Ο στόχος κάθε ποδοσφαιρικής ομάδας που βγαίνει στο γήπεδο είναι να νικήσει. Και για να νικήσεις πρέπει να πετύχεις περισσότερα γκολ από όσα θα δεχτείς. Υπάρχει όμως μια ομάδα που είναι νικήτρια από το πρώτο δευτερόλεπτο της αναμέτρησης. Τα μέλη της Εθνικής Αστέγων δίνουν καθημερινά μάχες ζωής έξω από τον αγωνιστικό χώρο και κάθε Κυριακή στο γήπεδο βάζουν πολλά γκολ ελπίδας και αξιοπρέπειας.

Αν θες να δεις το χαμόγελο ενός παιδιού πέταξε του μια μπάλα. Αν θες να δεις πως το ποδόσφαιρο νικά ρατσισμό, κοινωνικό αποκλεισμό και φτώχεια. Αν θες να δεις όνειρα, ελπίδες, αλληλεγγύη και ομαδικότητα να κυλάνε με την μπάλα στο χορτάρι ενός γηπέδου, τότε έχεις αργήσεις να δεις από κοντά την Εθνική Αστέγων. Και θα δεις και καλό ποδόσφαιρο. Μην ξεχνάς πως πρόκειται για παγκόσμιους πρωταθλητές.

Κυριακή βράδυ και με την Φραντζέσκα- την υπέροχη φωτογράφο- και τον φίλο Διονύση που καιρό έψαχνε ευκαιρία να δει την Εθνική Αστέγων, βρισκόμαστε στο γήπεδο του ΠΑΟ Ρουφ. Είναι η πρεμιέρα της ομάδας για την νέα αγωνιστική περίοδο. Η ομάδα μαζεύεται για πρώτη φορά μετά την παγκόσμια επιτυχία. Τις δύο "κούπες" στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων του Άμστερνταμ. Το τρόπαιο του κυπελλούχου αλλά και το βραβείο Ήθους- η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που το έχει κατακτήσει δύο φορές.

Απόψε ο αντίπαλος είναι ο Δικηγορικός Σύλλογος Πειραιά. Διοργάνωση το "Commercial League". Στόχος η καλύτερη δυνατή παρουσία γιατί θα έρθει η στιγμή που θα υπερασπιστεί η Εθνική τον παγκόσμιο τίτλο. Οι παίχτες μαζεύονται και από τα πρώτα δευτερόλεπτα συνειδητοποιείς πως μόλις πατάνε το πόδι τους στο γήπεδο αφήνουν με έναν θαρρείς μαγικό τρόπο έξω από την καγκελόπορτα όλη τους τη ζωή. Με παιδική προσμονή και με πολλά χαμόγελα φοράνε εμφανίσεις και αρχίζουν το ζέσταμα. Σήμερα είναι δεκαέξι όσοι δηλώνονται και στο φύλλο αγώνα. Όταν είναι περισσότεροι, όσοι δεν δηλωθούν κάνουν στα διπλανά γηπεδάκια προπόνηση και θα παίξουν σίγουρα στην επόμενη αναμέτρηση. Κανείς δεν περισσεύει στην Εθνική Αστέγων και η μέρα του αγώνα είναι και ημέρα προπόνησης. Άλλωστε είναι πολύ δύσκολο να συγκεντρωθούν και δεύτερη ημέρα μέσα στην εβδομάδα.

"Όταν πέφτει η μπάλα στο χορτάρι, γινόμαστε μια οικογένεια. Η ομάδα λειτουργεί ως μέσο επανένταξης στην κοινωνία"

