Για προπονητή "μάγειρα" έχετε ακούσει. Αν και μεταξύ μας, στο εξωτερικό αυτός ο όρος υπάρχει για καλό. Διότι αφορά έναν τεχνικό που αναμειγνύει σωστά τα στοιχεία και άρα έχει καλό αποτέλεσμα. Αλλά ας μην αφήσουμε μια μικρή λεπτομέρεια να μας χαλάσει την ιστορία. Πάμε ξανά: για προπονητή "μάγειρα" έχετε ακούσει. Ήλθε η ώρα να διαβάσετε και για ιδιοκτήτρια μαγείρισσα. Χωρίς εισαγωγικά. Την Delia Smith, κάτοχο του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών στη Norwich City F.C. Πώς τη θυμηθήκαμε; Σαν σήμερα, το 2005, είχε πάρει το μικρόφωνο του γηπέδου στο ημίχρονο του αγώνα με την Manchester City (2-3) και έδωσε την κάτωθι παράσταση, απευθυνόμενη στον κόσμο της ομάδας. Δεν θα λέγατε πως ήταν νηφάλια. Θα λέγατε βέβαια, ότι αυτό δεν ήταν κάτι που βλέπετε κάθε μέρα.

" Αυτό είναι ένα μήνυμα για τους πιθανότατα καλύτερους φιλάθλους στον κόσμο. Χρειαζόμαστε τον 12ο παίκτη μας. Πού είστε; Πούύύύύύύ είστεεεεε; Let's be 'avin' you. Ελάάάάάάτεεεε". Εκείνη την ημέρα, το "let's be 'avin' you" τοποθετήθηκε εκείνη την ημέρα στα λεξικά, με τις φράσεις του δρόμου με τη μετάφραση να είναι "φράση που χρησιμοποιεί κάποιος για να φωνάξει ή να ξεσηκώσει ένα μεγάλο γκρουπ ανθρώπων".

Λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα, η ομάδα εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση Τύπου, στην οποία η ίδια κυρία έλεγε " το μήνυμα μου προς τον κόσμο ήταν απολύτως αυθόρμητο, από την καρδιά μου και είχε ως στόχο να προσπαθήσουμε να κάνουμε τα πάντα, ώστε να στηρίξουμε τον Nigel Worthington και την ομάδα. Ενδεχομένως, στην ένταση της στιγμής να μην διάλεξα τις καλύτερες λέξεις, αλλά δεν μπορώ να συμπεριφερθώ ως ιδιοκτήτης, όταν στην πραγματικότητα ήμουν, είμαι και θα είμαι οπαδός. Λειτουργώ καλύτερα ως φίλαθλος από ό,τι ως αφεντικό και ξέχασα ότι ήμουν στην τηλεόραση. Είχα παρασυρθεί από το γεγονός ότι είχαμε προηγηθεί 2-0 και μας είχαν ισοφαρίσει. Ήμουν απελπισμένη. Δεν απηύθυνα "κατηγορώ". Έκανα έκκληση. Αν καθόμουν ανάμεσα τους και έλεγα τα ίδια λόγια, δεν θα είχε ανοιγοκλείσει βλέφαρο". Οι Canaries πάλι, είχαν διχαστεί στα μηνύματα που άφηναν για τον τρόπο που εκδηλώθηκε η ιδιοκτήτρια, στην πλατφόρμα του BBC. Την ίδια ώρα, οι φαν της Man City την αποθέωναν.

Ο παλαιότερος οργανισμός ραδιοτηλεόρασης στον κόσμο -και ο μεγαλύτερος υπό την έννοια των υπαλλήλων που έχει και ξεπερνούν τους 20.950- δεν έχασε την ευκαιρία να διενεργήσει σχετικό δημοψήφισμα. Το ερώτημα ήταν πώς έκριναν οι επισκέπτες το λόγο της Smith. Το 65% είπε πως ήταν "εξευτελιστικός" και το 27% τον χαρακτήρισε ως "αστείο", ενώ μόλις το 7% πίστεψε πως η προσπάθεια που έκανε να δώσει κίνητρο ήταν "εμπνευσμένη". Το δίχως άλλος, ήταν μια παθιασμένη προσπάθεια στη γενικότερη απόπειρα σωτηρίας της ομάδας, που δεν επετεύχθη εκείνη τη χρονιά. Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην οποία βρισκόταν, την ώρα του μηνύματος, αρνήθηκε κατηγορηματικά πως είχε πιει αλκοόλ. " Πάντα τρώω πριν τα παιχνίδια και συνοδεύω το γεύμα μου με λίγο κρασί. Δεν πίνω όμως, κάτι εν ώρα αγώνα. Στα ημίχρονα συνηθίζω δε, να πίνω λίτρα με νερό γιατί βραχνιάζω. Μέχρι εκεί".

