OPINIONS

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι
INTIME SPORTS

O Στέφανος Λεμονίδης γυρίζει το χρόνο στο 1965 και μεταφέρει το κλίμα της εποχής, τον ερχομό του Μπούκοβι στον Ολυμπιακό, το πρώτο πρωτάθλημα με το ματς-θρίλερ κόντρα στον Πανσερραικό, την εκστρατεία στα Τρίκαλα, τους πανηγυρισμούς, το ρεκόρ των 11 νικών και την αρχή του τέλους για τον Ούγγρο προπονητή, που τελείωσε την καριέρα του στην ομάδα του Πειραιά.

Το Σάββατο 21 Νοεμβρίου, ο Ολυμπιακός θέλει να ισοφαρίσει ένα σπουδαίο μακρόχρονο ρεκόρ, αυτό που δημιούργησε του... Μπούκοβι η ομαδάρα, με 11 συνεχόμενες νίκες στο ξεκίνημα του πρωταθλήματος 66-67. Ένα ρεκόρ που σταμάτησε στη Λεωφόρο, στις 15 Ιανουαρίου 1967, στο 0-0 με το Αιγάλεω, στο γήπεδο όπου ο νέος Ολυμπιακός θέλει να γράψει ιστορία. Του Μπούκοβι η ομαδάρα έγινε τραγούδι, έγινε μύθος, έγινε πηγή χαράς στους απανταχού του κόσμου Ολυμπιακούς, αφού στο πρώτο πρωτάθλημα μετά από 6 πέτρινα χρόνια, τα τηλεγραφήματα έφταναν στα γραφεία του Ολυμπιακού από κάθε γωνιά της γης, απ όλες τις θάλασσες του κόσμου, από πλοιάρχους, ναυτικούς, μετανάστες. Πως έφτασε ο Μπούκοβι σε αυτό το ρεκόρ, πως ήρθε, πως έφυγε και τι ακριβώς έκανε ο σπουδαιότερος προπονητής ποδοσφαίρου που ήρθε ποτέ στην Ελλάδα;

Μιλήσαμε με αυτούς που έζησαν από κοντά εκείνη την ομαδάρα, τον Γιάννη Γκαιτατζή, τον Λεωνίδα Θεοδωρακάκη, τον Γιώργο Μπιτζίδη, τον Κώστα Μυλωνά, αλλά και τον συγγραφέα-σκηνοθέτη Θανάση Σκρουμπέλο, που έγραψε το βιβλίο "Μπούκοβι. Πώς ήρθε και γιατί έφυγε". Και από εκεί αντλήσαμε πολύτιμες πληροφορίες και έγγραφα-ντοκουμέντα, που αφορούν την ιστορία μας, χάρη και στο αρχείο του Χρήστου Πιπίνη.

Τα πέτρινα χρόνια

Ο Μάρτον Μπούκοβι γεννήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1903, στη Βουδαπέστη. Έπαιξε ποδόσφαιρο, ως αμυντικός, στη Φερεντσβάρος και στη γαλλική Σετ, αλλά και στην Εθνική Ουγγαρίας.

Όταν εγκατέλειψε τα γήπεδα, ασχολήθηκε αμέσως με την προπονητική. Το 1935 ανέλαβε την Γκραντάνσκι Ζάγκρεμπ και κατέκτησε δύο Πρωταθλήματα Γιουγκοσλαβίας και δύο Πρωταθλήματα Κροατίας.

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέχισε στην ίδια ομάδα, η οποία όμως πλέον είχε ενωθεί με άλλες δύο προέκυψε η σημερινή Δυναμό Ζάγκρεμπ. Το 1947 επέστρεψε στην Ουγγαρία στην πατρίδα του, στην ΜΤΚ Βουδαπέστης, και την οδηγεί σε τρία Πρωταθλήματα και ένα Κύπελλο Ουγγαρίας, με παίκτες όπως οι Χιντεγκούτι, Λάντος και Παλοτάι.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Εκεί εξέλιξε το παραδοσιακό τότε σύστημα «WM» (3-4-3) προσθέτοντας δύο πλάγιους επιθετικούς (εξτρέμ), οπισθοχωρώντας ένα χαφ, μετατρέποντάς τον σε αμυντικό μέσο , ενώ έναν από τους υπάρχοντες επιθετικούς, τον κάνει "δεκάρι¨", σε ρόλο οργανωτή. Επινόησε λοιπόν το 4-2-4, που υιοθέτησε ο Σέμπες στην Εθνική Ουγγαρίας με τις γνωστές επιτυχίες, ενώ ο συμπατριώτης του Μπέλα Γκούτμαν (μετέπειτα προπονητής στον ΠΑΟ), το χρησιμοποίησε στη Βραζιλία και στη Σάο Πάολο. Με αυτό η Ουγγαρία κέρδισε 6-3 την αήττητη στο νησί, μεγάλη Αγγλία και 7-1 στη Βουδαπέστη. Αποτελέσματα που προκάλεσαν αίσθηση και παγκόσμιο θαυμασμό.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι
INTIME SPORTS