Αεικίνητος, οργανωτικός και αγχωμένος για την πρεμιέρα ο προπονητής Γιάννης Κώτσος. Ο Γιάννης είναι πωλητής του περιοδικού δρόμου "Σχεδία", όπως και τα περισσότερα μέλη της ομάδας. Συμμετείχε ως παίκτης στου Παγκόσμιο Κύπελλο του Μιλάνου και τα τελευταία δύο χρόνια είναι προπονητής ακολουθώντας μάλιστα ένα διεθνές ειδικό πρόγραμμα προπονητικής για πρώην παίχτες ομάδας αστέγων. " Η ομάδα δημιουργήθηκε το 2007 από 10-15 άτομα και με βερεσέ αθλητικό υλικό. Η προσπάθεια μας διαδόθηκε από στόμα σε στόμα, από διάφορες ενημερώσεις που κάνουμε σε προγράμματα και από τα Μέσα Ενημέρωσης. Οι άνθρωποι που έρχονται στην ομάδα μπορεί και να απέχουν χρόνια από το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό. Οι περισσότεροι είμαστε άγνωστοι στην αρχή. Όταν όμως πέφτει η μπάλα στο χορτάρι γινόμαστε μια οικογένεια. Αυτό που γίνεται είναι μαγικό. Η ομάδα λειτουργεί ως μέσο επανένταξης στην κοινωνία. Απαρτίζεται από πωλητές του περιοδικού, πρόσφυγες, μετανάστες, ανθρώπους σε προγράμματα απεξάρτησης. Δεν αποκλείουμε κανέναν. Στα τουρνουά που δέχονται γυναίκες στο ρόστερ, όπως στο Παγκόσμιο, έχουμε και παίκτριες".

Αναρωτιέμαι πόσο δύσκολη είναι επιλογή από τόσους παίχτες να επιλέξεις μια αποστολή για διεθνή τουρνουά. " Όλοι είναι ευπρόσδεκτοι στις προπονήσεις και στους αγώνες στην Ελλάδα αλλά στο παγκόσμιο πρωτάθλημα υπάρχουν κριτήρια. Πρέπει να είσαι πωλητής περιοδικού δρόμου ή πρόσφυγας με χορήγηση ασύλου ή να είσαι σε πρόγραμμα απεξάρτησης ή άστεγος τα τελευταία δύο χρόνια πριν το παγκόσμιο".

Από τι στιγμή που έμαθα για την ομάδα σκέφτομαι μόνο τη σημερινό αγώνα. Έχω χρόνια να παίξω ποδόσφαιρο, αλλά εδώ είναι οικογένεια που έχω χρόνια να νιώσω. Έχω αγωνία, αλλά θα τα καταφέρω. Το έχω ακούσει και από τα άλλα παιδιά και είμαι σίγουρος πως θα νιώσω πολύ δυνατός μέσα από την ομάδα". Περιττό να γράψω πως κάθε επέμβαση του Μιχάλη ήταν αφορμή για ένα δυνατό "πάμε γερά".

Το ζέσταμα τέλειωσε, επαγγελματικό και πειθαρχημένο, η αναμνηστική φωτογραφία βγήκε, ο κόουτς έδωσε εντολές " Παίζουμε για να κερδίσουμε, αλλά πάνω από όλα παίζουμε για να απολαύσουμε το ματς. Πάμε γερά, καλή χρονιά", και η ομάδα στη σέντρα. Παίζουμε 4-5-1 και με την εξής σύνθεση: Βασικοί: Μιχάλης, Δημήτρης, Χασάν, Γκέτι, Άρης, Φαρίντ, Αμίν, Παναγιώτης, Αλέξανδρος (αρχηγός), Αχμέτ, Τσιμπούρ. Αναπληρωματικοί: Νίκος, Αλέξανδρος, Κριστιάν, Ρεζά, Μαμαντού. Το ματς έχει δύο όψεις. Το ένας είναι το ψυχρά αγωνιστικό. Η ομάδα είναι πολύ καλά στημένη στο γήπεδο με τρεξίματα και ενέργεια. Η μπάλα παίζεται πολύ στο κέντρο, γκολ τρώμε γιατί οι αντίπαλοι εκμεταλλεύονται άψογα μικρά λαθάκια της άμυνας. Αλλά βάζουμε και γκολ. Το πρώτο γκολ της χρονιάς το βάζει ο Τσιμπούρ με κεφαλιά ψαράκι, μετά από καταπληκτική ενέργεια και σέντρα πάρε-βάλε από αριστερά του Αμίν. Η μπάλα στα δίχτυα και όλοι ένα κουβάρι!!!!!.

