Νίκες απέναντι στους καλύτερους της διοργάνωσης, βαριές ήττες που κανείς δεν περίμενε, βραδιές με άριστη διαχείριση και βραδιές που κατέληξαν σε ''ναυάγια'', λάθη στελέχωσης και, τελικά, το πλεονέκτημα έδρας. Λίγο πριν την τελική ευθεία της σεζόν, έχοντας το βλέμμα στραμμένο στις αποφάσεις και τις επιλογές του Τσάβι Πασκουάλ και του Γιάννη Σφαιρόπουλου, ένας πρώτος απολογισμός για απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το τι είδαμε μέχρι στιγμής στη σεζόν, ποια ήταν τα λάθη που ενδέχεται να κοστίσουν στους "αιωνίους" και πώς τελικά θα οριστεί η επιτυχία το καλοκαίρι.

ΤΣΑΒΙ ΠΑΣΚΟΥΑΛ

- Σε τι μπάσκετ στόχευσε;

Παρατηρώντας τις καλοκαιρινές επιλογές του Καταλανού, γίνεται προφανές πως στόχος του ήταν το να μεγιστοποιήσει τους διαθέσιμους χώρους στην επίθεση του Παναθηναϊκού με όπλο αποτελεσματικούς στο μακρινό σουτ, έχοντας κατά νου το να δημιουργήσει περισσότερους διαδρόμους για τις πικ εν ρολ συνεργασίες μεταξύ Καλάθη και Γκιστ, αλλά και το κάθετο παιχνίδι του Έλληνα γκαρντ σε καταστάσεις που η αντίπαλη άμυνα θα ήταν οργανωμένη. Όταν, δε, υπέγραψε τον Λοτζέσκι ως τελευταίο κρίκο της αλυσίδας στις θέσεις 2-3, η συγκεκριμένη κατεύθυνση μετατράπηκε από συνειδητή επιλογή σε μονόδρομο.

Διαθέτοντας αρκετούς παίκτες με χαρακτηριστικό τους το μακρινό σουτ και την κίνηση χωρίς την μπάλα (Ρίβερς, Λοτζέσκι, Ντένμον), ενώ ακόμα και στη γραμμή των ψηλών, με τον Σίνγκλετον να έχει την έμφυτη τάση για εκτέλεση από μέση και μακρινή απόσταση και τον Γκιστ να είναι διαχρονικά μέτρια αποτελεσματικός παίζοντας με πλάτη στο καλάθι, η απειλή του χαμηλού ποστ δεν ήταν ανάμεσα στις βασικότερες επιθετικές επιλογές των πράσινων, ο Τσάβι Πασκουάλ επιχείρησε να δημιουργήσει ένα σύνολο που θα επιδίωκε τον υψηλό ρυθμό και τις συνεχείς ευκαιρίες για αιφνιδιασμό, υιοθετώντας έτσι έναν τρόπο παιχνιδιού που θα ευνοούσε την ταχύτητα του Καλάθη.

- Σε ποιο βαθμό το πέτυχε;

Βάσει όσων είδαμε στη σεζόν και όπως σημειώθηκε πολλές φορές στις αναλύσεις μετά τα παιχνίδια του Παναθηναϊκού, η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα μοιάζει να είναι απόλυτα συνδεδεμένη με το ΟΑΚΑ.

Στα εντός έδρας παιχνίδια, το πρόσωπο που παρουσίαζε η ομάδα του Τσάβι Πασκουάλ ήταν εντελώς διαφορετικό. Ακόμα και πριν έρθει ο Τζέιμς για να προσθέσει ακόμα περισσότερη εκρηκτικότητα και ταχύτητα δίπλα στον Καλάθη, ήταν αρκετές οι φορές που ο Παναθηναϊκός του ΟΑΚΑ έπαιξε κατά διαστήματα το μπάσκετ για το οποίο στελεχώθηκε το καλοκαίρι. Εκμετάλλευση κάθε ευκαιρίας στο ανοιχτό γήπεδο, περισσότερη αυτοπεποίθηση στο μακρινό σουτ, και στιβαρή άμυνα έχοντας ως βάση το υψηλό επίπεδο αθλητικότητας στη γραμμή των ψηλών.

