Τα μπαράζ στα προκριματική της Ευρώπης με τη μορφή που τα γνωρίζουμε σήμερα ξεκίνησαν το 1998 με την αύξηση των ομάδων στο Μουντιάλ της Γαλλίας και κατ' επέκταση την αύξηση των θέσεων που δικαιούταν η UEFA.

Έκτοτε διοργανώνονται ανελλιπώς σε Euro και Μουντιάλ με μόνη εξαίρεση το 2008 όταν προκρίθηκαν στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα οι δύο πρώτοι από τους 7 ομίλους, συν τις διοργανώτριες Αυστρία και Ελβετία.

Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, θα δούμε ότι η πρώτη διοργάνωση που χρειάστηκαν προκριματικά στην Ευρώπη ήταν το Μουντιάλ του 1934 (στο πρώτο το 1930 δεν διεξήχθησαν σε καμία ήπειρο). Η μορφή τους ήταν αρκετά... περίεργη, παρόμοια με του 1938.

Λίγες χώρες πήραν μέρος και υπήρχαν όμιλοι με... δύο ομάδες, με τη νικήτρια να έπαιρνε το εισιτήριο. Κατά κάποιο τρόπο είχαμε μπαράζ με διπλά παιχνίδια. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρχαν περιπτώσεις που η ομάδα η οποία έχανε με βαρύ σκορ στο πρώτο παιχνίδι παραιτούνταν! Το έκανε πχ η Ελλάδα όταν έχασε στις 25/3/1934 από την Ιταλία στο Μιλάνο με 4-0.

Μπαράζ σε ουδέτερα γήπεδα

Μετά τον β' παγκόσμιο πόλεμο αυξήθηκαν μεν οι ομάδες, αλλά σε περίπτωση ισοβαθμίας στον όμιλο δεν υπήρχαν κριτήρια. Έτσι ακολουθούσε ένα παιχνίδι σε ουδέτερο γήπεδο. Συνολικά 11 παιχνίδια μπαράζ διεξήχθησαν από το 1950 έως το 1974.

Στο πρώτο, η Γιουγκλοσλαβία νίκησε με 3-2 στην παράταση τη Γαλλία στη Φλωρεντία και πέρασε στο Μουντιάλ του 1950. Ωστόσο η FIFA προσκάλεσε και τους "τρικολόρ" που αρνήθηκαν να πάνε στη Βραζιλία. Για το επόμενο παγκόσμιο Κύπελλο, συγκρούστηκαν στη Ρώμη, Τουρκία και Ισπανία.

Το ματς ολοκληρώθηκε με 2-2 και ο νικητής καθορίστηκε από τα χέρια ενός 14χρονου που ήταν στο γήπεδο καθώς ο πατέρας του δούλευε σε αυτό. Τυχερή στην κλήρωση η Τουρκία!

Στη συνέχεια είχαμε για το 1958 ΕΣΣΔ-Πολωνία 2-0 (Λειψία), το 1962 Ελβετία-Σουηδία 2-1 (Βερολίνο), Βουλγαρία-Γαλλία 1-0 (Μιλάνο) και Τσεχοσλοβακία-Σκωτία 4-2 (Βρυξέλλες) και το 1966 Ισπανία-Ιρλανδία 1-0 (Παρίσι) και Βουλγαρία-Βέλγιο 2-1 (Φλωρεντία).

Τέλος το 1970 η Τσεχοσλοβακία νίκησε την Ουγγαρία με 4-1 στη Μασσαλία, ενώ το 1974 Σουηδία-Αυστρία 2-1 (Γκέζελκίνχερν) και Γιουγκοσλαβία-Ισπανία 1-0 (Φρανκφούρτη).

Το πρώτο "διπλό" και το νοκ-άουτ του Άνφιλντ

Η πρώτη φορά που διεξήχθη διπλό μπαράζ ήταν για το Μουντιάλ του Μεξικό (1986). Το Βέλγιο πήρε την πρόκριση νικώντας στο πρώτο ματς την Ολλανδία με 1-0 και χάνοντας στη ρεβάνς με 1-2. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο πήγε και η Σκωτία που έδωσε διπλά ματς με την... Αυστραλία (2-0 στη Γλασκλώβη και 0-0 στη Μελβούρνη).

Η Ολλανδία πήρε μέρος και στο πρώτο μπαράζ που διεξήχθη για ευρωπαϊκό πρωτάθλημα και συγκεκριμένα αυτό της Αγγλίας (1996). Οι 6 καλύτεροι δεύτεροι των 8 ομίλων πέρασαν απευθείας και Ιρλανδία-Ολλανδία που... ξέμειναν στο τέλος, αναμετρήθηκαν σε νοκ-άουτ αγώνα. Οι "οράνιε" επικράτησαν στις 13/12/1995 με 2-0 στο Άνφιλντ.

H καθιέρωση μετά το 1998

Όπως αναφέραμε και στην αρχή, η κομβική χρονιά για την αλλαγή των μπαράζ ήταν το Μουντιάλ του 1998 στη Γαλλία. Αύξηση θέσεων που δικαιούταν η Ευρώπη και τα πλέι-οφ ήρθαν για να μείνουν, με εξαίρεση το Euro του 2008. Δείτε αναλυτικά όλα τα παιχνίδια:

● 1998 Κροατία - Ουκρανία 2-0, 1-1 Ρωσία - Ιταλία 1-1, 0-1 Ιρλανδία - Βέλγιο 1-1, 1-2 Ουγγαρία - Γιουγκοσλαβία 1-7, 0-5 ● 2000 Σκωτία - Αγγλία 0-2. 1-0 Ισραήλ - Δανία 0-5, 0-3 Σλοβενία - Ουκρανία 2-1, 1-1 Ιρλανδία - Τουρκία 1-1, 0-0 ● 2002 Βέλγιο - Τσεχία 1-0, 1-0 Ουκρανία - Γερμανία 1-1, 1-4 Σλοβενία - Ρουμανία 2-1, 1-1 Αυστρία - Τουρκία 0-1, 0-5 ● 2004 Σκωτία - Ολλανδία 1-0, 0-6 Κροατία - Σλοβενία 1-1, 1-0 Ρωσία - Ουαλία 0-0, 1-0 Λετονία - Τουρκία 1-0, 2-2 Ισπανία - Νορβηγία 2-1, 3-0 ● 2006 Ισπανία - Σλοβακία 5-1, 1-1 Ελβετία - Τουρκία 2-0, 2-4 Νορβηγία - Τσεχία 0-1, 0-1 ● 2010 Ιρλανδία - Γαλλία 0-1, 1-1 (παρ.) Πορτογαλία - Βοσνία 1-0, 1-0 Ελλάδα - Ουκρανία 0-0, 1-0 Ρωσία - Σλοβενία 2-1, 0-1 ● 2012 Τουρκία - Κροατία 0-3, 0-0 Εσθονία - Ιρλανδία 0-4, 1-1 Τσεχία - Μαυροβούνιο 2-0, 1-0 Βοσνία - Πορτογαλία 0-0, 2-6