Η δεύτερη όψη του ματς είναι ο σεβασμός που εμπνέει η ομάδα. Δεν έχω ξαναδεί ομάδα που να παίζει δυνατά, για να κερδίσει και η γκρίνια και ο εσωτερικός καυγάς να απουσιάζουν. Κάθε φάουλ και χέρι στον αντίπαλο κάθε λάθος ενός συμπαίκτη και "δεν πειράζει, πάμε για την επόμενη φάση". Δεν κατακτώνται εύκολα παγκόσμια βραβεία ήθους. Όσο το ματς κυλάει, ο κόουτς Γιάννης Κώτσος πηγαίνει πέρα- δώθε στη πλάγια γραμμή για οδηγίες, κάνει αλλαγές, ο πάγκος ενθαρρύνει και φυσικά δεν λείπουν οι ατάκες και τα πειράγματα. Και εγώ βρίσκω την ευκαιρία για κουβεντούλα.

"Η Εθνική Αστέγων είναι ένα κομμάτι από την καρδιά μου" λέει ο Αλέξανδρος. "Η ομάδα μου δίνει δύναμη για όλα, είναι η ασπίδα μου" προσθέτει ο Νίκος.

Ο Αλέξανδρος είναι πωλητής του περιοδικού "Σχεδία" και είναι μέλος της Εθνικής Αστέγων από το 2013. Συμμετείχε στο Παγκόσμιο Κύπελλο που έχει γίνει στη Χιλή. Στο παρελθόν έκανε ελληνορωμαϊκή πάλη." Έμαθα από το περιοδικό Σχεδία για την ομάδα και δεν υπήρχε περίπτωση να μην έρθω. Με την ομάδα έκανα και ένα ταξίδι ζωής στη Χιλή. Είναι οδηγός μου για την υπόλοιπη ζωή. Ανυπομονούσα να ξεκινήσουμε τους αγώνες γιατί αυτές οι δυο ώρες είναι υπέροχο ταξίδι. Βρισκόμαστε με τα παιδιά. Παίζουμε μπαλίτσα, ξεχνάμε τα προβλήματα μας. Η Εθνική Αστέγων είναι ένα κομμάτι από την καρδιά μου. Και η αναμονή για το ματς μας κάνει να είμαστε πολύ προσεχτικοί όλη την εβδομάδα ώστε να είμαστε σε καλή κατάσταση". Ο Νίκος έχει έξι μήνες στην Εθνική και πρόλαβε να πανηγυρίσει έναν παγκόσμιο τίτλο. " Για την ομάδα ήξερα κάποια πράγματα από το περιοδικό Σχεδία που διάβαζα αλλά περισσότερα έμαθα από το πρόγραμμα απεξάρτησης που είμαι. Αποφάσισα να έρθω να κάνω προπονήσεις και να παίξω μπάλα και ευτυχώς που το αποφάσισα. Τελειώνω πολύ σύντομα το πρόγραμμα, παρακολουθώ μαθήματα ζαχαροπλαστικής και η ομάδα μου δίνει δύναμη για όλα. Είναι ασπίδα για εμένα. Η Κυριακή είναι η μέρα που περιμένω. Να δω τους φίλους μου και να παίξω μπάλα. Μένω σε ξενώνα με άλλους δέκα ανθρώπους και όλη την εβδομάδα τους μιλάω για το ματς".

Ο Παναγιώτης είναι και αυτός μέλος της ομάδας που πήρε το παγκόσμιο κύπελλο και έκανε ποδαρικό, ως διαιτητής. " Πριν έξι μήνες ενημερώθηκα για την ομάδα και ήρθα αμέσως. Την πρώτη φορά παίζαμε μεταξύ μας και ο κόουτς με έβαλε διαιτητή. Δεν περίμενα να συναντήσω αυτό το όμορφο πράγμα που συνάντησα. Νόμιζα πως θα είναι απλά μια ομάδα ποδοσφαίρου. Είναι μια οικογένεια που ο καθένας έχει μια ταλαιπωρία αλλά εδώ τα δίνουμε όλα και μας βοηθάει για να πετυχαίνουμε μεγάλες νίκες στη ζωή μας. Η Εθνική Αστέγων κάλυψε πολλά κενά μου και μου έδωσε δύναμη σε ένα κρίσιμο σημείο της ζωής μου λίγο πριν τελειώσω το πρόγραμμα απεξάρτησης. Φροντίζω πια παραπάνω τον εαυτό μου σωματικά και ψυχολογικά για να τα δίνω όλα τις Κυριακές με τις ομάδα".

