Tο Euroleague Greece δίνει... πάσα στον Γιώργο Συρίγο, ζητώντας του να αναλύσει την τακτική που έγινε μόδα, τη χρησιμοποίηση κοντών και γρήγορων ψηλών από τις περισσότερες ομάδες της διοργάνωσης. Διαβάστε την πολύ ενδιαφέρουσα άποψη του:

Ιούνιος 2011: Η ΤΣΣΚΑ ανακοινώνει μετά βαϊων και κλάδων την συμφωνία με τον Νέναντ Κρστιτς. Ο συνήθως φειδωλός στα λόγια Γιόνας Καζλάουσκας πετάει τη σκούφια του από χαρά: "Πήραμε έναν πεπειραμένο σέντερ υψηλού επιπέδου, ικανότατο τόσο με πρόσωπο όσο και με πλάτη στο καλάθι".

Με τα γνήσια 5αρια να είναι ήδη είδος εν ανεπαρκεία στην Ευρώπη, η επιστροφή του Σέρβου απ' το ΝΒΑ έμοιαζε ικανή να αλλάξει από μόνη της τις ισορροπίες. Ο τελευταίος σέντερ που εμφανίστηκε στην Euroleague διαθέτοντας τον συνδυασμό μεγέθους, τεχνικής κατάρτισης και προσωπικότητας του Κρστιτςήταν ο Κροάτης Νίκολα Βούιτσιτς, που εκείνη την εποχή έπαιρνε τον δρόμο της επιστροφήςστα πάτρια εδάφη για τον τελευταίο χορό της σπουδαίας του καριέρας.

"He's a poor man's Vlade Divac" (είναι ο Ντίβατς των φτωχών), σχολίασεέναςσκάουτερ του ΝΒΑ λίγες μέρες αργότερα. "Αν δεν είχε τους τραυματισμούς, δεν υπήρχε περίπτωση να τον ξαναδείτε στην Ευρώπη", πρόσθεσε με νόημα, επιβεβαιώνοντας όλα εκείνα που είχαμε δει από τον Κρστιτς την περασμένη διετία (2009-10) με την Εθνική Σερβίας.

Το μεγαλεπήβολο σχέδιο των Ρώσων για την κατάκτηση του έβδομου ευρωπαϊκού τροπαίου, μία σεζόν μετά την παταγώδη αποτυχία πρόκρισης στη δεύτερη φάση της Euroleague, είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή και o στόχος έγινε ακόμα πιο ρεαλιστικός όταν, στις αρχές Οκτωβρίου, υπέγραψε και ο Κιριλένκο. Εν τέλει, το ερώτημα "ποιος θα σταματήσει την ΤΣΣΚΑ" απαντήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όταν στον δρόμο της βρέθηκε ο Ολυμπιακός. Ή μήπως καλύτερα, όταν ο Κρστιτς συνάντησε τον Ντόρσεϊ και τον Χάινς;

Η συνταγή των Ίβκοβιτς και Αγγέλου

Ας είμαστε απόλυτα ειλικρινείς. Όταν ο Ντούσαν Ίβκοβιτς και ο Βαγγέλης Αγγέλου δημιούργησαν την συνταγήτων ημίψηλων σέντερ φορ, που πλέον αποτελείτο "ευαγγέλιο" για την συντριπτική πλειοψηφία των ομάδων που έχουν ως στόχο την κατάκτηση της Euroleague, αφενός δεν μπορούσαν σε καμία περίπτωση να φανταστούν τον βαθμό επίδρασης τηςαπόφασής τους στα δεδομένα του Ευρωπαϊκού μπάσκετ και αφετέρου οδηγήθηκανσε αυτήπρώτα απ' όλα από ανάγκη.

