Είναι ο άθλος του Ολυμπιακού η μεγαλύτερη έκπληξη των φάιναλ-φορ; Ναι. Και μάλιστα όντας η χειρότερη ομάδα που κατακτά το τρόπαιο (μη βιάζεστε, διαβάστε παρακάτω). Μα από το -19; Πράγματι! Λες και βλέπαμε ως το 28' το "χτίσιμο" της πλοκής ενός έργου, που έφτασε στην κορύφωση της με το floater του Πρίντεζη.

Ο Ολυμπιακός έμοιαζε με το Ρόκι (εγώ φταίω δηλαδή που ο Κιριλένκο μοιάζει με τον συμπατριώτη του Ιβάν Ντραγκο;) που πρέπει πρώτα να φάει τις μπουνιές του, πριν κάνει μια ακόμη επική αντεπίθεση. Έτσι κι ο Ολυμπιακός, έφερνε ίντσα-ίντσα τον εαυτό του στη δύσκολη θέση, μέχρι ο από μηχανής Θεός (λέγε με Πρίντεζη) και το μαγικό χέρι του... σεναριογράφου, να αλλάξει την ιστορία. Από ένα σημείο γινόντουσαν όλα για να κερδίσει σε ένα φινάλε που έμοιαζε με το τέλος μιας ταινίας. Ή καλύτερα σαν την αρχή ενός ονείρου.

Ο Γιάννης Φιλέρης έγραψε για το masterpiece του Ντούσαν Ίβκοβιτς, οπότε θα μου επιτρέψετε να ασχοληθώ με δύο εκ των πρωταγωνιστών: τον Βασίλη Σπανούλη και τον Κώστα Παπανικολάου.

Για τον πρώτο αυτό το ευρωπαϊκό είναι μια τεράστια δικαίωση. Από το βράδυ της Κυριακής μπορεί να πάρει μια βαθιά ανάσα ανακούφισης, απαντώντας -κυρίως- στον εαυτό του για το αν πριν δύο καλοκαίρια έκανε τη σωστή επιλογή. Όταν αποφάσισε να φορέσει τα "κόκκινα" το έκανε με μεγάλο προσωπικό κόστος. Για αυτό αν κάποιος πρέπει να αισθάνεται λίγο περισσότερο δικαιωμένος είναι αυτός. Γιατί κακά τα ψέμματα: αυτή είναι η ομάδα του.

Κι αυτό ήταν κάτι που ζητούσε (το αν είναι δηλαδή ο Ολυμπιακός η ομάδα του Σπανούλη) όταν αποχωρούσε από τον Παναθηναϊκό για να διανύσει την τάφρο προς το αντίπαλο "στρατόπεδο". Οπότε αν κάποιος σήμερα τον ρωτήσει αν "άξιζε τον κόπο", δεν νομίζω να πει "όχι".

Ο Παπανικολάου από την άλλη ανέβηκε πολλά επίπεδα στην εκτίμηση μου. Πριν την προημιτελική σειρά με τη Σιένα ήταν απλά ένας ταλαντούχος νεαρός που είχε πάρει αρκετές ευκαιρίες -τις περισσότερες για την ακρίβεια από τους παίκτες της γενιάς του- κι είχε μείνει στάσιμος σε έναν δευτερεύοντα ρόλο. Ειδικά στο φάιναλ-φορ, όμως, ντύθηκε πρωταγωνιστής κι ήταν ο πιο αποφασιστικός παίκτης των Πειραιωτών. Αρχικά σταμάτησε το "κλειδί" της Μπαρτσελόνα τον Πιτ Μάικλ (4π) και στη συνέχεια κόντραρε στα ίσα τον MVP της διοργάνωσης, τον Αντρέι Κιριλένκο (12 πόντοι, 4 λάθη) κερδίζοντας τον μάλιστα σε δύο καθαρά προσωπικές φάσεις (εκτός γηπέδου και επιθετικό φάουλ).

