«Ο Klopp είναι ειδικός στο ποδόσφαιρο και στους ανθρώπους». Η δήλωση ανήκει στον Neven Subotic και μου έδωσε την αφορμή να γράψω ακόμα μια φορά για όλα αυτά που έχουν μεγαλύτερη αξία κι από τις αγωνιστικές τακτικές κι από την ποιότητα των παικτών.

Έχουμε συζητήσει για την τόλμη, την τρέλα, τα παιχνίδια του μυαλού, την ηττοπάθεια και τη δύναμη της ηρεμίας, ήρθε η ώρα να σταθούμε στην επικοινωνία και την πίστη. Γιατί αγαπάμε τις κουβέντες για τακτικές και συστήματα, αλλά χωρίς τους ανθρώπους τι αξία έχουν οι αριθμοί και τα σχήματα;

Φιλοσοφία

Όπως λέει και ο μεγάλος φιλόσοφος του ποδοσφαίρου, Juanma Lillo, « ο ρόλος του προπονητή δεν αφορά απλά και μόνο το παιχνίδι. Έχει να κάνει με τους ανθρώπους. Έχει να κάνει με τα πάντα. Ο τρόπος που ζεις. Αυτό που είσαι. Η σημασία που δίνεις στις σχέσεις. Η συμπεριφορά, η αλληλεπίδραση… Όλα αυτά επηρεάζουν το πώς παίζει μια ομάδα. Το ποδόσφαιρο είναι ομαδικό σπορ –πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως τέτοιο. Ο καθένας έχει τη δική του προσωπικότητα. Ως προπονητής πρέπει να ενθαρρύνεις τις σχέσεις, τις συνεργασίες ».

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σχέδιο χωρίς αδυναμίες. Δεν έχει βρεθεί ακόμα το αγωνιστικό πλάνο που οδηγεί με απόλυτη σιγουριά στην κορυφή. Και κατά πάσα βεβαιότητα δε θα βρεθεί και ποτέ, ειδικά στο ποδόσφαιρο, που είναι μάλλον το πιο απρόβλεπτο και χαοτικό άθλημα. Επομένως αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία δεν είναι η συνταγή, αλλά εκτέλεση αυτής. Τακτική χωρίς αδυναμίες δεν υφίσταται. Η τέλεια, η απόλυτη ιδέα είναι μια ουτοπία. Η αγωνιστική κατεύθυνση κάθε ομάδας είναι απλά επιλογή του προπονητή της (μιλάμε πάντα για μη άρρωστες καταστάσεις). Αποτελεί την έκφραση των ιδεών του και του χαρακτήρα του. Η επιλογή από εκεί και πέρα είναι της κάθε διοίκησης.

Ο Lillo, που έχει δηλώσει πως καταλαβαίνει γιατί οι πρόεδροι απολύουν προπονητές, αλλά όχι γιατί τους προσλαμβάνουν, έχει αναφέρει για το θέμα: «κάποιοι είναι πιο διδακτικοί. Κάποιοι επιθυμούν να είναι οι πρωταγωνιστές. Κάποιοι είναι ορθόδοξοι, συμβατικοί, άλλοι δεν είναι. Κάποιοι παρακινούνται από τον ανταγωνισμό, άλλοι από το ίδιο το παιχνίδι». Όλα αυτά έχουν να κάνουν με το γούστο. Τι θεωρεί ο καθένας από εμάς βαρετό, όμορφο κ.ο.κ. Η (αγωνιστική) κοσμοθεωρία του κάθε τεχνικού δε σχετίζεται με την αξία του.

