Από την τσίγκινη παράγκα στο βάθρο: Η Γιούλιμαρ Ρόχας αλλάζει την ιστορία του τριπλούν

Είναι πολύ πιθανό η 20η Μαρτίου να είναι η καλύτερη ημέρα της Μπαρτσελόνα μέσα στο 2022, εκτός αν επιστρέψει ο Μέσι. Σε αυτή την περίπτωση, ίσως να προστεθεί μια νέα αργία στο ημερολόγιο, για τους Καταλανούς.

Η Κυριακή ήταν -πράγματι- πολύ “μπλαουγκράνα” μέρα, όχι μόνο για τα τέσσερα γκολ επί της Ρεάλ Μαδρίτης. “Η αθλήτρια της Μπάρτσα, Γιούλιμαρ Ρόχας συνεχίζει να σπάει φράγματα”. Αυτή ήταν η πρώτη αράδα της ανακοίνωσης της Μπαρτσελόνα για την 26χρονη -ύψους 1,92μ.- Βενεζουελάνα, που μαζί της το τριπλούν των γυναικών περνάει σε άλλο επίπεδο.

Όταν τρέχει στο διάδρομο και ειδικά από τη βαλβίδα κι έπειτα είναι καθηλωτική και αξίζει να παρακολουθήσεις τα άλματά της σε slow motion. Θυμίζει αράχνη. Τα άκρα της Γιούλιμαρ είναι λεπτά και ατελείωτα. Διαγράφει εντυπωσιακούς διασκελισμούς. Διπλώνει το τεράστιο κορμί της σε εμβρυακή θέση αμέσως μετά την απογείωσή της και ξεδιπλώνει μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου τα μακριά πόδια της στην προσγείωση.

Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα κλειστού στίβου του Βελιγραδίου πέτυχε ένα ασύλληπτο παγκόσμιο ρεκόρ με άλμα στα 15,74 μέτρα. Νίκησε τη δεύτερη Μαρίνα Μπεκ - Ρόμαντσουκ από την Ουκρανία με ακριβώς ένα μέτρο διαφορά!

Είναι αθλήτρια της Μπαρτσελόνα από τον Νοέμβριο του 2016 και βρίσκεται στην Ισπανία από το 2015. Εκεί, στην Γκουανταλαχάρα, γυμνάζεται με τον Κουβανό Ολυμπιονίκη του μήκους, Ιβάν Πεδρόσο. “Ευχαριστώ τον αλγόριθμο του Facebook που μου εμφάνισε το προφίλ του”, είπε τον Αύγουστο του 2021 μετά τον τελικό του τριπλούν στο Τόκιο.

Έτσι, επικοινώνησε μαζί του και της πρότεινε να γυμναστεί με το γκρουπ του στην Ισπανία. Στέφθηκε χρυσή Ολυμπιονίκης στην Ιαπωνία και με άλμα στα 15 μέτρα και 67 εκατοστά κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ της Ινέσα Κράβετς (15,50 μ., 1995 - Γκέτεμποργκ).

Μεγάλωσε σε μια παράγκα από τσίγκους

Ήταν ήδη αργυρή Ολυμπιονίκης (Ρίο), όταν συμφώνησε με τον ισπανικό σύλλογο. Η Γιούλι -όπως την αποκαλεί η μητέρα της, Γιουλέτσι- ανακοινώθηκε επίσημα από τους Καταλανούς με τιμές και δόξα. Η ζωή της είχε αρχίσει ν' αλλάζει δύο χρόνια πριν προς το καλύτερο. Στόχος της και προτεραιότητά της ήταν να γίνει σπουδαία αθλήτρια, ώστε μια μέρα να μπορέσει να στεγάσει την οικογένειά της “σε ένα σπίτι με κανονικούς τοίχους”. Τα κατάφερε και τα δύο.

Γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου του 1995, στο Καράκας. Όμως, μεγάλωσε με τα πέντε αδέρφια της στην επαρχία Ανζοατέγκι, στα περίχωρα του παραλιακού Πουέρτο Λα Κρουζ, σ' ένα από τα πολλά παραπήγματα της φτωχογειτονιάς, Ποθουέλος. Εκεί, είχε βρει δουλειά ο πατριός της -παλιός επαγγελματίας μποξέρ-, Πέδρο Ζαπάτα.

Ο πατέρας της είχε εγκαταλείψει την οικογένειά της και είχε φύγει στην Αμερική. Η γραμματέας μητέρα της και ο Πέδρο στέγασαν την οικογένειά τους σε μια παράγκα από τσίγκους. Οκτώ άνθρωποι στριμώχτηκαν σε λιγότερα από 40 τετραγωνικά μέτρα. Στα καρφιά της οροφής -που δεν συγκρατούσε τα νερά της βροχής- η μικρή “στέκα” Γιούλιμαρ κρεμούσε τα πρώτα μετάλλιά της.

