Είναι η κατασκευή γηπέδων η νέα μόδα της EuroLeague; Αν δούμε τις κινήσεις των κορυφαίων κλαμπ της Ευρώπης, ακόμη κι εκείνα που δεν ανήκουν στον σκληρό πυρήνα της διοργάνωσης, μάλλον θα απαντήσουμε "ναι". Μέχρι το 2026, άλλωστε, θα έχουμε τέσσερις νέες υπερσύγχρονες αρένες, που θα ανεβάσουν το επίπεδο των ομάδων και της ίδιας της διοργάνωσης. Δυο απ' αυτές ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν από την επόμενη περίοδο!

Η γηπεδική αναβάθμιση ήταν πάντα ένας κεντρικός στόχος της EuroLeague, με σημαντικές ... εκπτώσεις ωστόσο στους όρους συμμετοχής, αφού υπήρχε πάντα το όριο των 10.000 θεατών, αρκετές φορές, ωστόσο, βλέπαμε (και βλέπουμε) πολύ μικρότερα σε χωρητικότητα κλειστά. Γηπεδάκια που παρέπεμπαν στην προηγούμενη εποχή του ευρωπαϊκού μπάσκετ.

Σιγά-σιγά οι ιδιοκτήτες καταλαβαίνουν ότι η επόμενη σελίδα γυρίζει μέσα σε νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις. Μοντέρνους, εντυπωσιακούς πολυχώρους που τα ίδια τα κλαμπ μπορούν να εκμεταλλευτούν για έξτρα έσοδα μέσα στο χρόνο.

Κάποιοι μάλιστα αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου την χρηματοδότηση τους. Ένας εξ' αυτών είναι ο Χουάν Ροτζ, που δεν θα διστάσει να ρίξει 280 εκατομμύρια ευρώ στο έργο της κατασκευής του νέου γηπέδου της Βαλένθια.

Ο ζάμπλουτος χρηματοδότης της ισπανικής ομάδας, Χουάν Ροτζ, έβαλε ακόμη πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη του. Η εταιρεία που έχει αναλάβει το έργο (Licamba 1617) αποφάσισε να μετονομάσει το γήπεδο από Casal Espana σε Juan Roig Arena, θέλοντας έτσι να αναγνωριστεί, η προσφορά αλλά και η κληρονομιά της οικογένειας Ροτζ στον σύλλογο και γενικότερα στον ισπανικό αθλητισμό.

Η Licamba, βέβαια, είναι μια από τις εταιρείες που ελέγχει ο Ροτζ, αλλά από την άλλη 280 εκατομμύρια δεν είναι λίγα. Ο 73χρονος επιχειρηματίας, στον οποίο ανήκει η αλυσίδα των σουπερ-μάρκετ Μερκαντόνα, θεωρείται ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στην Ισπανία.

Μετατρέποντας (το 1981) τα οκτώ κρεοπωλεία που είχε ο πατέρας του σε μια αυτοκρατορία σουπερ μάρκετ, η περιουσία του Ροτζ το 2013 υπολογίστηκε σε 5.8 δισεκατομμύρια ευρώ (δεύτερος πλουσιότερος Ισπανός). Σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 2022, το αντίστοιχο ποσό ήταν 3.5 δισεκατομμύρια. Ναι, αλλά σε 2.6 δις ευρώ υπολογίζεται η περιουσία της συζύγου του, Ορτάνσια Ερέρο. Μαζί ελέγχουν το 80% της Μερκαντόνα.

Ένας μέτριος μαθητής, όπως ο ίδιος παραδέχεται, κάποτε προέτρεπε τους Ισπανούς να μιμηθούν σε εργατικότητα τους Κινέζους. Ευτυχώς δεν έχει αντίστοιχες με τους Κινέζους εργοδοτικές απόψεις. Τον περασμένο Γενάρη ανακοίνωσε αυξήσεις 6.5% για τους 93.000 εργαζόμενους του. Ο βασικός μισθός στα σούπερ-μάρκετ Μερκαντόνα ανέβησε σε 1.424 ευρώ (μικτές αποδοχές), 87 ευρώ παραπάνω σε σχέση με πέρσι και σχεδόν 300 περισσότερα από τον αντίστοιχο όλης της Ισπανίας.

