Ήθελα να γράψω για την νέα EuroLeague που άρχισε με τις καλύτερες προϋποθέσεις, μοιάζει πολύ ανταγωνιστική κι ας λείπουν οι Ρώσοι. Η Φενέρ του κόουτς Ιτούδη έχει επιστρέψει δριμύτερη σε ρόλο κορυφαίου φαβορί, πήρε το ντέρμπι της Κωνσταντινούπολης μετά την πρώτη ήττα του Ολυμπιακού παραμένει η μόνη αήττητη στη διοργάνωση.

Έχει πολύ ενδιαφέρον η φετινή σεζόν, προφανώς είμαστε ακόμη στην αρχή, όμως προοιωνίζεται πολύ μεγάλη μάχη για την οκτάδα, ενδεχομένως μάλιστα να έχουμε και τρανταχτές εκπλήξεις στην τελική συγκρότησή της.

Από την άλλη όταν υπάρχει στο προσκήνιο η πληροφορία ότι η Euroleaue σκέφτεται να καθιερώσει για την ανάδειξη του πρωταθλητή την σειρά των τελικών, αντί του φάιναλ-φορ, όσο να' ναι υπάρχει θέμα και σοβαρό μάλιστα!

Ως αιτίες προβάλλονται οι φετινές δυσχέρειες για τη διεξαγωγή του Final Four, με το Κάουνας να δηλώνει αδυναμία ανάήψης της διοργάνωσης, ύστερα από σύσταση της λιθουανικής κυβέρνησης, μη διαθέσιμης για ... περιττά έξοδα.

Το να πάει το τουρνουά των τεσσάρων καλύτερων ομάδων απευθείας στο Ντουμπάι, ενώ ακόμη οι συζητήσεις με τους Άραβες δεν έχουν πάρει ουσιαστική μορφή μοιάζει, σχεδόν απίθανο, άρα θα ανακυκλωθούν ξανά... οι ίδιες πόλεις (Κωνσταντινούπολη, Βερολίνο, Κολωνία εκτός αν στην πορεία προκύψει κάτι διαφορετικό).

Δεν μιλάμε, βέβαια, για κατάργηση του Final Four από φέτος. Οι σκέψεις αφορούν το άμεσο μέλλον, με τους μετόχους -λέει- να συζητάνε το ενδεχόμενο της σειράς των τελικών και τον Μάρσαλ Γκλίκμαν που μαζί με τον Ντέγιαν Μποντιρόγκα έχουν αντικαταστήσει (για ένα χρόνο) τον Τζόρντι Μπερτομέου, θεωρεί τους τελικούς πλέι-οφ εμπορικότερο προϊόν από το F4.

Εντάξει, ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίζει αρκετά καλά τις ευρωπαϊκές ιδιαιτερότητες, δεν παύει όμως να προέρχεται από τις ΗΠΑ και το ΝΒΑ, όπου τα playoffs και οι κυρίως οι τελικοί αποτελούν το ... υπέρτατο μπασκετικό σόου.

Εδώ όμως είναι Ευρώπη, το φάιναλ-φορ έχει μια ιστορία από πίσω του, υφίσταται ανελλιπώς από το 1988 όταν διοργανώθηκε για πρώτη φορά στο Φλάντερς Εξπο της Γάνδης και έχει προσφέρει τις μεγαλύτερες συγκινήσεις που βίωσε ποτέ το ευρωπαϊκό μπάσκετ.

Κορυφαίες στιγμές, κορυφαίοι μπασκετμπολίστες, τεράστιοι προπονητές, μεγάλα σουτ, είτε εύστοχα, είτε όχι, στιγμές που έγραψαν την σύγχρονη ιστορία του σπορ διαμορφώθηκαν μέσα από την διαδρομή των Final Four, της πιο επιτυχημένης ιδέας που είχε η FIBA για την ανάπτυξη του μπάσκετ σε επίπεδο συλλόγων.

Ποιος θυμάται τη σειρά Μπολόνια-Ταού;

Είτε ζωντανά, είτε από την τηλεόραση, έχω παρακολουθήσει όλα τα Final Four από το 1988 και μετά. Αν και έχουν περάσει 34 χρόνια από την πρώτη διοργάνωση στο Βέλγιο, αν σκαλίσω την μνήμη μου, θα θυμηθώ αμέσως γεγονότα, φάσεις, στιγμές απ' όλες τις διοργανώσεις. Νομίζω ότι και όσοι είναι... σειρές μου, αλλά και διαθέτουν μάλιστα και καλύτερο "σκληρό δίσκο" στο μνημονικό τους, θα συμφωνήσουν.

Αντίθετα αν ρωτήσετε, ακόμη και τους πιο πιστούς φίλους της EuroLeague τι είχε συμβεί στην σειρά των τελικών ανάμεσα στην Βίρτους Μπολόνια την άνοιξη του 2001. Τότε που οι Ιταλοί αναδείχθηκαν πρωταθλητές Ευρώπης με 3-2 νίκες, έχοντας για πρωταγωνιστή και MVP τον Μανού Τζινόμπιλι.