Αλλά δεν σας είπαμε ποια είναι η κυρία που δηλώνει ιδιοκτήτρια ποδοσφαιρικής ομάδας και συχνά πυκνά παρακολουθεί τα ματς μαζί με τους οπαδούς: η "πρώτη κυρία" της μαγειρικής, στη Μεγάλη Βρετανία και μια από τις γυναίκες με τη μεγαλύτερη επιρροή, στη χώρα που έχει τιμηθεί με παράσημο από τη βασιλική οικογένεια (Order of the British Empire)! Η γεννημένη στις 18/6 του 1941 Delia δεν τελείωσε καν το σχολείο. Το παράτησε στα 16. Έκτοτε έχει πει πολλάκις πως αυτό το γεγονός είναι ό,τι έχει μετανιώσει περισσότερο από κάθε τι άλλο στη ζωή της. Είχε προηγηθεί η έκθεση της διευθύντριας του σχολείου της, με την οποία ενημέρωνε τους γονείς της πως "αν δουλέψει σκληρά, ίσως να καταφέρει να γίνει γραμματέας".

Η πρώτη της δουλειά ήταν ως κομμώτριας, μετά έγινε πωλήτρια σε κατάστημα, γραμματέας σε πρακτορείο ταξιδίων και μοντέλο μαγιό. Στις αρχές του '60 δεν είχε την παραμικρή ιδέα τι θα κάνει με τη ζωή της, ώσπου βρέθηκε σε ένα μικρό παραδοσιακό γαλλικό εστιατόριο, στο Paddington του δυτικού Λονδίνου. Εκεί αποφάσισε ότι θέλει να μάθει να μαγειρεύει -εν μέρη για να εντυπωσιάσει το νέο της σύντροφο, ο οποίος ήταν φίλος με τον ιδιοκτήτη του εστιατορίου που λέγαμε. Εξ ου και του ζήτησε αν μπορεί να τη διδάξει τα βασικά... της τέχνης. Για μήνες πήγαινε κάθε μέρα και κρατούσε σημειώσεις για κάθε πιάτο που ετοίμαζαν οι μάγειρες. Σύντομα ανακάλυψε πως η διαδικασία την ιντριγκάρει. " Ένα βράδυ ο chef μου είπε αν θα ήθελα να δουλέψω για εκείνον". Ξεκίνησε από τη λάντζα " και μετά από λίγο τον βοηθούσα στην κουζίνα. Έτσι ξεκίνησαν όλα". Στα ρεπό της πήγαινε στη βρετανική βιβλιοθήκη και διάβαζε κλασικά βιβλία μαγειρικής.

Στον ελεύθερο χρόνο της έστελνε συνταγές και σχετικά άρθρα σε περιοδικά. Μια ημέρα του 1969, η Daily Mirror της πρόσφερε full time δουλειά στο περιοδικό της -ήταν η εποχή που επαναπροσδιόριζαν το μέσο και είχαν αποφασίσει πως χρειάζονται μια μαγείρισσα. Δέχθηκε και εκεί γνώρισε τον Michael Wynn-Jones, Oυαλό συγγραφέα, απόφοιτο του Oxford, bon viveur, οπαδό του ποδοσφαίρου και εκδότη, ο οποίος ήταν τότε ο αρχισυντάκτης στο περιοδικό της Daily Mirror. Όχι απλά οι δυο τους έγιναν "ένα", αλλά αυτό το "ένα" ήταν και παραμένει από τα ισχυρότερα ζευγάρια στη Μεγάλη Βρετανία. Η αξία τους εκτιμήθηκε το 2011 σε 40 εκατ. ευρώ.

Παντρεύτηκαν το 1971 και ακόμα ζουν στο πρώτο σπίτι που μπήκαν, ως νιόπαντροι. Από τις πρώτες ημέρες της κοινής τους ζωής, εκείνη αφοσιώθηκε σε τρία πράγματα: το φαγητό, τη Norwich City FC και την πίστη της. Και έκανε μια χαρά δουλειά, αν τη ρωτάτε. Στο βαθμό που υπάρχει ως ουσιαστικό στο λεξικό της Oxford, με... παράγωγα το "Deliamania", ενώ μπορείτε να βρείτε και το "the Delia effect". Παιδιά δεν απέκτησαν με το σύζυγο της και πριν λίγα χρόνια παραδέχθηκε ότι "θα λάτρευα να 'χω τεκνοποιήσει, αν δεν έμελλε να γίνει. Έχω ωστόσο, να πω ότι ένας από τους λόγους που έγιναν τόσο επιτυχημένη στη δουλειά μου ήταν το γεγονός πως δεν έκανα παιδιά. Διαφορετικά, θα είχα αφοσιωθεί σε αυτά. Το βέβαιο είναι πως δεν γίνεται να τα 'χεις όλα". Τι εννοεί;

