Το Ρίο των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων στη Νότιο Αμερική, της λάμψης και της σάμπας. Αλλά και το Ρίο των ανεκπλήρωτων υποσχέσεων, της ανέχειας και των τεράστιων διακρίσεων κάθε μορφής. Και όμως, είναι η ίδια πόλη.

Ήταν Νοέμβριος του 2015 όταν η τότε πρόεδρος της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρούσεφ, ως άλλος Μωυσής στο όρος Σινά, παρέδιδε στις Αρχές του Ρίο ντε Τζανέιρο τις "δέκα εντολές", ώστε οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες στην ιστορία επί νοτιοαμερικανικού εδάφους να είναι οι πιο πετυχημένοι και, το πιο σημαντικό, να μεταμορφώσουν προς το καλύτερο την "Cidade Maravilhosa" (θαυμάσια πόλη).

Εννέα μήνες μετά, η κυρία Ρούσεφ έχει καθαιρεθεί από το αξίωμά της για σκάνδαλο διαφθοράς και οι δέκα εντολές, όπως συνέβη (και συμβαίνει κατ' εξακολούθηση) με αυτές του Μωυσή, καταπατήθηκαν με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο.

Οι δέκα εντολές της Ντίλμα Ρούσεφ προς τον νομάρχη του Ρίο, Εντουάρντο Πάες, ήταν οι εξής:

1) Θα αφήσεις κληρονομιά στους κατοίκους, σε ολόκληρη την πόλη

2) Θα προσελκύσεις επενδύσεις και θα δημιουργήσεις βελτιώσεις στην πόλη, οι οποίες δεν θα έχουν άμεση σχέση με τους Αγώνες

3) Θα δώσεις προτεραιότητα στις περιοχές που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και στον πιο φτωχό πληθυσμό

4) Δεν θα ξοδέψεις περισσότερα σε γήπεδα απ' ότι σε έργα για τους κατοίκους, κυρίως στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης

5) Θα δώσεις περισσότερα απ' όσα θα υποσχεθείς

6) Δεν θα σπαταλήσεις δημόσιο χρήμα

7) Θα καλύψεις το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων με την ιδιωτική πρωτοβουλία

8) Θα παραδώσεις μια πόλη καλύτερη για τους Καριόκας και τους Βραζιλιάνους μετά τους Αγώνες

9) Θα παραδώσεις εγκαίρως τα έργα

10) Θα δώσεις προτεραιότητα σε απλές κατασκευές και δεν θα αφήσεις «λευκούς ελέφαντες» (πολύ δαπανηρές κατασκευές με τεράστια έξοδα συντήρησης και που είναι άχρηστες στη συνέχεια. Σας θυμίζει τίποτα;)

Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στην "ανταπόκριση" που είχαν οι εντολές. Η κληρονομιά στους κατοίκους θα είναι ακόμα περισσότερα πολυτελή διαμερίσματα για τους κατέχοντες, εις βάρος όσων ζουν στις φαβέλες, τις περίφημες παραγκούπολεις που κατακλύζουν (και) το Ρίο ντε Τζανέιρο.

Οι επενδύσεις ήρθαν, αλλά οι Αρχές φρόντισαν να κάνουν μπίζνες, δίνοντας τα έργα σε φιλαράκια, παίρνοντας την ανάλογη μίζα. Βελτιώσεις δεδομένα υπάρχουν αλλά, όπως συνέβη παραδείγματος χάριν και στην Αθήνα, οι φορολογούμενοι τις πληρώνουν πολύ, πολύ ακριβά.

Η προτεραιότητα στους έχοντες μεγαλύτερη ανάγκη "μεταμορφώθηκε" σε διωγμό από φαβέλες για να κατασκευαστούν πολυτελή κόμπλεξ με διαμερίσματα, ενώ σε όλη την πόλη κυριαρχούν πινακίδες όπως αυτές της φωτογραφίας, ώστε να καλύπτονται από πίσω τους οι "αντί - τουριστικές" φαβέλες. " Οι Αρχές προσπαθούν να καλύψουν την φαβέλα. Δεν θέλουν ο ξένος να δει την φαβέλα, γιατί στην καρτ ποστάλ του Ρίο ντε Τζανέιρο δεν υπάρχει η φαβέλα", εξηγεί ο Φερνάντο Ερμίρο, ιστορικός και κάτοικος της φαβέλας με την ονομασία Ροσίνα.

