Δεν υπάρχει ποδοσφαιρόφιλος που έχει δει το Μουντιάλ του 1982 να μη θυμάται ... ένα παιχνίδι. Το ιστορικό 3-2 της Ιταλίας, τη ραψωδία του Πάολο Ρόσι κόντρα στην υπερηχητική Βραζιλία. Ακριβώς πριν από 32 χρόνια, σε ένα γήπεδο που δεν υπάρχει πια. Το Estadio Saria της Βαρκελώνης, παλιά έδρα της Εσπανιόλ

Ένα μαγικό ματς, μια τεράστια νίκη για τη Σκουάντρα Ατζούρα και μια τραγωδία για τη σελεσάο, που είχε σχεδόν πείσει όλο τον κόσμο ότι επιτέλους -εκείνη τη σεζόν- παρουσίαζε αν όχι μια καλύτερη, τουλάχιστον μια ισάξια ομάδα με τους "μάγους" του 1970.

Εκείνο το Μουντιάλ ήταν ίσως ένα από τα καλύτερα όλων των εποχών. Πρώτα απ' όλα ήταν το πρώτο που μεταδόθηκε σε έγχρωμη τηλεόραση στην Ελλάδα. Μαγικές στιγμές για μας τους τότε πιτσιρικάδες, που βλέπαμε ...χρώματα, μόνο όταν πηγαίναμε στο γήπεδο. Η μυσταγωγία μοναδική. Και ήταν η πρώτη χρονιά, που οι πιτσαρίες έκαναν ...χρυσές δουλειές, καθώς οι ιδιοκτήτες δεν άργησαν να σκεφτούν ότι μια τηλεόραση σε υπερυψωμένη θέση, θα γέμιζε το μαγαζί ασφυκτικά από κόσμο. Με τους αγώνες σε ευρωπαϊκή χώρα (Ισπανία) και σε ώρες για φαγητό (ειδικά τα βραδινά ματς) έκαναν την πίτσα συνώνυμη του ποδοσφαίρου και του Μουντιάλ (κι εμάς ... με αρκετά κιλά επιπλέον στο τέλος της διοργάνωσης).

Το Μουντιάλ 82 ήταν το πρώτο που είδαμε σε έγχρωμη τηλεόραση στην Ελλάδα και είχε μια Βραζιλία που έβγαζε μάτια, έστω αν δεν πήρε τον τίτλο

Ήταν επίσης το Μουντιάλ όπου οι ομάδες από 16 έγιναν 24. Αυτό σήμαινε περισσότερα ματς, πιο πολλές συγκινήσεις και η καθιέρωση της διοργάνωσης σε κορυφαίο γεγονός, ανά τετραετία, εφάμιλλο, αν όχι ανώτερο, των Ολυμπιακών Αγώνων. Ήταν το πρώτο Μουντιάλ που είδαμε τον Ντιέγκο Μαραντόνα, αλλά και μια ομάδα-έκπληξη, όπως η εξαιρετική Πολωνία που έφτασε μέχρι τον μικρό τελικό. Το Μουντιάλ της Γερμανίας που με ... μπουνιές (Σουμάχερ σε Μπατιστόν) και ανατροπές, έφτασε μέχρι τον τελικό, της σπουδαίας Γαλλίας των Πλατινί, Τιγκανά, Ζιρές, της Σ.Ένωσης του Λομπανόφσκι, ακόμη-ακόμη και μιας πολύ καλής ομάδας που είχε η Αγγλία η οποία ατύχησε γιατί στην πιο κρίσιμη στιγμή τραυματίστηκαν ο Κέβιν Κίγκαν και ο Τρέβορ Μπρούκινγκ.

Η απίθανη Βραζιλία...

Στην Ισπανία, λοιπόν, εμφανίστηκε μια από τις κορυφαίες ομάδες όλων των εποχών, έστω κι αν δεν κατέκτησε τον τίτλο. Έστω κι αν δεν έπαιξε καν στα ημιτελικά.