Μετά την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Ουγγαρία το 1956, διαλύθηκε η σπουδαία Εθνική, χιλιάδες Ούγγροι εγκατέλειψαν τη χώρα και ανάμεσά τους ποδοσφαιριστές, όπως οι Πούσκας , Κόκσιτς. Ο Μάρτον Μπούκοβι παρέμεινε και ως προπονητής της Εθνικής πήρε ποδοσφαιρική εκδίκηση, νικώντας 1-0 τη Σοβιετική Ένωση στη Μόσχα, στην πρώτη εντός έδρας της ιστορίας της.

Με έξι "πέτρινα" χρόνια στο πρωτάθλημα, ο Ολυμπιακός καυχιόταν μόνο τρεις κατακτήσεις Κυπέλλου και σημαντικές διεθνείς νίκες. Μέχρι το 1965, σε πέντε χρόνια μάλιστα , είχε αλλάξει ισάριθμοι προπονητές. Οι δύο τελευταίοι οι Άντρας Ντόλγκος και Νάντορ Τσιέρνα.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι
INTIME SPORTS

Με επιστολή στην πρεσβεία

Στις 5 Ιανουαρίου του 1965, με επίσημη επιστολή, υπέβαλε στον πρέσβη της Ουγγαρίας υπόμνημα με «την παράκλησιν όπως ευαρεστηθείτε και συνηγορήσετε προς την Τεχνικήν Επιτροπήν Ποδοσφαίρου της φίλης χώρας Ουγγαρίας διά την χορήγησιν όλωςεξαιρετικώς σχετικής αδείας εις τον διακεκριμένον τεχνικόν του ποδοσφαίρου κ. Νάντορ Χιντεγκούτι προκειμένου να αφιχθή εις την Ελλάδα και να αναλάβη υπό την τεχνική ηγεσίαν του το ποδοσφαιρικόν τμήμα του λαοφιλούς Ολυμπιακού Πειραιώς».

Μετά απο πολλές διεργασίες, κι αφού δεν προχώρησαν στην πρόσληψη του Γιουγκοσλάβου προπονητή Μπέλα Πάλφι, για να μη διαταραχθούν οι σχέσεις των δυο συλλόγων, κατέληξαν στον Μάρτον Μπούκοβι, που έβαλε βέτο για τον ερχομό και του Μιχάι Λάντος, μεγάλου αμυντικού της μεγάλης Ουγγαρίας. Την επικοινωνία με τους Ούγγρους την ανέλαβε εκ μέρους του ΔΣ του Ολυμπιακού ο Άρης Χρυσαφόπουλος, που πήγε στη Βουδαπέστη, ενώ είχε προηγηθεί η απόκτηση του Γιούτσοφ(Γιούτσος) το 1964 από την Τσαπέλ.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Οι Ούγγροι αντιπρότειναν τον Γκρόσιτς, ο Ολυμπιακός όμως απάντησε αρνητικά. Ο ομογενής φίλος του Ολυμπιακού και δημοσιογράφος, κ. Καραγιαννόπουλος, επικοινώνησε με τον προπονητή της Ουγγαρίας Σέμπες, ο οποίος ήταν επικεφαλής αθλητισμού στη χώρα και άναψε το πράσινο φως για τον ερχομό του Μπούκοβι. Νέα επιστολή χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένο όνομα και νέα θετική απάντηση, με παράκληση στην επίσημη αίτηση να μην αναφέρεται εκ νέου όνομα, απλά για το γόητρο των υπολοίπων Ούγγρων προπονητών(κομμουνισμός γαρ).

Λίγες μέρες μετά, το επίσημο έγγραφο των Ούγγρων αναφέρει ότι οι Μπούκοβι και Λάντος ήταν διαθέσιμοι από το Φεβρουάριο! Ο πρώτος ως μάνατζερ, ο δεύτερος ως άμεσος συνεργάτης του, προπονητής κατά κάποιο τρόπο. Στο τιμ ήταν και ο Μπάμπης Δρόσος, ο φυσικοθεραπευτής Απόστολος Ντούμας και ο διερμηνέας Νίκος Σακκούλης.