Μα ναι, η Ευρωλίγκα στην πρώτη της κιόλας χρονιά, με την μπασκετική Ευρώπη ακόμη διχασμένη και την ταυτόχρονη διεξαγωγή της Σουπρολίγκας (που ολοκληρώθηκε με τελικό Μακάμπι-Παναθηναϊκού στο Final Four που είχε φιλοξενήσει το Παρίσι). Ήταν μια από τις καινοτομίες που ήθελε να παρουσιάσει η νεοσύστατη διοργάνωση, πιστεύοντας ότι έτσι θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ανάδειξη του πρωταθλητή.

Αποτέλεσμα; Μόλις την επόμενη σεζόν (το 2002) και ενώ η διοργάνωση είχε πλέον γίνει μία, αφού οι ομάδες της Σουπρολίγκας τάσσονταν στο πλευρό των "επαναστατών" της EuroLeague, επιστρέψαμε στο Final Four. Στη Μπολόνια, δηλαδή, όπου γίναμε μάρτυρες του παναθηναϊκού έπους απέναντι σε ομάδες φαβορί όπως η Μακάμπι στον ημιτελικό και η Βίρτους Μπολόνια στον τελικό, ανήμερα του Πάσχα.

Η ίδια η Ευρωλίγκα, δηλαδή, εγκατέλειψε την ιδέα της σειράς των τελικών, που προφανώς είναι συναρπαστικοί (τους βλέπουμε, άλλωστε, στα εθνικά πρωταθλήματα), έχουν τις δικές τους ιδιαιτερότητες, αλλά δεν αποτελούν μέρος της ιστορίας του ευρωπαϊκού μπάσκετ.

Οι τότε εγκέφαλοι της διοργάνωσης, ανάμεσά τους και ο Γκλίκμαν, που είχε τον ρόλο συμβούλου στον Μπερτομέου, διαπίστωσαν ότι το προϊόν της σειράς των τελικών δεν είχε την ίδια αίγλη, απήχηση και κυρίως εμπορική εκμετάλλευση, όπως το Final Four. Λογικό είναι.

Μπορεί σε εθνικό επίπεδο η σειρά των τελικών Ρεάλ - Μπαρτσελόνα, Εφές - Φενέρ και Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού να είναι ό,τι καλύτερο σε ανταγωνιστικό και εμπορικό επίπεδο έχουν να προσφέρουν η ισπανική, η τουρκική και η ελληνική λίγκα, δεν ισχύει το ίδιο για το ζευγάρι που μπορεί να προκύψει σε τελικούς που θα κρίνουν τον πρωταθλητή της EuroLeague.

Όχι ότι θα έχουν αγωνιστικό ενδιαφέρον, το αντίθετο. Θα' ταν πολύ ενδιαφέρον να βλέπαμε πέντε φορές ας πούμε τον περσινό τελικό, Ρεάλ-Εφές. Θα βλέπαμε μπάσκετ πολύ υψηλού επιπέδου, πέντε ματς με 15.000 κόσμο σε κάθε γήπεδο και μια ξεχωριστή μάχη για την κατάκτηση του τίτλου.

Ποιες χώρες, όμως, πλην της Ισπανίας και της Τουρκίας θα ενδιέφεραν πραγματικά, όλα τα παιχνίδια της σειράς των τελικών, ώστε να τα χρυσοπληρώσουν οι τηλεοράσεις;

Ό,τι συνέβη, το 2001, με άλλα λόγια. Την σειρά των τελικών παρακολούθησαν με ενδιαφέρον μόνο Ιταλοί και Ισπανοί. Άντε να δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στον 5ο τελικό.

Πόσοι ουδέτεροι ενδιαφέρθηκαν στην προηγούμενη σεζόν με την τρομερή σειρά των πλέι-οφ ανάμεσα σε Ολυμπιακό και Μονακό. Ματσάρες έγιναν, από τα καλύτερα playoffs, όλων των εποχών; Δύσκολο, ωστόσο, να την είδαν (εκτός από τον πέμπτο αγώνα, ίσως) ουδέτεροι φίλαθλοι. Αντίθετα το τρίποντο του Μίτσιτς στην εκπνοή του ημιτελικού Εφές-Ολυμπιακού το συζήτησε όλη η μπασκετική Ευρώπη!