Ήταν η Βραζιλία του Τέλε Σαντάνα. Τέσσερα χρόνια πριν (το 1978 στην Αργεντινή) ο εκλέκτορας της "σελεσάο" Κλαούντιο Κουτίνιο είχε κατηγορηθεί για υπέρμετρο εξευρωπαϊσμό της ομάδας, έστω κι αν επί της ουσίας η Βραζιλία είχε πέσει θύμα του "περίεργου" 6-0 της Αργεντινής επί του Περού και του αποκλεισμού της από τον τελικό.

Ο Σαντάνα άφησε κατά μέρος τα πειράματα και επέλεξε μια κλασική βραζιλιάνικη ομάδα, που έπαιζε 4-2-2-2 και είχε την τύχη να διαθέτει μπακ όπως ο Ζούνιορ τέσσερις μέσους-ζογκλέρ (Φαλκάο, Σερέζο, Ζϊκο, Σόκρατες) και ένα σουτέρ-δυναμίτη όπως ο Έντερ.

Το 1978 δεν είχε συμπεριληφθεί στην αποστολή της Εθνικής, γιατί είχε τιμωρηθεί με 14 μήνες αποκλεισμό επειδή είχε ... κλοτσήσει ένα βοηθό διαιτητή, ενώ το 1981 τραυμάτισε σοβαρά με κλοτσιά στο πρόσωπο τον διεθνή γκολκίπερ Έμερσον Λεάο, που μάλλον θα έπαιζε βασικός στα γήπεδα της Ισπανίας.

Παίρνοντας, όμως, τον Σερζίνιο στην αποστολή για το Μουντιάλ, ο Τέλε Σαντάνα ήταν δύσκολο να επιλέξει και τον Λεάο Τη φανέλα του βασικού τερματοφύλακα, πήρε ο αναπληρωματικός γκολκίπερ του 1978, ο ελαφρά ...καραφλός, Βαλντίρ Πέρεζ.

Στο πρώτο κιόλας παιχνίδι της Βραζιλίας ο συμπαθής Βαλντίρ έδειξε γιατί έπρεπε όλοι να ανησυχούν. Οι Σοβιετικοί είχαν μια σπουδαία ομάδα (με κόουτς τον Βαλερί Λομπανόφσκι) αλλά το σουτ του Μπαλ στο 34 το απέκρουε και ο ... Κοστάνσο. Ο Βαλντίρ Πέρεζ, έμοιαζε ότι θα μπλοκάρει εύκολα την μπάλα, η οποία ξαφνικά βρέθηκε στα δίχτυα του και η Σ.Ένωση έμπαινε μπροστά με 1-0!

Χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια από τη Βραζιλία να γυρίσει το ματς και το κατάφερε χάρη στα γκολ του Σόκρατες και του Έντερ στο δεύτερο ημίχρονο (το 2-1, μάλιστα, τρία λεπτά πριν από το τέλος του ματς).

Η σελεσάο έπαιζε σπουδαία μπάλα, Ζϊκο, Σόκρατες, Έντερ και Φαλκάο ήταν απόλαυση. Και όλοι τους έδιναν τον πρώτο λόγο για την κατάκτηση του τροπαίου...

Το αντρόγυνο και μια κλοτσιά στον κώλο...

Αντίθετα, κανείς δεν εμπιστευόταν την Ιταλία. Πρώτα απ΄όλα οι ίδιοι οι Ιταλοί! Οι δημοσιογράφοι ειρωνεύονταν με άθλιο τρόπο την ομάδα τους, που στην πρώτη φάση ... ίδρωσε να προκριθεί και τα κατάφερε με τρεις ισοπαλίες!

Ναι, οι "ατζούρι" αγκομαχούσαν: 0-0 με την Πολωνία, 1-1 με το Περού, 1-1 με το πρωτοεμφανιζόμενο Καμερούν που έβαλε και το πρώτο του γκολ σε Παγκόσμιο Κύπελλο! Ο Εμπιντά ήταν αυτός που ισοφάρισε το γκολ του Γκρατσιάνι, ένα λεπτό μετά την επίτευξή του.