Οι γραφειοκρατικές διαδικασίες δεν τους επέτρεψαν να έρθουν αμέσως, αλλά τον Ιούνιο του 1965. «Ο Μπούκοβι είναι μέγας προπονητής, τρομακτική η επιτυχία του Ολυμπιακού!», έγραφε το ΦΩΣ και φιλοξενούσε συνέντευξη του προπονητή του Παναθηναικού Στέφαν Μπόμπεκ, ο οποίος εξυμνούσε τον Ούγγρο προπονητή. Στο αεροδρόμιο, περίπου 5.000 οπαδοί του Ολυμπιακού δημιούργησαν υποδοχή ηρώων , ακολουθώντας τους μέχρι τον Πειραιά.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι
INTIME SPORTS

Για να πουν οι Ούγγροι το "ναι" μεσολάβησαν μεγάλες μορφές της αριστεράς και φίλοι του Ολυμπιακού, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Δ. Γλέζος, ξάδελφος του Μανώλη Γλέζου, αλλά και ο Λεμπέσης.

Γκαϊτατζής: "Κλείδωσε τα αποδυτήρια"

Ο Γιάννης Γκαιτατζής θυμάται " Ο Ολυμπιακός με απέκτησε από τον Ορφέα Ξάνθης, κατά τύχη. Είχε πάει στην Κομοτηνή και είχε συμφωνήσει με τον Απόστολο Χατζηιωαννίδη, αλλά η αρραβωνιαστικιά του εναντιώθηκε λέγοντας "αν πας στον Πειραιά θα χωρίσουμε". Εγώ γεννήθηκα στην Κρωβύλη, μετακομίσαμε στην Κομοτηνή, έμενα στη Ρέμβη και πήγαμε στην Ξάνθη για να βρουν δουλειά οι γονείς μου στα καπνεργοστάσια. Την πρώτη χρονιά στον Ολυμπιακό έπαιξα χαφ, αλλά μόλις ήρθε ο Μπούκοβι με την αποχώρηση του Πλέσσα στην Αμερική, με έβαλε μπακ, όπου καθιερώθηκα. Με το που ήρθε έκανε πρωτοφανή πράγματα για την Ελλάδα,. Πρώτα απ όλα "κλείδωσε" τα αποδυτήρια, δεν επέτρεπε στους παράγοντες να παρεμβαίνουν, φρόντισε να είναι όλα καθαρά και υγιεινά. Με το που πηγαίναμε στο γήπεδο, βρίσκαμε για πρώτη φορά καθαρά τα ρούχα, τις κάλτσες. Ως και μπουρνούζια είχαμε. Και κανόνιζε ο ίδιος πως θα μοιρασθούν τα πριμ, αλλά και οι μισθοί. Απαίτησε και πέτυχε να είμαστε πληρωμένοι στην ώρα μας. Έφερε με λίγα λόγια τον επαγγελματισμό στον Ολυμπιακό και νιώθαμε άρχοντες. Για πρώτη φορά εξάλλου, είχαμε φυσιοθεραπευτή και μασέρ. Κάναμε προπονήσεις στο γήπεδο του Άρη Βούλας, γιατί θεωρούσε ότι ήταν καλύτερες οι συνθήκες. Παρότι αρχικά ήθελε να είναι κλειστές οι προπονήσεις, τελικά επέτρεψε σε μερικές την παρουσία του κόσμου, γιατί έβλεπε τη δίψα τους να παρακολουθήσουν απο κοντά τις καινοτόμες ιδέες του. Και 5000 άτομα είχαμε στις προπονήσεις, ενώ στους αγώνες παρότι το Καραισκάκης είχε χωρητικότητα 42.000 στριμωχνόταν 50.000 θεατές. Μας ακολουθούσαν και στα εκτός έδρας παιχνίδια. Καθιέρωσε τις ατομικές προπονήσεις και άλλα πολλά. Ήταν και σπουδαίος άνθρωπος, έδινε δανεικά λεφτά στους παίκτες και δεν τα έπαιρνε πίσω. Δημιούργησε μια ομάδα με τους παλιούς Σιδέρη, Α. Παπάζογλου, Πολυχρονίου, Στεφανάκο, Σημαντήρη και με νέους. Μεγάλη προσωπικότητα, δεν τολμούσε να τον αμφισβητήσει κανένας παίκτης και παράγοντας, κι αυτό ήταν το μεγάλο μυστικό"

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι
INTIME SPORTS

Το πρώτο πρωτάθλημα ήρθε δύσκολα και ο Μπούκοβι βοηθήθηκε από το γεγονός ότι ξεκίνησε αργά, λόγω της κόντρας των συλλόγων με την ΕΠΟ για το ποιός θα το διοργανώσει. Πρωτοπόροι της κίνησης αποδέσμευσης από την ΕΠΟ, ήταν ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναικός(από την κίνηση απείχαν μόνο η ΑΕΚ , ο Πανιώνιος και ο Απόλλων). Ο καυγάς γινόταν για τα λεφτά, καθώς ο μέσος όρος εισιτηρίων ήταν κάθε Κυριακή 25.000 και οι εισπράξεις έφταναν τα 2.000.000 δραχμές. Οι σύλλογοι ήθελαν ποσοστά και από το ΠΡΟ-ΠΟ. Τελικά μετά απο πολλές αντεγκλήσεις, το πρωτάθλημα ξεκίνησε στις 5 Δεκεμβρίου 1965 και ο "Μάρτσι-Μπάτσι", όπως αποκαλούσαν οι ρεπόρτερ τον Μπούκοβι, έκανε σκληρές και μεθοδευμένες προπονήσεις, μεταμορφώνοντας τον Ολυμπιακό. Στην πρεμιέρα "σκόρπισε" με 5-0 τον μεγάλο Εθνικό και παραμιλούσαν οι πάντες με το θέαμα.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Στη φωτό, ο Γιούτσος με τον Μπιθικώτση

