H 4η Ιουλίου του 2004 θα είναι για πάντα χαραγμένη στην μνήμη των Ελλήνων φιλάθλων ως η βραδιά που ολοκληρώθηκε μία απ' τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Ένα απ' τα ομορφότερα -ποδοσφαιρικά- παραμύθια είχε αίσιο τέλος και... γαλανόλευκο χρώμα.

Η Εθνική Ελλάδας, κόντρα σε όλες τις προβλέψεις, κατάφερε να στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης στα γήπεδα της Πορτογαλίας σε ένα απ' τα ομορφότερα καλοκαίρια της ζωής μας. Οι παίκτες του Ότο Ρεχάγκελ με "όπλα" το ομαδικό πνεύματα, την αυταπάρνηση και το οικογενειακό κλίμα κατάφεραν να φτάσουν στην κορυφή της Ευρώπης, βγάζοντας εκατομμύρια Έλληνες στους δρόμους και τις πλατείες όλης της χώρας.

Με αφορμή, λοιπόν, τη συμπλήρωση 13 ετών από εκείνη την μαγική βραδιά, ο Τάκης Φύσσας, ένας εκ των πρωταγωνιστών του "θαύματος", μιλάει στο Sport24.gr για την περίοδο που η Ελλάδα μετατράπηκε σε επίκεντρο του ενδιαφέροντος για θετικούς λόγους. Ο Διευθυντής των ακαδημιών του Παναθηναϊκού βρέθηκε στην Αγία Πετρούπολη για το διεθνές παιδικό πρόγραμμα της Gazprom " Football For Friendship", αλλά δεν αρνήθηκε να μας μιλήσει για το... μακρινό 2004.

Ο πρωταθλητής Ευρώπης στάθηκε στο κρίσιμο παιχνίδι με τη Γαλλία που άλλαξε το ρου της ιστορίας, αποκάλυψε ανέκδοτες ιστορίες, καυτηρίασε την αδυναμία του ελληνικού ποδοσφαίρου να εκμεταλλευτεί την σπουδαία επιτυχία προκειμένου να ανεβεί επίπεδο, ενώ κατέρριψε τον μύθο που τον θέλει να μεταθέτει την ημερομηνία του γάμου του μερικές ημέρες αργότερα λόγω της ξέφρενης πορείας μας.

Μετά τη Γαλλία πιστέψαμε πως θα φτάσουμε στον τελικό της διοργάνωσης

Πέρασαν 13 χρόνια από εκείνη τη μαγική βραδιά, αλλά στο μυαλό σας είναι λες και ήταν χθες;

"Η αλήθεια είναι ότι κάθε χρόνος που περνάει κάνει ακόμη πιο γλυκιά την κατάκτηση. Το συζητάμε με τα παιδιά, που βρισκόμαστε αρκετά συχνά το τελευταίο καιρό, πως δεν καταλαβαίνουμε πώς περνούν τα χρόνια".

Υπήρξε κάτι που σας πείραξε, είτε πριν την συμμετοχή σας στο Euro, είτε κατά τη διάρκεια είτε μετά την κατάκτηση του;

"Πριν από το Euro κανείς από εμάς δεν είχε εδραιωμένη τη θέση του στη συνείδηση του κόσμου. Αυτό ήταν ένα κίνητρο για όλους μας προκειμένου να προσπαθήσουμε να παίξουμε και να δείξουμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε. Δεν πειράζει, έτσι είναι η χώρα μας. Εδώ μιλούσαν άσχημα για τον Σαραβάκο, δεν θα μιλούσαν άσχημα για εμάς; Γνωρίζαμε πως όσα ακούγονται δεν είναι η πραγματικότητα.

Για παράδειγμα, εγώ πήρα μεταγραφή για έναν μεγάλο σύλλογο, όπως είναι η Μπενφίκα, πριν απ’ το Euro. H αλήθεια είναι πως δεν δίναμε μεγάλη σημασία στο τι έλεγαν, ειδικά μετά την πρόκριση στο Euro. Ήμασταν ώριμοι και μεγάλες προσωπικότητες. Βλέπαμε μόνο μπροστά, ζούσαμε για τη διάκριση. Όλοι ζούμε για τη διάκριση με την Εθνική. Εν τέλει, το πετύχαμε στο μέγιστο βαθμό".

