Γιόνας Βαλαντσιούνας – Η απόλυτη ανάλυση από το SPORT24: Το μέγεθος του Λιθουανού γίγαντα, η σπάνια ικανότητά του και η μετατροπή του σε επιθετική μηχανή

Ο Γιόνας Βαλαντσιούνας (33 χρονών, 2.11 μέτρα) είναι πλέον μία ανάσα από τον Παναθηναϊκό AKTOR, με τους “πράσινους” να ετοιμάζονται να ολοκληρώσουν μία τεράστια μεταγραφή.

Το SPORT24 αναλύει με την βοήθεια του Hudl Instat το προφίλ του Λιθουανού ψηλού. 

Ένα επιθετικό υπερόπλο και πώς κολλάει στον Παναθηναϊκό AKTOR

Ξεκινώντας από τα βασικά: Ο Γιόνας Βαλαντσιούνας πήγε στο NBA το 2012 – έναν χρόνο μετά την επιλογή του στο Νο5 του NBA Draft 2011 από τους Ράπτορς έχοντας την ταμπέλα ενός σέντερ με γεμάτο επιθετικό οπλοστάσιο. Αυτό είναι κάτι που επιβεβαίωσε στον απόλυτο βαθμό, με αποκορύφωμα την σεζόν 2022/23, όταν με την φανέλα των Πέλικανς είχε 17.8 πόντους, 11.4 ριμπάουντ και 2.6 ασίστ μέσο όρο ε 30 λεπτά συμμετοχής. 

Ο Βαλαντσιούνας εξελίχθηκε αυτά τα χρόνια. Πήγε στο NBA ως ένας ψηλός που έπαιζε κυρίως με πλάτη στο καλάθι και ήταν σκρινέρ σε κατάσταση Pick and Roll. Εξελίχθηκε σε έναν παίκτη που μπορούσε να παίξει με πρόσωπο και πλάτη στο καλάθι, έναν ελίτ παίκτη σε κατάσταση Pick and Roll και παράλληλα μία απειλή από την περιφέρεια (από την σεζόν  2021/22 κι έπειτα, όταν άρχισε να σουτάρει περισσότερα τρίποντα). Λαμβάνοντας υπόψη την τελευταία σεζόν του που είχε ξεκάθαρο ρόλο στο NBA (την σεζόν 2023/24 στους Πέλικανς, όπου έπαιξε σε 82 αγώνες – όλους ως βασικός και είχε 12.2 πόντους, 8.8 ριμπάουντ και 2.1 ασίστ μέσο όρο με 30.8% στα τρίποντα σε 24 λεπτά συμμετοχής, αφού πέρυσι ήταν η κατάσταση ήταν περίεργη σε Γουίζαρντς και Κινγκς), ιδού πώς έκανε την περισσότερη ζημιά. 

Ο Βαλαντσιούνας είναι ένας παίκτης που ποστάρει εξαιρετικά, ενώ είναι και καλός – όχι ελίτ – πασέρ σε τέτοια κατάσταση. Κυρίως όμως – και αυτό είναι σημαντικό σε έναν Παναθηναϊκό AKTOR που έχει τόσους μαζεμένους δημιουργούς στην περιφέρεια – είναι εξαιρετικός σε κατάσταση Pick and Roll, αφού έχει τεράστιο κορμί, κάνει καλά σκριν και ρολάρει στο καλάθι, έχοντας καλά τελειώματα.

Αυτό που τον κάνει πιο επικίνδυνο βέβαια – και ίσως τον πιο επικίνδυνο ψηλό στην Ευρώπη, ειδικά με τους “πράσινους” γκαρντ – είναι η ευελιξία του ως σκρινέρ. Ο Βαλαντσιούνας μπορεί με την ίδια ευκολία είτε να ρολάρει στο καλάθι μετά το σκριν, είτε να κάνει Pop Out και να σουτάρει τρίποντο, είτε να κάνει Short Roll (να πάει στα 4-5 μέτρα) και είτε να σουτάρει είτε να πασάρει.

Ιδού ένα παράδειγμα όπου ο Βαλαντσιούνας παίζει Pick and Roll:

Ο Γιοκουμπάιτις παίρνει σκριν από τον Βαλαντσιούνας και πάει προς το καλάθι

Ο Βαλαντιούνας ρολάρει και με την άμυνα της Ελλάδας να κλείνει πάνω στον Γιοκουμπάιτις, ο γκαρντ των Λιθουανών σηκώνει την μπάλα.

Ο Βαλαντσιούνας καρφώνει. 

