Βασικά ήθελα να γράψω για τον μυαλοφυγόδικο Τομά Ερτέλ που κάνει ένα σπουδαίο τουρνουά και ήταν ο κορυφαίος παίκτης της Γαλλίας σε ένα τρελό ματς, αλλά ήρθε ένα ακόμη πιο τρελό στη συνέχεια για να ξαναδούμε τους Πολωνούς σε ημιτελικά EuroBasket, ύστερα από 51 χρόνια! Η τρομερή εμφάνιση τους απέναντι στη Σλοβενία τους στέλνει στη ζώνη των μεταλλίων.

Ένα ακόμη φαβορί βγήκε νοκ-άουτ, οι Πολωνοί έκαναν τη μεγαλύτερη νίκη της ιστορίας τους, μέχρι την επόμενη. Όπως φώναζαν άλλωστε μετά τη λήξη του προημιτελικού, στόχος τους, πλέον, είναι το χρυσό μετάλλιο. Γιατί όχι; Ζήτω η τρέλα!

Για την ιστορία, το 1971 δεν είχαν γίνει ημιτελικά, αλλά αγώνες κατάταξης, με την ομάδα της Πολωνίας να τερματίζει τέταρτη πίσω από Σοβιετική Ένωση, Γιουγκοσλαβία και Ιταλία.

Ήταν το κύκνειο άσμα της ομάδας που κατέκτησε ένα αργυρό (το 1963) και δυο χάλκινα (1965 και 1967, υπάρχει ένα ακόμη χάλκινο το μακρινό 1939) με κεντρικές φυσιογνωμίες τον Στάνισλαβ Λίτσκο και τον Μιέσισλαβ Λοπάτκα, δίπλα στους οποίους προστέθηκε και ο τρομερός σκόρερ Έντβαρτ Γιούρκεβιτς, που το 1971 είχε αναδειχθεί πρώτος σκόρερ του Ευρωμπάσκετ με μέσο όρο 22.6π ανά αγώνα.

Ποιος είναι ο λεγάμενος; Οι παλιότεροι θα θυμούνται το ιστορικό ματς του Ολυμπιακού με την πολωνική Γκντασκ το 1979. Η "ερυθρόλευκη" ομάδα ήθελε νίκη με +18 πόντους, για να προκριθεί στους "6" του Κυπέλλου Πρωταθλητριών (ιστορικό κατόρθωμα για την εποχή). Τελικά νίκησε με 102-79 με τον Στιβ Γιατζόγλου να σημειώνει 36π και τον Αμερικανό Τζένκινς να έχει 22 (κι ακόμα Καστρινάκης 14, Μελίνι 13, Διάκουλας 9, Ραφτόπουλος 4, Σισμανίδης 2, ενώ έπαιξε και ο Μπαρλάς).

Ο Γιούργκεβιτς, ένας σμολ φόργουορντ με ύψος 1.95, είχε βομβαρδίσει το καλάθι του Ολυμπιακού με 45 πόντους. Άλλους 49 (!) είχε σκοράρει στο παιχνίδι του Γκντασκ, που οι Πολωνοί είχαν νικήσει με 91-85. Ο Ολυμπιακός, η Γκντανσκ και γαλλική ΛεΜαν είχαν ισοβαθμήσει στην πρώτη θέση του ομίλου και οι "ερυθρόλευκοι" προκρίθηκαν με καλύτερη διαφορά πόντων στα μεταξύ και των τριών ομάδων παιχνίδια.

Από τότε όταν ακούγαμε πολωνικό μπάσκετ, το μυαλό μας πήγαινε σε αυτόν τον έξοχο σκόρερ που έβλεπε το καλάθι σαν ... βαρέλι. Αργότερα μάθαμε και τον Ντάριους Ζέλινγκ αρχηγό της Εθνικής Πολωνίας στο Ευρωμπάσκετ 87 κι ακόμα καλύτερα τον Άνταμ Βόιτσικ, τον πρώτο σε συμμετοχές Πολωνό μπασκετμπολίστα (149 αγώνες) που πέρασε από τα μέρη μας φορώντας τη φανέλα του Περιστερίου και επικεφαλής της παρέας των Τόμτσικ, Ζιελίνσκι, Πλούτα και λοιπών.