Παναθηναικός και ΑΕΚ όμως ήταν σπουδαίοι αντίπαλοι και ο Ολυμπιακός ήθελε νίκες στα τρία τελευταία παιχνίδια κόντρα στον Πανσερραϊκό, τα Τρίκαλα και τον Απόλλωνα Αθηνών. Την 28η αγωνιστική κόντρα στον Πανσερραικό προηγήθηκε γρήγορα με γκολ του Γιώργου Σιδέρη όμως οι Σερραίοι θα ισοφαρίσουν γρήγορα, στο 19΄ με τον Μπιτζίδη. Επί 70 λεπτά, ο Ολυμπιακός «βομβάρδιζε» την εστία του αντιπάλου και ο Νίκος Γιούτσος έδωσε τη νίκη στο τελευταίο λεπτό.

Μπιτζίδης: "Θεαματικό ποδόσφαιρο"

Ο σκόρερ του Πανσερραικού Γιώργος Μπιτζίδης θυμάται "είχαμε μια πολύ καλή οργανωμένη ομάδα, χάρη στον Αντώνη Γεωργιάδη. Αν κόβαμε βαθμό, θα έπαιρνε το πρωτάθλημα ο Παναθηναικός, αλλά εμάς μας ένοιαζε να σωθούμε. Προηγήθηκε γρήγορα ο Ολυμπιακό με τον Γιούτσο, μετά απο γκάφα του τερματοφύλακα μας Καρυπίδη, ο οποίος όμως ήταν στη συνέχεια ο ήρωας του αγώνα. Ισοφάρισα στο 17΄, κι αφού στοπάρισα τη μπάλα με το στήθος και την έστειλα στο γάμα του Φρονιμίδη. Διαιτητής ήταν ο Αιγύπτιος Καντίλ(τότε έπαιζαν ξένοι διαιτητές), κράτησε πολλά λεπτά καθυστέρηση και στο τέλος πέτυχε γκολ ο Γιούτσος, αφού είχε κάνει φάουλ στον Καρυπίδη ο Παπάζογλου. Εμείς τελικά πήραμε αποτέλεσμα από την Προοδευτική και υποβιβάστηκε ο Παναιγιάλειος. Ο Ολυμπιακός πάντως ήταν μεγάλη ομάδα, με σπουδαίους παίκτες και ένα διάσημο προπονητή, τον καλύτερο που είχε έρθει στην Ελλάδα. Έπαιζε θεαματικό ποδόσφαιρο"

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Και το προσωπικό παράπονο του "Έχω πετύχει 48 γκολ στην Α Εθνική με τον Πανσερραικό, πριν πάω στον Άρη, αλλά δεν υπάρχει τηλεοπτική ή κινηματογραφική εικόνα για να δείξω στα εγγόνια μου, Παρότι είχε ξεκινήσει η "Αθλητική Κυριακή" , καταστράφηκαν τα αρχεία"

Ο Γιάννης Γκαιτατζής είχε άλλη ματιά για το κρίσιμο-ματς "επί 80 λεπτά , είκοσι παίκτες ήταν στην περιοχή του Καρυπίδη, που έκανε απίθανα πράγματα. Στο 90 όμως ο Γιούτσος μπήκε με τη μπάλα στα δίχτυα, μετά απο κόντρα της μπάλας στον Πολυχρονίου".

Η... εκστρατεία στα Τρίκαλα

Στα τελευταία δύο ματς, συνέτριψε 5-0 τα Τρίκαλα , σε μια ιστορική εκδρομή 20.000 οπαδών, που κοιμήθηκαν στους αγρούς και στις όχθες του ποταμού Ληθαίου. Ο Γκαιτατζής θυμάται "Στην επιστροφή κάναμε 10 ώρες για να γυρίσουμε. Μας σταματούσαν στα χωριά και μας έραιναν με λουλούδια .Ήρθε κόσμος από τη Λάρισα, την Κοζάνη, τα Γρεβενά, από τη Θεσσαλία, την Πελοπόννησο και φυσικά από τον Πειραιά. Τέτοια εκδρομή δεν έχει ξαναζήσει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ήταν μεγάλη η δίψα του κόσμου, μετά από τα πέτρινα χρόνια"

