Adios Espana

Η Εθνική μας περιμένει το βράδυ την Ιαπωνία στο Νατάλ κι όλα δείχνουν ότι οι αλλαγές του Σάντος θα είναι ελάχιστες – ίσως ο Μήτρογλου αντί του Γκέκα. Ως εκ τούτου και οι δικές μου φοβίες, όπως στις εξέφρασα πριν το ματς με την Κολομβία, παραμένουν ίδιες: οπότε δράττομαι της ευκαιρίας για να ασχοληθώ με το πρώτο μεγάλο δράμα του μουντιάλ: τον αποκλεισμό της Ισπανίας.

Πολλοί ταυτίζουν τις επιτυχίες της Εθνικής Ισπανίας με τη Μπαρτσελόνα και το ποδόσφαιρό της, αυτό το, για άλλους θεαματικό και για άλλους βασανιστικό, τικι – τάκα, στο οποίο δεν υπάρχουν σέντρες, παιγνίδι για το φορ, σουτ εκτός περιοχής κτλ, παρά μόνο κατοχή κι εναλλαγή της μπάλας.

Η αλήθεια είναι ότι, με βάση το γκρουπ της Μπάρτσελόνα, η Ισπανία κέρδισε δυο τρόπαια – αναφέρομαι στο μουντιάλ του 2010 και στο Πανευρωπαϊκό του 2012, όμως η ιστορία αυτής της ομάδας ξεκινά πολύ νωρίτερα. Η Ισπανία κέρδισε το Παγκόσμιο κύπελλο των Νέων το 1999 κάνοντας περίπατο στον τελικό με την Ιαπωνία (4-0) έχοντας τότε στην ενδεκάδα της παίκτες όπως ο Μαρτσένα, ο Πουγιόλ, ο 17χρονος Κασίγιας, ο Τσάβι. Τέσσερα χρόνια αργότερα, με τον Τόρες, τον Ινιέστα, τον Τσάμπι Αλόνσο, τον Νταβίντ Βίγια ξανάπαιξε στον τελικό κι έχασε με 1-0 από τους Βραζιλιάνους.

Οι βάσεις της μεγάλης ομάδας

Στο ενδιάμεσο, το 2000 στο Σίδνεϊ, η ομάδα των Ελπίδων της, στην οποία υπήρχαν αρκετοί από τους μετέπειτα παγκόσμιους πρωταθλητές, έχασε στον τελικό από το Καμερούν το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. Τότε μπήκαν οι βάσεις αυτής της ομάδας, όταν ακόμα ο Γκουαρντιόλα έπαιζε ποδόσφαιρο και η κατοχή της μπάλας (που πάντα έκαναν οι Ισπανοί) δεν ήταν τρόπος επίθεσης αλλά άμυνας.

Το 2006 στη Γερμανία οι Ισπανοί είναι έτοιμοι για διάκριση. Η ομάδα του σοφού Αραγονές, που διέλυσε τότε την Ουκρανία, ήταν ένα κομψοτέχνημα. Έχει τον Κασίγιας, ένα έμπειρο τερματοφύλακα με ρεφλέξ πιτσιρίκου, έχει μια άμυνα γεμάτη από παιδιά με εμπειρία και νεύρο, έχει μια μεσαία γραμμή που δημιουργεί, πιέζει και αμύνεται κι έχει μια επίθεση με ταλαντούχους πιτσιρικάδες (που λέγονται Βίγια, Τόρες, Γκαρσία κτλ) κτλ.

Αλλά δεν έχει λύσει το ιστορικά μεγάλο της πρόβλημα: λείπει το πατριωτικό φρόνημα των Βραζιλιάνων, των Γερμανών, των Αργεντινών κτλ και υπάρχει και κάμποση ηττοπάθεια. Μετά τον αποκλεισμό από τους Γάλλους ο Αραγονιές έχει πει ότι χωρίς να πιστεύεις σε ένα Θεό δε μπορείς να κάνεις μια σταυροφορία! Χρειάζονταν μια άλλη νοοτροπία.

Έμαθαν να κερδίζουν

Αυτή τη νοοτροπία πιθανότατα την χάρισαν στους ποδοσφαιριστές κάποιοι άλλοι Ισπανοί που μετά το 2006 αρχίζουν να κερδίζουν: Η Ισπανία του μπάσκετ γίνεται παγκόσμια πρωταθλήτρια και γεμίζει παίκτες το ΝΒΑ. Ο Ναδάλ γίνεται ο καλύτερος παίκτης του τένις στον κόσμο στο χώμα και συλλέγει τρόπαια του Ρολάν Γκαρός. Ο Αλόνσο κερδίζει δύο παγκόσμια πρωταθλήματα στη Φόρμουλα 1 μετά τη φυγή του Μίκαελ Σουμάχερ: οι ποδοσφαιριστές αποκτούν την πίστη που έψαχναν – την πίστη σε μια Ισπανία που κερδίζει.