Ο Μάρσιν Γκόρτατ (2.11), εν τω μεταξύ, έφτασε μέχρι το ΝΒΑ παίζοντας μια δωδεκαετία σε Φοίνιξ, Ορλάντο, Ουάσιγκτον και Κλίπερς, έχοντας μέσο όρο 9.9 πόντους και 8 ριμπάουντ. Η Σλασκ Βρότσλαβ, η Ανβίλ Βρόκλαβεκ, η Πρόκομ Τρεφλ και η Ζιελόνα Γκόρα ήταν κατά καιρούς οι ομάδες από την Πολωνία που έπαιζαν στην Ευρώπη, χωρίς πάντως να κάνουν κάτι το ιδιαίτερο.

Ούτε η Εθνική τους ομάδα είχε κάνει μέχρι το Παγκόσμιο του 2019. Ναι μεν συμμετείχε στο Ευρωμπάσκετ, περνούσε σχεδόν απαρατήρητη, με εξαίρεση ίσως την διοργάνωση του 2009 που φιλοξενήθηκε επί πολωνικού εδάφους και με επικεφαλής τους Γκόρτατ, Λάμπε (και τον Ντέιβιντ Λόγκαν που έπαιξε στον Παναθηναϊκό) κατέκτησε την 9η θέση.

Στην Κίνα, ωστόσο, με την ίδια σχεδόν ομάδα που βλέπουμε και φέτος και προπονητή τον Αμερικανό Μάικ Τέιλορ, έκανε μια σπουδαία -για τα δεδομένα της- πορεία. Κι ίσως από τότε, τρία χρόνια πριν, να μας έστελνε μηνύματα.

Στο FIBA World Cup, λοιπόν, οι Πολωνοί έκαναν ένα εντυπωσιακό 4-1 στην πρώτη και δεύτερη φάση (3-0 απέναντι σε Βενεζουέλα, Κίνα και Ακτή Ελεφαντοστού αρχικά, νίκη επί της Ρωσίας και ήττα από την Αργεντινή στη συνέχεια) που τους έστειλε στους "8" της διοργάνωσης. Η τελευταία φορά που είχαν διακριθεί σε Μουντομπάσκετ ήταν το μακρινό 1967 (στην Ουρουγουάη) όταν είχαν καταταγεί 5οι στη ... μοναδική (μέχρι το 2019) παρουσία τους!

Στα προημιτελικά η Πολωνία έχασε από την μετέπειτα παγκόσμια πρωταθλήτρια Ισπανία με 90-78 ενώ μέχρι το 35 βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής (76-72). Πήγε στην κατάταξη για τις θέσεις 5-8, όπου έχασε από ΗΠΑ (αν δεν θυμάστε είχαν αποκλειστεί από τη Γαλλία) και Τσεχία και πήρε την 8η θέση.

Αν ψάχνουμε για αντίστοιχη διάκριση τότε πρέπει να πάμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας (1980) όταν η Πολωνία είχε καταταγεί 7η. Όπως και να' χει, η εμφάνιση στην Κίνα είχε αναδείξει την δουλειά που γινόταν με κόουτς τον Αμερικανό Μάικ Τέιλορ, που δούλεψε στην Εθνική Πολωνίας εφτά χρόνια (2014-21). Ο Ματέους Πονίτκα και ο Έι Τζέι Σλότερ ήταν και στην Κίνα οι πρωταγωνιστές της πολωνικής ομάδας, μαζί με τον βετεράνο Ανταμ Βαζίνσκι, που στα 35 του συνεχίζει το μπάσκετ, αλλά αποσύρθηκε από την Εθνική έχοντας παίξει σε τέσσερα Ευρωμπάσκετ.