Από την άλλη, στις εκτός έδρας αναμετρήσεις, ακόμα και απέναντι σε αντιπάλους που ποτέ δεν θεωρήθηκαν ουσιαστικοί μνηστήρες για την οκτάδα, οι πράσινοι, σε πολλές περιπτώσεις, ήταν σκιά του εαυτού τους. Από τη στιγμή που ο Παναθηναϊκός δεν μπορούσε να επιβάλλει το δικό του ρυθμό εκτός έδρας, όλα έμοιαζαν πολύ πιο δύσκολο να λειτουργήσουν. Χωρίς φαντασία, χωρίς ταχύτητα, χωρίς κίνηση στην επίθεση, ήταν πολλές οι στιγμές που οι παίκτες ήταν ακροβολισμένοι έξω από τη γραμμή του τριπόντου και απλώς περίμεναν από τον Καλάθη να διεισδύσει ή να σουτάρει μαρκαρισμένος.

Η αλήθεια για όσα πέτυχαν οι πράσινοι -και συνεπώς το κατά πόσο είναι επιτυχές το πλάνο του Ισπανού- βρίσκεται στη μέση. Όταν οι πράσινοι βρουν τις ευκαιρίες να ανεβάσουν τον ρυθμό στην επίθεση, δεν υπάρχει αντίπαλος που μπορεί να τους ελέγξει, ιδιαίτερα μετά την προσθήκη του Τζέιμς. Όταν, όμως, μία ομάδα τους εγκλωβίσει στο δικό της χαμηλό ρυθμό αναγκάζοντάς τον να επιτίθεται μονίμως απέναντι σε οργανωμένη άμυνα, τότε οι πράσινοι έχουν σοβαρό πρόβλημα - μια επίθεση που οι παίκτες που βρίσκονται στις γωνίες παραμένουν ακίνητοι για 10-12 δευτερόλεπτα δεν ανήκει καν στην Ευρωλίγκα.

- Ποια ήταν τα λάθη της καλοκαιρινής στελέχωσης;

Χωρίς να υπάρχει κανένα δίλημμα, το ότι ο Ισπανός επέλεξε την παραμονή του Κένι Γκάμπριελ παρά την ανανέωση συμβολαίου του Τζέιμς Γκιστ. Όσο καλός κι αν ήταν στους περσινούς τελικούς με τον Ολυμπιακό, ο Αμερικανός δεν είχε θέση στο φετινό ρόστερ. Με τόσους πολλούς παίκτες διαθέσιμους για το ρόλο του σουτέρ χωρίς την μπάλα, αλλά και με τον Θανάση Αντετοκούνμπο να αποδεικνύει πόσο απαραίτητος είναι λόγω της αθλητικότητάς του καλύπτοντας τις θέσεις 3 και 4, ο Γκάμπριελ έπρεπε να μείνει εκτός, ώστε οι πράσινοι να έχουν υπογράψει έναν ακόμα ψηλό για τη θέση 5 χωρίς να χρειάζεται η προσθήκη του Πέιν την τελευταία στιγμή.

Κάτι ακόμα που θα μπορούσε να είναι διαφορετικό, είναι οι επιλογές για τα λεπτά χωρίς τον Καλάθη. Οι πράσινοι υπέγραψαν τον Λεκαβίτσιους, ενώ κατά τη διάρκεια τη σεζόν αποδείχθηκε πως ο Λιθουανός αποδίδει πολύ καλύτερα όταν αναλαμβάνει το ρόλο του εκτελεστή είτε διεισδύοντας, είτε σουτάροντας από μακριά. Από τη στιγμή, λοιπόν, που ο Λεκαβίτσιους είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και με τον Ντένμον να είναι ένας παίκτης με αρκετά κοινά με τον Λιθουανό, οι πράσινοι έμειναν ξανά χωρίς ουσιαστικό δημιουργό πίσω από τον Καλάθη. Σε ένα σύνολο με τόσους εκτελεστές, ο Παναθηναϊκός θα μπορούσε να έχει αποκτήσει έναν καθαρό δημιουργό για τη θέση 1 (με τον Λεκαβίτσιους να υπολογίζεται για τη θέση 2, και χωρίς να δεσμευτεί θέση ξένου με τον Ντένμον), χωρίς να χρειάζεται να αλλάζει τη φύση του παιχνιδιού του οποτεδήποτε έρχονται στο παρκέ οι αναπληρωματικοί.