Επισφράγισμα το 3-0 επί του Απόλλωνα, φτάνοντας έτσι στο πρώτο πρωτάθλημα του στην Α’ Εθνική. Ήταν το πρώτο μετά από έξι ολόκληρα χρόνια, το μεγαλύτερο διάστημα που είχε μείνει χωρίς πρωτάθλημα, μέχρι τότε και στο κέντρο του γηπέδου ο πρόεδρος Ανδριανόπουλος έσπασε κόκκινο αυγό με τον Μπούκοβι για την ανάσταση του Ολυμπιακού. Ήταν 18 Ιουνίου 1966. Το γλέντι έγινε στο μαγαζί του Γιώργου Ζαμπέτα και με προτροπή του εκδότη του "Φωτός" Θόδωρου Νικολαίδη, τραγουδούσαν συνεχώς το σεξού της εποχής "πάει, πάει, πάει και δεν γυρίζει πιά" για να πικάρουν τους Παναθηναικού που έχασαν το πρωτάθλημα.

Με τον αέρα του πρωταθλητή, ξεκίνησε την περίοδο 1966-67 και μέτρησε έντεκα συνεχόμενες νίκες μεταξύ των οποίων και το 1-0 επί του Παναθηναϊκού στη Λεωφόρο, με γκολ του Γιούτσου. Στον δεύτερο γύρο διέλυσε με 4-0 τον Παναθηναϊκό στο Καραϊσκάκη, κι εκεί θεοποιήθηκε ο Μάρτον Μπούκοβι από τους οπαδούς.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

«Του Μπούκοβι την ομαδάρα, τη λένε Ολυμπιακάρα…», έγραψε ο Βαγγέλης Περπινιάδης, και το πρωτοέπαιξε σε κέντρο του Φαλήρου στα επινίκια της κατάκτησης του πρωταθλήματος.

Να σπάσουν τα ρεκόρ

Στηρίχθηκε σε τέσσερις σπουδαίους παίκτες, τον Γιώργο Σιδέρη, το Νίκο Γιούτσο, τον Βασίλη Μποτίνο, τον Κώστα Πολυχρονίου και ο μύθος του Μπούκοβι πήρε τεράστιες διαστάσεις, μετά το 4-0 επί του Παναθηναικού στον Πειραιά. Και όπως μας είπε ο Γιάννης Γκαιτατζής "Πέτυχε 3 γκολ ο Σιδέρης με χτύπημα φάουλ από το ημικύκλιο της μεγάλης περιοχής, απέναντι στον Οικονομόπουλο"

Και κλείνει με μια ευχή "Μακάρι ο Ολυμπιακός να ισοφαρίσει και να σπάσει το ρεκόρ των 11 νικών, γιατί το αξίζει και ο Βαγγέλης Μαρινάκης, που επενδύει στην ομάδα. Τα ρεκόρ είναι για να σπάνε. Εγώ επί 22 χρόνια είχα τις περισσότερες συμμετοχές στον Ολυμπιακό και με ξεπέρασε ο Κούλης Καραταίδης. Να σπάσει και το ρεκόρ της ομάδας του Γουλανδρή, που πέτυχε 103 γκολ και δέχθηκε μόλις 13"

Ο φοιτητής Παντείου τότε και μετέπειτα ρεπόρτερ του Ολυμπιακού Κώστας Μυλωνάς λέει: "Ο Μπούκοβι έφερε την πειθαρχία στον Ολυμπιακό. Απομάκρυνε τον ζεν πρεμιέ Στεφανάκο(ζευγάρι με την οπαδό του Ολυμπιακού γεννημένη στα Ταμπούρια Μάρθα Καραγιάννη και τη Τζένη Βάνου) και έφερε εσωτερικό κανονισμό για πρώτη φορά. Ήταν μεγάλη προσωπικότητα και επιβλήθηκε σε όλους. Είχε μια φοβερή πεντάδα με τους Βασιλείου, Σιδέρη, Γιούτσο, Μποτίνο, Αριστείδη Παπάζογλου και πίσω τους Πολυχρονίου, Γκαιτατζή, Ζαντέρογλου. Είχαν αποχωρήσει οι Ρωσίδης, Κοτρίδης, Μουράτης, Θεοδωρίδης, Ξανθόπουλος, Δαρίβας και προωθήθηκαν οι μπέμπηδες.

Ο Ολυμπιακός έπαιζε φαντεζί ποδόσφαιρο, αλλά σταμάτησε το ρεκόρ του στη Λεωφόρο, απέναντι στο Αιγάλεω των Μπαλαρίνη, Εξωμανίδη, Ρουμπάνη, που ήταν φίλα προσκείμενο του Παναθηναικού

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Ο Θανάσης Σκρουμπέλος

Η αρχή του τέλους...