Σχεδόν 40 χρόνια στο μπάσκετ

Ο Χουάν Ροτζ βρίσκεται κοντά στο μπάσκετ της Βαλένθια σχεδόν 40 χρόνια. Μέχρι το 1986 η ομάδα μπάσκετ της πόλης ήταν συνδεδεμένη με το ποδοσφαιρικό κλαμπ. Ο υποβιβασμός όμως των "νυχτερίδων" στη Β Εθνική απειλούσε με οικονομικό αφανισμό και το μπάσκετ.

Με πρωτοβουλία της οικογένειας Ροτζ, ιδρύθηκε η Valencia B.C που απογαλακτίστηκε από την ποδοσφαιρική ομάδα και ακολούθησε το δικό της δρόμο. Η Παμέσα, εταιρεία κεραμικών, ιδιοκτησίας του Φερνάντο Ροτζ (αδερφός του Χουάν) στήριξε οικονομικά τη νέα ομάδα, που είχε για πρώτο σπόνσορα την ιστορική δευτεριάτικη εφημερίδα Hoja Del Lunes

Αργότερα ο Φερνάντο Ροτζ ασχολήθηκε και με το ποδόσφαιρο, αναλαμβάνοντας τα ηνία της Βιγιαρεάλ. Τα "κίτρινα υποβρύχια" που εδρεύουν σε μια μικρή πόλη 55.000 κατοίκων, έγιναν μια από τις κορυφαίες ομάδες της ισπανικής λίγκας, με αποκορύφωμα την κατάκτηση του Europa League (το 2021)

Ο Χουάν Ροτζ έμεινε πιστός στο μπάσκετ και είδε την Βαλένθια (με προπονητή τον Πέδρο Μαρτίνεθ) να αναδεικνύεται πρωταθλήτρια Ισπανίας το 2017, όταν έκανε μια τρομερή πορεία στα πλέι-οφ, κερδίζοντας διαδοχικά την Μπαρτσελόνα (2-1) και με μειονέκτημα έδρας στα ημιτελικά την Μπασκόνια (3-1) και στους τελικούς την Ρεάλ Μαδρίτης (επίσης 3-1).

Ο θρίαμβος την οδήγησε μέχρι την EuroLeague. Δεν ήταν η πρώτη φορά, καθώς είχε εμφανιστεί και στο παρελθόν, έχοντας μάλισα στο ρόστερ της τον Δήμο Ντικούδη (2003-04). Δυο χρόνια αργότερα στον πάγκο της κάθισε και ο Φώτης Κατσικάρης. Χωρίς να συμπεριληφθεί ποτέ στο γκρουπ των τριών "αιώνιων" ισπανικών ομάδων της EuroLeague (Ρεάλ, Μπαρτσελόνα, Μπασκόνια), η Βαλένθια κατάφερε να παραμείνει στον αφρό, χάρη κυρίως στα τέσσερα Eurocup που κατέκτησε και την οικονομική ισχύ, βέβαια, του Ροτζ.

Ο δαιμόνιος επιχειρηματίας που έχει και πολύπλευρη φιλανθρωπική δράση αλλά και ενασχόληση με τα σπορ, έχει γίνει ένα με το βαλενσιάνικο μπάσκετ. Το μπάτζετ του κλαμπ υπολογίζεται περίπου στα 21.5 εκατομμύρια ευρώ. Τα 15.2 εξ αυτών καλύπτονται από τον ίδιο τον Ροτζ, ενώ άλλα 4.5εκ είναι τα έσοδα από εισιτήρια, σπόνσορες και τηλεοπτικά δικαιώματα.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, μετά δηλαδή την κατάκτηση του πρωταθλήματος ο Ροτζ έχει διαθέσει στο μπάσκετ της Βαλένθια περίπου 65 εκατομμύρια ευρώ. Το κλαμπ διαθέτει και ισχυρή γυναικεία ομάδα (δευτεραθλήτρια Ισπανίας)

Μετακομίζοντας στο νέο γήπεδο

Ο Ροτζ αποφάσισε να αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο την Βαλένθια κι ας μην έχει εγγυημένη συμμετοχή στην EuroLeague. Η κατασκευή του γηπέδου θα του στοιχίσει 280 εκατομμύρια ευρώ, θα αποφέρει, ωστόσο, έσοδα περίπου 10 εκ. ετησίως. Όχι μόνο από τους αγώνες μπάσκετ, αλλά και από τις πολύπλευρες εκδηλώσεις που θα διοργανώνονται στην υπερσύγχρονη αρένα.

