Μπάλανς, μεντάλιτι, ρισπονσιμπίλιτι. Λέξεις που εκφρασμένες με την χαρακτηριστική προφορά του Ράζβαν Λουτσέσκου έχουν γίνει συνώνυμο της ποδοσφαιρικής του διδαχής. Η, ακριβέστερα, σύμπτυξη των όσων απαιτεί να έχουν ως χαρακτηριστικά γνωρίσματα οι ομάδες του.

Ισορροπία, νοοτροπία, υπευθυνότητα. Ο φετινός ΠΑΟΚ δεν τα είχε αυτά. Καμία εντύπωση. Ούτε και αυτός των Invincibles τα είχε αμέσως. Διαδικασία. Θέλει χρόνο. Για να γυρίσει -τότε- ο διακόπτης χρειάστηκε σε ένα ματς χωρίς αύριο (για τον Ρουμάνο τεχνικό) στην Ξάνθη, όπου και πήρε την απόφαση για να εμπιστευτεί τη νουβέλ βαγκ εκείνης της εποχής. Δικαιώθηκε, παρέμεινε στον πάγκο, άλλαξε η ρότα, ιστορία.

Φέτος, αυτό δεν έγινε με νίκη, αλλά με ήττα. Μετά από εκείνη στη Νεάπολη, στις αρχές Δεκεμβρίου. Εκεί που πέρασε πάνω από μία ώρα στα αποδυτήρια αφού είχε τελειώσει το παιχνίδι με τον Ιωνικό, σε ένα group therapy αυτογνωσίας, ρεαλισμού, αποδοχής και αναγνώρισης λαθών, αλλά κυρίως χάραξης της τροχιάς και της κατεύθυνσης, τον τρόπο της από εκεί και πέρα πορείας.

Τότε, ο "δικέφαλος" είχε βρεθεί στο -13 από την κορυφή, με τον Λουτσέσκου, ύστερα από εκείνη την ιεροτελεστία κάθαρσης, να παραδέχεται πως η καλοκαιρινή στόχευση για τίτλο ήταν λανθασμένη, στρίβοντας, επί τόπου το καράβι. Καθυστερημένα ναι, μα -έστω και έτσι- ρεαλιστικά. Ακόμη ακόμη και αναγκαστικά, αλλιώς όμως δεν θα μπορούσε να γίνει. Ρισπονσιμπίλιτι.

Αποδείχτηκε ευλογία. Ακριβώς 3,5 μήνες μετά ο ΠΑΟΚ στα ίδια βρίσκεται στο πρωτάθλημα (-12). Άλλο ίδιο όμως δεν υπάρχει στο στάτους του. Στο μεσοδιάστημα έχει δώσει 23 αγώνες. Ηττήθηκε μόνο σε έναν, χωρίς τελικά κόστος (από τη Μίντιλαντ στη Δανία). Στην αποκηρυγμένη στις προηγούμενες χρονιές διεκδίκησης πρωταθλημάτων Ευρώπη, βρήκε όχι απλώς αποκούμπι, αλλά και νόημα, ουσία, θεμέλιο.

Αυτό που κατακαλόκαιρο ξεκίνησε σοκαριστικά, με την ήττα, στο πρώτο πρώτο ματς της χρονιάς από την Μποέμιανς στο Δουβλίνο, μετατράπηκε σε νόρμα, με αλλεπάλληλα "πρέπει", που έστω και υποδόρια πέρασαν στον οργανισμό. "Πρέπει" αποφυγής του κάζου από τους Ιρλανδούς ερασιτέχνες, "πρέπει", στον επόμενο γύρο, διπλό-πρόκριση στους ομίλους στην Κροατία κόντρα στη Ριέκα, και εκεί, στους ομίλους, "πρέπει" για συνέχεια στα νοκ-άουτ.

Εγιναν. Ικανοποιήθηκαν. Με βαριά καρδιά, με το μυαλό αλλού, σημασία δεν έχει. Εγινε. Και όταν πλέον προέκυψε -όπως και ανεξαρτήτως κινήτρων προέκυψε- η ιεραρχική αλλαγή στόχων, το "πρέπει" είχε πλέον, εύκολα, ασυνείδητα ουσιαστικά, αντικατασταθεί από την ευκαιρία. Ευκαιρία επιτεύγματος του ιστορικά ανεπανάληπτου. Και έτσι ήρθε η πρώτη διεθνής πρόκριση στην ιστορία μετά την αλλαγή της χρονιάς, ξορκίζοντας παράλληλα και το χτικιό των πέναλτι.