Ιδού και ένα παράδειγμα όπου ο Βαλαντσιούνας έπαιξε Pick and Pop:

Ο Μπραζντέικις παίρνει σκριν από τον Βαλαντσιούνας, που ετοιμάζεται να κάνει Pop Out

Ο Μπραζντέικις βλέπει τον Βούτσεβιτς να μένει πίσω και πασάρει στον Βαλαντσιούνας. 

Ο Βαλαντσιούνας ευστοχεί σε τρίποντο. 

Είναι εύκολο κάποιος να φανταστεί τον Βαλαντσιούνας να στήνει σκριν στον Σορτς, τον Σλούκα, τον Ναν, τον Γκραντ ή τον Τολιόπουλο και κατόπιν να τους δίνει όλες αυτές τις επιλογές. Η επίθεση των “πρασίνων” μπορεί πραγματικά να φτάσει σε άλλο επίπεδο με τον Λιθουανό. 

Μία ακόμα – σημαντική – λεπτομέρεια: Πολλά από τα σουτ που πήρε ο Βαλαντσιούνας στο NBA από μέση απόσταση – λίγο πιο πάνω από το ύψος των βολών – στην Ευρώπη θα είναι τρίποντα, αφού στην Ευρώπη η γραμμή του τριπόντου είναι στα 6.75 μέτρα, ενώ στο NBA στα 7.25 μέτρα.

Παράλληλα, υπάρχει ένα ακόμα στοιχείο του Λιθουανού που πρέπει ο κόσμος να έχει στο μυαλό του: Είναι ένας σπουδαίος ριμπάουντερ και στις δύο πλευρές του γηπέδου. Για χρόνια ήταν ένας εκ των κορυφαίων αμυντικών ριμπάουντερ στο NBA και ένας εξαιρετικός επιθετικός ριμπάουντερ. Είναι ένας παίκτης που δεν φοβάται να σπρώξει, να παλέψει για το επιθετικό ριμπάουντ, να ασκήσει πίεση προς το καλάθι. Είναι μία μηχανή παραγωγής Double-double, έχοντας στο ενεργητικό του στο NBA 383 double-double. Από το 2012/13 κι έπειτα – την ρούκι σεζόν του δηλαδή – μόλις 11 παίκτες είχαν περισσότερα double-double από αυτόν στο NBA.  

Το μέγεθος στην άμυνα, πώς συμπληρώνει τον Λεσόρ και το ψεγάδι του

Ο Παναθηναϊκός AKTOR έψαχνε για ένα ηχηρό όνομα. Έψαχνε όμως παράλληλα και για έναν παίκτη με αντίθετα στοιχεία από αυτά του Λεσόρ. Αυτό ακριβώς είναι ο Βαλαντσιούνας. Ο Λεσόρ είναι ένας ευέλικτος, undersized ψηλός, που μπορεί να παίξει το Pick and Roll και να ποστάρει, ενώ στην άμυνα στο Pick and Roll υποστηρίζει την λογική των αλλαγών και του Hedge Out (όπου βγαίνει δυναμικά στον χειριστή). Ο Βαλαντσιούνας είναι ένας ψηλός με μέγεθος, που παίζει κυρίως – βασικά αποκλειστικά – Drop ή Flat άμυνα (δίνοντας το σουτ) και μαρκάρει καλά στο post (καλύτερα από τον Λεσόρ). 

Πρέπει να ξεκαθαριστεί κάτι: Ο Βαλαντσιούνας δεν είναι ελίτ αμυντικός, ειδικά σε ανοιχτούς χώρους. Είναι γεγονός ότι έχει μέτρια πλάγια βήματα, για αυτό και αμύνεται παίζοντας Drop, κάτι που σημαίνει ότι αν ένας αντίπαλος έχει γκαρντ που σουτάρουν καλά μετά από ντρίμπλα, μπορεί να του δημιουργήσει θέμα. Αυτό είναι που κάνει σημαντικό για τους γκαρντ της εκάστοτε ομάδας να πιέζουν τον αντίπαλο χειριστή και να σπάνε τα σκριν, για να μην εκτεθεί ο Λιθουανός. 

Παράλληλα, σε επίπεδο NBA, παρά το μέγεθός του, ο Βαλαντσιούνας δεν θεωρείται rim protector. Δεν προστατεύει το καλάθι δηλαδή, δεν είναι μπλοκέρ. Σύμφωνα με το επίσημο σάιτ του NBA, ο Βαλαντσιούνας βρέθηκε την τελευταία διετία στο Drop 5 στο rim protection (μετάφραση: ποσοστό αντιπάλων στα σουτ που έγιναν εντός δύο μέτρων, δηλαδή στο “ζωγραφιστό”, όπου ήταν κύριος αμυντικός) όσον αφορά παίκτες με ύψος τουλάχιστον 2.08 μέτρα. 