Τα έργα έχουν ξεκινήσει, βρίσκονται στο δεύτερο στάδιο, από τα συνολικά τρία που έχουν προγραμματιστεί και η χωρητικότητα για μπάσκετ θα είναι 15.500 θεατές. Η Βαλένθια θα μετακομίσει εκεί μέσα στο 2024, αποχαιρετώντας την ιστορική της έδρα, "La Fonteta" (9.000 θεατών) που εγκαινιάστηκε το 1983 και ανήκει στον Δήμο της Βαλένθια.

Πριν από λίγες μέρες οι παίκτες και το σταφ της Βαλένθιια επισκέφθηκαν το υπό κατασκευήν νέο γήπεδο της ομάδας, που θα φιλοξενεί βέβαια τα προπονητήρια και τα κεντρικά Γραφεία του κλαμπ, με την υπεύθυνη εταιρεία να υπόσχεται ότι θα κατασκευάσει το πιο σύχρονο κλειστό γήπεδο στην Ευρώπη.

Ο Τσάβι Λόπεθ Αροστέγκι, ο διεθνής άσος της Βαλένθια, πόσταρε στο twitter ένα πολύ κατατοπιστικό βιντεάκι για την πορεία των έργων

Αν είναι έτοιμο στο διάστημα που υπολογίζουν οι κατασκευαστές του, η νέα υπερσύγχρονη αρένα της Βαλένθια, η πόλη θα μπορεί να είναι υποψήφια για το φάιναλ-φορ της EuroLeague το 2024 και για το Copa Del Rey της ίδια χρονιάς.

Σε Μόναχο, Λιόν και Βαρκελώνη

Τι άλλο θα δούμε, ή μάλλον που αλλού θα μπούμε, τα επόμενα χρόνια;

Το φθινόπωρο 2023, αναμένεται να είναι έτοιμο το SAP Garden που θα αποτελέσει και την έδρα της Μπάγερν (αλλά και της ομάδας χόκεϊ του Μονάχου, Ρεντ Μπουλ). Το κόστος κατασκευής υπολογίζεται στα 110 εκατομμύρια και συμμετέχουν ο Δήμος του Μονάχου, η εταιρεία SAP και τα δυο κλαμπ της πόλης, τα οποία θα εκμεταλλευτούν την αρένα.

Τα έργα έχουν καθυστερήσει ένα χρόνο, λόγω πανδημίας, ξεκίνησαν όμως ξανά και συνεχίζονται σε εντατικούς (γερμανικούς) ρυθμούς. Η Μπάγερν υπολογίζει ότι θα μπει στη νέα της έδρα από την επόμενη σεζόν. Μέχρι τότε θα χρησιμοποιεί το Audi Dome, χωρητικότητας 6.700 θεατών, που πριν από 40 χρόνια είχε κατασκευαστεί για το ολυμπιακό τουρνουά του Μονάχου.

Οι Γερμανοί που διοργάνωσαν και την τελική φάση του Ευρωμπάσκετ φέτος, έχουν πάρει ζεστά το μπάσκετ. Πολύ πιο ζεστά από τα προηγούμενα χρόνια. Στο Μόναχο ετοιμάζονται πως και πως για την "χλιδή" της νέας έδρας της Μπάγερν

Πριν από δυο μήνες (στις 7/9) οΤόνι Πάρκερ ιδιοκτήτης της ASVEL, μαζί με τον αδερφό του Τι Τζέι, προπονητή της ομάδας, τον Νάντο Ντε Κολό και τον πρόεδρο της Βιλερμπάν Γκαετάν Μίλερ, επισκέφθηκαν το μεγάλο εργοτάξιο στο Ντεσαν Σαρπιέ της Λιόν, όπου χτίζεται η μεγαλοπρεπής LDCL Arena. Την κατασκευάζει η OL Group, εταιρεία συνυφασμένη με την Ολυμπίκ Λιόν, την ποδοσφαιρική ομάδα της πόλης με την οποία συνεργάζεται πλέον η Βιλερμπάν.