O Τάκης Φύσσας με τον συντάκτη του Sport24.gr, Ηλία Καλλονά

Πότε θεωρήσατε πως είχατε τη δυνατότητα να πετύχετε κάτι σπουδαίο στο Euro;

"Στο ματς με τη Γαλλία, όταν περάσαμε στα ημιτελικά. Η απόδοσή μας στο συγκεκριμένο παιχνίδι μάς έδωσε "φτερά" στα πόδια, μας έδωσε πίστη και είπαμε "ναι, μπορούμε να φτάσουμε στον τελικό". Το παιχνίδι με τη Γαλλία ήταν οριακό, ήταν συμβολικό για να μπορέσουμε να συνειδητοποιήσουμε τι έχουμε κάνει. Ήταν ένα όνειρο, ένα καταπληκτικό επίτευγμα. Δεν σκεπτόμασταν απλά το επόμενο παιχνίδι. Θέλαμε να διεκδικήσουμε ό,τι καλύτερο".

Υπήρχε άγχος μόλις προκριθήκατε στα προημιτελικά ή ύστερα απ’ αυτή την επιτυχία το είδατε πιο χαλαρά;

"Άγχος για μένα υπήρξε σε δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο ήταν όταν προκριθήκαμε στο Euro. Μας δημιουργούσε άγχος γιατί ήμασταν μία ομάδα με υψηλές βλέψεις και βλέπαμε το δάσος και όχι το δέντρο. Βλέπαμε ότι θα πρέπει να κάνουμε μία καλή πορεία. Πήγαμε στο Euro, αλλά έπρεπε να κάνουμε κάτι αυτή τη φορά. Ήταν η μεγάλη μας ευκαιρία. Ύστερα απ’ τη νίκη επί της Πορτογαλίας, την πρώτη σε Euro, λύθηκαν τα πόδια μας.

Μετά αποκτήσαμε το άγχος της πρόκρισης. Παράδειγμα, η εικόνα μας στο παιχνίδι με τη Ρωσία όπου νιώσαμε την πίεση της πρόκρισης, καθώς ήμασταν πολύ κοντά στο όνειρο. Πήγαμε απελευθερωμένοι τόσο στον ημιτελικό με την Τσεχία, όσο και στον τελικό με την Πορτογαλία. Βέβαια, στον τελικό δεν πήγαμε χωρίς άγχος, αφού όταν παίζεις ένα τέτοιο παιχνίδι σκέφτεσαι μόνο τη νίκη. Πηγαίνεις για να το κατακτήσεις".

Στον τελικό είχατε αυτοπεποίθηση λόγω της νίκης στην πρεμιέρα ή υπήρχε φόβος;

"Ήμασταν συγκρατημένα αισιόδοξοι. Γενικά, αυτή η ομάδα δεν πετούσε ποτέ στα σύννεφα. Γι’ αυτό το λόγο κατάφερε να πετύχει τόσο σπουδαία πράγματα. Κοιτούσαμε κάθε παιχνίδι ξεχωριστά. Ένα-ένα. Δεν χαμπαριάζαμε τίποτα. Είχαμε έναν τρόπο σκέψης και μία φιλοσοφία, τον οποίο μεταλαμπαδεύσαμε και στις επόμενες γενιές, με τα γνωστά επιτυχημένα αποτελέσματα".