Μιλώντας με τους παίχτες ήρθα αντιμέτωπος με ανθρώπους που κουβαλούν καθημερινά έναν σταυρό. Που περιμένουν την Κυριακή του ποδοσφαίρου για να πάρουν δύναμη. Για να νιώσουν με τον ιδανικότερο τρόπο πως στη ζωή παίζεις για να κερδίσεις. Στάση ζωής: "Δεν παρατάμε ποτέ ένα παιχνίδι. Έτσι νιώθουμε νικητές". Ο διαιτητής σφυρίζει την λήξη του ματς. Χάσαμε μόνο στο σκορ.

Έχουν κυλήσει ελάχιστα λεπτά από το φινάλε και κουβεντιάζουμε με τον Γιάννη. " Είμαι ικανοποιημένος. Την επόμενη Κυριακή θα είμαστε περισσότεροι. Και αυτό είναι μεγάλη χαρά για έναν προπονητή". Στα αποδυτήρια μπαίνει ο τερματοφύλακας Μιχάλης, μεγαλύτερος και πρωτάρης, και γνωρίζει την αποθέωση. Στην γωνία βλέπω μια μεγάλη τσάντα εκεί βρίσκονται οι εμφανίσεις ιδρωμένες και τιμημένες. Ρωτάω τον κόουτς αν ο κάθε παίχτης παίρνει και την εμφάνιση μαζί του, " τα ρούχα τα πηγαίνουμε μετά το ματς στα γραφεία της Σχεδίας, τη Δευτέρα δύο μέλη της ομάδας πηγαίνουν και βάζουν πλυντήριο. Είμαστε ομάδα παντού"

"Δεν παίζουμε για να γίνουμε καλοί ποδοσφαιριστές, αλλά για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι"

Οι προβολείς σβήνουν. Οι παίκτες ανανεώνουν το ραντεβού τους για το επόμενο ματς. Ο καθένας τραβάει το δρόμο του. Ανηφορικό αλλά με την ελπίδα πως θα φτάσει στην κορυφή της δικής του ζωής. Άλλος για το πρόγραμμα, άλλος στον ξενώνα, άλλος στο στενό διαμέρισμα που κρατάει με νύχια και με δόντια, άλλος σε κάποιον φιλόξενο γνωστό, άλλος κάπου που να μην κάνει κρύο. Μπορεί να μην ανταμώσουν όλη την εβδομάδα, μπορεί να μην ξέρουν καλά-καλά που θα μείνουν, αλλά ξέρουν πως την ερχόμενη Κυριακή θα γίνουν πάλι οι "άσσοι των γηπέδων", θα φορέσουν την εμφάνιση και θα κυλήσει το χαμόγελο και η ελπίδα όπως η μπάλα στο χορτάρι. Και μετά θα περιγράψουν στους γνωστούς το ματς, ίσως και με λίγο υπερβολή για την απόκρουση στη γωνία, για το γκολ στο Γ. Με μεγάλη ειλικρίνεια όμως για την περίτεχνη ντρίπλα στη μιζέρια. Γιατί είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές της ζωής.

Αν ζούσε ανάμεσα μας ο Αλέξανδρος Δουμάς θα "έραβε" το μότο των Τριών Σωματοφυλάκων "ένας για όλους και όλοι για έναν" στις φανέλες της Εθνικής Αστέγων. Την ίδια ώρα ο ήρωας του Τζέιμς Μάθιου Μπαρι, Πίτερ Παν, θα έβλεπε στην ομάδα την πίστη, την εμπιστοσύνη και την νεραϊδόσκονη. Όπου "νεραϊδόσκονη" βάλε ποδόσφαιρο. Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας λήγει μόνο όταν σφυρίξει ο διαιτητής της λήξη του. Τα μέλη της Εθνικής Αστέγων το βιώνουν και στον αγώνα της ζωής. Και εκείνη λήγει μόνο όταν ο Μεγάλος Διαιτητής σφυρίξει λήξη, για αυτό αγωνίζονται μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο για το γκολ της νίκης.

