Οι νίκες; Πολλές και σημαντικές. Οι τίτλοι; Μπόλικοι και ακόμα πιο σημαντικοί. Κύπελλα και πρωταθλήματα. Αλλά για την ΑΕΚ πάντα το μεγάλο και μοναδικό στο είδους του παράσημο, θα είναι αυτό που έβαλε στο… πέτο της, σαν σήμερα. Ανάμεσα σε βόμβες, μέσα στην φωτιά του πολέμου, στο μακρινό αλλά και συνάμα κοντινό Βελιγράδι, την Μεγάλη Τετάρτη του 1999.

"Είμαι ενθουσιασμένος, διότι έστω και λίγο θα γυρίσω στην πατρίδα μου, την πιο γενναία χώρα του κόσμου. Είναι μεγάλη τιμή για τον λαό της Γιουγκοσλαβίας αυτό το παιχνίδι και είμαστε όλοι υποχρεωμένοι στην ΑΕΚ. Εγώ πολύ περισσότερο", έλεγε δακρυσμένος ο Μπράνκο Μιλοβάνοβιτς. Τώρα τεχνικός διευθυντής, τότε ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ.

Έπαιζε εδώ στην Ελλάδα, αλλά το μυαλό του ήταν πίσω στην πατρίδα του που ισοπεδωνόταν από τις βόμβες του ΝΑΤΟ. Στους συμπατριώτες του που δοκιμαζόντουσαν από έναν παράλογο πόλεμο. Η ΑΕΚ είχε πάρει τότε μια απόφαση για ένα εγχείρημα, που όμοιο του είναι εξαιρετικά σπάνιο στην παγκόσμια ποδοσφαιρική ιστορία. Επιχείρησε και πέτυχε αυτό που έγραφαν στα σερβικά πρωτοσέλιδα, την επόμενη του φιλικού με την Παρτιζάν στο Βελιγράδι, μια μέρα σαν σήμερα πριν 17χρόνια: "Νικήσαμε τον πόλεμο δίπλα στους Έλληνες ήρωες".

"Δεν θα σας προστατεύσει κανείς"

Στο ερώτημα πώς μια ομάδα κατάφερε να σπάσει νατοϊκό εμπάργκο και να φτάσει μέχρι την καρδιά του εμπόλεμου Βελιγραδίου, η απάντηση μοιάζει εξαιρετικά περίπλοκη. Όμως είναι απλή. "Πήγαμε με την καρδιά μας", όπως έλεγε τότε ο Δημήτρης Μελισσανίδης.

Και ας χρειάστηκε να μην ενημερώσει καν την ΟΥΕΦΑ για το φιλικό αυτό με την Παρτιζάν. Και ας υπήρχαν πιέσεις από το υπουργείο αθλητισμού της Αγγλίας προς την αγγλική ENIC προκειμένου να ακυρώσει το παιχνίδι. Και ας χρειάστηκε να εκπονηθεί ολόκληρο σχέδιο δράσης για να φτάσει η αποστολή της ΑΕΚ οδικώς από την Βουδαπέστη στο Βελιγράδι. Και ας μην είχαν οι άνθρωποι της ΑΕΚ κανένα χαρτί στα χέρια τους που να τους διαβεβαιώνει πως κατά την διάρκεια του ματς ή της παραμονής της ομάδας στο σερβικό έδαφος δεν θα γινόταν κανένας βομβαρδισμός.

Αυτό δεν είναι υπερβολή. Η ΑΕΚ δεν είχε την δυνατότητα να εξασφαλίσει καμία απολύτως διαβεβαίωση από αξιωματούχο του ΝΑΤΟ, πως δεν θα υπάρξει βομβαρδισμός μέχρι η αποστολή να βγει από τα σύνορα της Σερβίας. Επί της ουσίας, αυτό που είχαν πάρει ως απάντηση οι άνθρωποι της Ένωσης, ήταν "δεν θα σας προστατεύσει κανείς". Άλλωστε, γι' αυτό υπήρξε και τεράστια βιασύνη προκειμένου η ΑΕΚ να φύγει από το Βελιγράδι μετά το παιχνίδι. Βλέπετε όταν άρχισε να πέφτει η νύχτα, η πιθανότητα για βομβαρδισμό αυξανόταν δραματικά.

Η αποστολή και της ομάδας και των οπαδών και δημοσιογράφων, για να φτάσει στα σερβοουγγρικά σύνορα, έπρεπε να περάσει από το Νόβισαντ. Πόλη που είχε "τσακιστεί" από τους βομβαρδισμούς. Αυτό που φοβόντουσαν οι άνθρωποι της ΑΕΚ, ήταν μήπως καταρρεύσει η γέφυρα που υπήρχε στο Νόβισαντ και αποκλειστούν. Τελικά η αποστολή της Ένωσης πέρασε. Και η γέφυρα του Νόβισαντ κατέρρευσε ακριβώς την επόμενη μέρα. Μεγάλη Πέμπτη του 1999.

