Τα αποτελέσματα στο πρώτο παράθυρο (αυτό του Νοεμβρίου) έχουν αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς για τις τέσσερις ομάδες του ομίλου της Εθνικής Ανδρών, δεδομένου ότι κάθε μία έχει από μία νίκη. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς λοιπόν, οι δύο διαδοχικές αναμετρήσεις με την Τουρκία (στις 25 Φεβρουαρίου στα Άνω Λιόσια και στις 28 Φεβρουαρίου στην Κωνσταντινούπολη) είναι μείζονος σημασίας για το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα, στην προσπάθεια που κάνει για πρόκριση στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2023.

Το καλό για τον Σωτήρη Μανωλόπουλο είναι πως -αυτή τη φορά- θα έχει έξτρα... ενισχύσεις. Αυτές από τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό ΟΠΑΠ, οι οποίοι συμφώνησαν με την ΕΟΚ προκειμένου να δώσουν τους παίκτες τους για τις κρίσιμες αναμετρήσεις με τους γείτονες. Πρόκειται για μια κίνηση που συμβαίνει πρώτη φορά από αμφότερες τις ομάδες που εκπροσωπούν την Ελλάδα στην EuroLeague, σε μια έμπρακτη κίνηση στήριξης της μεγάλης προσπάθειας πρόκρισης στο Παγκόσμιο Κύπελλο 2023. Ο στόχος άλλωστε είναι κοινός και... εθνικός.

Λίγες ώρες πριν από το πρώτο συναπάντημα με την Τουρκία, η οποία παρεμπιπτόντως θα παρατάξει -μεταξύ άλλων και- τον Σέιν Λάρκιν, ο Σωτήρης Μανωλόπουλος μίλησε στο SPORT24. Τόσο για την ουσία που κρύβουν οι δύο διαδοχικές αναμετρήσεις με τους γείτονες, όσο και τους τρόπους με τους οποίους η Ελλάδα μπορεί να "χτίσει" τους αθλητές του μέλλοντος.

- Υποθέτω πως στο άκουσμα της κοινής απόφασης από Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό ΟΠΑΠ να δώσουν παίκτες στο "παράθυρο" του Φεβρουαρίου, έσφιξες τις γροθιές σου.

"Κοίτα, το γεγονός πως συζητάμε, εν μέσω της αγωνιστικής περιόδου, ότι οι δύο ομάδες που συμμετέχουν στην EuroLeague ήρθαν σε συμφωνία με τον πρόεδρο για να δώσουν παίκτες στην Εθνική, είναι αδιαμφισβήτητα μια τεράστια επιτυχία, μια πολύ μεγάλη κατάκτηση. Θεωρώ ότι με τέτοιες κινήσεις αποδεικνύουν έμπρακτα πόσο ψηλά βάζουν την Εθνική, δείχνουν πως αυτή είναι πάνω απ όλους. Πρόκειται για μια δύσκολη προσπάθεια με τα παράθυρα, με μεγάλες ιδιαιτερότητες, που απαιτούν υπερβάσεις. Γι αυτό λέω ότι ο Ολυμπιακός κι ο Παναθηναϊκός αποδεικνύουν έμπρακτα τον σεβασμό και την αγάπη για την Εθνική, μετά τη συμφωνία που είχαν με τον πρόεδρο.

Από εκεί και πέρα, όσον αφορά στο προπονητικό κομμάτι, περιμένω με μεγάλη χαρά την υλοποίηση της απόφασης. Για να μην παρεξηγηθώ, σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να βάλουμε σε κίνδυνο κάποιους παίκτες, γι αυτό άπαντες θα πρέπει να είναι υγιείς και σε θέση να προσφέρουν. Έχουμε δύσκολο πρόγραμμα μπροστά μας, με δύο διαδοχικούς αγώνες απέναντι στην Τουρκία, οπότε όλοι είναι απαραίτητοι".

- Η κατάσταση στον όμιλο είναι πολύ ρευστή μετά τους δύο πρώτους αγώνες, αντικειμενικά όμως, τα παιχνίδια με την Τουρκία είναι τα πιο απαιτητικά των προκριματικών, σωστά;

"Θεωρώ πως όλα τα παιχνίδια είναι σημαντικά, για τον έναν ή τον άλλον λόγο. Τη δεδομένη χρονική στιγμή μάλιστα, έτσι όπως είναι διαμορφωμένο το πρόγραμμα και σύμφωνα με όσα έχουν συμβεί ως τώρα, αυτοί οι δύο αγώνες είναι μείζονος σημασίας".