Η επόμενη χρονιά όμως δεν ήταν εφάμιλλη των προηγούμενων, καθώς οι παράγοντες της εποχής άρχισαν να ξεμυτίζουν δειλά-δειλά και να κάνουν τα δικά τους, με αποτέλεσμα την παραίτηση του Μπούκοβι, στις 12 Δεκεμβρίου 1967, για τρεις λόγους σύμφωνα με την επιστολή που έστειλε στη διοίκηση.

Ο Ούγγρος είχε καταλάβει από το καλοκαίρι ότι κάτι δεν πάει καλά και σε συνέντευξη στο "Φως" στον αγαπημένο του Σταύρο Τσώχο, αποκάλυψε εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν γίνονται οι μεταγραφές που πρότεινε(Κουρκουβέλα, Βαλιάνο, Στολίγκα) , απαίτησε δυο δημιουργικούς χαφ, έναν ακόμη τερματοφύλακα και ζήτησε την αποδέσμευση κάποιων απείθαρχων βασικών . Ταυτόχρονα έλεγε ότι ο Ολυμπιακός κυριάρχησε στην Ελλάδα, του χρόνου θα είναι καλύτερος, αλλά πρέπει να παίξει πολλά διεθνή φιλικά ματς και να γίνει ευρωπαϊκή δύναμη. Η συνέντευξη του αμφισβητήθηκε από τη διοίκηση του Ολυμπιακού, διέρρευσαν ότι οι δηλώσεις είναι αποκυήματα της φαντασίας του Τσώχου, αλλά ο μεγάλος Μπούκοβι έβαλε τα πράγματα στη θέση τους. Με επιστολή στο "Φως", στα ουγγρικά επιβεβαίωσε μέχρι κεραίας τη συνέντευξη, κι εκεί άρχισε να ραγίζει το γυαλί, ενώ κατέληγε: "στο φίλο μου δημοσιογράφο Σταύρο Τσώχο έχω πει πράγματα τα οποία θα τα γράψει όταν πρέπει να γραφτούν και τα οποία θα εξυπηρετούν το συμφέρον του Ολυμπιακού"

Ο Κούδας και το ταξίδι στον Καναδά

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Επιστροφή από τον Καναδά

1. Ο αποκλεισμός του απ' το ταξίδι στον Καναδά, τον Αύγουστο του 1967, όπου η ομάδα πήγε για φιλικά προετοιμασίας στο εξωτερικό δίχως τον προπονητή της . Η διοίκηση μίλησε για προβλήματα στην έκδοση της βίζας τους , η αποστολή έφυγε σε τρεις δόσεις, ενώ οι Μπούκοβι, Λάντος πήγαν στο αεροδρόμιο, αλλά δεν μπήκαν στο αεροπλάνο γιατί δεν υπήρχε βίζα. Έτσι το ταξίδι ήταν μια τουριστική ατραξιόν, παρά το σπουδαίο αποτέλεσμα 2-2 με την Ίντερ του Χελένιο Χερέρα. Χάθηκε όμως η πειθαρχία, ο έλεγχος και ο σεβασμός προς τον Μπούκοβι.

2. Η υπόθεση Κούδα, που δημιούργησε θόρυβο χωρίς ευτυχή αποτελέσματα και την άρνηση του να αποκτηθεί τόσο σπουδαίος παίκτης που θα διαταράξει την ισορροπία στην ομάδα. Ο Μπούκοβι πίστευε στην αξία και στον άνθρωπο Κούδα, αλλά έβλεπε ότι η καθυστέρηση της οριστικοποίησης της μεταγραφής του προκαλούσε προβλήματα ισορροπίας στην ομάδα και εχθρούς στη Βόρεια Ελλάδα. Το ματς με τον Πιερικό στην Κατερίνη διακόπηκε επειδή ο Φουλίδης άρχισε να κλωτσάει χωρίς λόγο τον Μποτίνο και αυτό είχε ως αποτέλεσμα παίκτες και φίλαθλοι του Πιερικού να χτυπούν με ξύλα και πέτρες τους παίκτες, τους προπονητές του Ολυμπιακού και τον διαιτητή.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι
Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Το ξύλο στην Κατερίνη

