Οκτώ ελληνικές ομάδες έχουν ban από το FIBA ή αλλιώς εμπάργκο μεταγραφών. Πράγμα που σημαίνει πως έχουν οφειλές που δεν έχουν τακτοποιηθεί και άρα δεν μπορούν να πάρουν παίκτες από άλλα πρωταθλήματα (δηλαδή, δεν μπορούν να ζητήσουν και να λάβουν letter of clearance).

Σημείωση: οι οφειλές αυτές έχουν επικυρωθεί από το ΒΑΤ. Δηλαδή, το Basketball Arbitral Tribunal. Τι είναι αυτό, γιατί δημιουργήθηκε, πώς λειτουργεί και ποια η σχέση του με τη FIBA; Για όλα αυτά, αλλά και για ακόμα περισσότερα μας απάντησε ο Ανδρέας Ζαγκλής, ο οποίος ζει και εργάζεται τα τελευταία πεντέμισι χρόνια στη Γερμανία, ως επικεφαλής στη γραμματεία του ΒΑΤ, που υπάρχει από το 2006 " και ασχολείται μόνο με οικονομικές διαφορές".

Αυτές δεν έχουν απαραίτητα να κάνουν μόνο με μισθούς που δεν δόθηκαν. Μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση, είναι όταν κατά τη διάρκεια συμβολαίου παίκτης υπογράφει σε άλλη ομάδα, με αυτή που έχει το συμβόλαιο σε ισχύ (και δεν ενημερώθηκε ποτέ για τις εξελίξεις) να κάνει αγωγή και να ζητά αποζημίωση (για παραβίαση όρων ή όρου ανανέωσης που δεν έγινε σεβαστός). Σε κάθε περίπτωση, το συμβόλαιο πρέπει να περιέχει ρήτρα ΒΑΤ.

Πώς γεννήθηκε η ανάγκη δημιουργίας του ΒΑΤ, πώς λειτουργεί το σύστημα, ποιες ποινές προβλέπονται στον Κανονισμό της FIBA, για τους "απείθαρχους" και η τελευταία προσθήκη που αφορά διαφορές μεταξύ ομοσπονδιακών προπονητών και ομοσπονδιών.

Η Ελλάδα ήταν αυτή που έκανε σεφτέ και στις δυο αυτές κατηγορίες. Η πρώτη υπόθεση που δίκασε ποτέ το ΒΑΤ, ήταν το 2007: του Τζούρο Όστοϊτς εναντίον του ΠΑΟΚ . "Οι αθλητές είχαν μόλις ξεκινήσει να βάζουν ρήτρα στο συμβόλαιο τους, που να αφορά το ΒΑΤ και έτυχε να γίνει η εκκίνηση με μια ελληνική υπόθεση", διότι ο εκπρόσωπος του Μαυροβούνιου πάουερ φόργουορντ, ήταν ο γνωστός Μίσκο Ραζνάτοβιτς, ο οποίος ήταν και εκ των πρωτοπόρων -των πρώτων που πρόσθεσαν ρήτρα ΒΑΤ στα συμβόλαια. Το δικαστήριο επιδίκασε το ποσό των 51.009 ευρώ, στον παίκτη, τον μάνατζερ του, ενώ στο σύνολο περιλήφθηκαν και τα έξοδα της δίκης.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο παράδειγμα, του παίκτη που είχε συμβόλαιο και παρ' όλα αυτά υπέγραψε αλλού, ποδαρικό έκανε ο Τρε Κέλι, το 2009 , ο οποίος ενώ ήταν παίκτης του Πανελληνίου, πήγε μέχρι το ΝΒΑ, όπου οι Χιτ του έδωσαν μη εγγυημένο συμβόλαιο, πριν υπογράψει στην ισραηλινή Ασκελόν. Είχε ξεχάσει όμως, κάτι: είχε ένα ακόμα χρόνο συμβόλαιο με τους "Ολυμπιονίκες" που δεν έλαβαν ποτέ το μπάι άουτ. Το ΒΑΤ κάλεσε τον Αμερικανό να καταβάλει το ποσό των 14.000 ευρώ στον Πανελλήνιο και να πληρώσει τα δικαστικά έξοδα (8.000 ευρώ).

Τι γίνεται όμως, όταν το ΒΑΤ αποφασίζει και αυτοί που είναι να πληρώσουν, δεν πληρώνουν επί σειρά ετών και βολεύονται με ό,τι υπάρχει εντός συνόρων -γιατί διαφορετικά χρειάζεται letter of clearance; "Μετά, το θέμα άπτεται των εθνικών ομοσπονδιών. Οι περισσότερες ζητούν ενημέρωση για τις αποφάσεις που υπάρχουν εις βάρος ομάδων της χώρας. Άλλες έχουν και τη δύναμη επιβολής κυρώσεων. Διαθέτουν δηλαδή, μηχανισμό εκτέλεσης που απαγορεύει από όσους χρωστούν να συνεχίσουν τις αγωνιστικές τους δραστηριότητες". Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει η δυνατότητα να ζητήσει ο εκάστοτε διάδικος που κέρδισε την υπόθεση από τη FIBA να επιβάλει πειθαρχική ποινή, για αυτόν που δεν πληρώνει.