- Πώς καθορίζεται η φετινή επιτυχία;

Το να πει κανείς πως η λέξη επιτυχία είναι συνώνυμο της πρόκρισης στο Βελιγράδι και της κατάκτησης του πρωταθλήματος είναι ο εύκολος δρόμος. Αυτό που χρειάζεται να υπογραμμιστεί είναι πως, για τους πράσινους, το σημαντικότερο διακύβευμα έχει να κάνει με τον χαρακτήρα και το κατά πόσο θα παρουσιαστούν ικανοί να παλέψουν μέχρι το τέλος.

Επειδή όσο σημαντικό κι αν είναι το πλεονέκτημα έδρας, κανείς δεν πρέπει να ξεχνάει πως ο Παναθηναϊκός είναι μία ομάδα χωρίς πρόκριση σε Final Four από την εποχή Ομπράντοβιτς, άγγιξε το συγκεκριμένο στόχο τη μοναδική σεζόν που έπαιξε ορθολογικό μπάσκετ με ένα σύνολο σκληραγωγημένο και αμυντικογενές υπό τις οδηγίες του Αργύρη Πεδουλάκη, ενώ τις επόμενες σεζόν κάθε παρουσία στα playoffs κατέληγε σε ναυάγιο.

Μακριά, λοιπόν, από θριαμβολογίες και υπερβολικές προσδοκίες, η επιτυχία του Παναθηναϊκού έχει να κάνει με το κατά πόσο θα παρουσιαστεί έτοιμος, με ορθολογικό πλάνο, ουσιαστικές παρεμβάσεις του προπονητή, και χαρακτήρα έτοιμο για μάχη -για να προκύψει η πρόκριση απέναντι στη Ρεάλ, ή ακόμα και για να οδηγηθεί η σειρά σε οριακές καταστάσεις, απαιτείται σωστό μπάσκετ. H κληρονομιά που θα αφήσει η φετινή άνοιξη, είναι πολύ πιο σημαντική από οποιονδήποτε εγχώριο τίτλο.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΦΑΙΡΟΠΟΥΛΟΣ

- Σε τι μπάσκετ στόχευσε;

Για τον Ολυμπιακό, η φετινή σεζόν είχε στόχο την έμφαση στη δημιουργία, σε μια απόπειρα για περισσότερες συνεργασίες στην επίθεση. Με κυριότερη έκφραση της συγκεκριμένης τάσης να είναι οι κινήσεις του Μιλουτίνοβ και ο τρόπος που αυτές μεταφράζονταν ως κεντρικός μοχλός δημιουργίας στην επίθεση του Ολυμπιακού, ο Γιάννης Σφαιρόπουλος προσπάθησε να παρασύρει τις αντίπαλες άμυνες στο να αντιμετωπίσουν τον άξονα συνεργασίας μεταξύ του Σέρβου σέντερ και του Σπανούλη, δημιουργώντας έτσι το πλαίσιο για περισσότερα ελεύθερα σουτ από την περίμετρο, αλλά και για περισσότερους διαδρόμους και χώρους τόσο στη βασική γραμμή, όσο και στην αδύνατη πλευρά της επίθεσης.

Με άλλα λόγια, ο Γιάννης Σφαιρόπουλος επέλεξε να θέσει στους αντιπάλους του ένα δίλημμα: από τη μία, ο άξονας Σπανούλη-Μιλουτίνοβ, με τον αρχηγό να είναι αυτός που αποφασίζει μεταξύ εκτέλεσης και δημιουργίας, και από την άλλη, αν μία άμυνα έπαιρνε την απόφαση να επικεντρωθεί στο να περιορίσει αυτούς τους δύο, οι υπόλοιποι της ερυθρόλευκης πεντάδας, με στόχο το να απειλήσουν οι παίκτες της αδύνατης πλευράς ή με εναλλακτικές όπως το παιχνίδι του Πρίντεζη με πλάτη στο χαμηλό ποστ.

