Ο Κώστας Ρήγας βρίσκεται στα γήπεδα του μπάσκετ ... 55 χρόνια. Το 1958 εκδόθηκε το δελτίο του στον Αμύντα Υμηττού, από τον οποίο πήρε κάποια στιγμή μεταγραφή, για την ΑΕΚ στην οποία, όμως, δεν έπαιξε ποτέ.

Παίκτης, προπονητής, αλλά βασικά διαιτητής. Με τη σφυρίχτρα στο στόμα, έγραψε τη δική του ιστορία, που δεν μπορούσε παρά να έχει κατάληξη την συνεχή ενασχόλησή του με το μπάσκετ και την εντός του παρκέ απονομή της δικαιοσύνης.

Εξήντα εννιά χρονών, σήμερα, ο Ρήγας έχει μια ξεχωριστή παρουσία, παραμένει μια προσωπικότητα που επηρεάζει άμεσα το σπορ, σε διεθνές επίπεδο καθώς οι περισσότερες τροποποιήσεις των κανονισμών είναι δικές του ιδέες.

Η FIBA αποφάσισε να τον τιμήσει, με την είσοδό του στο “πάνθεον” του μπάσκετ. Να γίνει, δηλαδή, μέλος του Hall Of Fame της διεθνούς ομοσπονδίας. Ο τρίτος Έλληνας που πετυχαίνει κάτι τέτοιο, μετά τον Νίκο Γκάλη και τον Κώστα Δήμου. Η τιμή, όπως και να το πάρει κανείς, είναι μεγάλη.

Ο Κώστας Ρήγας μίλησε στο Sport24.gr, για την θέση που θα έχει, πλέον, στο “μουσείο του μπάσκετ”, θυμήθηκε περιστατικά, απάντησε στους επικριτές του, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα:

- Μισός αιώνας στο μπάσκετ; Δεν είναι και μικρή υπόθεση...

" Ναι, δεν είναι. Πέντε δεκαετίες. Πενήντα χρόνια; Πώς να το πω; Όχι τίποτε άλλο, αλλά ...προδίδουμε και την ηλικία μας, κι ας επέμενε ο Πάτρικ Μπάουμαν (ο γγ της FIBA) ότι το 2007 ήμουν, ακόμη, μικρός για να μπω στο Hall of fame. Τι μικρός; Άσπρισαν τα μαλλιά μας, για τα καλά. Κι έτσι κοιτάω καμιά φορά προς τα πίσω όλη τη διαδρομή και θυμάμαι τα λεγόμενα πέτρινα χρόνια, όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με το μπάσκετ. Πέτρινα γιατί παίζαμε σε τσιμεντένια γήπεδα, μάλλον.

Γιατί για μένα, όπως και τους συνομήλικούς μου πιστεύω, ήταν τα ωραιότερα της ζωής μας. Τα έκανα όλα. Έπαιξα μπάσκετ, έγινα προπονητής, ανέβασα μάλιστα ομάδες όπως ο Αρίωνας, η Δάφνη και το Ηράκλειο, πήρα μεταγραφή, αλλά πάνω απ΄όλα έγινα διαιτητής. Το αποφάσισα το 1964. Δεν μετάνιωσα ποτέ, γιατί έζησα πράγματα που θα τα θυμάμαι όσο ζω, σε μια διαδρομή, που ακόμη συνεχίζεται. Ξέρεις ότι λόγω του μπάσκετ, όλοι λησμονούν ότι από το 1962 εργαζόμουν και στην Εθνική Τράπεζα".

Ο τελικός του Λος Άντζελες

- Μια διαδρομή, από την οποία τι ξεχωρίζει; Ή μάλλον τί βρίσκεται στην κορυφή της;

" Εντάξει, ήταν πολλά. Αλλά, ακόμη και τώρα, θυμάμαι την ταραχή μου όταν το 1984 πήρα το χαρτί με τους ορισμούς για την τελική φάση των Ολυμπιακών Αγώνων. 'Εψαχνα να βρω ποιος ήταν δεύτερος διαιτητής, γιατί πίστευα ότι θα έμπαινα κάπου, σε κάποιον αγώνα, σα δεύτερος. Μετά από κάμποση ώρα συνειδητοποίησα ότι με είχαν ορίζει πρώτο διαιτητή του τελικού (ΗΠΑ-Ισπανία), μαζί με τον Ζανολίν.