Πανηγυριώτικη και αψευδής εικόνα για τη χαρούμενη καλύβα που τής έλειψε το φαγητό και οι μωρουδιακές πάνες, αλλά όχι η χαρά και ο χορός. Η Βενεζουελάνα Ολυμπιονίκης έδειξε το tumbao σε όλα τα στάδια του πλανήτη. Χορεύει και στους αγώνες της.

“Όταν κοιτάζω φωτογραφίες από το πρώτο μας σπίτι με κυριεύει μια νοσταλγία, αλλά και το αίσθημα της υπέρβασης. Νοσταλγία, επειδή είναι οι αναμνήσεις μου είναι που με έκαναν να φτάσω ως εδώ. Λαχταρούσα, ήθελα μια αξιοπρεπή ζωή”. Το παράπηγμα που μεγάλωσε δεν υπάρχει πια. Διαλύθηκε με τη βροχή και τον αέρα. Όμως, είχε προλάβει να στεγάσει αλλού την οικογένειά της.

“Δεν ήταν καλή μαθήτρια”, μαρτύρησε γελώντας η μητέρα της. Η Γιούλιμαρ βρήκε γρήγορα σε τι ήταν καλή και αυτό έχει σημασία. Το πρώτο άθλημα που αγάπησε ήταν το βόλεϊ. Είχε ενθουσιαστεί με την ομάδα της Βενεζουέλας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου. “Όταν πήγα στο προπονητικό κέντρο, μού απάντησαν ότι δεν υπήρχαν προπονητές βόλεϊ”.

Αντίστοιχη απάντηση έλαβε και για το μπάσκετ. Ο πατριός της την παρότρυνε να ασχοληθεί με το στίβο. Δεν χρησιμοποιεί τη λέξη “πατριός” όταν αναφέρεται σ' αυτόν. Τον αποκαλεί “πατέρα”, δηλώνει θαυμάστριά του και αναγνωρίζει ότι ο Πέδρο Ζαπάτα ήταν αυτός που την έκανε να αγαπήσει τόσο πολύ τον αθλητισμό.

Στην επαρχία Ανζοατέγκι βρίσκεται και η βενεζουελάνικη Βαρκελώνη, αδελφοποιημένη με την ισπανική. Εκεί, στέγασε την οικογένειά της. Εκεί είναι και το γεμάτο μπαλώματα και λακκούβες αθλητικό κέντρο που αρχικά ξέδινε. Ο Χεσούς Βελάσκεζ ήταν ο προπονητής της στο άλμα εις ύψος. Αυτό ήταν το κύριο αγώνισμά της στην αρχή και είχε πολλές διακρίσεις στις μικρές ηλικίες, ενώ το 2013 πέτυχε και ρεκόρ νεανίδων Ν. Αμερικής, περνώντας επιτυχώς πάνω από το 1,87μ..

Το 2014 δοκίμασε τα λιγνά πόδια της στο τριπλούν, για να μείνει στη συνέχεια σε αυτό και να γράψει ιστορία. “Μια μέρα προπονούσα κάποιους μικρούς στο τριπλούν. Τους είδε και τους είπε ''πάω στοίχημα ότι μπορώ να σας νικήσω''. Από τους πρώτους αγώνες της στο τριπλούν είχε πολύ καλά αποτελέσματα.

Την πρώτη χρονιά της στο αγώνισμα είχε νικήσει σε αγώνα με επίδοση 14,17μ.. Ήταν πάντα πολύ πειθαρχημένη σε ό,τι έκανε. Καταλάβαμε από την πρώτη στιγμή ότι έχουμε μπροστά μας ένα κορίτσι ικανό να κατακτήσει Ολυμπιακό μετάλλιο. Συνέχεια, ζητούσε να κάνει επιπλέον προπόνηση”, είπε ο πρώτος προπονητής της.

Έχει επίσης το εθνικό ρεκόρ στο μήκος σε κλειστό και ανοιχτό στίβο. “Στον πρώτο αγώνα μου στο τριπλούν έκανα ρεκόρ Βενεζουέλας. Ήταν μεγάλη έκπληξη για μένα. Είχα αγωνιστεί, χωρίς να έχω προπονηθεί στο αγώνισμα. Ήξερα μόνο ό,τι είχα δει στην τηλεόραση”.

Οι καλύτερες επιδόσεις της

Ανοιχτός στίβος

100 μ.: 11.94 - 19 Σεπτεμβρίου 2013

Ύψος: 1,87μ. - 5 Απριλίου 2013

Μήκος: 6,88μ. - 13 Ιουνίου 2021 (Εθνικό ρεκόρ)

Τριπλούν: 15,67μ. - 1 Αυγούστου 2021 (Παγκόσμιο ρεκόρ)

4Χ100μ.: 46.70 - 25 Αυγούστου 2013

Κλειστός Στίβος

Μήκος: 6,81μ. - 17 Φεβρουαρίου 2022 (Εθνικό ρεκόρ)

Τριπλούν: 15,74μ. - 20 Μαρτίου 2022 (Παγκόσμιο ρεκόρ)

Μια ακτιβίστρια της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας που μεταμορφώθηκε από τον Πεδρόσο

Στο τέλος του 2015, άφησε τις ακτές της Καραϊβικής και μετακόμισε στην Ισπανία. “Δεν ήταν εύκολη αυτή η αλλαγή”, ομολόγησε. Άρχισε να προπονείται με τον Πεδρόσο. Ο Βελάσκεζ είχε ενημερώσει την οικογένειά της και την ίδια, ότι αν θέλει να προοδεύσει πρέπει να φύγει από τη Βενεζουέλα, να τρέφεται κανονικά και να γυμνάζεται σε καλύτερες συνθήκες.