Πως είναι, λοιπόν, εμπορικότερη μια σειρά τελικών, από ένα Final Four που θεωρητικά αφορά τέσσερις χώρες, ενώ η ίδια η Ευρωλίγκα τουλάχιστον με τα λεγόμενα των ανθρώπων της, το Final Four είναι μακράν το κομμάτι της διοργάνωσης που "πουλάει" πιο ακριβά;

Το κορυφαίο ραντεβού των τεσσάρων καλύτερων ομάδων της Ευρώπης, που συνδυάζεται με μια γιορτή του ευρωπαϊκού μπάσκετ, δε γίνεται να καταργηθεί. Να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε το προϊόν, ίσως τις συνθήκες διεξαγωγής του, ναι. Αλλά να το ρίξουμε στο χρονονοντούλαπο, όχι. Με τίποτα.

Η ατμόσφαιρα δεν συγκρίνεται

Φυσικά και ακούω με προσοχή όσα διατυπώνονται υπέρ της σειράς των τελικών, όχι μόνο από τους παράγοντες, αλλά και από προπονητές, όπως ο Δημήτρης Ιτούδης, που κατά καιρούς έχει εκφραστεί θετικά προς αυτή την κατεύθυνση. Από την άλλη, όμως, δε νομίζω ότι η ατμόσφαιρα οποιασδήποτε συναρπαστικής και πολύ ανταγωνιστικής σειράς τελικών, μπορεί να συγκριθεί με την αντίστοιχη ενός Final Four.

Κατ' αρχήν η πρόκριση -μέσω των playoffs- αποτελεί ένα σπουδαίο στόχο, μέσα στη σεζόν. Δεν είναι μικρή υπόθεση να φτάνεις στις τέσσερις καλύτερες ομάδες και το εισιτήριο στο F4 είναι κίνητρο για παίκτες, προπονητές, αλλά και χορηγούς που αναζητούν την προβολή μέσω των κλαμπ που διάλεξαν να διαφημιστούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.΄

Ύστερα είναι τα ταξίδια των οπαδών, που μένουν ανεξίτηλα στη μνήμη όσων συμμετέχουν. Ακόμη κι αν χαθεί το τρόπαιο, ή δεν προκριθεί η ομάδα σου στο Final Four, οι τέσσερις-πέντε μέρες που θα ζήσεις με τους αγώνες στο επίκεντρο δεν συγκρίνονται με οποιαδήποτε άλλη εμπειρία.

Απόδειξη η περσινή εκστρατεία των 12.000 ολυμπιακών στο Βελιγράδι. Η ομάδα τους έχασε στον ημιτελικό (ηττήθηκε και στον μικρό τελικό) αλλά κανείς δεν γύρισε απογοητευμένος. Αντίθετα, το ταξίδι έμεινε αξέχαστο...

Πόσοι φίλαθλοι θα ταξιδέψουν πράγματι σε σειρές τελικών; Ελάχιστοι. Όπως συμβαίνει στην κανονική περίοδο και στα playoffs, οι αγώνες θα έχουν πολύ κόσμο, μόνο όμως της γηπεδούχου ομάδας.

Η σειρά τελικών αποκλείει τις εκπλήξεις

Η κατάργηση του Final Four είναι εκτός λογικής, δεν συμβαδίζει με την ιστορία του μπάσκετ στα μέρη μας και θα' ναι, κατά τη γνώμη μου, ένα τεράστιο λάθος αν προχωρήσει σε μια τέτοια απόφαση η Ευρωλίγκα. Θα' ναι σα να διαγράφει το παρελθόν, τον ίδιο της τον εαυτό...

Οι μεγαλύτερες εκπλήξεις που έχουμε δει όλα αυτά τα χρόνια οφείλονται και στην ιδιοσυγκρασία του Final Four. Εντάξει στο μπάσκετ κερδίζει κατά 99% ο καλύτερος, τα προγνωστικά δύσκολα διαψεύδονται, αυτή η διοργάνωση όμως έχει χαρίσει ανατροπές και την αίσθηση ότι δεν κερδίζει ο ποιοτικά ανώτερος, αλλά ο πνευματικός ώριμος και πιο έτοιμος να φτάσει στην επιτυχία.

Θα είχαμε δει τον θρίαμβο της Παρτιζάν το 1992, της Μπανταλόνα το 1994, της Ζαλγκίρις το 1999, του Παναθηναϊκού το 2002, του Ολυμπιακού το 2012, αν υπήρχαν σειρές τελικών, αντί για F4; Δύσκολο, αν όχι απίθανο.

Οι σειρές των τελικών δεν επιτρέπουν τις εκπλήξεις, γιατί ένα στραβοπάτημα από τον θεωρητικά καλύτερο, καλύπτεται από το επόμενο ματς που ακολουθεί. Στο Final Four, όμως, επόμενα ματς δεν υπάρχουν.

Υπάρχει, όμως, η γοητεία του απρόβλεπτου, η έκπληξη που δεν περιμέναμε, ενδεχομένως μια νοθεία της λογικής, της καθεστηκυίας τάξης, των προγνωστικών και των φαβορί. Στο κάτω-κάτω, όπως έχει γράψει και ο Οδυσσέας Ιωάννου, τι νόημα θα είχε το όνειρο χωρίς μικρές νοθείες;