Βλέπει τον κόσμο από τα 203 εκατοστά κι έχει άνοιγμα χεριών που φτάνει τα 2.19. Διακρίνεται για τα αθλητικά του προσόντα και την πολύ καλή αντίληψη που έχει για το παιχνίδι. Το κύριο χαρακτηριστικό του ωστόσο, ήταν άλλο.

Ο Τζούλιαν Εμίλ Τζαμάαλ Ράιτ γεννήθηκε τις 20 Μαΐου του 1987, στην περιοχή Chicago High, του Ιllinois. Από μικρός είχε έφεση με την μπάλα στα χέρια κι εκεί ίσως οφείλεται η αγάπη του για το μπόουλινγκ, με το οποίο ασχολείται τις ελεύθερες ώρες του. Το πάθος του όμως, ήταν άλλο...

Πιο αλτρουιστής... πέθαινε

Όπως είχε γράψει το 2005 η Chicago Tribune " κάθε ίνα του κορμιού των 206 εκατοστών και των 97 κιλών είναι αφοσιωμένη στο πάθος της ζωής του: να κάνει τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για όσους είναι κοντά του".

Στο παρκέ κατ' αρχάς δίνει πάσες. Μετά αποκαλύπτει στοιχεία των αθλητικών προσόντων του. Αυτό έκανε από τότε που ήταν στο Homewood Flossmoor High School. Φρόντιζε ώστε οι συμπαίκτες του να έχουν τις ευκαιρίες τους. Τόσο που δεν ήταν λίγες οι φορές που ο προπονητής του, Roy Condotti τον φώναζε κοντά του για να του πει να γίνει κομματάκι πιο εγωιστής.

Αν υπήρχε κατηγορία για τον αλτρουισμό, θα έκανε triple double σε κάθε ματς. Ο σεβασμός που είχε κερδίσει ήταν τέτοιος που αναδείχθηκε Mr. Basketball of Illinois, με ποσοστό που... παρέπεμπε σε εκλογές στην Κορέα. Στην εξελεγκτική επιτροπή, ήταν προπονητές και εκπρόσωποι των ΜΜΕ. Τι έκανε την ημέρα της παράδοσης-παραλαβής του βραβείου; Ενημέρωσε πως θα το μοιραστεί με τον φιναλίστ Jon Scheyer, του Glenbrook North "γιατί αν είμαι εγώ ο Mr. Basketball, εκείνος είναι ο Mr. Basketball Jr.". Και... τι άλλα; " Νιώθω πως το αξίζω, αλλά δεν το περίμενα. Εξεπλάγην. Αν το έπαιρνε ο Jon, θα το θεωρούσα πιο φυσιολογικό".

Σημείωση: ο Jon ήταν συγκάτοικος του, τα δυο καλοκαίρια που έπαιξαν στους Illinois Warriors, της AAU . "Είνα τόσο αλτρουιστής που μπορεί να έχει τεράστια επιρροή σε ματς, χωρίς να 'χει σκοράρει πόντο", σχολίασε ο Scheyer. Τι θυμόταν περισσότερο; " Τις τάπες του σε παίκτες ύψους 2.12 και τα καρφώματα του, μπροστά στους πάντες".

Τον Σεπτέμβριο του 2005 είχε γίνει ο ηγέτης του σοκ που πρόσφερε το σχολείο του στην Oak Hill Academy -No1 της χώρας. Στις εξέδρες βρίσκονταν εκπρόσωποι από όλο το ΝΒΑ. Μεταξύ αυτών, ο Pat Riley, ο Jerry West, ο Larry Bird. Και τι έκαναν; Focus στον Andrew Bynum. Μια ημέρα αργότερα, ο Ράιτ έδωσε 14π. (7/9 σουτ), 2 κλεψ. και εκβίασε 4 λάθη, ενώ έκανε αισθητή την παρουσία του και στους τελικούς του Class AA (βλ. της πολιτείας).

Κάπως έτσι, έγινε το πρώτο όνομα στο σημειωματάριο του Kansas και ο τότε ο assistant coach, Norm Roberts η καθημερινή... συνήθεια (του τηλεφωνούσε ανελλιπώς). Τότε θα ήταν που το St. John's έκανε πρόταση στον Roberts και εκείνος την αποδέχθηκε. Έκτοτε, ουδείς εκπρόσωπος των Jayhawks τηλεφωνούσε στον Ράιτ.

" Ένιωσε να βρίσκεται στη μέση του πουθενά" ενημέρωνε η μητέρα του, Gina, υπεύθυνη προώθησης προϊόντων εταιρίας, η οποία τον μεγάλωσε τον Julian, αλλά και τον αδελφό του Andre, μόνη της. Όταν ο γιος της το πήρε απόφαση πως δεν θα πάει στο Kansas και συμβιβάστηκε με άλλες επιλογές (είχε ενδιαφέρον από το Illinois και την Arizona), ο Bill Self, κόουτς των Jayhawks άρχισε να του τηλεφωνεί. Εκείνος δεν απαντούσε "γιατί είχε πληγωθεί ο εγωισμός του" διαβεβαίωνε η μητέρα του. Και πώς έγινε η δουλειά; " Κυριολεκτικά έπρεπε να τον παρακαλέσω για να με αφήσει να καλέσω τον Self στο σπίτι μας".