Τα γήπεδα απορρόφησαν τα περισσότερα χρήματα, με αποτέλεσμα η υγεία και η εκπαίδευση, μεταξύ άλλων, να δεχθούν ισχυρότατο πλήγμα. Οι διαδηλώσεις απλήρωτων νοσοκόμων και δασκάλων για τις περικοπές και την ανεργία είναι στην ημερήσια διάταξη και, λογικά, θα σημειώσουν αύξηση στην διάρκεια των Αγώνων, όπως συνέβη και στο προ διετίας Παγκόσμιο Κύπελλο. «Μουντιάλ για ποιον;» και "Ολυμπιακοί Αγώνες για ποιον;" τα συνθήματα που κυριαρχούν στα πλακάτ, την ώρα που οι εκπαιδευτικοί απεργούν και τα ιατρικά κέντρα κλείνουν πτέρυγες λόγω έλλειψης πόρων. Είναι χαρακτηριστικό πως, σε ένα από αυτά, το οποίο λειτουργεί στο κέντρο της πόλης, ανεστάλη μέχρι νεωτέρας η υπηρεσία των νεκροψιών, λόγω αδυναμίας να πληρωθούν οι καθαρίστριες!

Υποσχέθηκαν πολλά, δεν έχουν κάνει ούτα τα μισά, σπατάλησαν πολλά περισσότερα χρήματα απ' όσα είχαν υπολογίσει (πάνω από 150 εκατομμύρια δολάρια επιπλέον, όταν το χρέος της πόλης ξεπερνάει τα 5,5 δισεκατομμύρια), πριν από λίγα 24ωρα τέθηκε σε λειτουργία μια νέα γραμμή του μετρό που θα εξυπηρετεί τους φιλάθλους που θα πηγαίνουν στα γήπεδα και φαντάζει τραγικά ειρωνικό ότι οι κάτοικοι μπορούν να περιμένουν μια καλύτερη πόλη μετά τους Αγώνες.

Γιατί, μπορεί στην λαμπερή πλευρά του Ρίο να συναντάς χλιδή, χαμόγελα, πραγματική αίσθηση ασφάλειας και σάμπα, αλλά αυτό δεν είναι το πραγματικό πρόσωπο μιας πόλης που «πνίγεται» από έξι εκατομμύρια κατοίκους.

Κάθε μέρα που περνάει, τα ποσοστά εγκληματικότητας ανεβαίνουν και, μαζί, η πολύ σκληρή καταστολή της από την στρατιωτική αστυνομία, η οποία έχει καταλάβει τους δρόμους (συνολικά, οι άνθρωποι της ασφάλειας ξεπερνούν τις 88 χιλιάδες!), για να καλύψει και τις ελλείψεις σε έμψυχο δυναμικό, λόγω των προβλημάτων με τους απλήρωτους αστυνομικούς. Οι φόνοι έχουν ανέβει κατά 15,4% σε σχέση με πέρυσι και οι κλοπές στον δρόμο κατά 23,7%.

Την ίδια ώρα, τα οικονομικά στοιχεία αναφέρουν ότι η Βραζιλία, για πρώτη φορά από το 1931, όταν όλος ο κόσμος βίωνε τις συνέπειες του μεγάλου κραχ, θα συμπληρώσει δύο διαδοχικά χρόνια ύφεσης, αφού η κυβέρνηση επέλεξε τις περικοπές και την ταυτόχρονη αύξηση των φόρων (τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει).

Οταν το 2009 το Ρίο πήρε τους Αγώνες, η πλειοψηφία του κόσμου θεωρούσε ότι θα βοηθήσει στην εκτόξευση της πόλης και της χώρας κατ' επέκταση. Οι Αγώνες έφτασαν και η άποψη έχει αλλάξει ριζικά, αφού το 63% των ερωτηθέντων σε σχετικό γκάλοπ θεωρεί ότι αυτοί θα φέρουν περισσότερες ζημιές απ' ότι κέρδη, σε σχέση με το 37% που θεωρούσε κάτι τέτοιο, το 2013.

" Όταν διαβάζεις τα ξένα Μέσα, φαίνεται ότι όλα εδώ είναι Ζίκα και άνθρωποι που πυροβολούν ο ένας τον άλλο" λέει με παράπονο ο νομάρχης Εντουάρντο Πάες, παραδεχόμενος πάντως ότι " με όλες τις πολιτικές και οικονομικές κρίσεις, όλα αυτά τα σκάνδαλα, δεν είναι η καλύτερη στιγμή για να είμαστε στο επίκεντρο του κόσμου".

Έτσι είναι, αλλά η αλήθεια δεν μπορεί να κρυφτεί, όπως (προσπαθούν να) κάνουν οι προαναφερθείσες πινακίδες με τις φαβέλες. Τα ψηλά κτίρια, οι φαρδείς δρόμοι και οι βίλες, εναλλάσσονται με τις παραγκούπολεις, την εγκληματικότητα και τους ανθρώπους που παλεύουν κάθε μέρα για ένα κομμάτι ψωμί.

" Είμαστε όλοι πρωταθλητές" είναι το σύνθημα που κυριαρχεί στο τηλεοπτικό δίκτυο "Sport TV", μέλος του κολοσσού "Globo", το οποίο παίζει και αυτό τα παιχνίδια των μεγαλοεργολάβων. Οχι κύριοι, δεν είσαστε όλοι πρωταθλητές και ολυμπιονίκες.