Παραμονή Χριστουγέννων, μοιράστηκες το δράμα του Emmanuel Eboué, ο οποίος είχε "βγάλει" εκατομμύρια από την καριέρα του, αλλά όπως αποκάλυψε στην Daily Mirror δεν έχει πια, χρήματα ούτε για να καλύψει τις βασικές ανάγκες . Εκείνη την ημέρα έμαθες πως το δικαστήριο είχε δώσει όλα του τα υπάρχοντα στην πρώην σύζυγο του, Aurélie Bertrand στην εκδίκαση για την έκδοση διαζυγίου.

Αφότου είπες "Καλά Χριστούγεννα" και προετοιμαζόσουν για την Πρωτοχρονιά, ενημερώθηκες και για το λόγο που ο δικαστής δεν του άφησε ένα cent: είχε υπογράψει ό,τι έγγραφο του έστελνε η Aurélie -την οποία είχε εξελίξει σε υπεύθυνη των οικονομικών του-, χωρίς έστω να το διαβάσει. Μέσα σε παραγράφους, εκείνη ζητούσε την εκχώρηση των περιουσιακών στοιχείων.

Αν ανατρέξεις στο σχετικό post που έγινε στο Facebook, θα διαπιστώσεις πως η Aurélie γνώρισε τη μήνη του κόσμου και ο Emmanuel το χλευασμό. Οι τελευταίες εξελίξεις, από το μέτωπο, αναφέρουν ότι η Galatasaray του πρότεινε να αναλάβει την U14 ομάδα του συλλόγου, με τον Fatih Terim να λέει πως "μόλις έμαθα τα νέα, έγινε ξεκάθαρο πως θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε το φίλο μου". Η Arsenal, ομάδα του Eboué από το 2004 έως το 2011 που έφυγε για την Τουρκία, ανακοίνωσε πως αναζητεί τρόπους να βοηθήσει τον 34χρονο.

Ας ελπίσουμε πως θα σωθεί, όπως ετοιμάσαμε για εσένα ένα θέμα που θα σε βοηθήσει να καταλάβεις πως αυτό που έπαθε ο Ιβοριανός δεν είναι κάτι που δεν συμβαίνει. Τουναντίον, τείνει να εξελιχθεί σε κανόνα, εξ ου και θα αρχίσουμε τη διήγηση από οργανισμό που υπάρχει, για να βοηθά περιπτώσεις, σαν του Eboué.

Ο XPRO είναι οργανισμός που δημιουργήθηκε για να βοηθήσει πρώην επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, όλων των ηλικιών, μετά το τέλος της καριέρας τους. Η ιδέα ανήκει σε τύπο που έζησε το πρόβλημα και για την ακρίβεια, στον θρυλικό center forward της Ιρλανδίας και πρώην πρόεδρο της Professional Football Association, Derek Dougan.

Συνεργάστηκε με τον Bob Runham, ιδιοκτήτη εταιρίας που δημιούργησε κάποια εκ των πιο περιζήτητων απεικονίσεων αθλητικών εκτυπώσεων, στην ιστορία του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Όταν ο Dougan έμαθε πως ο ένας γνωστός τοις πάσι Σκοτσέζος διεθνής δεν είχε χρήματα να αγοράσει παπούτσια, για να παραβρεθεί σε δείπνο προς τιμήν των διακρίσεων της ομάδας του (της πρώτης βρετανικής ομάδας που σήκωσε ευρωπαϊκό τρόπαιο, της Celtic της σεζόν 1966-67) αντιλήφθηκε πως κάτι έχει πάει πολύ λάθος. Και θέλησε να βοηθήσει. Με τον Runham άρχισαν να δουλεύουν επί συγκεκριμένου πλάνου, αλλά λίγους μήνες πριν περάσει η ιδέα στην πράξη, ο “The Doog” πέθανε (2007, σε ηλικία 69 χρόνων). Τη θέση του πήρε ομάδα πρώην ποδοσφαιριστών και εγένετο ο XPRO.