Η συγγνώμη, ο πνιγμός και ο Θεός

Μαζί με την είσοδο στο σπίτι, ο Self κέρδισε και την είσοδο στην καρδιά του Ράιτ. Πώς; Κατ' αρχάς ζήτησε συγγνώμη για το λάθος του Kansas να ολιγωρήσει στο θέμα του... και αυτό ήταν. Η παρεξήγηση είχε τελειώσει, με τον Ράιτ να επανατοποθετείται στο Νο1 της λίστας του κολεγίου. Οι πρώτοι που είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τα οφέλη της συνεργασίας τους με τον Ράιτ, ήταν οι Mario Chalmers και Micah Downs, παίκτες που επίσης δεσμεύτηκαν εκείνο το καλοκαίρι.

Κατά τη μητέρα του, έμαθε να είναι τόσο δοτικός όταν ήταν 10 χρόνων. " Νόμισε πως είχε γίνει αρκετά καλός, ώστε να μπορεί να μείνει για ώρα στον πάτο της πισίνας που είχαν κάτι φίλοι, στο DeKalb. Κάποια στιγμή, ένα από τα παιδιά ήλθε ουρλιάζοντας πως ο Τζούλιαν πνιγόταν. Η 13χρονη κόρη των φίλων μας βούτηξε και τον έβγαλε στην επιφάνεια. Τον πήγαμε στο νοσοκομείο και ήταν θαύμα που δεν είχε πάθει κάτι. Που δεν είχε υποστεί ζημιά στον εγκέφαλο. Πιστεύω ότι ο Θεός του έσωσε τη ζωή και πως το μπάσκετ είναι απλά ένα πεδίο δράσης για τον όποιο σκοπό έχει Εκείνος για το παιδί μου. Αντιλαμβάνεται πως έχει ένα χάρισμα".

Ανέκαθεν μοιραζόταν τα πάντα. Από τα αγαπημένα του παιχνίδια, έως όλες τις μπάλες. "Α υτή είναι η φύση μου. Αυτές είναι οι αξίες μου", εξηγούσε, "το μπάσκετ είναι ένα παιχνίδι για εμένα. Αυτό ήταν και θα είναι. Για αυτό και οι συμπαίκτες μου είναι πάντα πιο σημαντικοί. Πάντα τους ρωτώ αν όλα είναι καλά. Πάντα τους λέω να κοιτούν εμένα, όταν έχω την μπάλα και να μη νοιάζονται για τους δικούς μου αριθμούς, γιατί... θα βρω τον τρόπο να σκοράρω. Ένα με νοιάζει. Να είμαι ο καλύτερος συμπαίκτης που μπορώ να γίνω".

Εξυπακούεται πως είχε "χτίσει" και τη σχέση του με τη θρησκεία και δεν παρέλειπε ποτέ να ευχαριστεί τον Κύριο.

Με συμπαίκτες τους Chalmers και Kaun

Στο Kansas δεν έδειξε από την πρώτη μέρα τι μπορούσε να κάνει. Ήθελε χρόνο για να "ανοιχτεί" (για να σας βοηθήσουμε, στο σχολείο έπαιζε σε όλες τις θέσεις και στο πανεπιστήμιο -κυρίως ως- power forward). Αλλά άπαξ και πήρε μπρος, δεν σταμάτησε έως το σημείο που έγινε "το αγαπημένο prospect" του ντραφτ του 2007. Ναι, σωστά υπολογίσατε. Έμεινε στο κολέγιο δυο χρόνια και σε αυτά, όπως έλεγαν οι ειδικοί "έδειξε πως δεν υπάρχουν πολλά που να μην μπορεί να κάνει". 'Εβλεπε γήπεδο, ήταν αθλητικός, ήταν ομαδικός και ήξερε και να σουτάρει. ΟΚ, το ταλέντο του ήταν ακόμα λίγο ωμό, αλλά ήταν ήδη αρκετά καλός. H ομάδα του ήταν αρκετά χαρισματική (θα ξεχώριζε δηλαδή, ούτως ή άλλως, με παίκτες όπως οι Mario Chalmers, Sasha Kaun και Brandon Rush), αλλά είχε καταφέρει να αποκτήσει τη δική του... οντότητα μέσα στο σύνολο. Ως δευτεροετής είχε 12 πόντους, 7.8 ριμπάουντ και 2.2 ασίστ μ.ό., εξ ου και αποφάσισε να κινήσει για το ΝΒΑ. Αρχικά βέβαια, είχε ενημερώσει πως θα επιστρέψει για τον τρίτο χρόνο των σπουδών. Το αυτό έκανε και ο Chalmers. Ο τελευταίος τίμησε τη δήλωση του. Ο Ράιτ... όχι. Δύο εβδομάδες μετά το τέλος της σεζόν ήταν αρκετές για να πειστεί πως θα ήταν lottery pick (δηλαδή, επιλογή στις πρώτες 14). Οι... πληροφορίες ήταν σωστές, με τις πληροφορίες να τον θέλουν να είναι ο "νέος Μπορίς Ντιό". Μόνο που η εσπευσμένη έξοδος από το κολέγιο να ήταν και ο λόγος που δεν μεγαλούργησε στο ΝΒΑ. Σίγουρα δεν βοήθησε και το γεγονός ότι το πρώτο του συμβόλαιο έληξε... τη χρονιά του lock out. Τι έγινε όμως, στο μεσοδιάστημα;

