Καλό και άγιο το ποδόσφαιρο, φαινόμενο κοινωνικό, όπιο του λαού, σημαντικότερη υπόθεση – κατά τον θρυλικό Μπιλ Σάνκλι – από μιας ζωής και θανάτου, κακά τα ψέματα όμως, μπροστά σε πραγματικά τέτοιες, όπως εδώ και ενάμιση χρόνο είναι η καθημερινότητα στην Ουκρανία, περνάει αυτονόητα σε δεύτερο πλάνο.

Βοηθητικό σίγουρα, ενισχυτικό, αποτελώντας διέξοδο και καταφύγιο, αναδεικνύοντας ακριβώς έτσι με αυτή του την χρησιμότητα τη σημασία που έχει στις ψυχές των ανθρώπων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ντνίπρο. Προφανώς η αθλητική συγκυρία, με τον Παναθηναϊκό να διεκδικεί απέναντί της την πρόκριση στον 3^ο προκριματικό γύρο του Champions League, είναι αυτή που καταλαμβάνει την εντός των συνόρων ειδησεογραφική μερίδα του λέοντος, ιεραρχικά όμως η πραγματικότητα όμως των αντιπάλων των "πράσινων", των οπαδών τους, των συντοπιτών τους, ξεπερνάει κατά πολύ το οτιδήποτε αθλητικό, το οτιδήποτε ποδοσφαιρικό.

Η ρωσική εισβολή, ξημέρωμα 24^ης Φεβρουαρίου 2022, βρήκε την τότε αποστολή της Ντνίπρο να έχει μόλις επιστρέψει – μια μέρα μόνο μετά – από το καμπ της χειμερινής προετοιμασίας της στην Τουρκία και τους ξένους ποδοσφαιριστές του ρόστερ, μαζί με τον τότε προπονητή Ιγκορ Γιοβίτσεβιτς να μένουν δύο μέρες στα υπόγεια των προπονητικών εγκαταστάσεων της ομάδας ώστε να προφυλαχθούν από τους ρωσικούς πυραύλους και τις επιδρομές των μαχητικών.

Άκουγαν – τόσο κοντά είναι – να πλήττεται, να ισοπεδώνεται το τοπικό αεροδρόμιο, χωρίς να μπορούν να δουν την καταστροφή, χωρίς καλά καλά να μπορούν να επικοινωνήσουν με τον έξω κόσμο, μιας και οι επικοινωνίες ήταν μπλοκαρισμένες. Οι ντόπιοι παρέμεναν με τους δικούς τους ανθρώπους και τις οικογένειές τους, αναζητώντας όμως όλοι τρόπο να φύγουν με ασφάλεια από τον εμπόλεμο πια τόπο τους.

Οι περισσότεροι μετά από τα πρώτα, εξαιρετικά επικίνδυνα και παντελώς αδιανόητα ως προς τη συνειδητοποίηση του τι συμβαίνει και του τι αντιμετωπίζουν εν έτει 2022, κατάφεραν να φύγουν από το Ντνίπρο. Και ως και σήμερα, δεν έχουν επιστρέψει.

Ο επίτιμος πρόεδρος της ομάδας, ο Γιούρι Μπέρεζα, κατατάχθηκε αμέσως στον ουκρανικό στρατό, αναλαμβάνοντας επικεφαλής ενός λόχου που τον ονόμασε Ντνίπρο.

Παραμένει ως και σήμερα στο μέτωπο, παρακολουθώντας όπως και όσο μπορεί τα παιχνίδια της ομάδας του, με τους στρατιώτες του – οι περισσότεροι από την ευρύτερη περιοχή και φίλαθλοι της Ντνίπρο, όπως και ο αδερφός του πρώην τερματοφύλακα της ομάδας, Βαλέρι Γιουρτσούκ ή ο πιο γνωστός δημοσιογράφος που καλύπτει την καθημερινότητα της Ντνίπρο, ο Βίκτορ Ογκόζιν (χτυπήθηκε δις και πλέον αναρρώνει σε τοπικό νοσοκομείο) - συχνά πυκνά να γίνονται δέκτες δημόσιων ευχαριστιών (και όχι μόνο) από τα στελέχη της αντιπάλου του Παναθηναϊκού.

Τα δύο κέντρα της προσφυγιάς, Ούζχοροντ και Κόζιτσε

Με την αναμέτρηση κόντρα στους "πράσινους" η Ντνίπρο ξεκινάει τη δεύτερη διαδοχική σεζόν της παίζοντας μακριά από το σπίτι της. Πέρυσι, αγωνίζονταν στο Ούζχοροντ, 1170 χιλιόμετρα δυτικά του τόπου της, χωρίς οπαδούς στις εξέδρες – για λόγους ασφαλείας – για πάνω από έναν χρόνο.

Μόνο στις διεθνείς διοργανώσεις, περνώντας πια τα ουκρανικά σύνορα και χρησιμοποιώντας το Κόζιτσε ως έδρα, οι παίκτες των δευτεραθλητών Ουκρανίας έχουν κόσμο να τους υποστηρίζει.

Το Κόζιτσε απέχει λιγότερο από 100 χιλιόμετρα από το Ούζχοροντ και εκεί κατέφυγαν λόγω του πολέμου χιλιάδες Ουκρανοί. Εκεί πλέον μένουν και οι οικογένειες των περισσότερων ποδοσφαιριστών της Ντνίπρο, η αγωνιστική βάση της οποίας ουσιαστικά μοιράζεται μεταξύ των δύο πόλεων, του Ούζχοροντ δηλαδή και του Κόζιτσε.