Ο Έντσο Μπέαρτζοτ (με την πίπα) παίζει χαρτιά με τον πρόεδρο της ιταλικής δημοκρατίας Σάντρο Περτίνι και τους Τζοφ-Τζεντίλε, στο αεροπλάνο της επιστροφής. Όλοι χαμογελούσαν, αλλά δεν ξεκίνησαν όλα έτσι

Οι Ιταλοί προκρίθηκαν με 3β και χάρη στα 2 γκολ που είχαν πετύχει συνολικά έναντι ενός του Καμερούν. Γλίτωσαν την ντροπή, όχι όμως και την χλεύη. "Ο Ρόσι και ο Καμπρίνι ζουν σαν αντρόγυνο" έγραψε (χωρίς να ντρέπεται) μια ιταλική εφημερίδα!

Πιο ... δυναμικός, ο πρόεδρος της ιταλικής ομοσπονδίας Αντόνιο Ματαρέζε, είχε δηλώσει οργισμένος μετά το 1-1 κόντρα στο Περού: "Αυτή η ομάδα είναι σκέτη ντροπή. Έτσι μου ρχεται να πάω στα αποδυτήρια και να τους ρίξω μια κλοτσιά στον πισινό"

Δεν δάγκωνε καλύτερα τη γλώσσα του; Θα το μετάνιωνε κάποιες μέρες μετά. Όταν η Ιταλία, θα ανέτρεπε τα πάντα...

Πήρα τον Ρόσι γιατί είναι ένας μεγάλος οπορτουνιστής μέσα στην περιοχή. Δεν χάνει ευκαιρία, που να μη τη μετουσιώσει σε γκολ

Ο Έντσο Μπέαρτζοτ, που είχε τσακωθεί ουκ ολίγες φορές με τους δημοσιογράφους (πολλούς τους είχε αποβάλλει από τις προπονήσεις) ήξερε ότι είχε στα χέρια του μια καλή ομάδα. Σίγουρα καλύτερη από εκείνη που είχε εμφανιστεί στα τρία πρώτα παιχνίδια. Στην ενδεκάδα του δέσποζε ο μακαρίτης Γκαετάνο Σιρέα, που έπαιζε λίμπερο όπως ο Μπεκενμπάουερ, δηλαδή οργάνωνε όλη την ομάδα αλλά και προσωπικότητες όπως ο Μπρούνο Κόντι, ο Μάρκο Ταρντέλι, ο Τζιανκάρλο Αντονιόνι, ο Αλεσάντρο Αλτομπέλι. Σπουδαίοι μπαλαδόροι. Κάτω από τα δοκάρια καθόταν ο πολύπειρος Ντίνο Τζοφ στα 40 του, ενώ ο Κλαούντιο Τζεντίλε αναλάμβανε να κάνει τη ζωή δύσκολη στον καλύτερο παίκτη των αντιπάλων.

Πάνω απ' όλα, όμως, η Ιταλία ευτύχησε σε εκείνο το Μουντιάλ να έχει τον μεγαλύτερο ...οπορτουνιστή όλων των εποχών. Τον Πάολο Ρόσι. Ο άνθρωπος που στο τέλος έβαλε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του στην όλη ιστορία, είχε ενσωματωθεί στην ιταλική αποστολή με το "έτσι θέλω" του Μπέαρτζοτ.

Όχι γιατί ο Ρόσι δεν το άξιζε. Τέσσερα χρόνια πριν το 1978, στην Αργεντινή, ήταν μόλις 21 ετών, αλλά πρόλαβε να βάλει τρία γκολ και να δώσει δυο ασίστ. Φορώντας τη φανέλα της Περούτζια, το 1978, είχε σκοράρει 24 γκολ στο καμπιονάτο. Ένας αγώνας, όμως, με την Αβελίνο στις 30 Δεκεμβρίου του 1978, αποδείχθηκε μοιραίος. Ο Ρόσι συμπεριλήφθηκε στους κατηγορούμενος για το τεράστιο σκάνδαλο στημένων αγώνων της εποχής (το περίφημο τοτονέρο). Ο ίδιος αρνήθηκε κάθε συμμετοχή, υποστηρίζοντας ότι όταν ένας αντίπαλος τον ρώτησε, αυτός απάντησε τελείως αθώα: "2-2; Όπως θέλεις".

