ΣΤΗΛΕΣ

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ

Η καθιέρωση του θρυλικού Κυπέλλου Πάσχα του ’28, εν μέσω των καταστροφικών σεισμών στην Κόρινθο, «νομιμοποιούσε» το ΠΟΚ, και καθόριζε τους διαχρονικούς συσχετισμούς ισχύος στις σχέσεις «μεγάλων» και ΕΠΟ.

Η λιτή αφίσα, μέσα στην αγωνιώδη, καθαρευουσιάνικη υπερβολή της, έδινε σ’ όλο της το εύρος, την σημαντικότητα του πράγματος: «Έλληνες! Παρακολουθήσατε τους αγώνας εις τους οποίους κρίνεται το ελληνικόν ποδόσφαιρον...» Υπογραφή, «ΠΟΚ». Και το επίσημο ελληνικό ποδόσφαιρο (ΕΠΟ), έξυνε το πηγούνι του με προβληματισμό...

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ

Γράφει ο Ηλίας Αλεξόπουλος

Ήταν η εποχή της μεγάλης ρήξης. Η πρώτη φορά, που το θέμα της κυρίαρχης επίδρασης των «μεγάλων» στην ευρύτερη δομή του ελληνικού ποδοσφαίρου και τα θεσμικά του όργανα, κατέστη τόσο ‘ξώφθαλμο.

Το χρονικό της ρήξης

Κύρια αιτία, το θέμα της διαχείρισης των εισιτηρίων. Καλοκαίρι του ’27, η ΕΠΟ ζητεί να καθορίζει εκείνη τους αγώνες των ομάδων. Απαγορεύει τα (δίχως την «αιγίδα» της) φιλικά, άλλα τα «απαιτεί» (για την ενίσχυσή της), θέτει όρους για το μερτικό απ’ τις εισπράξεις... Και οι «μεγάλοι» χάνουν έσοδα...

Πρώτος αντιδρά, ο Ολυμπιακός. Όταν, τον Σεπτέμβρη, αρνείται να συμμετάσχει, με την πρώτη του ομάδα, σε αγώνα για την ενίσχυση του ομοσπονδιακού ταμείου. Η ΕΠΟ, μέσω της ΕΠΣ Πειραιά, του επιβάλει μηνιαίο αποκλεισμό από κάθε επίσημο (Πρωτάθλημα Πειραιά) και φιλικό αγώνα και το φιτίλι ανάβει.

Ως τα τέλη Οκτωβρίου, Παναθηναϊκός και ΑΕΚ (άλλα ήθη, άλλοι καιροί), τάσσονται στο πλευρό του Ολυμπιακού. Η ΕΠΟ τους διαγράφει απ’ τα μητρώα της (με παράλληλο πρόστιμο 3.000 δρχ. προς έκαστον), κοινοποιεί την απόφαση στη FIFA, απαγορεύει στις υπόλοιπες ομάδες να δίνουν αγώνες με τους «στασιαστές». Και οι «μεγάλοι» υπογράφουν «συμβόλαιον φιλίας και συνεργασίας προς εξυπηρέτησιν των συμφερόντων των σωματείων τούτων, θέσαντες συνάμα και ποινικήν ρήτραν 50.000 δρχ. δια τον αθετούντα την υπόσεχεσίν του Σύλλογον». Το περιβόητο ΠΟΚ είχε μόλις «ιδρυθεί»...

Η επόμενη «πράξη»; Η προσπάθεια απόδειξης (ένθεν κακείθεν) πως «δεν σας έχουμε ανάγκη». Η ΕΠΟ το ΠΟΚ - το ΠΟΚ την ΕΠΟ...

Κύπελλο Πάσχα: το τελικό «χτύπημα»!

Πρώτη «μιλά» η Ομοσπονδία. Πιστεύει ότι «το ‘χει», καθώς έχει «κρατήσει» με το μέρος της την πλειονότητα των σωματείων. «Ντύνει» με «φανφάρες» τα τοπικά (ιδίως το αθηναϊκό) και προκηρύσσει το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα (1927-’28), με τη συμμετοχή των τριών περιφερειακών Πρωταθλητών (Ατρόμητος, Εθνικός, Άρης). Μολονότι αισθητό πως, χωρίς τους τρεις, το φαγητό είναι... ανάλατο! Περιορισμένο ενδιαφέρον, λιγότερος κόσμος, «λάμψη» και εισπράξεις.