Ο Κούδας φόρεσε την ερυθρόλευκη φανέλα σε φιλικά ματς(Αργοναύτη 3-0, ΑΕΧαιδαρίου 10-0(1 γκολ), Πανελευσινιακό 4-0, Ολυμπιακό Χαλκίδας 5-0, Νέοι Ευγενείας 8-0( 4 γκολ ο Κούδας), Ατρόμητο Πειραιά 7-0(1 γκολ ο Κούδας), Πανιώνιο 3-0, Ροδιακό 5-2(1 γκολ ο Κούδας), Εθνικό 3-1, Προοδευτική 4-3, αλλά και στο Κύπελλο Βαλκανίων με τη Φαρούλ Κονστάντζας(0-3) και τη βουλγαρική Σπάρτακ Πλόβνιφ (0-0) . Υπήρχε όμως μονομερής ανανέωση του συμβολαίου του από τον ΠΑΟΚ και ο Κούδας έπρεπε να μείνει δυο χρόνια εκτός δράσης για να παίξει στο Ολυμπιακό, που μερίμνησε για τη θητεία του στο λιμενικό, χρηματοδότησε επιχείρηση στον ίδιο και τον πατέρα του και αμφότεροι δήλωναν "δεν ξαναπαίζω στον ΠΑΟΚ, έχουμε ηθική υποχρέωση στον Ολυμπιακό. Τελικά την επόμενη χρονιά η χούντα αποφάσισε να επιστρέψει ο Κούδας στον ΠΑΟΚ για "λόγους εθνικού συμφέροντος".

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

3. Ζήτησε κάποιους παίκτες, αλλά οι τότε διοικούντες του έφεραν άλλους, ενώ ενόχλησε το γεγονός ότι ο Μπούκοβι καθιέρωσε τις λαϊκές προπονήσεις, όπου μπορούσε να δοκιμασθεί από τον Ούγγρο ο οποιοσδήποτε , κι αυτό έκοβε μαχαίρι τις δαπανηρές μεταγραφές και τις ...μίζες.

Η επιστολή παραίτησης

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Είχε προηγηθεί η απαίτηση του Σιδέρη για δάνειο 300.000 δραχμών γιατί υποχρεώθηκε να πάει στον Καναδά σε βάρος του ασφαλιστικού γραφείου του και η αντίδραση άλλων παικτών, που ήθελαν κι αυτοί λεφτά. Η διοίκηση απαίτησε να εκδιωχθεί ο Σιδέρης, ο Μπούκοβι τον κράτησε και όταν κέρδισε 4-3 τον Πανιώνιο με γκολ του Σιδέρη είπε :"Ο Σιδέρης κέρδισε μόνος του το ματς, η άμυνα από απροσπέλαστη δύναμη, κατήντησε να είναι το πιο ευάλωτο σημείο μας". Άρχισε η διχόνοια τα ανεπιτυχή αποτελέσματα(Βύζαντα 1-3, ΑΕΚ 1-4, ΠΑΟ 0-1, ΠΑΟΚ 0-1) και η αρχή του τέλους, με τον Μπούκοβι να παθαίνει νευρικό κλονισμό(έμφραγμα κατά άλλους) και να παραιτείται, αλλά μετά από πιέσεις ανακάλεσε.

Εντωμεταξύ οι διορισμένοι από τη χούντα στρατιωτικοί Ηλιόπουλος, Παπαποστόλου, επισκέπτονται τον ΚωνσταντίνοΑσλανίδη, που κάλεσε τον Ανδριανόπουλο για να δουν πως θα βγει η ομάδα από την κρίση. Ο Ανδριανόπουλος ωθείται σε παραίτηση και ο Ασλανίδης ορίζει νέα διοίκηση, με τον Παπαποστόλου, από τη θέση του έφορου, να ζητά την ανάκληση της παραίτησης του Μπούκοβι, η οποία γίνεται δεκτή.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι
Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Στρατιωτικοί στο ΔΣ του Ολυμπιακού

Μας πρότεινε παίκτες

Μέλος αυτής της διοίκησης ο επιτυχημένος στο τμήμα πυγμαχίας και κολύμβησης Λεωνίδας Θεοδωρακάκης που πλην των στρατιωτικών είχε και παράγοντες χωρίς κομματικά κριτήρια. Όπως υποστηρίζει ο επίτιμος πρόεδρος του ερασιτέχνη Ολυμπιακού "Δεν τον ήθελαν οι χουντικοί Παπαποστόλου, Ηλιόπουλος, Χρυσοχόου. Δεν ήθελε ο Μπούκοβι να προκαλέσει αναστάτωση στον Ολυμπιακό , δεν ήθελε να ξεσηκώσει τον κόσμο και έφυγε κρυφά. Πριν από το ματς με τον Ολυμπιακό Βόλου στη Θεσσαλία, ήρθε και μας αποχαιρέτησε στο πούλμαν, λίγο πριν ξεκινήσουμε το ταξίδι.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Κράτησε όμως επαφές μαζί μας, αγαπούσε τον Ολυμπιακό και πήγαινα με τον τότε πρόεδρο Μπουζάκη, τον Σταύρο Τσώχο και τον Τζίμι Σπανό να πάρουμε ομογενείς παίκτες από την Ουγγαρία, με δική του εισήγηση. Πετούσαμε με αεροπλάνο στη Βιέννη, κι από εκεί πηγαίναμε σιδηροδρομικώς στη Βουδαπέστη, όπου μας περίμενε στο σταθμό ο Μπούκοβι.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Σπανός, Τσώχος, Καραΐσκος και Θεοδωρακάκης στη Βουδαπέστη