Tι κάνει ο οργανισμός αυτός

Μια βόλτα στο διαδίκτυο θα σας πείσει πως υπάρχει τεράστιο πρόβλημα, με το πώς διαχειρίζονται τα χρήματα τους οι εν ενεργεία παίκτες. Και πώς ουδείς τους προετοιμάζει για το "μετά την καριέρα". Ή το πώς να ζουν με τις απαιτήσεις ή τις αντιξοότητες της καριέρας. Ο XPRO προσφέρει λοιπόν, βοήθεια, υποστήριξη και συμβουλές. Όταν οι παίκτες εγκαταλείπουν το παιχνίδι, έρχονται αντιμέτωποι με αβέβαιη ζωή. Οι περισσότεροι δεν έχουν προετοιμαστεί για το μετά, για τις τεράστιες προσαρμογές που πρέπει να κάνουν οι ίδιοι και οι οικογένειες τους. Βοηθά στα ιατρικά παραπεμπτικά, την απεξάρτηση από εθισμούς ή διαταραχές που προκαλούνται από το άγχος, την απασχόληση, την επανεκπαίδευση, τις συμβουλές φορολογικής και συνταξιοδοτικής φύσεως, τη διαχείριση του πλούτου, τις διευθετήσεις χρεών και τη νομική εκπροσώπηση.

Επειδή οι πιθανότητες είναι να 'χεις στο μυαλό σου τύπους που βγάζουν τόσα που δεν φτάνουν τρεις ζωές για να τα φάνε, να σου θυμίσω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ποδοσφαιριστών αμείβεται μεν, καλά, αλλά όχι ΤΟΣΟ καλά. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί “όσοι αμείβονται με υπέρογκα ποσά, συγκροτούν το 1% του παγκοσμίου ποδοσφαίρου”. Εξ ου και η εν λόγω εταιρία έχει περισσότερα από 30.000 μέλη, εκ των 70.000 πρώην επαγγελματικών ποδοσφαιριστών που 'χουν παίξει στο Ηνωμένο Βασίλειο.

“Το ανησυχητικό είναι πως πάρα πολλοί παίκτες πιστεύουν πως οι καριέρες τους δεν πρόκειται να αλλάξουν ποτέ. Ή να τελειώσουν ποτέ” έχει δηλώσει ο Managing Director της XPRO, Dean Holdsworth, επίσης πρώην παίκτης. “Κατ' αρχάς, διαχειριζόμαστε το δράμα της εγκατάλειψης του παιχνιδιού. Όπως έχει διαπιστωθεί, οι καριέρες των επαγγελματιών έχουν γίνει πιο σύντομες, οπότε οι παίκτες εγκαταλείπουν σε νεαρή ηλικία πια. Άρα είναι τεράστια η σημασία του να εκπαιδευτούν από όταν είναι μικροί, για τη ζωή μετά το ποδόσφαιρο. Είναι σημαντικό να έχουν κάτι να κάνουν, αφότου αποσυρθούν”.

Τα στατιστικά δεν είναι με το μέρος τους

4 στους πέντε πρώην παίκτες (80%) θα διαγνωστούν με οστεοαρθρίτιδα, σε 5 με δέκα χρόνια χρόνια μετά το τέλος της καριέρας.

2 στους πέντε πρώην παίκτες (40%), θα αντιμετωπίσουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα στα πέντε πρώτα χρόνια, μετά το τέλος της καριέρας.

1 στους τρεις παίκτες (33.3%) θα πάρουν διαζύγιο, τον πρώτο χρόνο μετά το τέλος της καριέρας. Ποσοστό που αυξάνεται κατακόρυφα, σε επίπεδο πενταετίας.

Περισσότεροι από 150 πρώην παίκτες βρίσκονται στη φυλακή. Οι περισσότεροι ως ένοχοι για αδικήματα που αφορούν ναρκωτικές ουσίες.

To 40% θα καταθέσει αίτηση πτώχευσης, στην πενταετία μετά το τέλος της καριέρας.

Οι παίκτες θα διαπιστώσουν πως οι ευκαιρίες που έχουν να βρουν κάτι άλλο να κάνουν (όχι μόνο σε επίπεδο βιοπορισμού, αλλά και δραστηριότητας), είναι εξόχως περιορισμένες, καθώς δεν έχουν προνοήσει να αποκτήσουν κάποιες άλλες ικανότητες.

Οι περισσότεροι παίκτες δεν γνωρίζουν τι θέλουν να κάνουν, αφότου εγκαταλείψουν το σπορ.

Δεν υπάρχει άμεσο εισόδημα και ως εκ τούτου, ζουν από αυτά που 'χουν βγάλει στα χρόνια της καριέρας τους.