Το ΠΟΚ, που την ίδια ώρα διοργανώνει επιτυχώς, τόσο «εσωτερικά φιλικά» (απ’ τις αρχές του ’28, με τη συμμετοχή και Αθηναϊκού- Απόλλωνα, που. παροδικά, συντάσσονται στο «κίνημα») ή σημαντικά διεθνή (κυρίως με ομάδες Γιουγκοσλαβίας, Ουγγαρίας, Τσεχίας) τρίβει τα χέρια του. Τι έμενε; Το τελικό «χτύπημα»: ένα μεγάλο, δικό του τουρνουά, επίδειξη ισχύος σε όλα τα επίπεδα: αγωνιστικό, λαϊκή αποδοχή, glamοur και, βεβαίως, χρήμα. Bingo…

To θρυλικό «Κύπελλο Πάσχα» είχε μόλις γεννηθεί. Την Πασχαλιά του ’28. Με «προσκεκλημένες» δυο σημαντικές δυνάμεις του διεθνούς football: την Μπεογκράντσκι απ’ τη Γιουγκοσλαβία (ιδίως αυτή) και τη (λιγότερο ισχυρή) Μικτή των Βένους- Σπάρτα. Ρουμάνοι

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ

«Εν όλω δέκα ματς, το έν καλύτερον του άλλου...»

Η «σέντρα» προγραμματίστηκε Μεγάλο Σάββατο, 14 Απρίλη 1928, με τους αγώνες Παναθηναϊκός- Βένους/Σπάρτα και ΑΕΚ- Ολυμπιακός (αν και στην πορεία, λόγω, κυρίως, της καθυστερημένης άφιξης των ξένων, το πρόγραμμα διαφοροποιήθηκε: πρεμιέρα, ΑΕΚ- Μπεογκράντσκι). Ήδη, όμως, παρά την αγωνία της αφίσας, το ψυχανεμίζονταν οι πάντες πως η «μάχη» ΕΠΟ- ΠΟΚ είχε, ουσιαστικά, κριθεί απ’ την... προαναγγελία:

«Χάρις εις το “ΠΟΚ” (Παναθηναϊκός- Ολυμπιακός- Έν. Κωνσταντινουπόλεως) οι φίλαθλοι της πρωτευούσης και του Πειραιώς θα παρακολουθήσουν, δια πρώτην ασφαλώς φοράν, μίαν (τέτοιους μεγέθους) αθλητικήν εορτήν. Εν όλω δέκα ματς, το ένα καλύτερον του άλλου», έγραφε η «Αθηναϊκή» (φ. 13/4).

Θρίαμβος του ΠΟΚ σε τρεις άξονες...

Δέκα μέρες πιο μετά, στο τέλος των αγώνων, τα συμπεράσματα δεν άφηναν πια το ελάχιστο περιθώριο αμφισβήτησης για την «επικράτηση» του ΠΟΚ: «Το Πασχαλινόν Πρωτάθλημα, υπήρξεν ένας θρίαμβος δια το ελληνικόν ποδόσφαιρον», έγραφε η «Βραδυνή» . Και ήταν έτσι, σε όλα τα επίπεδα...

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ

● Η προσέλευση του κόσμου (όπως αναμενόταν) υπήρξε μαζική. Το ενδιαφέρον τεράστιο. Για «χιλιάδας (των) φανατικών θιασωτών της στρογγυλής σφαίρας, κατακλύσαντες το γήπεδο του Παναθηναϊκού» έκανε λόγο η εφημ. «Εμπρός» (φ. 24/4). Και, φυσικά, γενναία και τα οικονομικά οφέλη για τα σωματεία. Άρα, ποιος ο λόγος, να κάνουν τα... χατίρια της Ομοσπονδίας;

● Το τουρνουά ήταν διεθνές. Η κατάκτησή του, λοιπόν, από μια ελληνική ομάδα, τον Ολυμπιακό, σε συνδυασμό με τις σημαντικές επιτυχίες των υπολοίπων (ΑΕΚ- Μπεογκράντσκι 3-2, Παναθηναϊκός- Βένους/ Σπάρτα 3-2, ΑΕΚ- Βένους/ Σπάρτα 6-1), προσέφεραν τη σπάνια συγκίνηση μιας «εθνικής επιτυχίας» και, ταυτόχρονα, ένα αξιόπιστο μέτρο σύγκρισης του ελληνικού ποδοσφαίρου σε επίπεδο διεθνές, έξω απ’ τον εγχώριο μικρόκοσμο. Κι αυτό, στις συνειδήσεις, το πρόσφερε το ΠΟΚ. Όχι η ΕΠΟ.