Ήμουν ακόμη νέος (40 ετών τότε), δεν το περίμενα. Ένιωσα τεράστια ευθύνη. Θυμάμαι ότι δεν είχε γίνει γνωστός ο ορισμός μου και ο Φίλιππος Συρίγος έκανε τη μετάδοση από το στούντιο της ΕΡΤ στο Λος Άντζελες. Πριν αρχίσει το ματς, λέει “διακρίνω τη φιγούρα του Ρήγα. Αν πράγματι σφυρίζει στον τελικό πρόκειται για μια τεράστια επιτυχία”. Ήταν. Όπως ήταν και ο τελικός του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος το 1986. Μεγάλο ματς, με τεράστιους παίκτες...".

- Ο πιο ... δύσκολος παίκτης, που δεν θέλατε ποτέ να σφυρίξετε;

" Θα διάλεγα το Μιλάνο και τον Μενεγκίν. Ο τρόπος με τον οποίο έκανε πίβοτ, τα σπρωξίματα του και γενικά η συμπεριφορά του μέσα στο γήπεδο μάς έκανε όλους να είμαστε στην τσίτα...".

- Ποιο είναι το σφύριγμα που σου έχει μείνει χαραγμένο...

" Δεν ήταν μια εύκολη απόφαση, γιατί ήξερα ότι ο τελικός Τσιμπόνα-Ζαλγκίρις το 1986, ουσιαστικά έπαιρνε τέλος, αλλά δε μπορούσα να κάνω αλλιώς. Ο Σαμπόνις είχε χτυπήσει τον Νάκιτς, έπρεπε να τον αποβάλλω. Θυμάμαι ότι ο Λιθουανός δεν είχε καταλάβει τι ακριβώς υπέδειξα και τον πήρα από τη μέση, μέχρι να τον πάω στον πάγκο...".

- Είχες κι άλλες αντιδράσεις. Σαν εκείνη του Μπάρκλεϊ, το 1992

" Χα,χα. Τον Μπάρκλεϊ τον αντιπαθούσε λόγω της συμπεριφοράς του όλη η Βαρκελώνη. Σε εκείνο το ματς, έβαλε ένα καλάθι κι άρχισε να βρίζει τους φιλάθλους, να χειρονομεί και να κάνει σα...τρελός. Του έδειξα αμέσως τεχνική ποινή. Βάλατε μια φωτογραφία στο Sport24, με τους Τζόρνταν-Μάτζικ να συζητούν μαζί μου. Είναι η στιγμή, που τους εξηγώ τους κανονισμούς, γιατί οι Αμερικανοί δεν ήξεραν ότι τέτοια συμπεριφορά τιμωρείται με τεχνική ποινή".

Ο καλός ρέφερι "διαβάζει" το παιχνίδι

- Τελικά, πώς ορίζεται ένας καλός διαιτητής;

" Ο διαιτητής είναι λίγο απ΄όλα. Δάσκαλος, δικαστής, ψυχολόγος, γνώστης των κανονισμών. Πρέπει να τα έχει όλα αυτά για να μπει στο γήπεδο και να σφυρίξει. Όμως, αυτό που δεν διδάσκεται είναι το “διάβασμα του πνεύματος κάθε αγώνα”. Μερικοί το λένε “πολιτική”, ή “συμβιβασμό”, εγώ επιμένω ότι ο καλός διαιτητής, αυτός που έχει ταλέντο, είναι εκείνος που μπαίνει στο πνεύμα κάθε αγώνα και εφαρμόζει, φυσικά, τους κανονισμούς. Προφανώς, σε αυτό βοηθάει και η πείρα, αλλά πιστεύω ότι είναι και το στοιχείο που κάνει τους καλούς διαιτητές να ξεχωρίζουν από τις μετριότητες".