Οι προοπτικές να βρουν δουλειά μέσα στο παιχνίδι γίνονται πολύ λιγότερες, μέσα στα χρόνια.

Η κατάληξη της παραπάνω λίστας, που οφείλεις να ομολογήσεις πως προκαλεί σοκ, είναι η κατάθλιψη. Συμπτώματα αυτής της ασθένειας αντιμετωπίζει, σύμφωνα με έρευνα της Deutsche Welle, 1 στους τρεις επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Αναφέρθηκαν και τα εξής παραδείγματα που επιβεβαιώνουν την πραγματικότητα.

Ο Martin Bengtsson είχε αποφασίσει να γίνει ο επόμενος Ζlatan Ibrahimovic. Προφανώς κάτι έκανε καλά, αν σκεφτείτε ότι τον ζήτησε η Inter και πως πριν “κλείσει” τα 19, κλήθηκε στην πρώτη ομάδα. Δεν έπαιξε ποτέ εκεί, γιατί έκοψε τις φλέβες του. Τον πρόλαβαν την τελευταία στιγμή. Αργότερα εξήγησε ότι “στην ακαδημία ήμασταν απομονωμένοι από τον έξω κόσμο, είχα χάσει όλες τις ελευθερίες μου ως παιδί και το μόνο για το οποίο μιλούσαμε, ήταν το ποδόσφαιρο. Κανείς δεν μας προετοίμασε για τις απαιτήσεις ενός κορυφαίου club”.

Ο Robert Enke, διεθνής Γερμανός τερματοφύλακας, αυτοκτόνησε πηδώντας στις γραμμές του τρένου, κοντά στο σπίτι του, στο Ηanover. Τα έξι τελευταία χρόνια της ζωής του, ακολούθησε πολλάκις αγωγή για κατάθλιψη.

Ο Andreas Biermann, αμυντικός της FC St Pauli είχε αποκαλύψει τη δική του μάχη με την κατάθλιψη, μετά το θάνατο του Enke. Ακολούθησε αγωγές, αλλά τον νίκησαν οι δαίμονες του το 2014, οπότε έκανε την τέταρτη απόπειρα.

O Sergi López Segú, πρώην παίκτης της Barcelona, επίσης έπεσε στις ράγες τρένου, στην Granollers. Δέκα χρόνια νωρίτερα, ένας τραυματισμός τον ανάγκασε να κρεμάσει παπούτσια, ακολούθησε οδυνηρό διαζύγιο και τελικά η αυτοκτονία.

Τον Οκτώβριο του 2015, ο Dr. Vincent Gouttebarge, πρώην ποδοσφαιριστής και μετέπειτα επικεφαλής του ιατρικού τμήματος της Fédération Internationale des Associations de Footballeurs Professionnels -οργανισμός που εκπροσωπεί 65.000 επαγγελματίες ποδοσφαιριστές σε όλον τον κόσμο και συγκροτήθηκε από 60 εθνικές ενώσεις ποδοσφαιριστών-, είχε έτοιμα τα αποτελέσματα έρευνας που είχε διενεργήσει. Αφορούσε τη ψυχική υγεία των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών και τα ευρήματα συμφωνούσαν με τα νούμερα του World Health Organization, σύμφωνα με τα οποία ο αριθμός των περιπτώσεων με διαταραχές κατάθλιψης/κρίσεων άγχους αυξήθηκε κατά 50% από το 1990 έως το 2013.

Oι περισσότερες από τις επιστημονικές μελέτες που 'χουν γίνει και αφορούν την υγεία των ποδοσφαιριστών, σχετίζονται με την εμφάνιση μυοσκελετικών τραυματισμών. Οι επαγγελματίες παίκτες έχουν υψηλό κίνδυνο τραυματισμών στο γόνατο και στον αστράγαλο, στην καριέρα τους. Επίσης, μπορούν να βιώσουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, προβλήματα ψυχικής υγείας ως επακόλουθο άγχους που προκύπτει από σοβαρούς τραυματισμούς, χειρουργικές επεμβάσεις ή μακροχρόνια σωματικά προβλήματα (βλ. οστεοαρθρίτιδα). Επιπροσθέτως, έχουν εκτεθεί σε άλλους παράγοντες άγχους, όπως το “στήσιμο” των αγώνων ή η μη καταβολή μισθών.

