό, σταματά η λογική του ανθρώπου για το πώς μπορεί να μετακινείται εδώ ο κόσμος: το Σάο Πάολο έχει πάνω από είκοσι εκατομμύρια κατοίκους, είναι σαν πέντε πόλεις στη συσκευασία της μίας, αλλά οι υποδομές της, (δρόμοι εντός πόλης, κυκλοφοριακές περιφερειακές αρτηρίες κτλ) είναι πολύ χαμηλού επιπέδου.

Είμαι εδώ περίπου δυο μέρες και ομολογώ ότι δεν διακρίνω κάποιο ενθουσιασμό για την έναρξη του παγκοσμίου κυπέλλου. Ειδικά στο Σάο Πάολο, που έχει υπάρξει η έδρα όλων των διαμαρτυριών που έγιναν στη Βραζιλία για τα κόστη του Μουντιάλ αλλά και των Ολυμπιακών που ακολουθούν, από την άνοιξη του 2013 κι έπειτα, η παγωμάρα είναι για την ώρα διάχυτη. Συνέβη σε γενικές γραμμές στην πόλη κάτι πολύ απλό.

Ενόψει μιας τουριστικής εισβολής, η οποία αναμένεται στη χώρα, η Βραζιλία ξαφνικά, από τον Ιανουάριο του 2013 κι έπειτα άρχισε να ακριβαίνει. Κι αν τους ντόπιους δεν απασχολούν οι τιμές των ξενοδοχείων και των τοπικών εστιατορίων, δεν ισχύει το ίδιο για τις τιμές των εισιτηρίων στα μέσα μεταφοράς, αλλά και των αγροτικών προϊόντων, του γάλατος, του κρέατος κτλ. Ειδικά ο τριπλασιασμός της τιμής του εισιτηρίου του μετρό ώστε να υπάρξουν έσοδα για βελτιώσεις σταθμών και γραμμών – βελτιώσεις κατά τα άλλα απαραίτητες – έγινε αιτία για μια σειρά από μεγάλες διαδηλώσεις τις οποίες η αστυνομία αντιμετώπισε πολύ σκληρά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον Ιούνιο του 2013 μέχρι και σήμερα υπάρχουν στα δημόσια κτίρια ακόμα και συρματοπλέγματα, ώστε να γίνεται πιο δύσκολα μια πιθανή εισβολή. Από την άλλη σε μια χώρα στην οποία ο βασικός μισθός δεν ξεπερνά τα 280 ευρώ (675 ρεαλ) και η οποία έχει χιλιάδες ανέργους δεν θα μπορούσε να μην υπάρξει αντίδραση για την κατά 20% αύξηση του κόστους ζωής την τελευταία διετία.

Πόσο μάλλον όταν, ειδικά στο Σαο Πάολο, κατά τη διάρκεια των έργων ανακατασκευής του γηπέδου της Κορίνθιανς που θα φιλοξενήσει το ματς της έναρξης Βραζιλία – Κροατία, είχαμε κι ένα πλήθος από εργατικά ατυχήματα που στοίχισαν τη ζωή σε δυο εργάτες και στάθηκαν αιτία για να τραυματιστούν άλλοι δέκα.

Απέναντι σε προβλεπόμενες διαμαρτυρίες υπήρξαν λανθασμένες πολιτικές αντιδράσεις. Αρχικά η πρόεδρος της Βραζιλίας κ. Ντίλμα Ρούσεφ ξεκίνησε μια πολιτική περιοδεία με τον μέντορά της κ. Λούλα, που σκοπό είχε να καταδείξει τηλεοπτικά την πρόοδο της χώρας τα τελευταία χρόνια, πρόοδο που κατά τη γνώμη της αμφισβητεί μια θράκα διαδηλωτών που δεν βλέπει το γενικό καλό: το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξουν επιθέσεις στα συνεργεία του τηλεοπτικού σταθμού Tv Record που κατηγορήθηκε για κυβερνητική προπαγάνδα – όπως είναι κατανοητό οι καταγγελίες του τηλεοπτικού σταθμού που ακολούθησαν μεγάλωσαν την ένταση.

Το δεύτερο λάθος το έκανε ο πρόεδρος της Fifa κ. Σεπ Μπλάτερ, που κατηγόρησε τους οργανωτές των διαδηλώσεων ότι «εκμεταλλεύονται τη δύναμη του παγκοσμίου κυπέλλου, για να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου για πολιτικά ζητήματα, ξεχνώντας ότι η Βραζιλία είναι πατρίδα του ωραίου ποδοσφαίρου»: η δήλωση θεωρήθηκε εκτός τόπου και χρόνου.

Το πράγμα έγινε χειρότερο, όταν η ιταλική εφημερίδα Republica μετέδωσε μια δήλωση του Μπλάτερ που φέρονταν να λέει ότι « το ποδόσφαιρο είναι σημαντικότερο από το αίσθημα του ανικανοποίητου που κουβαλάνε οι άνθρωποι» - η δήλωση δεν έγινε ποτέ ακριβώς έτσι, αλλά η αναπαραγωγή της φούντωσε τη διαμαρτυρία!

Ακολούθησαν δυο ακόμα δηλώσεις που έριξαν λάδι στη φωτιά: η μία του αντιπροέδρου της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της χώρας Μάρκο Πόλο ντε Νέρο που είπε ότι «η Βραζιλία είναι μια χώρα στην οποία η αστυνομία δεν διστάζει και να πυροβολήσει κάνοντας καλά τη δουλειά της» και η άλλη είναι του Πελέ, που επιστρατεύοντας την κουταμάρα του είπε ότι «ένα εκατομμύριο το πολύ Βραζιλιάνοι διαμαρτύρονται υπερβολικά, ενώ όλοι οι υπόλοιποι ζουν για να χαρούν τη Σελεσάο».

Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα ενάμισι χρόνο μετά την πρώτη διαδήλωση η φλόγα για διαμαρτυρία να παραμένει άσβεστη μολονότι σε πέντε μεγάλες πόλεις ακυρώθηκε η αύξηση της τιμής των εισιτηρίων στα μέσα μαζικής μεταφοράς, που ήταν και το σπίρτο που την άναψε.

Στη Fifa λένε πως στη διάρκεια του μουντιάλ όλα θα κυλήσουν ήσυχα και πως πριν αρχίσει ένα παγκόσμιο κύπελλο συχνά πυκνά υπάρχουν διαμαρτυρίες – υπήρξαν και στη Νότιο Αφρική π.χ. Προβάλουν επίσης πολύ τις δηλώσεις του υπουργού Τουρισμού της Βραζιλίας κ. Φλάβιο Ντίνο που ισχυρίζεται ότι από τα 9,2 εκατ ευρώ που στοίχισε η διοργάνωση (περίπου 27 εκατ ρεάλ) τα 8 και κάτι θα γυρίσουν στη Βραζιλία χάρη και μόνο στην αύξηση του τουρισμού. Αν κρίνω από το πόσο άδειο από τουρίστες βρήκα χθες το κέντρο του Σάο Πάολο μου μοιάζει ως πρόβλεψη πολύ αισιόδοξη…