Στη θέση του Μάικ Τέιλορ, που αποχώρησε τον Οκτώβριο του 2021, η πολωνική ομοσπονδία προσέλαβε τον 47χρονο Κροάτη Ιγκόρ Μίλιτσιτς, γνώστη του πολωνικού μπάσκετ και πολύ επιτυχημένου προπονητή στη χώρα καθώς έχει κατακτήσει τρία πρωταθλήματα με την Ανβίλ Βρόκλαβεκ και άλλο ένα με την Σταλ Οστρόφ. Παλιότερα, όταν ακόμη έπαιζε μπάσκετ, είχε περάσει από την Ελλάδα και την ομάδα του Ηρακλείου

Η ρεβάνς του Ματέους Πονίτκα (δεν έχει ξαναγίνει)

Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι όσα πέτυχε αυτή η τρομερή Εθνική Πολωνίας που την είχαμε φέρει στο "Ακρόπολις" για να ... ζεστάνει την δική μας ομάδα, δεν έχουν προηγούμενο. Το επίτευγμα είναι μοναδικό και ο Τύπος, έντυπος και ηλεκτρονικός, αποθεώνουν την ομάδα με διθυράμβους.

Ο Ματέους Πονίτκα συγκρίνεται με τον ... ΛεΜπρον Τζέιμς, όχι άδικα πάντως αφού το τριπλ-νταμπλ που πέτυχε (26π, 16ρ, 10 ασ) παραπέμπει στον κορυφαίο άσο του ΝΒΑ

Μην τα ξαναλέμε. Πριν από μερικούς μήνες ο Πονίτκα ήταν το μαύρο πρόβατο στην Εθνική Πολωνίας. Η επιστροφή του στη ρωσική Ζενίτ εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, εξαγρίωσε τους Πολωνούς, που δεν διακρίνονται για την συμπάθεια τους προς τους Ρώσους. Ο Μάρσιν Γκόρτατ, μάλιστα, απαίτησε εμμέσως πλην σαφώς την έξωσή του από την Εθνική Ομάδα!

Πάνω στην αναμπουμπούλα ήρθε και ο αδερφός του Μαρσέλ, που τον κατηγόρησε ότι τον εκπαραθύρωσε από την Εθνική Ομάδα για προσωπικούς λόγους! Υπήρξε μάλιστα μεγάλη δυσφορία στην κοινή γνώμη, αφού στα μάτια όλων ο Ματέους Πονίτκα εμφανιζόταν για μια ακόμη φορά σαν ο κακός της ιστορίας.

Η απάντηση του -μέσω της συνέντευξής του στην εφημερίδα Przeglad Sportowy Onet αποκάλυψε μια οικογενειακή ίντριγκα άνευ προηγουμένου, την αντίθεση της οικογένειας Πονίτκα στο γάμο του με το τοπ-μόντελ Ντορότα Τρογιανόφσκα και όχι μόνο.

"Είμαι πρόθυμος να σας μιλήσω για την σύγκρουση όλης της οικογένειας μαζί μου, στην οποία ο Μαρσέλ και οι γονείς μου παίζουν πάντα τον ρόλο του θύματος. Ζω μόνος μου από τα 19 μου και από τότε, τόσο εγώ όσο και η γυναίκα μου δεχόμαστε διαρκώς προσβολές από τους γονείς μου και αργότερα τον Μαρσέλ" είπε ο Ματέους Πονίτκα, που για πρώτη φορά άνοιξε τα χαρτιά του: "Έμεινα σιωπηλός τόσο καιρό, ποτέ δεν μίλησα για τον Μαρσέλ τον οποίο αγαπάει ο κόσμος, χωρίς όμως κανείς να γνωρίζει την αλήθεια..."

Ο αρχηγός της Πολωνίας δεν δίστασε να αποκαλύψει ότι "πριν από δέκα χρόνια πήρα ένα τελεσίγραφο από τους γονείς μου. Είτε θα διάλεγα εκείνους, είτε τη γυναίκα μου. Επέλεξα το πρόσωπο που με φροντίζει κάθε μέρα για δέκα χρόνια. Και κάπως έτσι ξεκίνησαν οι εκδικητικές επιθέσεις τους, εναντίον μας. Μόνο ένας θείος μου ξέρει τι ακριβώς έχει συμβεί. Η σύγκρουση συνεχίστηκε όλα αυτά τα χρόνια, με δυσάρεστες καταστάσεις και προκλήσεις. Όταν έπαιζα στην Ζιελόνα Γκόρα, δέχθηκα προσβολές μπροστά στους οπαδούς. Οι γονείς μου έγιναν πασίγνωστοι γράφοντας εμετικά σχόλια εναντίον μας στο ιντερνετ. Τα έχω κρατήσει όλα.