Σε επίπεδο πρώην επαγγελματιών ποδοσφαιριστών, το 42% είχε διαπιστωμένα αντιμετωπίσει πρόβλημα ψυχικής υγείας, με κύρια συμπτώματα αυτά του άγχους και της κατάθλιψης, αλλά και δυσμενούς διατροφικής συμπεριφοράς. Αυτό το κομμάτι το έζησαν οι 2 στους πέντε παίκτες της έρευνας. Μόνο το 5% είχε θέμα αυτοπεποίθησης, το 20% είχε “καεί” (είχε κουράσει το σώμα και το πνεύμα), το 30% είχε θέμα με το αλκοόλ και το 12% ήταν μανιώδεις καπνιστές.

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως οι ψυχικές ασθένειες είναι συχνότερο φαινόμενο στους πρώην επαγγελματίες από ό,τι στους συν και εμφανίζονται συχνότερα, από ό,τι σε άλλους πληθυσμούς. Οι ειδικοί κατέληξαν στο ότι η προσοχή στο σχεδιασμό της καριέρας, στο πρώιμο στάδιο της θα μπορούσε να βοηθήσει στην καταπολέμηση προβλημάτων μετά την απόσυρση.

Οι αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη μετάβαση της ζωής τους από τα γήπεδα στο σπίτι, μπορούν να έχουν δραματικές επιπτώσεις. Όταν οι παίκτες σταματούν την έντονη σωματική δραστηριότητα, χάνουν τη δομημένη ζωή -όπως την ήξεραν-, μειώνουν την κοινωνική στήριξη (από προπονητές και συμπαίκτες) και καλούνται να βρουν τη θέση τους, στην κανονική κοινωνία. Να βρουν μια διαφορετική ιδιότητα. Τότε είναι πιθανό να εμφανίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

Νέα έρευνα που έκανε η Fédération Internationale des Associations de Footballeurs Professionnels, έδειξε πως τα συμπτώματα των ψυχικών ασθενειών συνδέονται με σοβαρούς τραυματισμούς και χειρουργεία. Το 2015 διαπιστώθηκε ότι το 38% των 607 ενεργών ποδοσφαιριστών που πήραν μέρος στη μελέτη (ο Gianluigi Buffon και ο Sebastian Deisler άνηκαν στη λίστα), παρουσίασαν πιο σοβαρά προβλήματα -με κατάθλιψη- από την αρχική έρευνα. Αυξήθηκε ο αριθμός των πρώην επαγγελματιών που ομολόγησαν πως υποφέρουν από συμπτώματα κατάθλιψης ή κρίσεων άγχους. Το 28% είχαν θέμα με τον ύπνο, το 18% με θλίψη και το 25% με το αλκοόλ.

Η ίδια έρευνα έδειξε πως οι παίκτες που αντιμετώπισαν τουλάχιστον 3 σοβαρούς τραυματισμούς στην καριέρα τους, είχαν διπλάσιες έως τετραπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως και ότι ξέρουν πώς να κρύβουν το πρόβλημα. Το τελευταίο έχει να κάνει με τον τρόπο που διαχειρίζονταν παλαιότερα, το εν λόγω θέμα. Για παράδειγμα, ο Martin Amedick είχε ενημερώσει το καλοκαίρι του 2012 την Eintracht Frankfurt πως έχει πρόβλημα που θέλει να διαχειριστεί. Συμφώνησαν σε διακοπή της συνεργασίας για έξι μήνες. Όταν επέστρεψε, δεν κατάφερε να γίνει ο παίκτης που ήταν και τον έστειλαν στη δεύτερη κατηγορία. Ο Amedick είπε πως “ένιωσα ότι με αντιμετώπισαν, ως στιγματισμένο καταθλιπτικό”. Ο Andreas Biermann κατέθεσε πως άπαξ και ομολόγησε ότι έχει θέμα κατάθλιψης (το 2011) “πολλοί από τους συμπαίκτες μου σταμάτησαν να μου μιλούν”.