Πέρα από την αμυντική του συνεισφορά ο Παπανικολάου κράτησε τον Ολυμπιακό στο δεύτερο δεκάλεπτο όταν έδωσε στην ομάδα του αυτό ακριβώς που χρειαζόταν: μια απειλή στην αδύνατη πλευρά. Όταν, δηλαδή, η άμυνα της ΤΣΣΚΑ έκλεινε όλη τη ρακέτα μετά το αρχικό ρήγμα (πικ-εν-ρολ Σπανούλη), χρειαζόταν ένας παίκτης στην απέναντι πλευρά να την... ξεκλειδώσει. Και το έκανε με διαφορετικούς τρόπους: κόψιμο στην πλάτη της άμυνας, φάουλ στο close-out, τρίποντο.

Δεν είναι εύκολο για έναν παίκτη που δεν δημιουργεί να γίνει πρωταγωνιστής. Θέλει συγκέντρωση, υπομονή, διάβασμα και αποφασιστικότητα. Τέσσερα στοιχεία που φαίνονται απλά, αλλά είναι δύσκολο να αποκτηθούν. Ο Παπανικολάου έκανε επίδειξη και των τεσσάρων. Στα 22 του χρόνια.

Πως γύρισε το ματς

Το ματς είναι στους 19 πόντους κι ο Ντούσαν Ίβκοβιτς βλέποντας τους δύο καλύτερους του παίκτες (Σπανούλη, Πρίντεζη) "σκασμένους" τους αποσύρει. Στο παρκέ σχηματίζουν την 5άδα οι Μάντζαρης, Σλούκας, Κέσελι, Πρίντεζης και Χάινς, μια ασυνήθιστη 5άδα, μια αναγκαστική λύση. Και με αυτή αρχίζει σιγά-σιγά η αντεπίθεση με την αμέριστη... συμπαράσταση των Γκόρντον-Σβεντ που έκαναν τη μια κακή επιλογή μετά την άλλη.

Γενικότερα ο Ολυμπιακός κατάφερε "σημαδεύοντας" τον Πρίντεζη να βάλει εύκολους πόντους, ενώ παράλληλα στάθηκε τυχερός ευστοχώντας σε τρία διαδοχικά τρίποντα με τους Μάντζαρη, Σλούκα και Κέσελι, για να ξαναχτυπήσει αργότερα ο Παπανικολάου σε μια δύσκολη προσπάθεια από τα 6.75.

Στα τελευταία 12 λεπτά στα οποία το 53-34 έγινε 61-62 (επμέρους 8-28) ο Πρίντεζης σκόραρε 12 πόντους, ενώ η ΤΣΣΚΑ το έριξε στο... ηρωικό μπάσκετ με τους περιφερειακούς να κάνουν κακές επιλογές. Ο Τεόντοσιτς έκανε άκυρο πήδημα, μεταφορά, τρία βιαστικά σουτ υπό πίεση. Μόνο αυτοκαλάθι δεν... έβαλε.

Οι Ρώσοι προσπάθησαν να αντιδράσουν (χωρίς υπομονή, όμως) βάζοντας τη μπάλα στο low-post. Ο Κρστιτς έκανε βήματα και ουσιαστικά το μόνο του κέρδος ήταν μερικές βολές. Ο Σισκάουσκας αποτέλεσε μια λύση, αλλά μετά το σκληρό φάουλ του Σπανούλη (επιβεβαίωση ότι ένα σκληρό φάουλ ισοδυναμεί με... πέντε καλές άμυνες) οι Μοσχοβίτες δεν τον έβαλαν να παίξει με πλάτη, ενώ στη συνέχεια ο ίδιος έκανε δύο συνεχόμενα άστοχα αμαρκάριστα σουτ.