- Για να πάμε σε αυτά που έρχονται για την Εθνική, το προπονητικό επιτελείο καλείται να εκμεταλλευτεί την παρουσία των παικτών των αιωνίων, δίχως όμως να υπάρχει η δυνατότητα για προπόνηση ή ομαδική δουλειά, πριν από τους αγώνες. Είναι μια ιδιαιτερότητα πολύ σημαντική, που ίσως ο κόσμος δεν υπολογίζει.

"Όπως είπα νωρίτερα, υπάρχουν πολλές ιδιαιτερότητες, αφού δεν ξέρουμε με σαφήνεια ποιους παίκτες θα έχουμε στη διάθεσή μας, όπως αντίστοιχα ποιους θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε. Μην παραβλέπουμε πως κι η Τουρκία αντιμετωπίζει προβλήματα, σαν τα δικά μας. Το δεδομένο όμως είναι πως από την στιγμή που θα έρθουν παίκτες από τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό, δεν θα έχουμε μέρες προπόνησης όλοι μαζί. Το προπονητικό τιμ όμως έχει δουλέψει πολύ πάνω σε αυτό το κομμάτι, σε πολλούς διαφορετικούς τομείς. Για παράδειγμα, καταρτίζουμε πλάνο και προσπαθούμε να προβλέψουμε όλους τους πιθανούς παίκτες της Τουρκίας γι αυτά τα δύο παιχνίδια, να δουλέψουμε πάνω σε αυτούς σε τακτικό επίπεδο και να είμαστε έτοιμοι, χωρίς να βρεθούμε προ εκπλήξεως.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι πώς θα προετοιμάσουμε τους δικούς μας παίκτες, που πολύ πιθανό να μην κάνουν ούτε μια προπόνηση όλοι μαζί, πώς θα τους προετοιμάσουμε σε ένα meeting πριν από το παιχνίδι, προκειμένου να ξέρουν ποιος θα είναι ο ρόλος τους. Αυτό το κομμάτι δεν είναι εύκολο, νομίζω το αντιλαμβάνεται ο καθένας. Πρέπει όμως να βρούμε τον τρόπο να βάλουμε όλα τα παιδιά που θα έρθουν, έστω την τελευταία στιγμή, σε μια διαδικασία να παίξουν με τέτοιο τρόπο, ώστε όλοι να μπορούν να προσφέρουν".

Στην Εθνική η πίεση είναι δεδομένη

- Όταν μιλάς για μια διαδικασία προετοιμασίας, αυτό περιλαμβάνει ίσως την χρήση κάποιων από τα plays που έχουν στις ομάδες τους, έτσι ώστε να πετύχετε μια καλύτερη εξοικείωση;

"Να ξεκαθαρίσω κάτι πάνω σε αυτό, μιας και μου δίνεις την ευκαιρία: δεν αναφέρομαι μόνο στους παίκτες του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού, αφού υπάρχουν κι άλλα παιδιά που είναι στις επιλογές μας. Δεν ξέρω τη δωδεκάδα του πρώτου αγώνα ακόμη, αφού όπως αντιλαμβάνεσαι, θα βγει την τελευταία στιγμή. Αυτό που κάνουμε όμως με τους υπόλοιπους προπονητές, ήδη από το πρώτο παράθυρο είναι να διατηρούμε πολύ στενή επαφή, να μιλάμε διαρκώς και να προσπαθούμε να βρούμε κοινά πράγματα για όλους τους παίκτες. Τι εννοώ; Προσπαθούμε να μπορέσουμε να ενσωματώσουμε ακόμη και την ορολογία στα plays, για να νιώθουν όλοι όσο το δυνατόν πιο άνετα.