Έχοντας να ηττηθούν σε φιλικό και επίσημο ματς πάνω από δύο χρόνια πάνε το 2008 στο Euro της Αυστρίας και της Ελβετίας ως φαβορί. Στο πρώτο τους κιόλας ματς, συντρίβοντας τη φιλόδοξη Ρωσία, έδειξαν πόσο καλή ομάδα είναι και στο τελευταίο τους, στον τελικό με τη Γερμανία, επιβεβαίωσαν την αδιαφιλονίκητη υπεροχή τους χωρίς μάλιστα να κάνουν τίποτα το θεαματικό: απλώς κερδίζουν δίκαια.

Αυτό θα γίνει και το σήμα κατατεθέν τους: οι νίκες τους στα μεγάλα τουρνουά που ακολουθούν (μουντιάλ του 2010 και πανευρωπαϊκό του 2012) σπανίως είναι θεαματικές, αλλά πάντα δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης. Δεν «κλέβουν» κανένα – απλά είναι αποτελεσματικότεροι. Κυρίως δεν αφήνουν τη μπάλα από τα πόδια τους.

Άρχισαν να τους φοβούνται

Το 2008 η ικανότητά των μέσων της Ισπανίας (Σένα, Τσάβι, Τσάμπι Αλόνσο, Καθόρλα) στο στριφογύρισμα της μπάλας είναι τόσο μεγάλη, ώστε κανείς στο τουρνουά δεν τόλμησε να βγει για να τους πρεσάρει. Η μάλλον το τόλμησαν οι Ρώσοι που δέχτηκαν επτά γκολ σε δύο ματς! Το ίδιο και το 2010 και το 2012: όλοι φοβούνται την ικανότητα τους στην κατοχή μπάλας κι τους περιμένουν.

Κάθε επικράτησή τους σχετίζεται αποκλειστικά με την όρεξη τους και το πότε θα βρουν το γκολ της νίκης. Μπορεί να το βρουν αργά και να δυσκολευτούν (στον τελικό του μουντιαλ του 2010 ο Ινιέστα σκοράρει στην παράταση με την Ολλανδία), μπορεί να το βρουν νωρίς και να σε συντρίψουν – ρωτείστε τους Ιταλούς που ακόμα θυμούνται το κάζο στον τελικό του 2012. Πολύ σημαντικό σε αυτά τα χρόνια της ηγεμονίας τους είναι ότι παίκτες τους φεύγουν πλέον και πάνε να παίξουν στο εξωτερικό.

Το 2008, στο πρώτο μεγάλο κατόρθωμά τους, πρωταγωνιστής είναι ο Τόρες του οποίου η καριέρα είναι η απόδειξη του πόσο έχει αλλάξει το ποδόσφαιρο των τότε νέων πρωταθλητών Ευρώπης. Δέκα χρόνια πριν ο Τόρες θα πήγαινε στη Ρεάλ Μαδρίτης ή στη Μπαρτσελόνα. Θα γίνονταν το μεγάλο είδωλο των μεν και θα τον μισούσαν οι δε. Θα σταύρωνε τα χέρια στη μέση στην κορυφή της επίθεσης και θα χειρονομούσε, θα έπαιζε μόνο όταν του δίνανε τη μπάλα. Δεν θα άντεχε δευτερόλεπτο μακριά από την Ισπανία χωρίς παέγια και τάπας.

Μόνο σεβασμός…

Θα έβλεπε την εθνική ως αγγαρεία και κάποια στιγμή θα μας έλεγε ότι η ομάδα του είναι μόνο σύλλογος που τον πληρώνει και που τον αγαπάει. Αλλά για τους Ισπανούς πλέον όλα αυτά ανήκουν στο χθες. Ο Τόρες έφυγε από την Ατλέτικο και πήγε στη Λίβερπουλ και κάνοντας το δεν απέκτησε μόνο πολύτιμες εμπειρίες στην Πρέμιερ λιγκ, αλλά κι ένα βλέμμα κοσμοπολίτη: το βλέμμα που από τους παλιούς Ισπανούς έλλειπε.

Στη Βραζιλία απέτυχαν. Ο Ντελ Μπόσκε στήριξε ένα κουρασμένο γκρουπ ξεζουμισμένων παικτών ως στοργικός πατερούλης: η Ισπανία ζει μια καταστροφή ως ευτυχισμένη οικογένεια που της προέκυψε ένα δράμα. Η αντίδραση της είναι αρχικά αμήχανη – ο νέος κύκλος θα χρειαστεί λίγο καιρό. Ωστόσο αυτά τα χρόνια μας έδωσε τη δυνατότητα να δούμε την ίδρυση, την ακμή και ίσως και την παρακμή μιας υπερδύναμης του ποδοσφαίρου – της πρώτης μη παραδοσιακής.

Δεν τους αξίζουν δάκρυα ή κατάρες, παρά μόνο σεβασμός. Απέδειξαν ότι δουλεύοντας μεθοδικά μπορείς να φτάσεις πολύ ψηλά. Τόσο ψηλά που η πτώση σου να πονάει κι όποιον απλά σε παρακολουθεί….