Και φτάσαμε στις τελευταίες κρίσιμες φάσεις (εκεί όπου ο Ολυμπιακός είχε για 6ο παίκτη το άγχος που βάραινε τις πλάτες των Ρώσων) με τις 1/4 βολές της ΤΣΣΚΑ και το δύσκολο καλάθι του Πρίντεζη. Ο προσωπικός του αντίπαλος, ο Αντρέι Κιριλένκο έπεσε και πάλι θύμα του overhelping (ο κορυφαίος αμυντικός της Ευρωλίγκα, έχει αυτό το κακό συνήθεια να παρασύρεται συνεχώς σε βοήθειες) δίνοντας χώρο στον διεθνή φόργουορντ, που έβαλε ένα πραγματικά δύσκολο καλάθι, λόγω χρόνου, λόγω χεριού (το αριστερό του είναι το καλό σε τέτοιες φάσεις), λόγω θέσης.

Με λίγα λόγια αν η ερώτηση αφορούσε το "αν έγιναν όλα για να κερδίσει ο Ολυμπιακός", η απάντηση θα ήταν " στο 100%". Δεξί κροσέ, μπαμ και τέζα ο Ντράγκο.

Ο χειρότερος πρωταθλητής Ευρώπης

ΟΚ, ο τίτλος "ο χειρότερος πρωταθλητής Ευρώπης" είναι ένας από τους γνωστούς προβοκατόρικους και παραπλανητικούς. Απλά ερμηνεύει το ιδιόμορφο στατιστικό που θέλει τους "ερυθρόλευκους" να γίνονται η ομάδα με το μικρότερο ποσοστό νικών που κατακτά το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα.

Αυτό μπορεί να αποτυπώσει εν μέρει τη "μεταμόρφωση" των παικτών του Ντούσαν Ίβκοβιτς, αλλά και να δείξει ακόμη πιο έκδηλα την ανεπανάληπτη επιτυχία των Πειραιωτών.

Έχουμε και λέμε: ο Ολυμπιακός μπήκε στο φάιναλ-φορ (στην ανάλυση λήφθηκαν υπόψη τα ρεκόρ των ομάδων ως το φάιναλ-φορ, αφού σε αυτό ούτως ή άλλως έκαναν το 2 στα 2) με 12 νίκες στα 20 ματς. Το οποίο μεταφράζεται σε 60% ποσοστό επιτυχίας. Είναι το μικρότερο μεταξύ των πρωταθλητών των τελευταίων ετών.

Το δεύτερο χειρότερο ανήκει και πάλι στον Ολυμπιακό, αυτόν του 1997, ο οποίος είχε 13 νίκες σε 21 παιχνίδια, όπερ σημαίνει 61% ποσοστό νικών στην κορυφαία ευρωπαϊκή συλλογική διοργάνωση. Τρίτη στη λίστα έρχεται η Λιμόζ του Μπόζα Μάλκοβιτς, που επίσης (όπως η Παρτίζαν κι η Μπανταλόνα) είχε θεωρηθεί έκπληξη), έχοντας 10 νίκες στα 16 ματς μέχρι να φτάσει στο φάιναλ-φορ (63%).

Στον αντίποδα η πιο κυρίαρχη πρωταθλήτρια ομάδα είναι η Μπαρτσελόνα του 2010 (αυτή που νίκησε τον Ολυμπιακό), η οποία κατόρθωσε να φτάσει στην κορυφή με δύο μόλις ήττες. Το... απόλυτο ως το φάιναλ-φορ είχε κατορθώσει η ΤΣΣΚΑ του 2005 (με προπονητή τον Ίβκοβιτς), η οποία έμελλε να ηττηθεί για πρώτη φορά στη διοργάνωση στον ημιτελικό από την Κάχα Λαμποράλ (τότε Τάου).

Αναλυτικά η λίστα:

Χρονιά	Πρωταθλητής	Ρεκόρ	Ποσοστό
2012	Ολυμπιακός	12-8	60%
2011	Παναθηναϊκός	14-6	74%
2010	Μπαρτσελόνα	18-2	90%
2009	Παναθηναϊκός	15-5	75%
2008	ΤΣΣΚΑ	18-5	78%
2007	Παναθηναϊκός	18-4	81%
2006	ΤΣΣΚΑ	17-5	72%
2005	Μακάμπι	18-4	81%
2004	Μακάμπι	15-5	75%
2003	Μπαρτσελόνα	16-4	80%
2002	Παναθηναϊκός	17-3	85%
2001	Μακάμπι	19-3	87%
2000	Παναθηναϊκός	17-4	81%
1999	Ζαλγκίρις	16-4	80%
1998	Κίντερ	17-3	85%
1997	Ολυμπιακός	13-8	61%
1996	Παναθηναϊκός	13-6	68%
1995	Ρεάλ	11-5	68%
1994	Μπανταλόνα	11-5	68%
1993	Λιμόζ	10-6	63%
1992	Παρτίζαν	13-6	68%