Μην ξεχνάμε πως ξεκινήσαμε την προετοιμασία για το "παράθυρο" με ένα σύνολο παικτών στις αρχές της εβδομάδας, αλλά οι παράμετροι για το τι και πώς είναι πολλές και διαφορετικές. Θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, γι αυτό έχουμε στραφεί σε παιδιά που έχουν πραγματοποιήσει καλή πορεία στο ελληνικό πρωτάθλημα, αλλά και παιδιά που έχουν παίξει μαζί και γνωρίζονται καλά μεταξύ τους. Όπως αντιλαμβάνεσαι, είναι πάρα πολλά όλα αυτά που πρέπει να σκεφτούμε".

- Εδώ και μερικούς μήνες, στη γενικότερη ανανέωση που έχει προκύψει στις τάξεις της Ομοσπονδίας και της Εθνικής Ανδρών είναι κι η παρουσία του Νίκου Ζήση. Πώς αυτή βοηθάει την εσωτερική λειτουργία της ομάδας, ειδικά εντός των αποδυτηρίων;

"Ο Νίκος για μένα είναι μια τεράστια προσωπικότητα, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά συνολικά για την Ευρώπη. Ως παίκτης δεν χρειάζεται να πω πολλά, νομίζω πως κάθε προπονητής τον ήθελε στην ομάδα του, γι αυτά που έκανε στο γήπεδο, αλλά πολύ περισσότερο γι αυτά που προσέφερε έξω από αυτό. Είναι χαρά και τιμή μου, που δουλεύω μαζί του στην Εθνική. Από την πρώτη στιγμή, μιλάμε καθημερινά. Αυτά που δίνει στα παιδιά της Εθνικής είναι πολύτιμα. Δεν μου κάνουν εντύπωση βέβαια γιατί ξέρω ποιος είναι και τι μπορεί να δώσει σε μια ομάδα. Η αφοσίωση που έχει απέναντι στην Εθνική είναι μοναδική, όπως αντίστοιχα αυτή του Δήμου Ντικούδη, ο οποίος δουλεύει σκληρά σε καθημερινό επίπεδο για να υπάρχει εύρυθμη λειτουργία".

- Για να επιστρέψουμε λίγο στο κομμάτι των αγώνων με την Τουρκία, υπάρχει πίεση για το 2/2 σε Άνω Λιόσια και Κωνσταντινούπολη;

"Μιλάμε για την Εθνική Ελλάδας, πρόκειται για κάτι -από μόνο του- πολύ μεγάλο. Δεν θέλω να παρεξηγηθώ γι αυτό που θα πω, αλλά σε προσωπικό επίπεδο θεωρώ ότι το άθλημά μας είναι το πλέον επιτυχημένο στη χώρα, οπότε η πίεση υπάρχει κι είναι δεδομένη. Το αν θα κάνουμε το 2/2 απέναντι στην Τουρκία στα δύο παιχνίδια που έρχονται, δεν μπορώ να το πω με βεβαιότητα. Είναι ξεκάθαρο όμως πως αυτός είναι ο στόχος μας, γι αυτό θα παλέψουμε. Είναι όμως νωρίς να πούμε περισσότερα, πρέπει να δούμε πώς θα λειτουργήσει κι η Τουρκία στο κομμάτι των επιλογών για τα μεταξύ μας παιχνίδια. Θα δούμε...".

Οι τάσεις και η φιλοσοφία στα κλιμάκια

- Θέλω να αλλάξουμε λίγο θεματολογία, να πάμε σε κάτι πιο γενικό: μιλάμε συνέχεια για τάσεις που επικρατούν σε προπονητικό επίπεδο, πώς αλλάζουν τα πράγματα από σεζόν σε σεζόν. Στο κομμάτι των αντιπροσωπευτικών συγκροτημάτων, πόσο επηρεάζουν αυτές οι τάσεις, πχ της EuroLeague;

"Κοίτα, ο προπονητής πρέπει εκ των πραγμάτων να παρακολουθεί τις εξελίξεις και τις τάσεις που επικρατούν, γιατί πρόκειται για ένα άθλημα, που αλλάζει διαρκώς. Πρέπει να προσαρμοζόμαστε στα νέα δεδομένα και να εξελισσόμαστε με βάση αυτά. Η δεξαμενή των παικτών από την οποία επιλέγονται όμως αυτοί για την Εθνική είναι περιορισμένη σε σχέση με αυτή που υπάρχει σε διασυλλογικό επίπεδο. Οπότε πρέπει -σε κάθε περίπτωση- να δεις αν έχεις τους παίκτες που χρειάζονται για να ακολουθήσεις κι εσύ τις νέες τάσεις, αν ναι, το κάνεις και συνεχίζεις. Ειδάλλως, πρέπει να βρεις λύσεις".