- Σε ποιο βαθμό το πέτυχε;

Βάσει όσων είδαμε, υπήρξαν διαστήματα που ο Ολυμπιακός έπαιξε το μπάσκετ για το οποίο σχεδιάστηκε κυριαρχώντας στο παρκέ. Στη συγκεκριμένη φάση της καριέρας του, με τη δημιουργική του φύση να έχει προσεγγίσει το ζενίθ σε σχέση με την αντίληψη των αντιδράσεων της αντίπαλης άμυνας, υπήρξαν βραδιές που ο Βασίλης Σπανούλης ήταν ασταμάτητος κι αυτό ανέβασε ακόμα περισσότερο το επίπεδο στον ήδη συγκροτημένο τρόπο παιχνιδιού του Μιλουτίνοβ. Κι είναι γεγονός πως στα διαστήματα που ο Ολυμπιακός παρατάσσεται με αυτούς τους δύο ως κεντρικό επιθετικό άξονα, μαζί με την επιθετική απειλή του Γιώργου Πρίντεζη σε αδύνατη πλευρά και χαμηλό ποστ, καθώς και τον αμυντικό χαρακτήρα που προσδίδει η παρουσία του Κώστα Παπανικολάου, οι ερυθρόλευκοι μοιάζουν με σύνολο που μπορεί να φτάσει μέχρι το τέλος στη φετινή Ευρωλίγκα - ουδείς πρέπει να ξεχνάει την ιδανική διαχείριση σε νίκες όπως αυτή επί της Φενέρμπαχτσε στην Κωνσταντινούπολη ή την πρόσφατη απέναντι στη Ρεάλ Μαδρίτης.

Για τον Ολυμπιακό, το πρόβλημα σε όσα έχουμε δει φέτος είναι η αναποτελεσματικότητα των αναπληρωματικών. Ο Γιάννης Σφαιρόπουλος χάθηκε αρκετές φορές στη διαχείριση όσων συνυπήρχαν στην περιφέρεια, έφτασε στο σημείο να δοκιμάζει σχήματα μέχρι το τέλος της κανονικής διάρκειας της σεζόν χωρίς να καταφέρει να βρει το ιδανικό κι ενώ παράλληλα προστέθηκε ο Μπόμπι Μπράουν.Στη γραμμή των ψηλών ήταν προφανές το κενό που χρειαζόταν έναν αθλητικό ψηλό για να καλυφθεί - αντί γι’ αυτό, προστέθηκε το μακρινό σουτ και το θράσος του Κάιλ Ουίλτζερ.

Η αλήθεια για τους ερυθρόλευκους βρίσκεται επίσης κάπου στη μέση, όμως δεν είναι άμεσα συνυφασμένη με το ΣΕΦ, όπως είπαμε παραπάνω για την περίπτωση των πράσινων με το ΟΑΚΑ - ο Ολυμπιακός κατέρρευσε το ίδιο εύκολα στη Μόσχα απέναντι στη Χίμκι όσο και στο ΣΕΦ όταν κλήθηκε να βρει απαντήσεις για τα ερωτήματα που έθεσε το μέγεθος και τα βαριά κορμιά με τα οποία προστάτευσε τη ρακέτα της η Μπαρτσελόνα.

Όσο οι ερυθρόλευκοι παρατάσσονται με τους βασικούς, τότε το πλάνο λειτουργεί και το σύνολο δείχνει τον χαρακτήρα που έχει γίνει η βασικότερη σταθερά της επιτυχίας των τελευταίων ετών. Όταν, όμως, χρειάζεται η επιπλέον ώθηση από την περιφέρεια, ο Ολυμπιακός μετατρέπεται σε σύνολο που στηρίζεται στο να βρεθεί κάποιος σε καλή βραδιά (όπως για παράδειγμα ο Ρόμπερτς στην Κωνσταντινούπολη ή στο ΟΑΚΑ) πολύ περισσότερο από το σταθερό πλάνο που θα έπρεπε να υπάρχει όταν οι αναπληρωματικοί έρχονται στο παρκέ.