Μετά την κατάκτηση του Euro έγινα ο "Greco" για τους Πορτογάλους

Πριν, αλλά και μετά το Euro τι σου έλεγαν οι Πορτογάλοι;

"Το πριν ήταν μια όμορφη ανάμνηση για εμένα, γιατί πρώτη φορά πήγαινα στο εξωτερικό. Τότε, ήμουν ο μόνος Έλληνας στην Πορτογαλία. Δεν υπήρχε άλλος και ένιωθα ότι αυτό ήταν κάτι το οποίο θα με βοηθήσει. Με ρωτούσαν συνέχεια για την Ελλάδα. Ήξεραν πως θα παίξουμε αντίπαλοι στην πρεμιέρα. Είχα εφτά-οχτώ συμπαίκτης που έπαιζαν στην εθνική Πορτογαλίας, όπως ο Mιγκέλ, ο Νούνο Γκόμες, ο Πετίτ. Αυτό μου έδινε πολύ μεγάλο κίνητρο για να είμαστε σε καλή κατάσταση. Τους έβλεπα πως δεν μας υπολόγιζαν κι αυτό το μετέφερα στην αποστολή κάθε βδομάδα που βρισκόμασταν όλοι μαζί. Αυτό είναι το ένα κομμάτι, το θετικό.

Υπάρχει, όμως και ένα δυσάρεστο κομμάτι, μετά την κατάκτηση του τροπαίου. Οι Πορτογάλοι είχαν μία καταπληκτική νοοτροπία, με χειροκρότησαν, όμως, οφείλω να το πω, πλέον δεν ήμουν ο Τάκης Φύσσας που ήξεραν. Συντέλεσα στην κατάκτηση του Κυπέλλου Πορτογαλίας με το γκολ που σημείωσα στον τελικό, όμως πλέον ήμουν "ο Έλληνας". Ο "Greco". Καταλαβαίνετε πως δεν ήταν πολύ ευχάριστο αυτό που βίωνα, αλλά ποτέ δεν ξεπέρασαν τα όρια".

Ποια είναι η στιγμή που ξεχωρίζεις από εκείνη την πορεία;

"Το πιο συγκλονιστικό συναίσθημα που έχω βιώσει ως ποδοσφαιριστής, ήταν η εκπληκτική υποδοχή στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Δεν περιγράφεται με λόγια. Ευχαριστώ τον Θεό που με αξίωσε να το ζήσω. Οι επόμενες ημέρες ήταν απολαυστικές προς το πρόσωπό μας. Τι να σας πω; Μπαίναμε σε μαγαζιά, είτε ήταν μπουζούκια, είτε εστιατόρια και ο κόσμος ανέβαινε στα τραπέζια και πανηγύριζε για ώρα".

Είναι το Euro η κορυφαία επιτυχία του ελληνικού αθλητισμού;

"Το ποδόσφαιρο είναι το κορυφαίο άθλημα, παρά τις συνθήκες που επικρατούν στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Είμαστε στο 2017. Κοιτάξτε τι γίνεται: Τις ίδιες συνθήκες είχαμε να αντιμετωπίσουμε κι εμείς εκείνη την εποχή ως επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Επίσης, οι άλλες ομάδες ήταν, κατά γενική ομολογία, πολύ καλύτερες. Για όλους αυτούς τους λόγους θεωρώ πως η κατάκτηση του Euro είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα σε ομαδικό άθλημα στην Ελλάδα".

Θεωρείς πως το ελληνικό ποδόσφαιρο σπατάλησε μία μεγάλη ευκαιρία να ανέβει επίπεδο, ύστερα απ’ τη συγκεκριμένη επιτυχία, ενώ αντίθετα η Εθνική έκανε πολλά βήματα μπροστά;

"Ναι, η αλήθεια είναι πως δεν κατάφερε να προχωρήσει το ελληνικό πρωτάθλημα. Ένας από τους λόγους είναι πως δεν θέλουμε οι ποδοσφαιριστές να έχουν προσωπικότητα. Οι παράγοντες θεωρούν πως γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους. Βέβαια, έχουμε ευθύνη κι εμείς. Θα μπορούσαμε ως ποδοσφαιριστές και ως σύνολο παικτών που πετύχαμε αυτόν τον άθλο να έχουμε κάνει κάτι διαφορετικό. Δεν ξέρω τι θα μπορούσαμε να κάνουμε, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις δεν φταίει μόνο η μία πλευρά.