Αυτό το γεγονός από μόνο του, αποδεικνύει το μέγεθος του ρίσκου που είχαν πάρει τότε οι "κιτρινόμαυροι". Τίποτε όμως δεν μπορούσε να σταματήσει την ΑΕΚ από εκείνο το ταξίδι ειρήνης. Άλλωστε είχε στο πλευρό της όλους τους Έλληνες. "Είμαι Πανιώνιος και είμαι και εγώ μαζί σας. Σας εύχομαι καλή τύχη", είχε πει μεσήλικας οπαδός, σφίγγοντας το χέρι του Ντέμη Νικολαϊδη κατά την αναχώρηση από την Αθήνα.

"Εσείς είστε οι μεγάλοι"

"Μα καλά, οι ποδοσφαιριστές της ΑΕΚ δεν φοβήθηκαν να έρθουν; Εμείς πιστεύαμε πως έστω και την τελευταία στιγμή θα αναβληθεί ο αγώνας", απορούσαν Σέρβοι δημοσιογράφοι όταν η αποστολή έφτασα στο Βελιγράδι.

Βλέπετε το γήπεδο του "Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού" στο Βελιγράδι απείχε μόλις ένα χιλιόμετρο από το κατεστραμμένο από τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς κτίριο του υπουργείου εσωτερικών. Μόλις 500 μέτρα από το γεμάτο από τραυματίες αμάχους νοσοκομείο. Η ΑΕΚ εκείνη την Μεγάλη Τετάρτη δεν φοβήθηκε τίποτε. Είχε ιερή αποστολή. Να σπάσει το εμπάργκο, να φτάσει μέχρι και το Βελιγράδι και με το φιλικό με την Παρτιζάν να "γκρεμίσει" το σκηνικό πολέμου.

Ποδοσφαιριστές, προπονητές, παράγοντες της ΑΕΚ και όσοι ακολούθησαν εκείνοι την αποστολή ήταν απόλυτα συνειδητοποιημένοι για το τι ακριβώς πήγαν να κάνουν στο εμπόλεμο Βελιγράδι. Όμως και πάλι έδειχναν σαστισμένοι όταν έβλεπαν Σέρβους κάθε ηλικίας να τους πλησιάζουν και κλαίγοντας να τους δίνουν ψωμί και αλάτι.

Σαστισμένοι άκουγαν τον τότε πρόεδρο της Σερβίας Μίλαν Μιλουντίνοβιτς να λέει με σπαστά ελληνικά: "Εσείς είστε οι μεγάλοι. Σας αξίζουν συγχαρητήρια. Η παρουσία σας είναι για μας μεγάλη ελπίδα". Σαστισμένοι πήραν από τον υπουργό αθλητισμού, Βέλιζαρ Τσέριτς, έναν πίνακα ζωγραφικής με την επιγραφή "προς τα αδέλφια μας τους Ελληνες και την ΑΕΚ".

"Την επόμενη φορά που θα έρθετε…"

Στο γήπεδο βρέθηκαν περίπου 25χιλιαδες. Ξέχασαν τους συναγερμούς που θα χτυπούσαν και πάλι το βράδυ, την καθημερινή μάχη για επιβίωση. Το φιλικό ματς μεταξύ της ΑΕΚ και της Παρτιζαν δεν τελείωσε ποτέ. Και δεν τελείωσε γιατί ο κόσμος εισέβαλε στο γήπεδο για να συμμετάσχει σε αυτό το πανηγύρι ειρήνης που είχαν στήσει οι 22 ποδοσφαιριστές.

Οι Σέρβοι εισέβαλαν στο γήπεδο για να αγκαλιάσουν τους παίκτες της ΑΕΚ. Για να τους ευχαριστήσουν και να τους υποσχεθούν… "αδελφια μας Έλληνες την επόμενη φορά που θα έρθετε, το Βελιγράδι θα είναι ελεύθερο", όπως έγραφε την επόμενη μέρα του φιλικού στο πρωτοσέλιδο της η εφημερίδα "Sport".

Όσο για την αποστολή της ΑΕΚ, κράτησε τα λόγια ενός ηλικιωμένου Σέρβος που πλησίασε το πούλμαν λίγο πριν την αναχώρηση. "Μας δώσατε δύναμη να συνεχίσουμε να αντιστεκόμαστε. Και πιστέψτε με. Το κάνουμε και για μας, το κάνουμε και για εσάς. Καλό δρόμο και να σας έχει πάντα ο Θεός καλά".

Οι συνθέσεις του φιλικού για λόγους αρχειακούς και ιστορικούς:

Παρτιζάν (Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς): Νταμιάνοβιτς, Κράσοβιτς, Σάβιτς, Σανόγεβιτς, Στογιάνοβιτς, Βούκοβιτς, Ιλιτς, Βλ. Ιβιτς, Μπιέκοβιτς, Τόμιτς, Κέζμαν.

ΑΕΚ (Όλεγκ Μπλαχίν): Ατματσίδης (29’ Μιχαηλίδης - 40’ Κουρκούνας), Κοπιτσής (40’ Κωστένογλου), Μπαμπούνσκι, Μιλοβάνοβιτς (42’ Καψής), Τσέκολι (45’ Ζήκος), Κατσαβός, Σαβέβσκι (32’ Κασάπης), Μαλαδένης, Καλιτζάκης, Ζουμπούλης, Νικολαΐδης.