Επιμέλεια: Νάνσυ Μητσοστέργιου

Ο Ρομπέρτας Γιαβτόκας γεννήθηκε στο Σιαουλάι της Λιθουανίας τον Μάρτιο του 1980. Πήγε σχολείο στο St. Vincent και αργότερα στο St. Mary στο Οχάιο, όπου φοιτούσε και ο Λεμπρόν Τζέιμς. Απ' ότι φάνηκε όμως τα συγκεκριμένα σχολεία δεν πληρούσαν τις επιθυμίες του κι έτσι έφυγε για το λύκειο του Bishop McGuinness, στη Βόρεια Καρολίνα όπου κι έμεινε για ένα χρόνο.

Ούτε εκεί κατάφερε, όμως, να βρει αυτό που ήθελε κι επέστρεψε στην πόλη του απ' όπου και ξεκίνησε να παίζει μπάσκετ, στην τοπική ομάδα (Σιαουλάι) για το λιθουανικό πρωτάθλημα. Το 1999 έφυγε για το κολέγιο της Αριζόνα, όπου έμεινε μέχρι το 2000. Εκεί σε 8 παιχνίδια συνολικά είχε 6 πόντους, 10 ριμπάουντ, 1 κλέψιμο και 4 τάπες.

Το 2001, όντας λίγο μεγαλύτερος και πιο ώριμος( και σαν παίκτης) σκέφτηκε να δοκιμάσει την τύχη του στο NBA. Επιλέχθηκε από τους Σαν Αντόνιο Σπερς στο νο.56 του ντραφτ, ωστόσο ποτέ δεν αξιοποίησε την ευκαιρία αυτή, καθώς δεν αγωνίστηκε ποτέ με τους νυν πρωταθλητές, οι οποίοι εξακολουθούν όμως να διατηρούν τα δικαιώματα του εκεί.

Η τύχη, όμως, δεν ήταν πάντα με το μέρος του 34χρονου σέντερ, αφού τον Μάιο του 2002 είχε ένα πολύ σοβαρό ατύχημα με την μοτοσυκλέτα του που τον ανάγκασε να παραμείνει εκτός δράσης για έναν ολόκληρο χρόνο. Είχε αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα (140χλμ/ώρα) πηγαίνοντας προς το Βίλνιους.

Καθώς ήταν στο δρόμο επιχείρησε να προσπεράσει ένα φορτηγό, ο οδηγός όμως δεν τον είδε και έστριψε αριστερά. Δεν πρόλαβε να σταματήσει τη μηχανή και χτύπησε στο φορτηγό. Έχασε τον έλεγχο όχι όμως και τη μηχανή, η οποία συνετρίβη επάνω σε ένα αυτοκίνητο στην αντίθετη λωρίδα. Ο ίδιος εκτοξεύθηκε δεκάδες μέτρα μακριά και προσγειώθηκε μέσα σε κάτι θάμνους. Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν τρομερό. Σύνθλιψε το μηριαίο οστό, έσπασε τον ώμο του και τραυματίστηκε σοβαρά στο γόνατο και στα νεφρά. Επέστρεψε στη δράση το 2003.

Η πρώτη ομάδα, που τον ενσωμάτωσε στο ρόστερ της, ήταν η Λιέτουβος Ρίτας (2000-06) με την οποία έκανε το ντεμπούτο του και στη Euroleague τη σεζόν 2005-06, που ήταν και η τελευταία χρονιά που έμεινε στην ομάδα. Με τη Λιέτουβος σε 20 παιχνίδια είχε κατά μέσο όρο 9.6 πόντους, 0.9 ασίστ, 8.2 ριμπάουντ, 1 κλέψιμο και 2 τάπες σε 28.8" λεπτά συμμετοχής.

Η ζωή και η καριέρα του Γιαβτόκας ήταν ένα ατελείωτο ταξίδι, αφού πέρασε από πολλές ομάδες μέχρι να καταλήξει στη Ζαλγκίρις. Από το 2006 που έφυγε από τη Λιέτουβος έως το 2011 που επέστρεψε πίσω στην πατρίδα του πέρασε από τέσσερις ακόμη ομάδες. Τη σεζόν 2006-07 φόρεσε τη φανέλα του Παναθηναϊκού, με τον οποίο είχε σε 19 παιχνίδια 2.6 πόντους, 1.6 ριμπάουντ και 0.1 ασίστ. Η επόμενη σεζόν τον βρήκε στη Ντιναμό Μόσχας, ενώ το 2009 ήταν στο ρόστερ της Χίμκι με την οποία σε 16 παιχνίδια είχε κατά μέσο όρο 10.1 πόντους, 6.4 ριμπάουντ και 0.4 ασίστ.