Η άρνηση και το NBDL

Οι New Orleans Hornets ήταν που τον τράβηξαν στο Νο13 του ντραφτ, το 2007. Το ίδιο βράδυ, οι Blazers προτίμησαν στο Νο1 τον Greg Oden και οι Seattle SuperSonics στο Νο2 τον Kevin Durant! Την πρώτη τριάδα, είχε συμπληρώσει ο Al Horford (Ηawks). Στη rookie χρονιά, είχε 3.9π., 2.1 ριμπ. κατά μ.ο. σε 57 ματς που έπαιξε. Mια φορά ήταν starter. Τη δεύτερη σεζόν είδε τους αριθμούς του να αυξάνονται. Σε 54 ματς, ξεκίνησε τα 19 και είχε 4.4 π., 2.8 ριμπ. Στα play offs έφτασε τους 3.7π. και το 1.6 ριμπ. Δεν "ταίριαξε" στο σύστημα των Hornets ούτε την τρίτη σεζόν και τον Αύγουστο του 2011 πήγε στους Raptors, ως αντάλλαγμα του Marco Belinellli. Οι Καναδοί τον χρησιμοποίησαν σποραδικά και τις περισσότερες φορές, σηκωνόταν από τον πάγκο. Ως μ.ο. είχε 3.6 π., 2.3 ριμπάουντ και 1.1 ασίστ, ενώ το βράδυ που... τελείωσαν όλα ήταν αυτό του ματς με τους Warriors. Ο κόουτς Jay Triano του είπε να μπει στο παρκέ, με το Τοronto να χάνει με πολλά, εκείνος αρνήθηκε και αν ζήτησε αργότερα συγγνώμη, το αποτέλεσμα δεν άλλαξε: έφυγε για τους Austin Toros. Σε αυτούς έδωσε 16.8 πόντους και 7.9 ριμπάουντ, όπως κατακτούσαν τον τίτλο στο NBDL. Ο Ράιτ θα δήλωνε ότι " μου λείπει το ΝΒΑ. Μου λείπει το στιλ παιχνιδιού, το γεγονός ότι κάθε μέρα είχα απέναντί μου τους καλύτερους. Παρ' όλα αυτά είμαι επαγγελματίας και είμαι ευγνώμων που πληρώνομαι από το μπάσκετ. Δεν θα με πειράξει αν κάποια στιγμή δεν παίξω ξανά στο ΝΒΑ. Νομίζω ότι έχω τις ικανότητες όμως πρέπει να βρω ξανά αυτοπεποίθηση''

Η αλλαγή μάνατζερ και η Ευρώπη

Το καλοκαίρι του 2012 άλλαξε εκπρόσωπο, αλλά όχι και... τύχη σε ό,τι αφορά το ΝΒΑ. Η Μaccabi Rishon βρέθηκε στο κατόπι του και εκείνος άρπαξε την ευκαιρία. Τους ευχαρίστησε με 16 πόντους, 9.1 ριμπάουντ και 2.5 κλεψίματα κατά μ.ο., σε 27 αγώνες. " Θέλω να δείξω τόλμη και να αφήσω το φως μου να λάμψει, όσο περισσότερο γίνεται στη μέση του μαύρου κόσμου. Πρέπει όλοι να φυλάμε τις καρδιές μας και να έχουμε συνείδηση", ήταν η δήλωση του. Πριν φύγει, ενημέρωσε ότι '' το μπάσκετ στο Ισραήλ ήταν μια συναρπαστική εμπειρία. Συνήθισα γρήγορα στο παιχνίδι κι έμαθα εβραϊκά. Μπορώ να πω ότι είχε πολύ πλάκα!''. Ειρήσθω εν παρόδω, πήρε και το πρωτάθλημα. Πού πήγε; Εξαργύρωσε την καλή σεζόν, με το συμβόλαιο στην Krasnie Krilya -λέμε με Σαμάρα- της Ρωσίας (2013-14), όπου πρόσφερε15.6 πόντους, 10.2 ριμπάουντ, 1.9 ασίστ και 1.7 κλεψίματα, έως τον Δεκέμβριο που τραυματίστηκε (στο γόνατο). Έκτοτε πολλοί τον σκέφτηκαν (μεταξύ αυτών η Μaccabi Tel Aviv), ουδείς όμως, του έδωσε συμβόλαιο. Όλοι τον χαρακτήριζαν ως "ρίσκο". Ο Παναθηναϊκός αποφάσισε να το πάρει... Αν έκανε καλά ή όχι, θα φανεί στην πράξη.