“Κι όμως ο Πεδρόσο με γνώριζε, όταν του έστειλα μήνυμα”, είπε η Ρόχας περιγράφοντας την πρώτη επαφή με τον νέο προπονητή της. Έκτοτε, η πρόοδός της ήταν αλματώδης. Ήταν σχεδόν καχεκτική και δεν είχε τη δύναμη να ελέγξει το ψηλό κορμί της. Ο 49χρονος Κουβανός -εννέα φορές παγκόσμιος πρωταθλητής του μήκους- μεταμόρφωσε το κορμί της με την προπόνηση. Το έκανε πιο μυώδες, πιο δυνατό. Έπειτα από τέσσερις μήνες δίπλα στον Πεδρόσο κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα κλειστού στίβου με μόλις μία έγκυρη προσπάθεια.

Το ίδιο καλοκαίρι στέφθηκε αργυρή Ολυμπιονίκης, γεγονός που οδήγησε τον Νικολάς Μαδούρο σε ένα παραληρηματικό λόγο. Ένα χρόνο μετά, το 2017 έγινε παγκόσμια πρωταθλήτρια στον ανοιχτό στίβο, στο Λονδίνο. Οι πρώτες αφιλτράριστες αντιδράσεις της ξεχείλιζαν από την έκσταση της νίκης. Όμως, μετά το γύρο του θριάμβου με τη σημαία της Βενεζουέλας στην πλάτη της, προσγειώθηκε άτσαλα στη σκληρή πραγματικότητα της πατρίδας της. “Η καλύτερη στιγμής της καριέρας μου συνδυάστηκε με τη χειρότερη της Βενεζουέλας. Έχουμε σχεδόν εμφύλιο. Έχουν σκοτωθεί άνθρωποι”.

Τώρα, στο Βελιγράδι, η Ουκρανή Μαρίνα Μπεκ - Ρόμαντσουκ που κατετάγη δεύτερη βρέθηκε σε επίσης δύσκολη θέση. “Χαίρομαι πολύ που οι Ουκρανοί αθλητές, παρά τον πόλεμο, μπορούν να έρθουν εδώ και να δείξουν ότι είναι ικανοί να πετύχουν αυτό που θέλουν, ότι μπορούν να ενθαρρύνουν ολόκληρο τον πληθυσμό της Ουκρανίας και ότι τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα. Ζουν μια δύσκολη στιγμή, αλλά θα ξεφύγουν από αυτό”, είπε η Ρόχας μετά τη νίκη της και το παγκόσμιο ρεκόρ. Η κορυφαία τριπλουνίστρια όλων των εποχών είναι σίγουρη ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 16 μέτρα.

“Η φιλοδοξία μου είναι να γίνω η πρώτη γυναίκα που θα πηδήξει 16 μέτρα στο τριπλούν. Είναι κάτι αδιανόητο στο μυαλό των ανθρώπων, αλλά νομίζω ότι έχω την ικανότητα να το κάνω”.

H 26χρονη χρυσή Ολυμπιονίκης είναι ακτιβίστρια της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και στους λογαριασμούς της στα social media έχει δημοσιεύσει φωτογραφίες με τη σύντροφό της. Ασχολείται ενεργά με την πρόοδο της Βενεζουέλας για τα δικαιώματα της κοινότητας και μιλάει ανοιχτά γι' αυτά.

“Ο προσανατολισμός μου, η σεξουαλικότητά μου ήταν πάντα σημαντικά για μένα και για την καριέρα μου. Από τότε που άρχισα τον αθλητισμό προσπαθούσα να παλεύω για τις ιδεολογίες και τα δικαιώματα των γυναικών και της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Είναι κι αυτό ένα άλμα προς τον σεβασμό της αγάπης και της ζωής, προς την επιθυμία να αγαπάς και να αγαπιέσαι και να εκτιμώνται καθημερινά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχουμε μόνο μία ζωή και πρέπει να τη ζούμε στο έπακρο”.

Οι τίτλοι της στο τριπλούν

Ολυμπιακοί Αγώνες

• Τόκιο 2021 – Χρυσό
• Ρίο 2016 – Αργυρό

Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ανοιχτού στίβου

• Λονδίνο 2017 – Χρυσό
• Ντόχα 2019 – Χρυσό

Παγκόσμιο Πρωτάθλημα κλειστού στίβου

• Πόρτλαντ 2016 – Χρυσό
• Μπέρμιγχαμ 2018 – Χρυσό
• Βελιγράδι 2022 – Χρυσό