Η μεταμόρφωση

Να είμαστε δίκαιοι. Ο Ολυμπιακός δεν έχει καμία σχέση με την ομάδα που ξεκίνησε τη χρονιά, αυτή που δεν έμοιαζε ικανή να κάνει ούτε μια εκτός έδρας νίκη. Δεν είναι μόνο ότι έγιναν αλλαγές (Λο αντί Λούκας, Ντόρσι αντί Χάουαρντ), αλλά επήλθε και αλλαγή στο rotation της ομάδας. Ο Σλούκας κέρδισε με το σπαθί του (και τον χαρακτήρα του) χρόνο συμμετοχής από τον άστατο Γκετσεβίτσιους, ενώ ο Μάντζαρης βγήκε μπροστά από τον Κατσίβελη.

Παράλληλα η ομάδα συνέχισε να "μεγαλώνει" μες στη χρονιά. Η φιλοσοφία του Ίβκοβιτς, που θέλει την ομάδα να κάνει όλη τη χρονιά τα ίδια πράγματα σε άμυνα κι επίθεση και το χτίσιμο να περιλαμβάνει ξεκάθαρους ρόλους, απέδωσε καρπούς. Το μπάσκετ δεν έχει να κάνει με τρικ και λαγούς από τα καπέλα. Είναι ζήτημα σκληρής δουλειάς.

Είναι η μεγαλύτερη έκπληξη;

Ο παραπάνω πίνακας λέει "ναι". Ο Ολυμπιακός ήταν το μεγαλύτερο αουτσάιντερ βάσει της χρονιάς του, έστω κι αν το τελικό σκορ δεν μαρτυρά ότι οι "ερυθρόλευκοι" μπήκαν στο φάιναλ-φορ παίζοντας στο "ταβάνι" τους. Βρισκόντουσαν, δηλαδή, στην καλύτερη δυνατή κατάσταση όπως δήλωσε στο Live Video Chat ο Γιώργος Μπαρτζώκας, ο τελευταίος προπονητής που αντιμετώπισε τους Πειραιώτες πριν την Κωνσταντινούπολη.

Το "μπαμ" που ακούστηκε στο "Σινάν Ερντέμ" μπορεί να συγκριθεί μόνο με αυτό που είχε πυροδοτήσει προ 20ετίας (στην ίδια πόλη) η Παρτίζαν του Ζέλικο Ομπράντοβιτς και ίσως με τους "Λιμουζό" του Μάλκοβιτς, που άφησαν πίσω τους μεγαθήρια όπως τη Ρεάλ του Σαμπόνις, τη Μπενετόν του Κούκοτς και τον καλύτερο ΠΑΟΚ όλων των εποχών.

Προσωπικά θεωρώ ότι αυτό που κατάφερε ο Ολυμπιακός πραγματικά δεν έχει ξαναγίνει και θα πρέπει να συνυπολογίσουμε την ανατροπή από το -19. Το μοναδικό ισχυρό πλεονέκτημα της Παρτίζαν (που επίσης νίκησε με ένα μεγάλο σουτ- αυτό του Τζόρτζεβιτς) στη σύγκριση είναι η εμπόλεμη κατάσταση στη Γιουγκοσλαβία, που υποχρέωνε τον ρούκι τότε Ομπράντοβιτς να προπονεί την ομάδα του εκτός συνόρων.

Ακόμη κι έτσι το αποτέλεσμα των υπολογισμών βγάζει: Ολυμπιακός.

Για σχόλια και ερωτήσεις υπάρχει το Twitter ( @stefanos_rose )