Όμως, το σημαντικότερο για εμένα είναι πως παραμένουμε μια πολύ αγαπημένη ομάδα. Φαίνεται, άλλωστε, κι απ’ τα φιλικά που πραγματοποιούμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ο κόσμος ανταποκρίνεται καταπληκτικά, είχαμε 20.000 φιλάθλους στο φιλικό με την Ίντερ στο Ηράκλειο. Σίγουρα, η Εθνική βοηθήθηκε πολύ απ’ αυτή την επιτυχία. Πήγαμε στους “8” του Euro το 2012, προκριθήκαμε σε δύο Μουντιάλ, παίρνοντας μάλιστα το εισιτήριο για τους “16” το 2014. Εύχομαι να επιστρέψει άμεσα η Εθνική μας στις επιτυχίες. Φαίνεται πως έχει μπει σ’ αυτόν τον δρόμο".

Στη νέα προσπάθεια, Ομοσπονδιακός τεχνικός είναι ο Μίχαελ Σκίμπε. Τελικά, μήπως η Εθνική θέλει το... Γερμανό της;

"Αν θες την άποψή μου, νομίζω πως είναι τυχαίο το γεγονός ότι είναι Γερμανός. Ο άνθρωπος αυτός κατάφερε, ίσως με “όπλο” τη γερμανική νοοτροπία, να χτίζει βήμα βήμα την ομάδα, να φέρει πίσω κάτι που έλειπε, όπως το οικογενειακό κλίμα, έχοντας ως μοναδικό στόχο την επιτυχία. Η Εθνική έχει υψηλούς στόχους και γι’ αυτό και πέτυχε. Σίγουρα και οι ποδοσφαιριστές, ήθελαν έναν τέτοιο προπονητή, γιατί υπάρχουν ίδιοι παίκτες πάνω-κάτω, που έχουν ετοιμάσει ένα καλό μείγμα για να συνεχίσουν στο σωστό δρόμο. Δηλαδή, να έχουν τη σωστή νοοτροπία, όντες μέλος της εθνικής ομάδας. Αυτή η ομάδα είχε κάτι ξεχωριστό, βλέπω ότι επανέρχεται αυτό το στοιχείο".

Θέλουμε να ανταποδώσουμε την αγάπη του κόσμου με τα φιλικά της Εθνικής 2004

Μέσω των φιλικών που πραγματοποιείτε ως Εθνική 2004, επιχειρείτε να ανταποδώσετε την αγάπη που εισπράξατε απ’ τον κόσμο; Βλέπετε τον εαυτό σας ως πρεσβευτή της Ελλάδας;

"Σε συζητήσεις που έχουμε κάνει, θεωρώ ότι έχουμε υποχρέωση στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Το ελληνικό ποδόσφαιρο μας προσέφερε πράγματα. Πάντα σε συνδυασμό με τις δικές μας θυσίες. Αυτό προσπαθώ να περάσω και στα νέα παιδιά, απ’ το πόστο που έχω ως Διευθυντής των ακαδημιών του Παναθηναϊκού. Δεν πετυχαίνεις τίποτα αν δεν κάνεις θυσίες και δίχως να είσαι συγκεντρωμένος στον στόχο σου.

Νιώθουμε την υποχρέωση να ανταποδώσουμε την αγάπη του κόσμου γιατί πραγματικά αγαπηθήκαμε και μας έδωσε μια τρομερή αναγνώριση. Αυτό που ζήσαμε στο Ηράκλειο, την Μυτιλήνη λίγους μήνες νωρίτερα και κυρίως στα παιχνίδια εκτός Αθηνών, ειδικά σε συνδυασμό με τη χαρά που τους δώσαμε, δεν ξεπληρώνεται με τίποτα. Είμαι σίγουρος πως, όσο μας κρατούν τα πόδια μας, θα συνεχίσουμε σ’ αυτό τον ρυθμό, κάνοντας φιλικά ακόμα κι εκτός Ελλάδας. Ετοιμάζουμε και νέα φιλικά. Θα το μάθετε σε λίγο καιρό. Ψάχνουμε τα φιλικά να έχουν κοινωνικό προφίλ, όπως ήταν για παράδειγμα".