Η τελευταία, όπως έχουμε ξαναπεί, καθορίζεται από τις γνώσεις, την αντίληψη, την οξυδέρκεια, την εργατικότητα, το πάθος, την ευελιξία, την πίστη στις δυνάμεις σου, τη θετική σκέψη, την αντοχή στην πίεση, την επικοινωνία με τους παίκτες, τη μεταδοτικότητα, την ικανότητά να εμπνέεις, να δίνεις κίνητρα, να διαχειρίζεσαι διαφορετικές προσωπικότητες και να τις κάνεις μια ομάδα με κοινή σκέψη και ίδιο στόχο. Και η προσπάθεια να καινοτομήσεις ή/και να εξελίξεις ιδέες σου δίνουν πόντους, αλλά η προτίμησή σου σε κάποια αγωνιστική φιλοσοφία; Δε νομίζω.

Ψυχολογία

Έχω αρχίσει να ξεφεύγω όμως, (αμπελο)φιλοσοφώντας. Με άλλα λόγια κάνω Lillo. Καλύτερα να τα αφήσω αυτά για τη στιγμή που θα μιλήσουμε για πάρτη του. Εξάλλου, η αφορμή ήταν η φράση του Subotic για τον Klopp, αλλά σκοπός μου ήταν να επικεντρωθώ στους Brendan Rodgers και Diego Simeone. Η αλήθεια είναι πως αρκετά από τα παραπάνω (άσχετα θα μπορούσε να πει κάποιος), αφορούν σε μεγάλο βαθμό και τον προπονητή της Liverpool κι αυτόν της Atletico. Η λογική που ακολουθούν στο χορτάρι οι Reds, διαφέρει σε αρκετά σημεία από την αντίστοιχη των Rojiblancos. Αυτά όμως τα έχουμε πει και θα τα ξαναπούμε. Ας δούμε τώρα λίγο το ψυχολογικό και το πνευματικό κομμάτι. Τους ανθρώπους.

«Δουλεύουμε πάνω στην τεχνική, την τακτική, τη φυσική κατάσταση, αλλά και στην ψυχολογία. Συχνά στο ποδόσφαιρο οι ψυχικές και πνευματικές ικανότητες ξεχνιούνται, πολλοί τις αγνοούν. Για μένα όμως είναι το κλειδί για να νικήσεις» , έχει πει ο Rodgers, που από πέρυσι δουλεύει στη Liverpool μαζί με τον ψυχίατρο Steve Peters, πάνω σε αυτούς τους τομείς. « Κάνει εκπληκτική δουλειά. Είναι ειδικός σε αυτό που κάνει, ένας άνθρωπος με φοβερή αντίληψη. Επιπλέον βοηθάει κι εμένα -γιατί κάποιες φορές η δουλειά μας μπορεί να γίνει πολύ μοναχική- ενώ ανταλλάσουμε και ιδέες. Έχει πολλές εμπειρίες, όχι μόνο στον αθλητισμό, αλλά και στη ζωή, είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ομάδας» , λόγια του προπονητή των Reds για τον συνεργάτη του.

«Πρέπει να λειτουργείς φυσιολογικά, όπως και στην υπόλοιπη ζωή σου, να είσαι ο ίδιος. Το πιο δύσκολο είναι να είσαι απλός στην καθημερινότητά σου. Φυσιολογικός, φυσιολογικός. Προφανώς υπάρχουν στιγμές που βάζεις κάποια όρια, όπως με τα παιδιά σου. Δε μιλάς πάντα με τον ίδιο τρόπο στα παιδιά σου. Και με τους φίλους, αν δεν είσαι ξεκάθαρος, θα τους χάσεις. Έτσι λοιπόν συμβαίνει και στο ποδόσφαιρο. Αν δεν επικοινωνήσεις με κάποιον ποδοσφαιριστή, αν του κρύψεις κάτι, θα τον απομακρύνεις και στο τέλος θα τον χάσεις», έχει δηλώσει στο περιοδικό Jot Down, ο Simeone, που πριν από την αναμέτρηση με την Bilbao στο San Mames, έδωσε την ευκαιρία στους παίκτες του να ακούσουν την Irene Villa, θύμα βομβιστικής επίθεσης της ETA, να τους μιλάει για τη μάχη της ζωής, για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουν τις επιτυχίες και τα εμπόδια, αλλά και για το πόσο τυχεροί είναι.