- Πώς μπορείς να βρεις λύσεις όμως σε προβλήματα που είναι δεδομένα, όπως η αθλητικότητα και το σουτ; Μιλάμε άλλωστε για μια δεξαμενή παικτών -στην Εθνική- που είναι πολύ πιο περιορισμένη σε σχέση με αυτή της συλλογικής αγοράς, όπου μπορείς να προσθέσεις/αφαιρέσεις όποιο κομμάτι χρειάζεται, κατά το δοκούν;

"Ξέρεις, αυτό έχει να κάνει με τη δουλειά που γίνεται στους συλλόγους και τα νέα παιδιά. Ό,τι και να κάνει η Εθνική, δεν μπορεί να αλλάξει την αγωνιστική φυσιογνωμία των παικτών. Μπορώ να πω ότι στο κομμάτι των υποδομών γίνεται μια πολύ καλή δουλειά, αλλά η Εθνική μπορεί να εξελίξει τους παίκτες μόνο ως ένα βαθμό. Η μεγάλη δουλειά πρέπει να γίνεται στους συλλόγους και τις υποδομές τους.

Από εκεί και πέρα, δεν θεωρώ πως είναι μόνο η αθλητικότητα, είναι κι άλλες παράμετροι. Το σουτ για παράδειγμα είναι βασικό κι είναι κάτι που μας λείπει σε μεγάλο βαθμό, δεν διαθέτουμε ως χώρα πολλούς σουτέρ. Αυτό είναι κάτι στο οποίο θα πρέπει να δώσουμε βάση. Ξαναλέω, η Εθνική θα μπορούσε να βοηθήσει ως ένα βαθμό, πάντα σε συνεργασία με την Ομοσπονδία για το ευρύτερο πλάνο ανάπτυξης. Απ' ότι μαθαίνω, γίνονται κινήσεις για να υπάρχει καλύτερη συνεργασία με τους συλλόγους για το αναπτυξιακό κομμάτι, έτσι ώστε να μπορέσουμε να βοηθήσουμε όλοι τους παίκτες σε μεγαλύτερο βαθμό".

- Μπορεί όμως να υπάρχει μια γενική φιλοσοφία σε όλα τα κλιμάκια της Εθνικής, με κορυφή την Ανδρών; Ή θεωρείς ότι ο προπονητής κάθε ηλικιακής βαθμίδας πρέπει να λειτουργεί με βάση τα χαρακτηριστικά των παικτών του;

"Καλό θα ήταν να υπάρχει μια γενική φιλοσοφία, αλλά δεν θεωρώ ότι είναι απαραίτητα η προτεραιότητα. Το βασικό είναι τα παιδιά να μάθουν να παίζουν. Ξέρεις, λένε ότι το μπάσκετ είναι βασικά να μάθεις να πασάρεις και να σουτάρεις. Δεν είναι όμως μόνο αυτά, υπάρχουν κι άλλες παράμετροι. Αν με ρωτάς, εμένα με ενδιαφέρει και θεωρώ άμεση προτεραιότητα τα παιδιά να μάθουν να παίζουν μπάσκετ, για να εξελιχθούν και να γίνουν καλύτεροι αθλητές. Αν μπορείς να μπεις σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα κι οι μικρές εθνικές να ακολουθούν την Ανδρών, θα ήταν καλό ναι. Αλλά δεν θεωρώ ότι αυτό αποτελεί την άμεση προτεραιότητα".