- Είναι το μπάσκετ το πιο δύσκολο σπορ να το διαιτητεύσει κανείς;

" Μαζί με το πόλο ναι. Θυμάμαι ακόμη στα ταξίδια μου στους Ολυμπιακούς Αγώνες, έκανα παρέα με τους συναδέλφους στο πόλο, έβλεπα και τους αγώνες. Στο πόλο ο διαιτητής φαντάζεται τι μπορεί να έχει γίνει κάτω από το νερό, δε βλέπει. Στο μπάσκετ μπορεί να βλέπει, αλλά σε κλάσματα δευτερολέπτου, πρέπει να υποδείξει το σωστό, σκεφτόμενος την φάση, τους κανονισμούς και το ίδιο βέβαια το παιχνίδι".

- Υπάρχει "τέλειος" διαιτητής;

" Αποκλείεται να ολοκληρωθεί ένα ματς και να μην έχουν γίνει λάθη. Είναι φύση αδύνατο. Το θέμα είναι να προσπαθείς κάθε φορά να σφυρίζεις το σωστό. Αυτός που κάνει τη δουλειά του καλά, είναι και ο καλός διαιτητής. Τελειότητα δεν υπάρχει. Όπως λένε, άλλωστε, “ένας τέλειος υπήρξε κι αυτόν τον σταυρώσαμε”. Ισχύει...".

- Πώς αντιδράει ο διαιτητής, ή ο προϊστάμενός του, για παράδειγμα εσείς στην Ευρωλίγκα, βλέποντας ένα σφύριγμα και μετά... καπάκι το ριπλέι, που αναδεικνύει το λάθος;

" Επαναλαμβάνω ότι λάθη αποκλείεται να μη γίνουν. Πιστεύω δε ότι όταν ο διαιτητής σφυρίξει κάτι είναι 100% βέβαιος αν έκανε λάθος, ή όχι. Το θέμα είναι πως θα συνεχίσει. Θα διορθώσει το λάθος με ...ισοφάριση σφυρίγματος, που είναι ό,τι χειρότερο, ή θα προσπαθήσει να μη κάνει λάθη στη συνέχεια. Προτιμώ το δεύτερο, φυσικά".

- Συμφωνείτε ότι οι διαιτητές εκπαιδεύονται εσαεί;

" Ναι. Δεν υπάρχει όριο, να πει κάποιος, πάει έφτασα μέχρι εδώ, τελείωσα. Πάντοτε, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Η τεχνολογία, άλλωστε, βοηθάει πλέον απεριόριστα. Όπως οι προπονητές και οι παίκτες κάνουν σκάουτινγκ στους αντιπάλους, έτσι και οι διαιτητές βλέπουν σε βίντεο και επιλεγμένα αποσπάσματα, ποιος είναι επιρρεπής στα αντιαθλητικά φάουλ, ποιος κάνει φλόπινγκ, ποιος κάνει αντικανονικά σκριν κλπ. Πάνε προετοιμασμένοι. Και φυσικά, ειδικά τώρα όπου το σπορ έχει γίνει πολύ γρήγορο, οι διαιτητές οφείλουν να είναι γυμνασμένοι. Είναι, πλέον, κανονικοί επαγγελματίες...".

- Ε, ναι. Δύσκολο να δούμε, πλέον, διαιτητές με κοιλιές. Στην εποχή σας, υπήρχαν...

" Ναι και κοιλιές και ... μούσια. Τώρα, είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε κάποιους κανόνες. Όχι εκκεντρικές εμφανίσεις, όχι φαβορίτες. Άντε, να έχουν μουστάκι, όπως εγώ (γέλια)".

- Γιατί γίνεται κάποιος διαιτητής;

" Υπάρχουν πολλοί λόγοι. Είναι το αίσθημα της δικαιοσύνης, που αισθάνεται κάποιος βλέποντας ένα αγώνα σα θεατής και θέλει να το απονείμει μέσα στο γήπεδο. Είναι, επίσης, ότι ζεις από κοντά μεγάλους αγώνες, μεγάλους αθλητές. Μπορεί, επίσης, να αρέσει και η προβολή, αλλά και η επαγγελματική ανέλιξη. Είναι και μεράκι η διαιτησία, δεν το συζητώ...".