Η οικονομική καταστροφή

Όταν κάποιος έχει ένα όνειρο από παιδί -να γίνει επαγγελματίας αθλητής- και μία ασχολία -το σπορ του-, προφανώς και δεν έχει μυαλό για να διευρύνει τους ορίζοντες του. Πολλώ δε, σκέφτεται τι θα κάνει 20 χρόνια μετά -στο ιδανικό σενάριο. Μια άλλη συνέπεια της ελλιπούς εκπαίδευσης είναι η οικονομική καταστροφή. Το περιοδικό “Time” είχε ασχοληθεί με το ζήτημα, εξηγώντας πως “ο φτωχός οικονομικός αλφαβητισμός, οι κακές επιλογές οικονομικών συμβούλων και λογιστών, οι επενδύσεις υψηλού ρίσκου, οι εθισμοί στα τυχερά παιχνίδια, τα διαζύγια, οι πολιτισμοί υψηλών δαπανών είναι κάποιοι από τους κύριους λόγους που επαγγελματίες αθλητές, οι οποίοι είχαν “βγάλει” πολλά εκατομμύρια στην καριέρα τους, μένουν χωρίς σεντ.

Στη λίστα με αυτούς που είχαν χρήματα για πέντε γενιές και βρέθηκαν να μην έχουν να συντηρηθούν, αναφέρθηκαν ονόματα όπως αυτά των

Mike Tyson

Είχε κερδίσει περισσότερα από 335 εκατ. ευρώ και κήρυξε πτώχευση πριν καν αποσυρθεί, το 2003, πέντε χρόνια αφότου μήνυση τον πρώην promoter, Don King για κατάχρηση δεκάδων εκατομμυρίων. Για την ιστορία, μετά τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας στην California, την 1η Γενάρη, ο Tyson παρουσίασε το 40 εκταρίων ράντσο, όπου θα ασχοληθεί με το θέμα.

Allen Iverson

Υπήρξε από τους πιο υψηλά αμειβόμενους μπασκετμποίστες του πλανήτη, μόνο τη σεζόν 2008-09 πήρε 18 εκατ. ευρώ, αλλά όταν η σύζυγος του κατέθεσε αίτηση διαζυγίου, το 2010 -έπειτα από οκτώ χρόνια γάμου- φαλίρισε. Όπως είχε πει “δεν έχω λεφτά να πάρω ένα burger”.

Diego Maradona

Ο θρύλος του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, είχε θέσει ρεκόρ αμοιβής, δυο φορές, πριν η ιταλική κυβέρνηση τον κατηγορήσει για απλήρωτους φόρους της τάξεως των 41 εκατ. ευρώ -στα επτά χρόνια που ήταν στη Napoli.

Antoine Walker

Ο τρεις φορές All Star του ΝΒΑ και πρωταθλητής του ΝΒΑ και του NCAA είχε “βγάλει” 90 εκατ. ευρώ στα 13 χρόνια της επαγγελματικής του καριέρας. Το 2009 συνελήφθη για πλαστές επιταγές, αξίας 1.000.000 ευρώ, σε casinos του Las Vegas και το 2010 κήρυξε πτώχευση.

Χαλάνε χρήματα, σαν να μην υπάρχει αύριο

Πίσω στο ποδόσφαιρο και για την ακρίβεια, στην Premier League τον Γενάρη του 2015 είχε γίνει γνωστό πως τουλάχιστον 150 πρώην σταρ της λίγκας είχαν έτοιμες τις αιτήσεις για πτώχευση, μετά τις αυξημένες απαιτήσεις της εφορίας. Οι περισσότεροι είχαν οικονομικούς συμβούλους που τους κατέστρεψαν -επενδύοντας πολλά χρήματα κάπου που υποτίθεται θα τους εξασφάλιζε φοροαπαλλαγή. Μεταξύ των συνεπειών, για πολλούς, ήταν το διαζύγιο.

Με το ζήτημα έχει ασχοληθεί και το Linkedin που από την αρχή εξήγησε πως “είτε είναι θέμα κακών επενδύσεων ή εμπιστοσύνης σε κακές συμβουλές ή απλά πρόκειται για “πήραν πάρα πολλά, πολύ νέοι”, το βέβαιο είναι πως παρατηρείται ένα trend από νέους, ταλαντούχους επαγγελματίες αθλητές, οι οποίοι ξοδεύουν τα χρήματα τους, σαν να μην υπάρχει αύριο. Χωρίς να σκέφτονται πως υπάρχει ζωή και μετά την καριέρα”. Έδωσε ως πιθανές λύσεις στο πρόβλημα “έναν ειδικό που να μπορεί να διαχειριστεί τον πλούτο (με τακτικούς ελέγχους του πελάτη), να κάνει ένα πλάνο για μετά την καριέρα και να διασφαλίσει το εύρυθμο σε περίπτωση τραυματισμού.