Πλέον, έχεις καθημερινή "τριβή" με νέα παιδιά ως Διευθυντής των ακαδημιών του Παναθηναϊκού. Θεωρείς πως υπάρχουν εκκολαπτόμενοι πρωταθλητές Ευρώπης στις ακαδημίες μας;

"Αυτό είναι κάτι που δεν μπορώ να σου το απαντήσω. Προφανώς όλες οι ομάδες προσπαθούν για το καλύτερο, βγάζοντας νέα ταλέντα. Το θέμα είναι να τους δίνουν ευκαιρίες για να δείξουν το ταλέντο τους. Βέβαια, κι οι μικροί ποδοσφαιριστές πρέπει να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος της σπουδαιότητας να γίνει κάποιος επαγγελματίας. Δεν πρόκειται να πετύχουν τους στόχους τους, αν δεν έχουν τη σωστή νοοτροπία και δεν δουλεύουν σκληρά. Δεν μπορώ να σου απαντήσω τι θα γίνει στο μέλλον. Ευελπιστώ να συνεχίσουν οι επιτυχίες της Εθνικής μας ομάδας".

Δώρο του Μπασινά το τραγούδι με τον Καρβέλα

Τελικά, άλλαξες ή όχι την ημερομηνία του γάμου σου λόγω Euro;

"Όχι, είναι μύθος. Μας αρέσει ως Έλληνες να αναπαράγουμε τέτοιες φήμες. Δεν άλλαξα την ημερομηνία του γάμου μου. Μου είχε πει η Χριστίνα να παντρευτούμε μέσα στο Euro, αλλά της απάντησα αρνητικά επειδή θα παίζαμε κάποια παιχνίδια και στη συνέχεια ήθελα να δω τον τελικό με τους φίλους μου, με πίτσες και μπύρες. Προφανώς και δεν φανταζόμουν πως θα φτάσουμε μέχρι τον τελικό.

Τελικά, έφτασαν να έρθω στην Αθήνα τέσσερις ημέρες πριν τον γάμο, με μία… χαίτη που κόντευε να φτάσει του Φάνη Γκέκα. Εύχομαι ο Φάνης να μην ένιωσε απειλή από εμένα (σ.σ. γέλια) . Ευτυχώς κουρεύτηκα πριν το γάμο. Πάντως, πραγματικά, η ημερομηνία του γάμου δεν άλλαξε ποτέ. Είχα πάντα στο μυαλό μου πως ένας Τσέχος διεθνής είχε πάει να παντρευτεί μία ημέρα πριν τον τελικό με τη Γερμανία το 1996 και εν τέλει η ομάδα του έχασε με το χρυσό γκολ του Μπίρχοφ. Είχα πάει διαβασμένος (σ.σ. γέλια).

Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Όσο ζούμε, μαθαίνουμε. Πρέπει να προσέχουμε κάθε βήμα μας. Έχω νιώσει ότι ως ποδοσφαιριστής έχω κάνει πολλά λάθη. Τα βλέπεις και λες “ωχ, τι είπα;”. Οφείλεται στο νεαρό της ηλικίας. Γι’ αυτό το λόγο προσπαθώ να δίνω τέτοιες συμβουλές στα νέα παιδιά προκειμένου να αποφεύγουν δύσκολες καταστάσεις".

Υπάρχει κάποια ιστορία που να σου έχει μείνει από εκείνη την περίοδο;

"Θυμάμαι, όταν γυρίσαμε απ’ την Πορτογαλία, με πήρε τηλέφωνο ο Μπασινάς και μου είπε πως θέλει να μου κάνει ένα δώρο. Τελικά, το δώρο ήταν η απόφαση του Νίκου Καρβέλα να γράψει ένα τραγούδι για το γάμο μου. Έτσι, πήγαμε σ’ ένα studio στη Νέα Φιλαδέλφεια και ηχογραφήσαμε το τραγούδι μαζί με τους Σεϊταρίδη, Ζαγοράκη, Μπασινά και Παπαδόπουλο. Αν θυμάστε, είχα πάρει και έπαιζα με μία κιθάρα στο video clip. Ειπώθηκαν πολλά εκείνη την περίοδο για την κίνησή μας, αλλά πραγματικά ήταν απλά ένα δώρο για το γάμο μου. Τίποτα παραπάνω".

Photo Credits: Eurokinissi