Αλλάξαμε το μπάσκετ μαζί με τους προπονητές

- Συμπληρώνετε 13 χρόνια στην κορυφή της διαιτησίας στην Ευρωλίγκα. Πόσο ικανοποιημένος είναι ο Κώστας Ρήγας από το επίπεδο των διαιτητών αλλά και τι απαντάει σε όσους τον κριτικάρουν;

" Πρώτα απ' όλα πρέπει να πω ότι η πρόοδος της Ευρωλίγκας είναι δεδομένη. Χρόνο με το χρόνο, γίνεται καλύτερη, βελτιώνεται και αυτή τη στιγμή αποτελεί ό, τι καλύτερο υπάρχει στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Όσο για τη διαιτησία, ισχύει το ίδιο. Κάθε χρόνο γινόμαστε και καλύτεροι. Δεν το λέω εγώ, αλλά όσοι ήρθαν και μου έδωσαν συγχαρητήρια για το επίπεδο της διαιτησίας τόσο στα πλέι-οφ, όσο και στο φάιναλ-φορ...".

- Όχι όλοι, πάντως...

" Μιλάω για την συντριπτική πλειοψηφία των σωματείων και των ανθρώπων τους. Η αποδοχή ήταν τεράστια και αυτό δε μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς".

- Λάθη, δηλαδή, δεν έγιναν;

" Ποιός είπε το αντίθετο; Εγώ είμαι ενεργός όλο τον χρόνο, κρίνω, αξιολογώ και ορίζω τους διαιτητές. Επίσης τους τιμωρώ κιόλας, όταν χρειάζεται. Βλέπω όλους τους αγώνες, είτε ζωντανούς, είτε αν χρειαστεί σε βίντεο. Ξέρω καλά τι γίνεται. Αυτό το λέω σε όλους. Όπως τους λέω, όμως, ότι αυτό που δε μπορώ να κάνω είναι να ... βρίσκομαι μέσα στο γήπεδο και να σφυρίζω".

- Και όλα αυτά τα τρομερά που ακούστηκαν;

" Δεν με απασχολούν. Από τους γονείς μου έχω πάρει θρησκευτική μόρφωση. Συγχωρώ και ξεχνάω εύκολα".

- Για τι πράγμα μπορεί να υπερηφανεύεται ο Κώστας Ρήγας ότι έκανε στην Ευρωλίγκα;

" Η δουλειά μας ήταν από την αρχή να βοηθήσουμε τη διοργάνωση. Νομίζω ότι όλα αυτά τα 13 χρόνια, κάναμε πάρα πολλά. Το μπάσκετ έγινε ένα τελείως διαφορετικό σπορ και σε αυτό πιστεύω ότι έχουμε συμβάλλει κι εμείς, από την πλευρά μας. Θεωρώ ότι οι πρωτοποριακές μας συναντήσεις με τους προπονητές βοήθησαν πάρα πολύ στο να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο. Η συνεργασία με κορυφές του αθλήματος, όπως ο Ομπράντοβιτς, ο Ίβκοβιτς, ο Μεσίνα, ο Σκαριόλο και οι υπόλοιποι κόουτς, απέδωσε τα μέγιστα...".

- Πώς θα αισθανθείτε, εν τέλει, στις 19 Ιουνίου όταν θα εισέλθετε και τυπικά στο hall of fame;

" Δεν περιγράφεται το συναίσθημα. Κατ΄αρχήν είναι μεγάλη μου τιμή, που μπαίνω μαζί με άλλες 11 πολύ μεγάλες προσωπικότητες του μπάσκετ. Είναι τεράστια συγκίνηση που θα βρεθώ δίπλα στους άλλους δυο Έλληνες του μουσείου, το ιερό τέρας Νίκο Γκάλη και τον Κώστα Δήμου. Αλλά είναι και μεγάλη υπόθεση για μένα, που θα βρίσκονται εκεί η σφυρίχτρα μου, το γκρι παντελόνι, σαν παρακαταθήκη για τις επόμενες γενεές...".