Ο κόσμος, όμως, ήταν σκεπτικός. Ειδικά όταν άρχισε το Μουντιάλ και ο Ρόσι έμοιαζε με περαστικό και αμέτοχο στο παιχνίδι των "ατζούρι". Δεν θα αργούσε, ωστόσο, να ... απασφαλίσει

Πρώτα βγάζουμε νοκ-άουτ τον Μαραντόνα

Με βάση το σύστημα του Μουντιάλ 82, μετά την πρώτη φάση των ομίλων, αντί για νοκ-άουτ αγώνες, είχαμε και πάλι ... ομίλους (των τριών ομάδων). Με βάση τα αποτελέσματα, Βραζιλία και Ιταλία έπεσαν μαζί. Και ως τρίτη τους έκανε παρέα η Αργεντινή!

Ο "όμιλος του θανάτου" όπως ονομάστηκε όχι άδικα, πρόσφερε ένα σωρό συγκινήσεις. Η Αργεντινή, παγκόσμια πρωταθλήτρια από το 1978, είχε ξεκινήσει ανάποδα το Μουντιάλ, χάνοντας από το Βέλγιο με 1-0 χάρη σε ένα γκολ του Βάντεμπεργκ. Μια μέρα μετά τελείωνε ο πόλεμος στα Φόκλαντς, με την ταπείνωση των Αργεντίνων που ανακάλυπταν ότι η χούντα του Βιντέλα τους είχε φλομώσει στο ψέμα για την "περήφανη" νίκη επί των Βρετανών.

Ο αδερφός του Όσι Αρντίλες που έπαιζε στην αλμπισελέστε και το 1982, είχε σκοτωθεί στον πόλεμο. Δεν ήταν μια ευχάριστη κατάσταση, αυτή που είχε να αντιμετωπίσει ο Λουίς Σέζαρ Μενότι (μόνιμα με ένα τσιγάρο στο στόμα). "Δεν έφταιγαν τα Φόκλάντς. Αυτά είναι σαχλαμάρες. Το πραγματικό πρόβλημα ήταν άλλο. Στην Αργεντινή του 82, δεν μπορέσαμε να συνδυάσουμε δυο στοιχεία. Τους βετεράνους του 78 και τους νεότερους που ακολουθούσαν".

Ο Μαραντόνα στα 22 του είχε ενσωματωθεί στην ομάδα, αλλά ο αρχηγός ήταν ακόμη ο Ντανιέλ Πασαρέλα, υπήρχε ο ήρωας του 78, Μάριο Κέμπες. Οι Αργεντίνοι πάντως μετά την ήττα τους από το Βέλγιο, έκαναν δυο νίκες (4-1 την Ουγγαρία με τα δυο πρώτα γκολ του Μαραντόνα σε Παγκόσμιο Κύπελλο, 2-0 το Σαλβαδόρ) και πήγαν στον όμιλο του ... θανάτου.

Ο αγώνας Ιταλίας-Αργεντινής βρήκε τον Κλαούντιο Τζεντίλε να κυνηγάει τον Μαραντόνα μέχρι τις ...τουαλέτες. Ο μικρός δεν άντεξε στο ασφυκτικό μαν του μαν του μυστακοφόρου μπακ της Γιουβέντους. Η φανέλα του ξεχειλώθηκε και η Αργεντινή απορρυθμίστηκε. Η Ιταλία χτύπησε στο δεύτερο ημίχρονο, με τα γκολ των Ταρντέλι και Καμπρίνι σε διάστημα δέκα λεπτών (57 και 67). Η Αργεντινή έπεφτε με νοκ-ντάουν, καθώς το γκολ του Πασαρέλα στο 83, απλά έκανε το σκορ 2-1.