Αν ο Ντούντα είχε τότε την δυνατότητα να διαλέξει ανάμεσα στον Κρστιτς των 2,5εκ. ευρώ και τον Χάινς των 250χιλ., μην γελιέστε, θα επέλεγε τον πρώτο με κλειστά τα μάτια. Εκείνος άλλωστε ήταν που τον είχε χρίσει σημαιοφόρο της προσπάθειας επιστροφής της Εθνικής Σερβίας στην πρώτη γραμμή. Το κασέ του συμπατριώτη του, ωστόσο,κάλυπτετο 1/3 του συνολικού μπάτζετ του Ολυμπιακού και ο Ίβκοβιτς, με τον Αγγέλου να είναι κατηγορηματικός ( "αφού δεν μπορούμε να έχουμε μπόι και υψηλή ποιότητα, πρέπειτουλάχιστον να διαθέτουμε ταχύτητα καιαθλητική ικανότητα"), υποχρεώθηκε να πάρει άλλο μονοπάτι.

Το γιατί οι ημίψηλοι σέντερ φορ -πουη τεχνική τουςουσιαστικά απαγορεύει οποιαδήποτε σκέψη για το πατροπαράδοτοπαιχνίδι των ψηλώνστοχαμηλό ποστκαι τους περιορίζει μονάχα σε τελειώματα μετά από πικ εντ ρολ και επιθετικά ριμπάουντ -οδήγησαν το ευρωπαϊκό μπάσκετ στο τέλος της εποχής των δεινοσαύρων, θα σας το εξηγήσει με κάθε λεπτομέρεια ο Στέφανος, με την διπλή ιδιότητα του δημοσιογράφου-προπονητή.

Δυο-τρεις παρατηρήσεις λοιπόν από μένα: Στέλνεις την μπάλα στα τρία μέτρα γιατί ο ψηλός σου είτε θα σουτάρει με 60-65%, είτε η άμυνα θα διπλώσει επάνω του και οι σουτέρ σου θα κάνουν πάρτι. Με τόσο υψηλό βαθμό αποτελεσματικότητας στην επίθεση, θα παραβλέψεις σε μεγάλο βαθμό το γεγονός ότι τα αργά του πόδια τον καθιστούν εύκολο στόχο στην άμυνα, ειδικά στην αντιμετώπιση του πικ εντ ρολ.

Η εξαίρεση που ονομάζεται Τόμιτς

Τι προκύπτει όμως απ' την ανάλυση τωνδεδομένων των δύο τελευταίων φάιναλ φορ;Χάινς και Ντόρσεϊ σχεδόν αδρανοποίησαν τον Κρστιτς στην Κωνσταντινούπολη (παίζοντάς τον κυρίως άμυνα από μπροστά), με τον Σέρβο να χάνει με κάτω τα χέρια τηνμονομαχία τουμετον πρώτο, ένα χρόνο αργότερα στο Λονδίνο.

Για να μην μακρυγορούμε,ομοναδικός "παλαιάς κοπής" σέντερ φορ που αποτέλεσε τηνεξαίρεση στον κανόναήταν ο Άντε Τόμιτς.Όταν όμως, κατάκοπος απ' τηνκούραση,ο Κροάτης τηςΜπαρτσελόναβρέθηκε στο τέταρτο δεκάλεπτο του ημιτελικούμε την Ρεάλαπέναντι στον - βγαλμένο απ' το ίδιο καλούπι με τους Χάινς, Ντόρσεϊ καιΛάσμε -Μάρκους Σλότερ, δεν πήρε ούτε μια μπάλα στο χαμηλό ποστ και η σεμνή τελετή έλαβε τέλος.

Γιατίδεν συμβαίνειτο ίδιο, τουλάχιστον σε αυτό τον βαθμό, στις δύο φάσεις των ομίλων;Επειδήμονάχα οι ομάδες της πρώτης γραμμής έχουν την ταχύτητα, την δύναμη αλλά και το μπασκετικό IQ, που τους δίνει απεριόριστες δυνατότητες τακτικής ευελιξίας, για να σκαρώσουν τέτοια κόλπα στους εναπομείναντες δεινόσαυρους. Κι αυτές συνήθως συναντώνται μετά το Τοπ 16.