"Είχα φτιάξει alpine eggs, δηλαδή αβγά με τυρί στο φούρνο". Οι καθ' ύλην αρμόδιοι αναζητούσαν ένα νέο πρόσωπο να παρουσιάζει συνταγές, λάτρεψαν τον τρόπο της και της έδωσαν τη δουλειά. "Στα πρώτα επεισόδια δεν μου έκαναν "κοντινά", γιατί τα χέρια μου έτρεμαν, στο βαθμό που μου έπεφταν τα σκεύη". Είχε ως στόχο να διδάσκει στους τηλεθεατές πώς να μαγειρεύουν ("έως τότε, όποιος ήθελε να μάθει να μαγειρεύει, έπρεπε να παρακολουθεί νυχτερινή σχολή. Οπότε σκέφτηκα "γιατί να μην τους διδάξω εγώ, μέσω της τηλεόρασης;"), παρουσιάζοντας τα βασικά και απλές, κλασικές τεχνικές. Κέρδισε το κοινό ("οι κάμερες δεν ήταν ποτέ πρόβλημα για εμένα. Μπορώ να πω ότι γεννήθηκα για αυτές και από την αρχή κατάλαβα ότι πέραν του να μαγειρεύω, θα έπρεπε να διασκεδάζω τον κόσμο"), χάρη στην απλοϊκή παρουσίαση κάθε συνταγής, με κύριο σύνθημα "αν μπορώ να το κάνω εγώ, μπορείτε και εσείς". Με τα βιβλία της... το πράγμα γινόταν πολύ πιο επεξηγηματικό και ο τραπεζικός της λογαριασμός πολύ πιο μεγάλος. Και τότε δημιούργησε και σχολή μαγειρικής.

Τα χρόνια περνούσαν και εκείνη όχι μόνο δεν έχανε κάτι από τη δυναμική της, αλλά γινόταν υπεραξία. Από όταν θυμόταν τον εαυτό της (με λεφτά) ήταν κάτοχος διαρκείας στη Norwich City και βρισκόταν στις εξέδρες των αγώνων της, είτε ήταν εντός έδρας, είτε εκτός. Το 1996 μπήκε στο διοικητικό συμβούλιο του συλλόγου, μαζί με τον σύζυγο της, σε μια περίοδο που η ομάδα φλέρταρε με την πτώχευση. Το 2004 ήλθε ο πρώτος τίτλος στην First Division και η πρόκριση στην Premier League, όπου δεν έμεινε πολύ. Μόνο ένα χρόνο, με το 0-6 από τη Fulham στην τελευταία αγωνιστική να τη στέλνει στη δεύτερη τη τάξει κατηγορία, όπου επίσης έμεινε μια σεζόν, με αυτήν τη διαδικασία να συνεχίζεται για τα χρόνια που ακολούθησαν, πριν βρεθεί και στην τρίτη τάξη κατηγορία για να ξεκινήσει μια ιστορία που την έκανε την πρώτη ομάδα, μετά τη Manchester City το 2000 που κατέκτησε back to back ανόδους, έως την ελίτ, το 2010.

Στο μεσοδιάστημα και για την ακρίβεια το 2008 οι πληροφορίες την ήθελαν να 'χει απορρίψει πρόταση 25.000.000 ευρώ από τον δισεκατομμυριούχο, Peter Cullum, ο οποίος ήθελε να επενδύσει στην ομάδα μεν, αλλά ζητούσε από τους μετόχους να τους δώσουν τα "πακέτα" τους. Στη γενική συνέλευση που συγκάλεσε το ίδιο έτος, εξήγησε πως ουδέποτε κατατέθηκε επίσημη πρόταση από κάποιον και ότι εφόσον εμφανιζόταν κάποιος που θα ήθελε την ομάδα, δεν θα είχε πρόβλημα (εκείνη ή ο σύζυγος της) να παραδώσουν τα ηνία.

Παρεμπιπτόντως, έκανε μια ιστορική αναδρομή στα 12 χρόνια που είχε ήδη "κλείσει" στην Carrow Road, για να καταλήξει στο "το χειρότερο σημείο μας ήταν πέρυσι το καλοκαίρι, όταν δεν μας επετράπη να μιλήσουμε στους φιλάθλους μας, σχετικά με το πανηγύρι που είχαν προκαλέσει τα ΜΜΕ. Και δεν μιλήσαμε γιατί δεν θέλαμε να θέσουμε σε κίνδυνο την όποια πρόταση επρόκειτο να μας κάνουν. Ο Μichael και εγώ έχουμε ξοδέψει ατελείωτες ώρες, σε συζητήσεις, σε συναντήσεις. Κάναμε ό,τι μπορούσαμε να κάνουμε. Στα 67 μου πρέπει να δουλέψω πιο σκληρά από ποτέ για να βρω τα 4 εκατ. ευρώ που χρειαζόμαστε. Πρέπει να τα 'βγάλω" από τη δουλειά μου". Η "τρύπα" είχε προκύψει από την έξοδο δύο εκ των μετόχων.