Επιστρέφοντας σπίτι βουίζει στο μυαλό μου η τελευταία φράση του κόουτς. "Αντώνη δεν παίζουμε μπάλα για να γίνουμε καλοί ποδοσφαιριστές, αλλά για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι". Δεν παίζουν μόνο ποδόσφαιρο: Η αθλητικές δραστηριότητες που οργανώνει το περιοδικό δρόμου "Σχεδία" δεν σταματούν στο ποδόσφαιρο. Η ιδέα για ομάδα μπάσκετ έχει βρει πρόσφορο έδαφος. Την ίδια ώρα πωλητές του περιοδικού προετοιμάζονταν για να συμμετάσχουν στον 33ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας, ενώ κάθε Κυριακή μεσημέρι στο Ζάππειο κάνει προπονήσεις η ομάδα πετάνκ της "Σχεδίας".

Αόρατες διαδρομές

Μία από τις κοινωνικές πρωτοβουλίες του περιοδικού δρόμου "Σχεδία" είναι και οι "Αόρατες διαδρομές". Μια εντελώς διαφορετική περιήγηση στο κέντρο της Αθήνας με οδηγό και αφηγητή ένα διανομέα του περιοδικού. Πέμπτη βροχερή και με τις ομπρέλες ανοιχτές και την Μαρία οδηγό περπατώ σε δρόμους που τους έχω διανύσει χιλιάδες φορές αλλά μάλλον με το κεφάλι χαμηλά. Μαζί μας ένα γκρουπ από την Ολλανδία που αποτελείται από έφηβους και συνοδούς δύο ορθόδοξους ιερείς που λειτουργούν στο Άμστερνταμ, τον πάτερ Ιωάννη και τον πάτερ Χίλντο.

Είναι μία εβδομάδα στην Αθήνα και θέλουν να δουν την άλλη όψη της πόλης, πέρα από τα τουριστικά αξιοθέατα. Να περπατήσουν στους δρόμους της κρίσης και της απόγνωσης με οδηγό μια ελπίδα, όπως είναι η Μαρία. Στα 47 της δίνει καθημερινά τον αγώνα της επιβίωσης έχοντας αφήσει πίσω μια ξένοιαστη ζωή στην οικογενειακή επιχείρηση. Δεκαπέντε χρόνια σε ξενώνες και τώρα λαμπερή και αισιόδοξη γιατί μέσα από την "Σχεδία" έρχεται σε επαφή με συνανθρώπους που έχουν παρόμοια προβλήματα. Μέσα από τις "αόρατες διαδρομές" μεταδίδει τη βιωματική της εμπειρία από τη ζωή στο δρόμο και δίνει με χαμόγελο τον δικό της αγώνα για κοινωνική επανένταξη. Ντρέπομαι που όσα μας έδειξε η Μαρία δεν τα γνώριζα, παρά μόνο ως τίτλους ειδήσεων.

Από την Φαβιέρου φτάσαμε στην πλατεία απέναντι από την Βαρβάκειο Αγορά κάνοντας στάσεις –μαθήματα ζωής σε ξενώνες, συσσίτια, κέντρα απεξάρτησης, κέντρα ημέρας. Δεν έχω να γράψω πολλά για τις "αόρατες διαδρομές" γιατί είναι μια εμπειρία που πρέπει να την ζήσεις, και δυσκολεύομαι να βγάλω όσα νιώθω. Γιατί τίποτα δεν είναι αυτονόητο σε αυτή τη ζωή. Γιατί η απώλεια του καταφυγίου μας, που είναι το σπίτι για τον καθένα μας είναι πληγή που δεν κλείνει εύκολα. Γιατί ο δρόμος είναι σπίτι για πολλούς. Γιατί δίπλα στην σκληρότητα υπάρχει και ανθρωπιά. Γιατί ακόμα και αν δεν πιστεύεις κάποιες νύχτες ψελλίζεις κάποια προσευχή. Γιατί αν βαδίσεις τις "Αόρατες Διαδρομές" της Σχεδίας θα γίνεις καλύτερος άνθρωπος.

Αποχαιρετώντας την Μαρία, έγινα για λίγο δημοσιογράφος. "Τι σου λείπει;" . " Οι γονείς μου. Και οι παραστάσεις που ανεβάζαμε με την θεατρική ομάδα των αστέγων". "Τι θα έγραφες στον τοίχο του δωματίου σου για να το βλέπεις κάθε πρωί;" "Να μην τα παρατάς και να μιλάς".