Σε αυτό το υπερσύγχρονο πολυλειτουργικό γήπεδο θα στεγαστεί από το τέλος του 2023, η ASVEL του πρώην ΝΒΑερ, Γάλλου διεθνή: "Θέλαμε να χτίσουμε μια από τις πιο ωραίες αρένες του κόσμου και νομίζω ότι βρισκόμαστε σε αυτή τη διαδικασία. Ελπίζω αυτό το έργο να σημάνει μια νέα εποχή, μια νέα διάσταση για την ομάδα μας, ώστε να επιστρέψουμε στην ελιτ του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Αυτό το γήπεδο θα μας δώσει την ευκαιρία να αναπτυχθούμε σαν οργανισμός και να προσελκύσουμε κορυφαίους παίκτες" είπε ο Πάρκερ που συνοδευόταν από μια σειρά αξιωματούχων είτε της ποδοσφαιρικής Λιόν, είτε των αρχών της γαλλικής πόλης.

Χωρητικότητας 12.500 θεατών για τους αγώνες μπάσκετ, η αρένα που κατασκευάζεται με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και θεωρείται πρότυπο οικολογικής κατασκευής, θα είναι η μεγαλύτερη, εκτός Παρισιού σε ολόκληρη τη Γαλλία. Ήδη έχει κλειστεί η πρώτη συναυλία (της πολύ δημοφιλούς στη Γαλλία, ροκ μπάντας Shaka Ponk) για τις 2 Φεβρουαρίου 2024 και υπολογίζεται ότι ετησίως θα φιλοξενούνται 100-120 εκδηλώσεις (συναυλίες, συνέδρια, εμπορικές εκθέσεις και φυσικά αθλητικά γεγονότα). Η Βιλερμπάν, θυμίζουμε, αγωνίζεται στο Αστρομπάλ, χωρητικότητας μόλις 5.556 θεατών, που εγκαινιάστηκε το 1995.

Στη Βαρκελώνη, τέλος, ξεκινούν το 2024 τα έργα για την κατασκευή του νέου Παλαου Μπλαουγκράνα. Θα κατασκευαστεί στον χώρο που υπήρχε, πριν γκρεμιστεί το 2020, το "Mini Estadi" πρώην έδρα της Μπαρτσελόνα Β, της γυναικείας ποδοσφαιρικής ομάδας και της αντίστοιχης των νέων (όλοι μετακόμισαν στο σύγχρονο προπονητικό κέντρο Γιόχαν Κρόιφ). Η νέα αρένα της Μπάρτσα θα στεγάσει βέβαια το μπάσκετ, αλλά και τα υπόλοιπα τμήματα του κλαμπ (χάντμπολ, ποδόσφαιρο σάλας) και αποτελεί μέρος του Espai Barca, ενός πρότζεκτ που διευθύνει η Μπαρτσελόνα.

Θα έχει χωρητικότητα 15.000 θεατών και θα αντικαταστήσει, βέβαια, την ιστορική έδρα της Μπαρτσελόνα, που συμπληρώνει φέτος 41 χρόνια ζωής, αφού εγκαινιάστηκε το 1971 για τους αγώνες του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος της Ισπανίας και έχει χωρητικότητα 7.500 θεατών.

Από το Γιαντ Ελιάσου, σε ΣΕΦ και ΟΑΚΑ

Δεν είναι το ... παλιότερο γήπεδο που υπάρχει (σαν κατασκευή) στην Ευρώπη. Το αρχαιότερο, που χρησιμοποιείται στην Ευρωλίγκα είναι η Menora Metavcim Arena του Τελ Αβίβ. Πρόκειται φυσικά για την εμβληματική έδρα της Μακάμπι που την μάθαμε ως Γιαντ Ελιάου, όνομα της συνοικίας της ισραηλινής πρωτεύουσας.

Εγκαινιάστηκε σαν ανοιχτό γήπεδο πριν από 59 χρόνια όταν στις 17 Σεπτεμβρίου 1963 έγινε ο αγώνας μπάσκετ Ισραήλ-Γιουγκοσλαβίας 69-64. Εννιά χρόνια αργότερα, το 1972, κατασκευάστηκε μια ακόμη εξέδρα, αυξήθηκε η χωρητικότητα σε 10.000 θέσεις και τοποθετήθηκε και η στέγη. Ανακαινίστηκε αρκετές φορές, με τελευταία αυτή του 2017, έχει όμως πάντοτε τη γοητεία και την αίγλη που αποπνέουν τα κτίρια γεμάτα ιστορία και αναμνήσεις.