«Απολαμβάνουμε ξανά το ποδόσφαιρο»

Δε χρειάζεται όμως να αναφερθούμε σε συνεργάτες τους ή στις πρακτικές τους. Αρκεί να δούμε τις ομάδες τους στο γήπεδο. Δεν πιστεύω ότι τους τελευταίους μήνες υπάρχει πιο χαρούμενη ομάδα από τη Liverpool. Δείτε τους πανηγυρισμούς των παικτών της. Η σύμπνοια, η συντροφικότητα είναι στοιχεία που τα έβλεπες και στο ξεκίνημα όταν υπήρχε φόβος, άγχος, ακόμα και σύγχυση. Πλέον όμως «η ομάδα παίζει χωρίς φόβο», όπως λέει και ο Rodgers. Βοήθησαν τα αποτελέσματα, αλλά και το γεγονός πως ο προπονητής της καταστάλαξε σε κάποια πράγματα. Και σίγουρα ότι η ομάδα από ένα σημείο και μετά παίζει με τόλμη, άλλαξε χαρακτήρα και νοοτροπία. «Μας έκανε να απολαμβάνουμε και πάλι το ποδόσφαιρο », έχει πει ο Glen Johnson.

O αρχηγός Steven Gerrard μιλώντας για τον Rodgers έχει δηλώσει: « Έχει φέρει έναν φρέσκο αέρα. Διαχειρίζεται κάθε παίκτη διαφορετικά. Γνωρίζει ότι δεν έχουμε όλοι τον ίδιο χαρακτήρα. Η επαφή του, ο τρόπος που επικοινωνεί με τον καθένα είναι ο καλύτερος που έχω συναντήσει σε προπονητή. Σε βοηθάει να μπαίνεις στο γήπεδο με μεγάλη αυτοπεποίθηση και πίστη. Έχει σιγουριά κι αυτοπεποίθηση. Όταν ένας προπονητής σε κάνει να αισθάνεσαι καλά, αλλά δε διστάζει και να στα χώσει όταν πρέπει, τότε έχει τα τέλεια συστατικά» .

Η δουλειά του Βορειοϊρλανδού τεχνικού, είναι φανερή περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στον Jordan Henderson. Πέρυσι το βασικό πρόβλημα του Άγγλου χαφ ήταν η αυτοπεποίθηση. Νοητικοί φραγμοί που επηρέαζαν πολύ το παιχνίδι του. Φέτος αγωνίζεται με άλλον αέρα. Φυσικά και με τον καιρό έχει βελτιωθεί και καθαρά αγωνιστικά. Δεν τρέχει τόσο άσκοπα, έχει μάθει να σκέφτεται. Έχω αναφέρει ξανά πως το σίγουρο είναι ότι ο Rodgers βελτιώνει παίκτες. Και το γεγονός πως φέτος δεν είχε Ευρώπη, αλλά και ότι έμεινε εκτός Κυπέλλων αρκετά νωρίς, τον βοήθησε ακόμα περισσότερο. Δείτε τον Flanagan, που έχει βελτιώσει την τεχνική του, τον Sterling που πλέον είναι καλύτερος στη λήψη αποφάσεων, τον Coutinho που έγινε πιο δυναμικός, τον Skrtel που είναι πιο άνετος με την μπάλα στα πόδια, ακόμα και τον Gerrard που παίζει πιο πειθαρχημένα κι έξυπνα.

Διαχείριση και επικοινωνία

Πάμε πάλι στο ζήτημα της διαχείρισης ανθρώπων και καταστάσεων. Το σίριαλ Suarez ο Rodgers, με τη βοήθεια της διοίκησης, το χειρίστηκε εξαιρετικά. Κι αφού βοήθησε τον Ουρουγουανό να ηρεμήσει, παίρνει από αυτόν τον καλύτερό του εαυτό. Ακόμα και τις αποχωρήσεις των Carroll και Reina τις αντιμετώπισε σωστά, χωρίς να υπάρξουν αντιδράσεις και κλονισμοί στην ομάδα. Από την πρώτη στιγμή παίρνει εξαιρετικό βαθμό και στην επαφή του με τον κόσμο και τα ΜΜΕ. Παρουσιάζεται δυναμικός και προστατευτικός όταν πρέπει, αλλά σχεδόν ποτέ δεν μπλέκει σε διαμάχες.