Και από χτες, η δεύτερη. Με τον ΠΑΟΚ να ταξιδεύει στη Γάνδη για να δώσει το -ως τώρα και μέχρι το επόμενο- παιχνίδι της χρονιάς, χωρίς Κούρτιτς, Ζίβκοβιτς, Καντουρί και Μιχαηλίδη. Να χάνει στο ημίχρονο τον Κρέσπο. Να τελειώνει το ενενηντάλεπτο έχοντας στο χορτάρι Τσιγγάρα, Λύρατζη ("θαμμένοι" πριν τη Νεάπολη), Μιχάι, στην κορυφή της επίθεσης τον Τσόλακ και ψευτοεξτρέμ Σίντκλεϊ και Τέιλορ. Μπάλανς.

Η προσωποποίηση του "μεντάλιτι"

Με τον αρχηγό του να υποφέρει πιο πολύ απ’ όλους στο γήπεδο. Να "σημαδεύεται" αγωνιστικά από τη σέντρα κιόλας από τη Γάνδη. Να δυσκολεύεται στο κάθε τι. Στα μαρκαρίσματα, στις πάσες, στα κοντρόλ, στις αποκρούσεις, ακόμη και στη συνεννόηση με τους συμπαίκτες του. Κανείς δεν θα έλεγε τίποτα στον Λουτσέσκου αν τον αντικαθιστούσε.

Κανείς δεν θα έλεγε τίποτα αν μετά τη σύγκρουση που είχε στον αέρα με τον κατά κοντά είκοσι πόντους ψηλότερο του Οκούμου, αποχωρούσε λαβωμένος, αιμόφυρτος, με το κεφάλι μπανταρισμένο, τη ματιά θολή και τα πόδια ασήκωτα. Δεν το έκανε. Δεν το ήθελε. Μπορεί λανθασμένα. Μπορεί εγωιστικά. Σίγουρα όμως ενδεικτικά του τι πίστευε.

Και αυτό ανεξαρτήτως της τελικής πάσας (πρωτίστως πάντως έμπνευσης) που έφερε το γκολ της νίκης. Μέχρι τότε, μέχρι να "σερβίρει" στον Αουγκούστο, η παρουσία και μόνο στο γήπεδο του Αντρέ Βιεϊρίνια, η δική του εμφανής μετά τη σύγκρουση αλλαγή στην στάση του, στην προσέγγισή του, αυτό και μόνο το "δεν βγαίνω με τίποτα" που είπε στον Λουτσέσκου, είχε αλλάξει και το παιχνίδι όλο.

Και με όλα τούτα, κάπως έτσι, ο ΠΑΟΚ δεν αρκέστηκε απλώς στην ισοπαλία, μα πήρε και το διπλό, δείχνοντας στο τελευταίο ημίωρο, πως όση θάλασσα και αν είχε πιει ως τότε, όσο "ξύλο" και αν είχε φάει, όσα προβλήματα και αν είχε αντιμετωπίσει, εκεί, στο βιράζ, είχε περισσότερες δυνάμεις, μεγαλύτερη ενέργεια, περίσσια θέληση και καθαρό μυαλό. Μεντάλιτι.

Ένα ακόμη διπλό, το τέταρτο φετινό του εκτός συνόρων, εκεί που κάποτε καλά καλά ακόμη και στα καλοκαιρινά προκριματικά δυσκολεύονταν να βρει. Δεύτερη σερί πρόκριση στα νοκ-άουτ, με δύο μάλιστα νίκες. Και έτσι να βρίσκεται στα προημιτελικά, στους τελευταίους οκτώ, περιμένοντας σήμερα να μάθει τον επόμενο αντίπαλο, έχοντας κατακτήσει πλέον την έλλειψη οποιουδήποτε φόβου.

Και να ονειρεύεται. Όχι μόνο γιατί κάθε ένας από αυτούς τους οκτώ νομιμοποιείται να το κάνει, όχι γιατί όσο δρόμο έχει διανύσει στο μεσοδιάστημα από τη Νεάπολη και μετά, άλλος τόσος του απομένει ως τα Τίρανα, αλλά γιατί αυτός ο δρόμος-και ο τρόπος που πλέον τον διαβαίνει- ανεξαρτήτως που θα τον βγάλει φέτος, (απ)έδειξε σε όλους στον οργανισμό πως είναι μονόδρομος...