Οι Βραζιλιάνοι πανηγύριζαν. Είχαν σφιχταγκαλιάσει την πρόκριση στα ημιτελικά, καθώς εναντίον της Ιταλίας τους βόλευε και η ισοπαλία. Σε ένα ματς με την Αργεντινή, όπου είχε σκοράρει ο Σερζίνιο και ήταν εξαιρετικός ο Πέρεζ, όλοι ζούσαν σε στιγμές ... ευδαιμονίας.

Ο φόβος του ...Φαλκάο

Ο Φαλκάο, ένας προικισμένος χαφ, θεωρητικά αμυντικός μέσος, πρακτικά επιτελικός με ατέλειωτα τρεξίματα, προσπαθούσε να προειδοποιήσει τους συμπαίκτες του. Παίζοντας στο καμπιονάτο με τη φανέλα της Ρόμα, ήξερε πολύ καλά τους Ιταλούς: "Κάποιοι από τους συμπαίκτες μου έλεγαν ότι στο καμπιονάτο έβγαζα εύκολο χρήμα με τόσο άσχετους αντιπάλους. Τους προειδοποίησα ότι είναι πολύ καλύτεροι απ΄όσο έδειχναν τα αποτελέσματά τους".

Είχε δίκιο. Οι ατζούρι, πήγαιναν μόνο για ένα αποτέλεσμα. Και το Estadio Saria είχε γεμίσει ασφυκτικά από Ιταλούς και Βραζιλιάνους. Κάτω από τον καυτό ήλιο της Βαρκελώνης, ο ξεχασμένος Πάολο Ρόσι, χτύπησε μόλις στο 5'. Η σέντρα του Καμπρίνι τον βρήκε έτοιμο για την κεφαλιά και το 1-0.

Ήδη ο Τζεντίλε είχε πάρει στο κατόπι τον Ζίκο, όπως έκανε με τον Μαραντόνα. Ήταν η σκιά του σε όλο το ματς, μέχρι που του έσκισε και τη ... φανέλα.

Στο 12' πάντως, ο Ζίκο ξέφυγε από το μαρκάρισμά του και πάσαρε έξοχα στον Σόκρατες που είχε ξεκινήσει τη φάση. Άψογο πλασέ και 1-1 από τον γιατρό-ακτιβιστή, που έπαιζε μπάλα και κάπνιζε σα φουγάρο.

Οι Βραζιλιάνοι είχαν ανακτήσει τον έλεγχο και οι οπαδοί τους χόρευσαν στις εξέδρες. Στο 25' όμως ο Ρόσι έκλεψε τη μπάλα από το τραγικό λάθος της βραζιλιάνικης άμυνας, προχώρησε και εκτέλεσε τον Βαλντίρ Περέζ κάνοντας το 1-2. Η σάμπα σταματούσε για λίγο. Την ξαναξύπνησε στο 68' η βολίδα του Φαλκάο έξω από την περιοχή. Η σελεσάο ισοφάριζε και έπαιρνε ξανά το προβάδισμα.

Πέντε λεπτά αργότερα, οι Ιταλοί κέρδισαν κόρνερ. Η βραζιλιάνικη άμυνα έμοιαζε ακίνητη. Το σουτ του Ταρντέλι δεν το σταμάτησε κανείς. Δεν πήγαινε ... μέσα, αλλά εκεί παρεμβλήθηκε το πόδι του δαίμονα Ρόσι, που είχε κάνει ένα ανεπανάληπτο χατ τρικ. Σκορ 3-2! Ένα μεγάλο ματς. Πάρτε μια ιδέα:

Οι Βραζιλιάνοι αντεπιτέθηκαν λυσσασμένα. Ήταν η ώρα του Τζοφ, να κατευθύνει με μαεστρία την άμυνά του και να σώσει την ομάδα του. Οι Ιταλοί είχαν γράψει ένα έπος. Η Βραζιλία έφευγε απογοητευμένη. Σε καμιά περίπτωση, όμως, στιγματισμένη όπως συνέβη σε άλλες περιπτώσεις. Στην υποδοχή της ήταν χιλιάδες κόσμος που αποθέωσε την ομάδα για τις εμφανίσεις και το ποδόσφαιρο που έπαιξε....