Έχει καταφέρει να κρατήσει τους παίκτες του προσγειωμένους, αλλά την ίδια στιγμή πετάνε στη διάρκεια των αγώνων. Του βγαίνουν (πλέον) και πράγματα, που «κανονικά» δε θα έπρεπε να βγαίνουν. Για παράδειγμα ο ρόμβος με έναν πλάγιο επιθετικό (Sterling) στην κορυφή, έναν box-to-box/επιθετικό χαφ που τόσα χρόνια είχε μάθει να μην κρατάει τη θέση (Gerrard) στη βάση κι ένα δεκάρι/ επιθετικό μέσο (Coutinho) ως εσωτερικό χαφ. Έχει αλλάξει θέσεις/ρόλους σε παίκτες (βάλτε και τον Flanagan που δεν παίζει στη θέση του), αλλά δικαιώνεται γιατί η ομαδική λειτουργία είναι καλή, γιατί η κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη, οι ιδέες έχουν αφομοιωθεί, το μυαλό είναι καθαρό, η αυτοπεποίθηση στα ύψη, υπάρχει ομοψυχία και κοινός στόχος.

Χωρίς φόβο

Ισχύει το ίδιο και για την Atletico Madrid. « Έχει ξεκάθαρες ιδέες. Είμαστε πιο ενωμένοι από ποτέ, μια οικογένεια. Μας έχει κάνει συναισθηματικά και πνευματικά δυνατούς. Δεν υπάρχει κάτι που να φοβόμαστε» , είχε δηλώσει στο FourFourTwo ο αρχηγός, Gabi, ενώ ο Miranda όταν του ζητήθηκε να κάνει σύγκριση με την προ Diego εποχή, τόνισε πως «δεν υπάρχει σύγκριση. Είναι σαν να πήγα σε άλλη ομάδα. Ο Simeone βγάζει από τον καθένα τον καλύτερό του εαυτό».

O ίδιος ο Simeone, που μετέτρεψε μια ομάδα που είχε συμβιβαστεί με την ήττα, έχει πει πως «πρέπει να συνηθίσεις να νικάς κι έτσι δε θα έχει σημασία ποιον αντιμετωπίζεις». Πώς καταφέρνει όμως να φτάσει εκεί; « Προσπαθώ να ζω κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία, με ενθουσιασμό και με ιδέες τις οποίες επικοινωνώ στους παίκτες μου» . Και μέσα από τη δουλειά και τις νίκες, όπως και ο Rodgers, έχει αλλάξει τη νοοτροπία της ομάδας του. «Άλλαξε τον τρόπο που σκεφτόμαστε», όπως είχε σημειώσει και ο Diego Costa στο FourFourTwo. Σκέφτονται όπως ο προπονητής τους.

Ταυτότητα

Λέγαμε πιο πάνω για τα στοιχεία που κάνουν κάποιον καλό προπονητή. Ας πούμε λοιπόν πως αν βλέπεις μια ομάδα να έχει συγκεκριμένη ταυτότητα, στοιχεία που σου θυμίζουν προηγούμενη δουλειά του ανθρώπου που κάθεται στον πάγκο ή ακόμα και την προσωπικότητά του, τον χαρακτήρα του, τότε γίνεται καλή δουλειά. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι που διαβάζεις/ακούς ότι παίκτες να δηλώνουν πως θα μπορούσαν να δώσουν ακόμα και τη ζωή τους για τον προπονητή τους. Το έχει πει ο Arda Turan για τον Simeone.