Έτσι πήραμε τον Παπαδημητρίου, ενώ κλείσαμε και τους Κερμανίδη, Ανανιάδη, Καραίσκο αλλά δεν τους φέραμε, γιατί ο Γουλανδρής έκανε στροφή προς τη Νότια Αμερική και απέκτησε τους Πολέτι, Βιέρα, Λοσάντα, Νικολάου, Άρτσιμπαλντ. Ο Μπούκοβι αγάπησε τον Ολυμπιακό, όσο κανένας άλλος ξένος προπονητής και ήταν ο αναμορφωτής του. Στην εποχή Γουλανδρή εξάλλου ερχόταν ως επισκέπτης στην Ελλάδα, αφού τον αγαπούσε πολύ ο πρόεδρος του Ολυμπιακού. Δεν του κάναμε πρόταση να επιστρέψει, γιατί είχε εγκαταλείψει την προπονητική και ήταν μεγάλος σε ηλικία"

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Mε τον Παπαδημητρίου στη Βουδαπέστη

Έφυγε με τρένο από τον Πειραιά το απόγευμα, στις 23 Δεκεμβρίου, μαζί του και ο Λάντος, ενώ στο σταθμό τους αποχαιρέτησαν ο βοηθός προπονητή Δρόσος , ο μεταφραστής του Σάκκουλης και ουδείς από τη διοίκηση. Σε μυστική ψηφοφορία που έκανε η εκλεγμένη διοίκηση, μόνο ο Λαναράς, ψήφισε υπερ της παραμονής του.

Τα τελευταία λόγια του «Στη χώρα σας γνώρισα τις μεγαλύτερες χαρές της ζωής μου. Τα έφερε έτσι η τύχη ώστε τις γιορτές να τις κάνω στο σπίτι μου στη Βουδαπέστη. Στο μέλλον δεν πρόκειται να προπονήσω καμία ομάδα! Αυτό είναι το τέλος της όμορφης επαγγελματικής μου καριέρας". Ο Μάρτον Μπούκοβι κράτησε την υπόσχεση του, δεν ασχολήθηκε ποτέ ξανά με το ποδόσφαιρο και πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου του 1985, σε ηλικία 82 ετών.

Τα 11...βήματα του Μπούκοβι

Ο τάφος του Μπούκοβι με μια μικρή εξέδρα, στη Βουδαπέστη (αρχείο Θεοδ. Πέππα)

Το "11 στα 11" της σεζόν 1966-67

1η αγωνιστική (23/10/1966): Ηρακλής-Ολυμπιακός 0-1

2η αγωνιστική (30/10/1966): Ολυμπιακός-Αρης 1-0

3η αγωνιστική (06/11/1966): Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 0-1

4η αγωνιστική (13/11/1966): Ολυμπιακός-Απόλλων Αθηνών 3-0

5η αγωνιστική (20/11/1966): Βύζας Μεγάρων-Ολυμπιακός 1-4

6η αγωνιστική (27/11/1966): Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ 3-2

7η αγωνιστική (04/12/1966): Τρίκαλα ΑΟ-Ολυμπιακός 1-2

8η αγωνιστική (11/12/1966): Ολυμπιακός-Πανιώνιος 3-0

9η αγωνιστική (18/12/1966): Ολυμπιακός-Πανσερραϊκός 3-0

10η αγωνιστική (26/12/1966): Ολυμπιακός-Πιερικός 2-1

11η αγωνιστική (08/01/1967): Ολυμπιακός-Βέροια 1-0

---------------------------------------------

12η αγωνιστική(15/01/1967): Αιγάλεω-Ολυμπιακός 0-0

O Ολυμπιακός είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα με 79 βαθμούς έχοντας 21 νίκες, 7 ισοπαλίες, 2 ήττες και 59-17 γκολ. Πρώτος σκόρερ των «ερυθρόλευκων» ήταν ο Γιώργος Σιδέρης με 23 γκολ.

Τερματοφύλακες

Αυγητίδης (6)
Ξαρχάκος (7)
Φρονιμίδης (17)

Αμυντικοί

Γκαϊτατζής (28/2)
Πολυχρονίου (30)
Ζαντέρογλου (30)
Λιβαδάς (1)
Μίλησης (4)
Παυλίδης (30)
Πλέσσας (23)

Μέσοι

Αγανιάν (14/1)
Ράλλης (19)
Τσάτσος (2)
Γιούτσος (30/13)

Επιθετικοί

Βασιλείου (30/9)
Μποτίνος (24/9)
Μπουντούρης (3)
Νοεφώτιστος (3)
Αρ. Παπάζογλου (1)
Γ. Σιδέρης (29/23)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