Προκειμένου να φανεί συνεπής -στις οικονομικές υποχρεώσεις του μεγαλομετόχου-, ετοίμασε νέα τηλεοπτική εκπομπή και ένα ακόμα βιβλίο, στο οποίο έγραφε για το πόσο άλλαξε η ιστορία στα 40 χρόνια της καριέρας της. Φυσικά, το τηλεοπτικό προϊόν προβλήθηκε από το BBC και είχε πέντε επεισόδια, ένα για κάθε δεκαετία της καριέρας της. Σημειωτέον, ο Cullum επιβεβαίωσε ότι δεν κατέθεσε επισήμως κάποιο έγγραφο με προσφορά και ενημέρωσε πως η πρόθεση του ήταν να δώσει 25 εκατ. ευρώ, όχι για να εξαγοράσει τους άλλους, αλλά για νέο πακέτο μετοχών, ώστε τα χρήματα αυτά να δίνονταν για την αγορά παικτών.

Μετά το 5-1 επί της Ipwich Town, τον Απρίλιο του 2011, αποτέλεσμα που έβαζε το σωματείο της σε τροχιά ανόδου, εμφανίστηκε στο SkySports για να σχολιάσει το αποτέλεσμα και το τι έπεται. Πρότεινε "να μην μετράμε κότες. Δεν θα το κάνω γιατί ξέρω τι σκαμπανεβάσματα έχει μια σεζόν. Και αυτός είναι ο λόγος που τη λατρεύουμε. Επειδή δεν ξέρουμε τι θα γίνει". Αν δείτε προσεκτικά το video, θα διαπιστώσετε έναν... λεκέ στην οδοντοστοιχία της: είναι από κρασί. Φυσικά και αυτό το στιγμιότυπο έγινε viral.

Τον Μάιο του 2011, η oμάδα της κατάφερε να βρεθεί από τον πάτο της League One στην Premier League και εκείνοι παρασύρθηκε για μία ακόμη φορά από τα συναισθήματα της (θα έπαιξε ένα ρόλο και το γεγονός ότι με την άνοδο επρόκειτο να πάρει 50 εκατ. ευρώ από τηλεοπτικά δικαιώματα, συν άλλα 60 εκατ. ευρώ από χορηγίες, ανεξάρτητα από το πόσο θα έμενε η Norwich City στην ελίτ). Απευθυνόμενη στους 40.000 κατενθουσιασμένους οπαδούς που είχαν μαζευτεί στο δημαρχείο της πόλης για τη γιορτή, πρόφερε λάθος το όνομα του προπονητή της ομάδας (αντί να πει Paul Lambert είπε Paul Langbert) και στην πρόποση έχασε... την μπάλα. Ο λαός όχι μόνο δεν ενοχλήθηκε από κάτι, αλλά άρχισε να φωνάζει εν χωρώ το "let's be "aving you" του 2005, που είχε γίνει σύνθημα στα χείλη τους. Ο σύζυγος της σχολίασε "όλοι πιστεύουν πως αυτή δημιούργησε τη φράση"! Η ίδια ενημέρωσε πως "το πιο υπέροχο πράγμα που έχει να κάνει με την Norwich City FC είναι πως είμαστε ένα. Είμαστε ενωμένοι πάντα".

Τον Φεβρουάριο του 2013 ανακοίνωσε πως... αποσύρεται από την ενεργό δράση -και ότι θα επικεντρωθεί στη διάθεση των συνταγών της online -προσαρμόστηκε στις ανάγκες των εποχών. Έως τότε, είχε ξοδέψει για τις ανάγκες της ομάδας 17 εκατ. ευρώ από την προσωπική της περιουσία. Tη σεζόν εκείνη η ομάδα ήταν στη δεύτερη κατηγορία, απ' όπου "ξεκόλλησε" το 2015, μετά τη νίκη στον τελικό των playoffs (2-0 επί της Μiddlesbrough). Η Smith δεν είχε κάποιο μήνυμα αυτή τη φορά για τον κόσμο. Είχε.. φιλάκια.

Fact: Το "On the Ball, City" θεωρείται ως το παλαιότερο τραγούδι/σύνθημα στο ποδόσφαιρο, το οποίο ακούγεται ακόμα. Είναι πιο παλιό και από το σύλλογο, προέκυψε τη δεκαετία του 1890 και το έλεγαν οι φαν της Swifians και της Norwich CEYMS, πριν τις... υιοθετήσει η City.