Το ένστικτο και το feeling of the game

- Αν μπορούσες να επιλέξεις τη λύση ενός προβλήματος που αντιμετωπίζει η Εθνική, σε τέσσερα - πέντε χρόνια, ποιο θα ήταν αυτό;

"Αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση, δεν μπορούμε να το αναπτύξουμε πλήρως σε πέντε γραμμές. Είναι πολλά πράγματα. Είναι οι νέες τάσεις, που είπαμε νωρίτερα, τις οποίες πρέπει να ακολουθούμε. Πρέπει όμως να παράγουμε ολοκληρωμένους μπασκετμπολίστες, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Είναι το βασικότερο! Στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν την φράση "feeling of the game" για να περιγράψουν αυτό που εννοώ. Εδώ στην Ελλάδα κάποιοι το λένε "διάβασμα" και κάποιοι να μπορείς να κινηθείς στο γήπεδο. Είναι κάποια πράγματα που θεωρώ ότι παλιότερα τα είχαν οι παίκτες γιατί έμαθαν πολλά στα ανοιχτά γήπεδα στις γειτονιές, που έβλεπες συνέχεια μονάκια. Αυτά πια δεν υπάρχουν πλέον κι έχουν λείψει από τους παίκτες, γιατί παλιότερα σε πολύ μικρή ηλικία ανέπτυσσαν ικανότητες όσον αφορά στην κίνηση μέσα στο γήπεδο. Ναι μεν αυτό είναι κάτι που υπάρχει ως ασκησιολόγιο στους συλλόγους, κάτι που έχει βελτιωθεί σε προπονητικό επίπεδο, αλλά παλιότερα τα παιδιά πήγαιναν στα ανοιχτά και ανέπτυσσαν τα ατομικά χαρακτηριστικά και το ένστικτό τους μέσα από το παιχνίδι στα ανοιχτά. Μία δίωρη προπόνηση είναι καλή, αλλά δεν φτάνει για κάτι τέτοιο. Θέλει περισσότερη τριβή".

- Μήπως αυτό είναι κάτι που προκύπτει ως πρόβλημα επειδή στις μικρές ηλικίες πολλές φορές θυσιάζεται το ένστικτο και η ατομική πρωτοβουλία στον βωμό του πικ εν ρολ και του διαβάσματος, με γνώμονα τον τρόπο λειτουργίας των ανδρικών ομάδων;

"Θα σου πω κάτι πάνω σε αυτό. Όταν ήμουν φοιτητής/παίκτης στο NCAA, κάθε καλοκαίρι που γυρνούσα στην Ελλάδα, ο προπονητής μού έλεγε ότι δύο πράγματα πρέπει να κάνω κατά βάση: να δουλέψω με έναν γυμναστή και να παίζω συνέχεια μονάκια ή 3on3. Ξέρεις, αυτό είναι κάτι με το οποίο μεγαλώσαμε όλοι της παλιάς γενιάς, έτσι ζήσαμε στα παιδικά μας χρόνια. Αυτό εννοώ ότι έχει λείψει πλέον. Το μονό είναι κάτι σημαντικό για κάθε παίκτη, ή αντίστοιχα το 3on3 αποτελεί μια μικρή προσομοίωση του αγώνα αφού υπάρχει η δυνατότητα για βοήθειες. Θυμάμαι μου έλεγε ο προπονητής μου πως το να περάσεις τον προσωπικό σου αντίπαλο θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο, ειδάλλως δεν μπορείς να παίζεις μπάσκετ. Αυτή την στιγμή λοιπόν, σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορούμε να περάσουμε τον παίκτη μας".

- Για να κλείσουμε, θα ήθελα να σε ρωτήσω κάτι τελευταίο: μπορεί η Εθνική Ανδρών να οδηγήσει σε μια αλλαγή γενικότερης νοοτροπίας και στόχευσης του αναπτυξιακού;

"Αν πούμε ότι όλα γίνονται καλά, νομίζω θα κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Το ζητούμενο είναι η βελτίωση των αθλητών από μικρή ηλικία. Αυτό είναι το μείζον, όχι το αποτέλεσμα ενός αγώνα σε νεαρά παιδιά. Επειδή όμως μιλάμε για πρωταθλητισμό σε κάποιες περιπτώσεις, θα πρέπει να υπάρχει ένας συνδυασμός πραγμάτων, γιατί τη νοοτροπία του νικητή πρέπει να την εμφυσήσεις στον άλλον από μικρή ηλικία. Δεν είμαι της άποψης όμως πως στο παιδικό και το εφηβικό είναι προτεραιότητα να κερδίσει μια ομάδα. Η προτεραιότητα είναι να εξελιχθούν οι παίκτες όσο το δυνατόν περισσότερο".