- Ποια ήταν τα λάθη της καλοκαιρινής στελέχωσης;

Κυριότερο όλων, το ότι ο Ολυμπιακός αποφάσισε να αρνηθεί τον ίδιο τον εαυτό του με το να στελεχωθεί χωρίς αθλητικό ψηλό. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως με τους Ντόρσει, Χάινς, Ντάνστον, Χάντερ, Μπιρτς να διαδέχονται ο ένας τον άλλο, ο Ολυμπιακός έγινε η ομάδα που εδραίωσε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη την τάση του αθλητικού ψηλού, μετατρέποντάς την από εναλλακτική επιλογή σε άμεση ανάγκη για κάθε ρόστερ. Ακόμα κι αν ο Μιλουτίνοβ είχε δώσει δείγματα σε σχέση με το ότι μπορούσε να επωμιστεί την ευθύνη του πρώτου ρόλου στη γραμμή των ψηλών, οι ερυθρόλευκοι είναι δεδομένο πως μπορούσαν να τον πλαισιώσουν με έναν ψηλό που θα προστάτευε καλύτερα τη ρακέτα.

Όσο μαχητικός κι αν ήταν σε αρκετές περιπτώσεις ο Τζαμέλ ΜακΛίν, ο Ολυμπιακός δεν είχε ανάγκη έναν ψηλό που θα μπορούσε να τραβηχτεί μακριά από το καλάθι και να επιτεθεί βάζοντας την μπάλα στο παρκέ ή να είναι ικανός για να δημιουργήσει το δικό του σουτ χωρίς όμως να έχει ιδιαίτερη εξοικείωση με πικ εν ρολ συνεργασίες ή με το πώς θα έπρεπε να κινείται στην άμυνα, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα για αλλαγές σε όλα τα σκριν (οι ερυθρόλευκοι κεφαλαιοποίησαν για πολλά χρόνια το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό βγάζοντας τον σέντερ τους πάνω στον αντίπαλο χειριστή, ενώ και φέτος, από ένα σημείο της σεζόν και έπειτα, το επανέφεραν ως αμυντική επιλογή).

- Πώς καθορίζεται η φετινή επιτυχία;

Η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική σε σχέση με όσα ισχύουν για τον Παναθηναϊκό. Όσο ομαδική και συμπαγής κι αν είναι η Ζάλγκιρις, οι Λιθουανοί είναι ένας αντίπαλος που σε καμία περίπτωση δεν διαθέτει το στάτους του Ολυμπιακού στη διοργάνωση, ενώ δεν υπάρχει παίκτης της που μπορεί να σταθεί ως ίσος απέναντι στο ειδικό βάρος του Βασίλη Σπανούλη - όσο γοητευτική κι αν είναι η ιστορία του Γιανκούνας και του τρόπου που επιμένει να αποδεικνύει ότι το σουτ από μέση απόσταση αποτελεί βασικό θεμέλιο του αθλήματος, ο Λιθουανός δεν μπορεί να σταθεί απέναντι στον Έλληνα γκαρντ αν κανείς συγκρίνει το πόσο επιδραστικός μπορεί να είναι ή το πόσο μπορεί να φοβίσει τον αντίπαλο.

Για να χαρακτηριστεί επιτυχής η σεζόν σε πρώτο επίπεδο, ο Ολυμπιακός πρέπει να βρίσκεται στο Βελιγράδι. Κέρδισε εύκολα το πλεονέκτημα έδρας, είναι οργανισμός με σταθερή παρουσία στα Final Four των τελευταίων ετών, ενώ πέρσι έφτασε μέχρι τον τελικό - ένας ενδεχόμενος αποκλεισμός θα ισοδυναμεί αυτόματα με οριστικό αρνητικό πρόσημο για τη φετινή σεζόν. Το ίδιο ισχύει και για την εγχώρια αντιπαράθεση με τον Παναθηναϊκό. Στους περσινούς τελικούς, οι ερυθρόλευκοι παραδόθηκαν άνευ όρων -ακόμα κι αν δεν τα καταφέρουν ούτε φέτος, οφείλουν τουλάχιστον να δώσουν απαντήσεις πως μπορούν να σταθούν απέναντι στην αθλητικότητα της ομάδας του Πασκουάλ. Η φετινή νίκη στο ΟΑΚΑ απέδειξε πως έχουν τη δυνατότητα να το πετύχουν.

Επιμέλεια: Ευάγγελος Καραγιαννακίδης