Με την καθημερινότητα αδυσώπητα δύσκολη. Ακόμη και αυτή η μικρή απόσταση της μιας ώρας δρόμου, πολλές φορές διανύεται σε εξαπλάσιο και επταπλάσιο διάστημα λόγω κυρίως του πρωτοκόλλου ασφαλείας και των πολύ απαιτητικών ελέγχων που γίνονται σε όλη αυτή τη διαδρομή.

Ακριβώς πάντως εξαιτίας της εναλλακτικής του Κόζιτσε, η Ντνίπρο έγινε μία από τις πρώτες (αν όχι η πρώτη) ουκρανική ομάδα που μεσούντος του πολέμου όχι μόνο κατάφερε να κρατήσει – κάποιους έστω – ξένους ποδοσφαιριστές στο δυναμικό της, αλλά μπόρεσε να αποκτήσει και άλλους, όπως ο Αργεντινός χαφ Μπλάνκο και ο Βραζιλιάνος τερματοφύλακας Γουάλεφ.

Δευτερεύον σίγουρα, αλλά για μια ομάδα, να κάνει αυτό το δρομολόγιο (είτε οδικώς είτε με τρένο) τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, συνεπάγεται αδιανόητο κόστος. Και εννοείται πως δεν πρόκειται μόνο για οικονομικό, αλλά τέτοιο που αναπροσαρμόζει το κάθε τι που μια "τυπική" ποδοσφαιρική ομάδα (μπορεί να) προγραμματίζει για π.χ. την αποθεραπεία, τους προπονητικούς κύκλους, οτιδήποτε τέλος πάντων που εξασφαλίζεται σε συνθήκες κανονικότητας.

Και πάλι όμως, η καθημερινότητα, η τραγωδία που έφερε ο πόλεμος, ξεπερνάει το ποδόσφαιρο, αλλά και από την άλλη πλευρά, βοηθιέται και από αυτό. Όποτε βρίσκονται στο Κόζιτσε, οι παίκτες και όλα τα στελέχη της Ντνίπρο, έχουν συνεχώς συναντήσεις με τους πρόσφυγες συμπατριώτες τους σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, σε εμπορικά κέντρα, εκθεσιακές αίθουσες, ακόμη και σε καταυλισμούς και σπίτια, οργανωμένα ή μεμονωμένα, είναι σε καθημερινή βάση.

Όλοι άλλωστε πρόσφυγες είναι. Ο καθένας βοηθάει τον άλλον. Με όποιον τρόπο μπορεί. Γιατί ακόμη και αν δεν είναι πλέον στην καρδιά της φωτιάς, τους αγγίζει. Όλοι τους έχουν δικούς τους ανθρώπους, φίλους, συγγενείς που έχουν μείνει πίσω, τα σπίτια τους δεν ξέρει κανείς – ελέω των βομβαρδισμών και των πυραυλικών επιδρομών – αν θα συνεχίσουν να στέκονται και την επόμενη στιγμή.

Ο αρχισκόρερ της Ντνίπρο, ο Αρτέμ Ντόβμπικ δεν είδε τους γονείς του για οκτώ μήνες μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Τους είδε στα περίχωρα του Κιέβου, στο περυσινό παιχνίδι με την Κοβαλίβκα (9/11/2022), πετυχαίνοντας τότε το δεύτερο χατ-τρικ του (από τα τρία συνολικά) στο περυσινό πρωτάθλημα.

Εκείνο το παιχνίδι, τελείωσε χωρίς να διακοπεί. Το πρωτόκολλο που απαρέγκλιτα τηρείται υπαγορεύει πως σε περίπτωση που ηχήσουν οι σειρήνες συναγερμού, όλοι στο γήπεδο πηγαίνουν σε ασφαλές καταφύγιο. Ακόμη ένα από τα απαραίτητα, ίσως το πιο απαραίτητο όλων, που επιβάλλεται να έχουν τα γήπεδα στα οποία παίζεται πια ποδόσφαιρο στην Ουκρανία: υπόγειο πάντα καταφύγιο.

Διψήφιος ο αριθμός των περυσινών αναμετρήσεων (το φετινό πρωτάθλημα ξεκινάει το ερχόμενο σαββατοκύριακο, η εναρκτήρια της Ντνίπρο όμως με τη Βόρσκλα αναβλήθηκε για τη καλύτερη προετοιμασία της για τα παιχνίδια με τον Παναθηναϊκό) της Ντνίπρο που επιστρατεύτηκε αυτή η διαδικασία, με ημίωρη τουλάχιστον και μέγιστη 1,5 ώρας διακοπή.

Προφανώς ακόμη περισσότερα σε όλη την Ουκρανία. Όλα όμως, είτε ακόμη και μετά από μήνες (όπως για παράδειγμα ένα παιχνίδι της Ντνίπρο με την Ολεκσάντρια), συνεχίστηκαν, ολοκληρώθηκαν.

Και έτσι συνεχίζεται και το ποδόσφαιρο. Και έτσι συνεχίζεται και η ζωή μέσα στην καταστροφή του πολέμου.