Επιστροφή στο μέλλον

Ο Ντούντα με τον Αγγέλου άλλαξαν λοιπόν την ροή των πραγμάτων στο Ευρωπαϊκό μπάσκετ, όμως μην φανταστεί κανείς ότιέγραψαν ένα νέο κεφάλαιο στο βιβλίο του αθλήματος. Όπως επαναλαμβάνεισε κάθε ευκαιρία οΜάνος Μανουσέλης στην Super Euroleague, στα κανάλια της NOVA, όλα όσα εμφανίζονται κατά καιρούς ως νεωτερισμοί και επαναστατικές προσεγγίσεις, συνιστούν επί της ουσίας επιστροφή στις θεμελιώδεις αρχές, όπως αυτές ορίστηκαν την δεκαετία του '30 στο Πρίνστον και στα υπόλοιπα κολέγια που έβαλαν την σφραγίδα τους στην εξέλιξη του μπάσκετ.

Όταν ο Τζέρι Σλόανεπανέφερε το '80 -με τη Γιούτατου Στόκτον και του Μαλόουν -το πικ εντ ρολ, οι συμπατριώτες του έλεγαν ότι αυτό που παίζει είναι... για το μουσείο. Τριάντα χρόνια μετά, άπαντες συμφωνούν ότι έβλεπε μπροστά.

Όπως μπροστά έβλεπε και ο Φιλ Τζάκσον το 1995, όταν μας παρουσίασε την δεύτερη βερσιόν των Μπουλς. Η ομάδα εκείνη δεν πέρασε απλώς στην ιστορία ως μία από τις κορυφαίες όλων των εποχών, αλλά και ως μία από τις πιο επιδραστικές. Με ποιο τρόπο τοποθέτησε ο "Ζεν Μάστερ" τα υπόλοιπα κομμάτια δίπλα στον έναν και μοναδικό; Πρώτα απ' όλα πήρε το 3-4αρι της δεκαετίας του '80 και το έκανε 5αρι!

Σκεφτείτε το λίγο. Λέικερς, Σέλτικς, Πίστονς. Μαζί κατέκτησαν τα 10 απ' τα 11 πρωταθλήματα του ΝΒΑ απ' το 1980 ως το 1990. Τι είχαν κοινό; Ο σμολ φόργουόρντ τους ήταν -κρίνοντας με τα τωρινά δεδομένα - κάτι ανάμεσα σε "3" και "4" (Γουόρθι, Μπερντ, Ρόντμαν), ενώ η εμβέλεια δράσης και των δύο ψηλών περιοριζόταν κατά κανόνα στα τέσσερα μέτρα (Ράμπις, Μ. Τόμπσον, Έι Σι Γκριν, Τζαμπάρ-Μακ Χέιλ, Γουόλτον, Πάρις-Μαχόρν, Λαϊμπίρ, Έντουαρντς, Σάλεϊ). Αυτό ήταν το μοτίβο μέχρι και τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '90.

Θυμηθείτε το Πόρτλαντ, με Κέρσεϊ, Μπακ Γουίλιαμς και Ντάκγουορθήτη Νέα Υόρκη, με Μέισον, Όκλεϊ και Γιούιν.Το πρώτο βήμαπρος την κατεύθυνση τουμοντέλουπουλάνσαραν οιΜπουλς του '95-'98έγινε από τους Ρόκετς στα μέσα της σεζόν 1994-'95. Θέλοντας να ανακατέψει την τράπουλα, στην προσπάθεια για την υπεράσπιση του τίτλου, ο Ρούντι Τομζάνοβιτς συμφώνησε να δώσει τον Ότις Θορπ για να πάρει τον Κλάιντ Ντρέξλερ. Ο Ρόμπερτ Χόρι (ένας παίκτης μεαρκετάκοινάχαρακτηριστικά με τους Μπερντ και Γουόρθι) μεταφέρθηκε από το "3" στο "4"προκειμένου να καλυφθεί το κενό του Θορπ και ο Ντρέξλερ πήγε απ' το "2" στο "3". Οι Ρόκετς έκαναν το back to back με μειονέκτημα έδρας απ' τον πρώτο γύρο και η επανάσταση είχε μόλις ξεκινήσει...