Κάπου εδώ βέβαια πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι άλλο πράγμα είναι το NBA και άλλο η EuroLeague. Οι χώροι είναι μεγαλύτεροι, οι παίκτες που ορμάνε προς το καλάθι είναι πιο αθλητικοί, οι σεντερ που έχουν βαριά πόδια είναι πιο εκτεθειμένοι, ενώ υπάρχει και ο κανόνας των τριών δευτερολέπτων στην άμυνα (μετάφραση: Ένας αμυνόμενος δεν μπορεί να είναι μέσα στην ρακέτα περισσότερα από 3 δευτερόλεπτα), κάτι που σημαίνει ότι συχνά οι σέντερ τρέχουν τελευταία στιγμή να προλάβουν κάποιο που πάει προς το καλάθι και τότε είναι ήδη αργά. Στην Ευρώπη όμως δεν υπάρχει αυτός κανονισμός. 

Είναι γεγονός ότι ο Βαλαντσιούς δεν είναι αμυντικός ογκόλιθος, ειδικά σε κατάσταση Pick and Roll. Είναι όμως ένα μεγάλο κορμί, έχει υψηλό I.Q, έχει τα χέρια ψηλά στην άμυνα και ξέρει να κλείνει χώρους. Παράλληλα, είναι εξαιρετικός αμυντικός ριμπάουντερ. Είναι πιθανό στην Ευρώπη η εικόνα του στην άμυνα να είναι βελτιωμένη, αφού τα δεδομένα είναι διαφορετικά.

Ο Παναθηναϊκός AKTOR βέβαια έχει έναν καλό αμυντικό σέντερ (Λεσόρ) και ένα τεσσάρι που κλείνει τρύπες (Χουάντσο). Αυτό που θέλει από το άλλο πεντάρι του είναι να φανεί ανταγωνιστικός στην άμυνα και ο Βαλαντσιούνας λογικά θα μπορεί να το κάνει αυτό σε επίπεδο EuroLeague, όπου οι χώροι θα είναι μικρότεροι. Για να γίνει βέβαια αυτό, θα χρειαστεί βοήθεια και από τους γκαρντ που θα τον συμπληρώνουν όταν θα βρίσκεται στο παρκέ, αφού θα πρέπει να πιέζουν την μπάλα. 

Μία κίνηση άλλου επιπέδου

Ο Παναθηναϊκός AKTOR της τελευταίας διετίας πήρε κυρίως στοιχήματα στην θέση του back up σέντερ, που θα κάλυπτε τον  Λεσόρ. Μοιάζει κυνικό, αλλά οι Όλεγκ Μπαλτσερόφσκι, Κώστας Αντετοκούνμπο και Ομέρ Γιούρτσεβεν ήταν κυρίως πρότζεκτ, ενώ οι Γουένιεν Γκέιμπριελ και Τίμπορ Πλάις ήταν λύσεις ανάγκης. 

Οι “πράσινοι” αποφάσισαν πως δεν μπορούσαν να κάνουν πλέον πειράματα. Ήθελαν έναν παίκτη κλάσης, έναν παίκτη από άλλο επίπεδο. Για αυτό στράφηκαν στον Βαλαντσιούνας, έναν NBAερ που δεν έχει πλέον να αποδείξει τίποτα στα 33 του χρόνια. 

Ο Βαλαντσιούνας είναι μία κίνηση άλλου επιπέδου. Είναι ένας παίκτης που αλλάζει τα δεδομένα μάς ομάδας, που στην Ευρώπη θα είναι σταρ. Το ακόμα καλύτερο στην περίπτωσή του είναι ότι με τον Λεσόρ στο πλευρό του δεν θα πέσει καν όλο το βάρος πάνω του.

Αν όλα κυλήσουν όπως θέλει το “τριφύλλι”, τότε αυτό σημαίνει ότι ο Παναθηναϊκός AKTOR θα έχει – στα χαρτιά – το καλύτερο δίδυμο σέντερ στην EuroLeague, που θα συμπληρώνει ο ένας τον άλλο. Αν ο Λεσόρ είναι αυτός που ήταν πριν από τον τραυματισμό του και ο Βαλαντσιούνας ο παίκτης που έχει δείξει στο πρόσφατο παρελθόν, τότε οι “πράσινοι” έχουν κάθε λόγο να το πιστεύουν αυτό. Όλα τα άλλα, βέβαια, θα φανούν εκεί που κρίνονται όλα: Στο παρκέ.