Προειδοποίησα τον Μαρσέλ ότι οι γονείς μου θα έκαναν οτιδήποτε για να με απομονώσουν, γιατί δεν ήθελα να κάνω αυτό που μου έλεγαν. Δυστυχώς ο αδερφός μου διάλεξε λάθος πλευρά. Παρόλα αυτά όταν χρειάστηκε τη βοήθεια μου, ακόμη και την οικονομική, ποτέ δεν την αρνήθηκα".

Προφανώς, όπως είπε, ο Ματέους Πονίτκα μετά από όσα είπε ο Μαρσέλ εναντίον του "δεν γίνεται να παίξουμε ποτέ στην ίδια ομάδα" και υπογράμμισε ότι αν ο ομοσπονδιακός προπονητής επέλεγε τον αδερφό του θα έδινε με χαρά τη θέση του στην Εθνική!

Στη συνέχεια αποκάλυψε ότι οι γονείς του έχουν απαγορεύσει τις επαφές με τον μικρότερο αδερφό του Κάσπερ Πονίτκα, ο οποίος επίσης παίζει μπάσκετ!

"Δεν έχω σχέση γιατί ήταν αδύνατο να τον δω από κοντά, όλα αυτά τα χρόνια. Προσπάθησα πολλές φορές, πρότεινα μάλιστα να έρθει για κάποιες μέρες να μείνει μαζί μου, χωρίς όμως να πάρω θετική απάντηση. Έτσι, όμως, έγινε και με τον παππού μου!

Όταν ήμουν μικρός κι ακόμη ζούσα με τους γονείς μου, ήθελα να επισκεφθώ τον παππού μου, αλλά ο πατέρας μου με έστρεψε εναντίον του, προσβάλλοντας τον πολλές φορές και μάλιστα μπροστά μου. Και να φανταστείτε ότι ο παππούς είχε βοηθήσει να χτιστεί το σπίτι που μένουν οι γονείς μου, εδώ και 20 χρόνια. Δεν τον κάλεσαν ποτέ, έστω για ένα ηλίθιο δείπνο".

Στην ίδια συνέντευξη δεν ξέχασε τις κατηγορίες και του Μάρσιν Γκόρτατ για την ... επιστροφή του στην Ρωσία: "Δεν ήθελα να τα συζητήσω όλα αυτά δημόσια, αλλά τόσο ο Γκόρτατ, όσο και ο Μαρσέλ, ξεκίνησαν μόνοι τους, οπότε πρέπει να τους απαντήσω. Ο Γκόρτατ βρήκε για μια ακόμη φορά την ευκαιρία να με προκαλέσει, ενώνοντας τη φωνή του με τον αιώνια δυσαρεστημένο αδερφό μου. Θέλετε να σας πω κάτι; Σε κάθε ομάδα που έπαιξε ο Μαρσέλ, έφυγε με τη σκιά ενός σκανδάλου, ή μιας σύγκρουσης. Κανείς δεν το σημείωσε, αλλά γύρισε στην Πολωνία από τη Ρωσία (έπαιζε στην Πάρμα Μπάσκετ του Περμ) πέντε μέρες πριν από μένα. Ήταν ο τελευταίος ξένος που έφυγε από την ομάδα του. Όπως μου επιβεβαίωσε φίλος που έπαιζε μαζί του, καθόταν στη Ρωσία, απλά για να πάρει όλα τα χρήματα του!

Αντίθετα εγώ έγινα ο προδότης και ο δολοφόνος, παρότι χάρισα πολλά περισσότερα χρήματα από εκείνον"!

Να σας πω την αλήθεια τέτοιο ξεκατίνιασμα και μάλιστα δημόσιο είχα πολύ καιρό να διαβάσω. Κάπως όμως έτσι εξηγείται ότι σε αυτό το Ευρωμπάσκετ ο Ματέους Πονίτκα (που του χρόνου θα παίζει στην Ρέτζιο Εμίλια) κάνει τα ματς της ζωής του και οι Πολωνοί βρίσκονται στους "4" του Ευρωμπάσκετ, μισό αιώνα μετά την προηγούμενη φορά!