"Μυρίζει σκατά ή μου φαίνεται";

Ο Αντόνιο Ματαρέζε είχε ξεχάσει τι έλεγε πριν από μερικές μέρες και όρμηξε στα αποδυτήρια να πανηγυρίσει με τον Μπέαρτζοτ και τους παίκτες. Εκείνη την ώρα οι περισσότεροι είχαν ορμήξει σε ένα ... δημοσιογράφο που τους είχε κάνει την δριμύτερη κριτική απ΄όλους.

Αργότερα, ο Αντόνιο Καμπρίνι θυμήθηκε ότι ένας συμπαίκτης του βλέποντας τον πρόεδρο της ιταλικής ομοσπονδίας να μπαίνει μέσα άνοιξε το παράθυρο και φώναξε: "Μυρίζει σκατά εδώ μέσα, ή μου φαίνεται;"

Ο Τζεντίλε... αγκαλιά με τον Ζίκο

Η υπόλοιπη ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή: Ο Ρόσι συνέχισε τα θαύματά του και στον ημιτελικό με την Ιταλία να κερδίζει την Πολωνία 2-0 χάρη σε δυο γκολ του Παμπλίτο. Η Σκουάντρα Ατζούρα με μπρίο και φαντασία κόντρα στο ποδόσφαιρο των ρομπότ όπως έλεγε και ο Γιάννης Διακογιάννης, νίκησε στον τελικό την Γερμανία 3-1 (Ρόσι, Ταρντέλι, Αλτομπέλι-Μπράιτνερ) και στέφθηκε παγκόσμια Πρωταθλήτρια.

Γονατιστή ολόκληρη η Ιταλία ζητούσε συγγνώμη από τον Μπέαρτζοτ και τους παίκτες, ενώ στην ιστορία έχουν μείνει οι πανηγυρισμοί του αείμνηστου προέδρου της ιταλικής Δημοκρατίας Σάντρο Περτίνι. Παρόλα αυτά ο πραγματικός τελικός για την Ιταλία ήταν το ματς με την Βραζιλία στις 5 Ιουλίου του 1982.

Ήταν ένας θρίαμβος. Μια ολική ανατροπή δεδομένων. Ένα ποδοσφαιρικό παραμύθι: " Ναι, δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ. Πώς να το ξεχάσω, άλλωστε, αφού ήμουν πρωταγωνιστής" σχολίαζε μετά από χρόνια ο Πάολο Ρόσι, που έκανε μεγάλη καριέρα με τη Γιουβέντους, μπήκε στην ομάδα της Ιταλίας το 1986 αλλά δεν έπαιξε δευτερόλεπτο. Σταμάτησε σε ηλικία 31 ετών και πέρασε στην ιστορία σαν ένας από τους μεγαλύτερους εκτελεστές όλων των εποχών.

" Αυτή η ήττα δεν ήταν καλή για το ποδόσφαιρο" είπε κάποτε ο Ζίκο, προσθέτοντας : "Θα ήταν όλα διαφορετικά αν είχαμε πάρει τη νίκη. Θα υπήρχε διαφορετική εξέλιξη στο ποδόσφαιρο, που έδωσε, πλέον, σημασία στο αποτέλεσμα με κάθε κόστος, στην καταστροφή του αντιπάλου και όχι στη δημιουργία..."

Την απάντηση την έδωσε ο μακαρίτης Έντσο Μπέαρτζοτ: " Το τρίτο γκολ της Ιταλία σημειώθηκε με έντεκα Βραζιλιάνους μέσα στην περιοχή τους. Επαναλαμβάνω μέσα στην περιοχή τους..."

Πηγές: Fourfourtwo, The Guardian, Fifa.com

Με βρίσκετε και στο twitter ως @yiannifil