● Κόσμος και Τύπος (έστω, ένα μεγάλο μέρος του), δεν μπήκαν στη διαδικασία να πράξουν το τυπικώς «σωστό»: να περιμένουν, δηλαδή, να χρίσουν καλύτερη ελληνική ομάδα τον επίσημο Πρωταθλητή, της ΕΠΟ (στέφθηκε ο Άρης, 1,5 μήνα αργότερα). Αλλά αυτόν του ανεπίσημου τουρνουά, των «ανταρτών» ( «και μερικοί διαφωνούντες επείσθησαν επί τέλους ότι ο Ολυμπιακός είνε πράγματι η ισχυροτέρα ποδοσφαιρική ομάς της Ελλάδος» - «Βραδυνή», ό.π.). Αυτό ήταν η λυδία λίθος, το κριτήριο...

ΕΠΟ: Η παραδοχή της ήττας...

Η εξέλιξη, λοιπόν, έμοιαζε, για την ΕΠΟ, με μονόδρομο: επιστροφή των τριών. Και, σε μεγάλο ποσοστό, υπό τους... όρους τους!

Αν και, τυπικά, η κατάσταση δεν εξομαλύνθηκε πριν από το καλοκαίρι του ’29, στην πραγματικότητα η ΕΠΟ είχε ήδη παραδεχτεί την «ήττα» της. Και, πιθανόν, διόλου τυχαίο το γεγονός πως, δύο μέρες πριν από την έναρξη του πασχαλινού τουρνουά, μετά από πρωτοβουλία του Δ/ντού Φυσικής Κατάστασης του Υπουργείου Παιδείας, Ι. Χρυσάφη, η διαμάχη ΕΠΟ- ΠΟΚ φάνηκε να «πέφτει» . Με την Ομοσπονδία, πλην των άλλων, να «επιτρέπει τας υπό των 3 συνεργαζομένων Ποδοσφαιρικών Σωματείων αποφασισθείσες συναντήσεις του Κυπέλλου του Πάσχα». Μήπως και μειωθεί (κι επικοινωνιακά) το κόστος...

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ

«Εύγε εις τα φιλότιμα παιδιά»

Και για την ιστορία... Μεγάλος νικητής του ιστορικού Κυπέλλου Πάσχα του ’28, αναδείχτηκε ο Ολυμπιακός. Με ευρείες νίκες επί των πάντων: 4-1 την ΑΕΚ, 3-1 τον Παναθηναϊκό, 5-1 τη Μικτή Βένους- Σπάρτα και, στον «τελικό» της 23 Απριλίου (λίγες, μόλις, ώρες μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Κόρινθο), 3-0 την Μπεογκράντσκι.

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ

«Οι άσσοι του ελληνικού ποδοσφαίρου μετεφέρθησαν πομποδώς δι’ αυτοκινήτων ες τον Πειραιά, διασχίσαντες προηγουμένως τας οδούς της πρωτευούσης, ζητωκραυγάζοντες υπέρ του Ολυμπιακού και του ελληνικού ποδοσφαίρου. Εύγε εις τα φιλότιμα παιδιά της πειραϊκής ομάδος, της ανυψωσάσης το ποδόσφαιρόν μας εις την διεθνή οικογένειαν, ως και εις τον φίλεργον και άοκνον προπονητήν αυτής, κ. Κοψίβαν», διαβάζουμε στην εφημερίδα «Εμπρός»

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ

Πρώτη φορά “Θρύλος”

Ένα χρόνο αργότερα, στο δεύτερο «Κύπελλο Πάσχα», του ’29 (3-12/Μαϊου, την ώρα που τα άδεια ταμεία της ΕΠΟ «επέβαλαν» τη ματαίωση του πανελληνίου πρωταθλήματος), με «προσκεκλημένους» τούτη τη φορά τους Ούγγρους της Φερεντσβάρος και της Ουίπεστ, οι Ερυθρόλευκοι έγραψαν το repeat (4-3 την Ουίπεστ, 3-2 την ΑΕΚ, 2-0 τον Παναθηναϊκό, 3-3 με Φερεντσβάρος).

Νέοι «παιάνες»... Που κοντοζύγωναν αυτούς του εκπληκτικού τριετούς αήττητου από ελληνική ομάδα και το οποίο είχε πάψει μόλις στις αρχές Μαρτίου (14/3/1926- 3/3/1929).

Ο Τύπος των καιρών δεν το πολυσκέφτηκε. Κι έβγαλε την κολυμπήθρα: «Θρύλος»! Τότε (γράφτηκε, ακούστηκε, ειπώθηκε) για πρώτη του φορά...

Μετά την οριστική διαμόρφωση των συσχετισμών ισχύος μεταξύ των «μεγάλων» και της ΕΠΟ, το... Πάσχα, πρόσθετε τη δεύτερη διαχρονική «κληρονομιά» του στην αιωνιότητα του ελληνικού ποδοσφαίρου...

1928: Το 1ο Κύπελλο Πάσχα, που "γέννησε" το ΠΟΚ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