Τελευταίος σταθμός πριν βρει τη μπασκετική του Ιθάκη στην Ζαλγκίρις ήταν η Βαλένθια τη σεζόν 2010-11, όπου σε 21 παιχνίδια είχε 8.2 πόντους, 5.3 ριμπάουντ και 0.7 ασίστ σε 24.7" συμμετοχής του.

Ο Γιαβτόκας είναι πρώην πρωταθλητής της Euroleague και του EuroCup και έχει μετάλλιο τόσο στο Eurobasket όσο και στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Στην ηλικία των 34 χρόνων, μπορεί να φαίνεται φυσιολογικό πως ο σέντερ της Ζαλγκίρις Κάουνας έχει αρχίσει να "πέφτει", αλλά αυτό δεν ισχύει. "Όταν μεγαλώνεις, εξακολουθείς να αισθάνεσαι νέος, θέλεις να κάνεις πολλά πράγματα, όπως να μπορείς να παίζεις και να κάνεις πράγματα καθημερινά, εξαρτάται από το πόσο το θέλεις", εξηγεί.

Ο Λιθουανός σέντερ είναι ένας πολύ καλός ριμπάουντερ και αυτό οφείλεται και στην καλή φυσική του κατάσταση, ωστόσο ποτέ δεν ήταν καλός στις ελεύθερες βολές. Ένα πράγμα που έχει αλλάξει στο παιχνίδι του και είναι αξιοπρόσεχτο είναι αυτό. Στις πρώτες πέντε χρονιές του στη Euroleague, ο Γιαβτόκας δεν κατάφερε να πετύχει ούτε μισή βολή, αλλά τις δύο τελευταίες σεζόν έχει βελτιωθεί αρκετά, καθώς έχει αυξήσει το ποσοστό του στο 17%.

"Μεγαλώνω και δεν ξέρω πως είναι, δεν μπορώ να πω πως εκτελώ τις βολές πια σαν να εξασκούμαι, απλά νομίζω πως είναι λόγω ηλικίας, ίσως δεν φοβάμαι πια να αστοχήσω και εκεί έγκειται μάλλον η αλλαγή", αναφέρει.

Θυμάται την πίεση που νιώθει κάθε φορά που φτάνει στη γραμμή: "Πιέζομαι πολύ, επειδή πριν από κάθε παιχνίδι σκέφτομαι ότι θα πάω στις βολές και αυτό ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα στο κεφάλι μου και γενικότερα στην καριέρα μου".

Αν και ο Γιαβτόκας είναι ένας από τους παλαιότερους παίκτες της Euroleague δεν σκέφτεται το τέλος, αλλά το πως μπορεί να βελτιωθεί και σε άλλα σημεία εκτός από τις βολές: "Ελπίζω να γίνομαι όλο και καλύτερος, αλλά εντάξει δεν μπορώ να τα λέω αυτά για τον εαυτό μου".

Σίγουρα όμως έχει σημειώσει μεγάλη αλλαγή στο παιχνίδι του σε σχέση με τα πρώτα χρόνια στη Euroleague: "Λοιπόν, ξέρεις οι εμπειρίες σε βοηθούν πολύ, γιατί τώρα ξέρεις ποια πράγματα είναι αυτά που πρέπει να κάνεις. Τώρα παίζεις περισσότερο με το μυαλό σου. Τότε σκεφτόμουν διάφορα και ανούσια πράγματα, τώρα έχω μεγαλώσει αρκετά, παίζω με το μυαλό σκέφτομαι τι θα κάνω, πότε, πως... πως θα βοηθήσω την ομάδα. Το σημαντικό πλέον δεν είναι μόνο να σκοράρεις".

Ο Λιθουανός σέντερ μετράει τρία μετάλλια, δύο αργυρά και ένα ασημένιο (2007, 2010 και 2013 αντίστοιχα σε Eurobasket και Παγκόσμιο Κύπελλο), ενώ το 2012 πήρε τον τίτλο του καλύτερου παίκτη στο EuroCup όλων των εποχών.

Εάν ο Ρομπέρτας Γιαβτόκας συνεχίσει να εξελίσσεται με αυτόν το ρυθμό, θα είμαστε τυχεροί να τον απολαμβάνουμε να πρωταγωνιστεί για αρκετό καιρό ακόμη.