Αυτό που ξεκαθάρισε ήταν πως "δεν υπάρχει περιορισμός. Μπορεί να αποταθεί στο ΒΑΤ παίκτης που παίζει σε ομάδα της χώρας του. Αρκεί, όπως είπα, να υπάρχει η σχετική ρήτρα (ΒΑΤ) στο συμβόλαιο. Πράγματι, έχουν υπάρξει υποθέσεις όπου και οι δύο διάδικοι είναι από την ίδια χώρα. Μια τέτοια υπόθεση πρόσφατα έλαβε και μεγάλη δημοσιότητα στην Ελλάδα". Ήταν αυτή του Θοδωρή Παπαλουκά εναντίον του Ολυμπιακού, που λύθηκε εν τέλει, εκτός δικαστηρίου.

Αναγνωρισμένο από το ελβετικό ομοσπονδιακό δικαστήριο

Το ελβετικό ομοσπονδιακό δικαστήριο (που είναι το ανώτατο) αναγνώρισε το 2012 το ΒΑΤ ως ανεξάρτητο διαιτητικό δικαστήριο "πράγμα πολύ σημαντικό, πολλώ δε αν σκεφτείτε ότι το CAS χρειάστηκε περίπου 20 χρόνια για να λάβει τέτοια αναγνώριση". Είχε επιχειρήσει το 1992 να την αποκτήσει, αλλά το ομοσπονδιακό δικαστήριο είχε δει στενούς δεσμούς μεταξύ του CAS και της ΔΟΕ και εμμέσως υπέδειξε διορθωτικές κινήσεις, αυτές έγιναν και τότε πήρε την ανεξαρτησία του.

Όλα πια μπορούν να γίνουν μέσω της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, η αγωγή μπορεί να κατατεθεί από γραφείο στην Αμερική και να λάβει τα χρήματα του από την Κίνα. Υπάρχουν ωστόσο, και κάποιες τεχνικές δυσκολίες. Για παράδειγμα, το ΒΑΤ μπορεί να κοινοποιεί -μέσω email- μια αγωγή για παράδειγμα, παίκτη προς ομάδα που μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν το έλαβε ποτέ.

Πού οφείλεται η κατακόρυφη αύξηση στις υποθέσεις που εκδικάζει κάθε χρόνο το ΒΑΤ.

Μια τυπική μέρα στο ΒΑΤ έχει ως εξής: " Ο ρόλος μας στη Γραμματεία είναι να δημιουργήσουμε έναν επαγγελματικό και ευγενικό δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των δικαστών και των διαδίκων, που τηρεί πάντοτε ίσες αποστάσεις και σέβεται τις ανάγκες των διαδίκων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι διάδικοι πληρώνουν για το δικαστήριο ποσά που είναι πολύ χαμηλά σε σύγκριση με άλλα διαιτητικά δικαστήρια (ακόμη και σε σχέση με το CAS) αλλά αρκετά υψηλά σε σχέση με πολλά εθνικά όργανα που επιλύουν οικονομικές διαφορές στο μπάσκετ.

Παρότι η επικοινωνία μέσω email και η αποκλειστική χρήση Αγγλικών διευκολύνει την επικοινωνία, ο ρόλος μας είναι αρκετά απαιτητικός. Συχνά διαβάζουμε τα emails 10 φορές πριν τα στείλουμε γιατί, πατώντας το Send, έχεις στείλει μια επίσημη οδηγία του δικαστηρίου προς τους διαδίκους, η οποία έχει σοβαρές νομικές συνέπειες.

Επίσης, συχνά οι δικαστές μας ρωτούν για παρεμφερείς υποθέσεις στο παρελθόν οπότε η νομική δουλειά γίνεται πιο σύνθετη. Διάφοροι συνάδελφοι από τον χώρο του αθλητικού δικαίου αναγνωρίζουν ότι το ΒΑΤ έφερε μια μικρή «επανάσταση» στην επίλυση αθλητικών διαφορών και λαμβάνουμε πολλές ερωτήσεις καθημερινά. Για τον ίδιο λόγο διοργανώσαμε ενημέρωση των συλλόγων στις κληρώσεις της FIBA Europe και των agents στις σχετικές εξετάσεις της FIBA".