Στον αντίποδα, η πιο "καινούργια" αρένα στην Ευρωλίγκα είναι η Βίρτους Σεκραφέντο της Μπολόνια. Άνοιξε τις πόρτες της το 2019 και φιλοξενεί την νεοφερμένη φέτος στη διοργάνωση. Έχει χωρητικότητα 9.980 θεατών, οι τιφόζι της Βίρτους τη γεμίζουν τακτικά ενώ ο ιδιοκτήτης του κλαμπ, Μάσιμο Ζανέτι, έχει υποσχεθεί ότι θα χτίσει και άλλο ... μεγαλύτερο.

Ανακαίνιση έκανε και η Μονακό στο μικροσκοπικό (μόλις 4.600 θεατών) Γκαστόν Μεντεσέν, ενώ το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα γήπεδο, παραμένει το ΟΑΚΑ "Νίκος Γκάλης". Με χωρητικότητα 18.989 θεατών, η καυτή έδρα του Παναθηναϊκού (εγκαοινιάστηκε το 1995) μπορεί να μη γεμίζει όπως τα προηγούμενα χρόνια, έχει γράψει ιστορία, ωστόσο, με τις τρομερές βραδιές που έχουν ζήσει οι "πράσινοι" οπαδοί.

Το κλειστό έχει αποφασιστεί να παραχωρηθεί στην ΚΑΕ Παναθηναϊκός για τα επόμενα 49 χρόνια, ακόμη πάντως δεν έχει οριστικοποιηθεί η συμφωνία, για να αξιοποιείται πλήρως από το αθηναϊκό κλαμπ.

Θεωρείται, πάντως, βέβαιο ότι κάποια στιγμή μέσα στους επόμενους μήνες το κλειστό γήπεδο των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων θα πάει στα χέρια των ανθρώπων του Παναθηναϊκού.

Ο Ολυμπιακός από την πλευρά του χρησιμοποιεί εδώ και 30 χρόνια το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, έχοντας μάλιστα συμβάλει στην ανακαίνιση αποδυτηρίων, αλλά και την κατασκευή χώρων που στεγάζονται το γυμναστήριο και τα Γραφεία της ΚΑΕ. Κατά καιρούς υπάρχουν συζητήσεις για μια αντίστοιχη παραχώρηση, χωρίς πάντως να έχει προκύψει κάτι συγκεκριμένο. Το εμβληματικό για το ελληνικό μπάσκετ "Ειρήνης και Φιλίας" (εγκαινιάστηκε το 1985 και φιλοξένησε το έπος του 87) έχει πλέον χωρητικότητα 11.640 θεατών.

Οι "ερυθρόλευκοι" οπαδοί, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Euroleague, για φέτος, έχουν ένα μέσο όρο 10.282 εισιτηρίων, με αύξηση 70% σε σχέση με πέρσι.

Ρεκόρ έκαναν φέτος στην Σταρκ Αρένα (εγκαίνια το 2004) οι οπαδοί της Παρτιζάν με 11.500 εισιτήρια διαρκείας, ενώ με ένα μέσο όρο 16.723 θεατών ανά αγώνα, είναι πρώτοι στον σχετικό πίνακα. Το γήπεδο που φιλοξένησε πέρσι το φάιναλ-φορ έχει χωρητικότητα 18.386 θεατών. Στις 26 Μαρτίου 2014, πάντως, στομν προημιτελικό του Eurocup, στον αγώνα Ερυθρού Αστέρα-Μπουντιβέλνικ είχαν κοπεί 24.323 εισιτήρια, αριθμός ρεκόρ όλων των εποχών (για κλειστό γήπεδο). Προφανώς οι Σέρβοι είχαν βάλει καθίσματα και στους ... περιστερώνες.

Είναι αλήθεια πάντως ότι τα γήπεδα μπαίνουν, πλέον, ως βασική προτεραιότητα της πολιτικής των μεγάλων κλαμπ της EuroLeague καθώς αποτελούν εκτός από μια πολύ μεγάλη επένδυση και βασικό πόρο εσόδων από την εκμετάλλευση τους και τα εισιτήρια των αγώνων. Μην ξεχνάμε ότι κάθε ομάδα δίνει πλέον τουλάχιστον 17 εντός έδρας ευρωπαϊκά ματς. Η Ζαλγκίρις για παράδειγμα που έχει σολντ άουτ 15.000, προϋπολογίζει ένα πολύ μεγάλο μέρος του μπάτζετ κάθε χρονιάς από την γεμάτη Ζαλγκίριο Αρένα...