Η μόδα του Τζάκσον

Με δεδομένο ότι δεν είχετίποτα κοντινό στον Ολάζουον στην διάθεσή του, την επόμενη σεζόν ο Φιλ Τζάκσον το πήγε ένα βήμα παραπέρα. Ή αν προτιμάτε, μερικές δεκαετίες πίσω (Πρίνστον). Χρησιμοποιούσε μεν, σε ρόλο"κυμματοθραύστη", τον ύψους 2,18 Λουκ Λόνγκλεϊ, όμως το σχήμα με το οποίο τελείωνε τα παιχνίδια και έκανε ξεκάθαρα την διαφορά, είχε δύο ψηλά γκαρντ (Τζόρνταν, Χάρπερ) και τρία φόργουορντ (Πίπεν, Κούκοτς, Ρόντμαν).

Μόλις πέντε χρόνια μετά το δεύτερο πρωτάθλημά τουμε τουςΠίστονς, το "Σκουλήκι" (από αλλαγή του Αγκουάιρ στο "3" και παράλληλα πρώτη επιλογήσε χαμηλό σχήμα στο "4") έγινε το σημείο αναφοράς των Μπουλς της δεύτερης χρυσής τριετίας κάτω απ' τα καλάθια. Παρεμπιπτόντως, απ' την σπουδαία εκείνη πεντάδα του Σικάγο, μπορούσαν να ποστάρουν όλοι πλην του Ρόντμαν!

Και πως σταματούσαν οι "Ταύροι" τα θηρία της εποχής; Μεέναν τρόπο κοντινό σεπου κάνουν οΟλυμπιακός,ο Παναθηναϊκόςκαι η Ρεάλσήμερα! Κατ' αρχάς, πίεζαν ασφυκτικάπάνω στη μπάλα καιείχαν την δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να παίζουν άμυνα με αλλαγές, αφούοιτέσσεριςμπορούσαν να μαρκάρουν άνετα τρεις θέσεις και ο Πίπεν υπό συνθήκες και τις πέντε.

Επιπλέον, πέρα απ' την αθλητική τους ικανότητα,διέθεταν τέτοια συνοχή και αντίληψη παιχνιδιού, που πριν προλάβει ο αντίπαλος να τουςδημιουργήσει προβλήματα, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτεί το ελαφρύ τους σχήμα, τον είχαν βάλει (με όπλο την ταχύτητα στοκορμί και στο μυαλό και κατ' επέκταση το πολυδιάστατο παιχνίδι τους) μέσασεκινούμενη άμμο. Αυτό δηλαδή που - αν κάνουμε την αναγωγή απ' δεδομένα των Μπουλςτου '95-'98, σε αυτά του σύγχρονου Ευρωπαϊκού μπάσκετ - ξεκίνησε ο Ίβκοβιτς, συνεχίζουν ο Μπαρτζώκας, ο Πεδουλάκης και ο Λάσο και επιδιώκουν να μιμηθούν σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι.

Το 'παμε και πριν.Τοβιβλίο με τα θεμελιώδη του μπάσκετολοκληρώθηκε πριν από περίπου 80 χρόνια και δεν επιδέχεται τροποποίησης.Απλώςμερικές σκονισμένες, μέσα στο συρτάρι της ιστορίας,σελίδες,ξανατυπώνονται σε ιλουστρασιόν χαρτί.

Ο Γιώργος Συρίγος παρουσιάζει την εκπομπή "Super Euroleague" στο συνδρομητικό κανάλι NovaSports, που μεταδίδει όλους τους αγώνες της Euroleague.