Ο τελευταίος μιλώντας τη Δευτέρα στον ραδιοφωνικό σταθμό Onda Cero αποκάλυψε πως την πρώτη φορά που μίλησε με τον David Villa, ο Ισπανός επιθετικός του είπε πως « ήρθα εδώ (σ.σ. στην Atletico) για να με ζορίσεις» . Προφανώς και τότε ο Simeone τον… ερωτεύθηκε και στη συνέχεια τον έκανε μέρος ενός συνόλου που ζορίζει κάθε αντίπαλο. Αυτή η φράση του Villa μας πάει πάλι στην ταυτότητα. Όλοι ξέρουν ποια είναι η Atletico. Τι είδους ομάδα είναι, τι νοοτροπία έχει ο προπονητής της.

Ο Cholo δεν έχει μεταλλάξει τους Colchoneros μόνο ως σύνολο (από ομάδα που δε σκεφτόταν την άμυνα, τα εγώ ήταν πάνω από το εμείς, και τα «κορδελάκια» κυριαρχούσαν, τη μετέτρεψε στην πιο σκληροτράχηλη, μαχητική και δυσκολοκατάβλητη ομάδα) αλλά έχει αλλάξει ρόλους και θέσεις σε παίκτες. Καθιέρωσε στο δεξί άκρο της άμυνας τον Juafran, που μέχρι τότε σε όλη του την καριέρα ήταν δεξιός μέσος. Έχει κάνει τον Arda, που soft δεν τον έλεγες και παλιότερα, αλλά σίγουρα είχε το μυαλό του περισσότερο στα κορδελάκια, παρά στην ουσία, να μαρκάρει καλύτερα και περισσότερο από αμυντικούς. Ο Raul Garcia που βασικά στην καριέρα του έπαιζε κεντρικός ή επιθετικός μέσος, με τον Simeone αγωνίζεται δεξιά, πίσω από τον επιθετικό ή ακόμα και ως επιθετικός. Ο Koke έμαθε και να μαρκάρει, έγινε πιο πειθαρχημένος, ολοκληρωμένος παίκτης, μπορεί να παίξει με επιτυχία 4-5 ρόλους/θέσεις.

Ειδικοί

Αν ως προπονητής έχεις μεταδώσει τις βασικές σου ιδέες στο σύνολο, τα άτομα μπορούν να αποδώσουν σε υψηλό βαθμό ακόμα κι αν τους δώσεις αποστολές που δεν έχουν συνηθίσει να αναλαμβάνουν. Αν έχεις κερδίσει τον άνθρωπο, μπορείς να ζητήσεις από τον ποδοσφαιριστή να κάνει ό,τι θες. Αν πιστεύεις εσύ στην υπέρβαση, θα πιστέψουν και οι υπόλοιποι.

Ας κλείσουμε με Juanma Lillo: « Οι άνθρωποι είναι πιο εξειδικευμένοι, έχουν περισσότερα προσόντα, αλλά είναι λιγότερο μορφωμένοι. Όλο και λιγότεροι διαθέτουν ενσυναίσθηση. Δεν μπορούν να δουν τα πράγματα από την οπτική του άλλο. Σε ό, τι αφορά τη δουλειά μου, η ενσυναίσθηση είναι ζωτικής σημασίας». Με άλλα λόγια δεν αρκεί να είσαι ειδικός μόνο στο ποδόσφαιρο, πρέπει να είσαι ειδικός και στους ανθρώπους.

Υ.Γ. Οι φράσεις του Lillo είναι από συνέντευξη στο «The Blizzard» και τώρα που τον έπιασα δεσμεύομαι να επανέλθω, θέλετε δε θέλετε. Επίσης πολύ σύντομα θα ασχοληθούμε ξανά με τον Klopp και την Dortmund. Stay tuned…

Για σχόλια, παρατηρήσεις και περισσότερη κουβέντα μπορείτε να με βρείτε και στο twitter ως @sokinside