H "σκοτεινή πλευρά" του κυπριακού ποδοσφαίρου βρίσκεται στο επίκεντρο του " Guardian". Η ηλεκτρονική έκδοση της βρετανικής εφημερίδας παρουσιάζει όλο το χρονικό πίσω απ' τις βομβιστικές επιθέσεις σε σπίτια και αυτοκίνητα Κυπρίων διαιτητών, αναφέρεται στις κατηγορίες περί στημένων αγώνων στο πρωτάθλημα, ενώ στέκεται ιδιαίτερα στον παράνομο στοιχηματισμό που αποτελεί μία απ' τις μεγαλύτερες "πληγές" του νησιού της Αφροδίτης.

Αναλυτικά το δημοσίευμα του Guardian:

Ήταν η δεύτερη από έξι βομβιστικές επιθέσεις αλλά και η πιο κοντινή σε σπίτι. Ο δυναμίτης, που ήταν τοποθετημένος σε σωλήνα, εξερράγη λίγες ώρες πριν το ξημέρωμα. Δεν υπήρξε καμία προειδοποίηση ή κλήση. Όταν έγινε η έκρηξη έγινε αυτό που οι δράστες είχαν σχεδιάσει να γίνει: Γκρεμίστηκε ένα μεγάλο κομμάτι από το πίσω μέρος του διώροφου κτιρίου που είναι η έδρα του Συνδέσμου Διαιτητών Κύπρου.

Ο Χαράλαμπος Σκαπουλλής θυμάται τη στιγμή καλά. Αποφεύγοντας τη φθινοπωρινή ζέστη, έκανε ήδη προπόνηση ένα από τα γήπεδα της Λευκωσίας, όταν χτύπησε το τηλέφωνό του στις 05.30πμ. "Όταν ήρθα εδώ υπήρχαν γκρεμισμένα παράθυρα, σπασμένα τζάμια, κομματιασμένα γυαλιά παντού", θυμάται. "Κοίταξα γύρω μου και σκέφτηκα: Αυτό δεν είναι αστείο. Πρέπει να είναι το πιο επικίνδυνο μέρος στον κόσμο για να είναι κάποιος διαιτητής".

Τρεις μήνες αργότερα, ένας άλλος εκρηκτικός μηχανισμός εξερράγη έξω από ένα σπίτι στην παραθαλάσσια πόλη της Λεμεσού. Η δύναμη της έκρηξης ήταν τέτοια που η 60χρονη Μάρω Μούσκου έπεσε από το κρεβάτι της στο 2ο όροφο. Η βόμβα δεν προοριζόταν γι 'αυτήν αλλά για τον υιό της, τον Θωμά, επίσης διαιτητή, που ήταν εκτός σπιτιού", αναφέρει αρχικά το δημοσίευμα, παρουσιάζοντας ουσιαστικά το χρονικό των βομβιστικών επιθέσεων.

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, το αυτοκίνητο της συζύγου ενός άλλου διαιτητή πυρπολήθηκε, ενώ μερικές ημέρες πριν, ο Λεόντιος Τράττος, ο διαιτητής με το μεγαλύτερο κύρος στην Κύπρο, ξύπνησε με την είδηση ότι το όχημά του, που ήταν παρκαρισμένο στο υπόγειο της πολυκατοικίας του στη Λευκωσία, είχε καταστραφεί. Αυτή ήταν η δεύτερη επίθεση εναντίον του. Οι διαιτητές, φοβούμενοι για τη ζωή τους, αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν τους εγχώριους αγώνες για μια εβδομάδα.

Παρά τις συνεχόμενες βομβιστικές επιθέσεις, δεν υπήρξαν συλλήψεις. Μάλιστα, όπως υποστηρίζει το δημοσίευμα υπήρξε ανάληψη ευθύνης απ' την αυτοαποκαλούμενη ομάδα "Armed Gate Niners Urban Guerillas", τονίζοντας πως οι βομβιστικές επιθέσεις είναι "η αρχή του ένοπλου αγώνα εναντίον του σάπιου, σύγχρονου κυπριακού ποδοσφαίρου".

Παράλληλα, ο Σπύρος Νεοφυτίδης, Πρόεδρος της Ένωσης Ποδοσφαιριστών βρέθηκε να αντιμετωπίζει απειλές κατά της ζωής ξένων ποδοσφαιριστών, με αποτέλεσμα να καλέσει την Αστυνομία να κάνει τα πάντα ώστε να έρθει η κάθαρση στο χώρο του ποδοσφαίρου.

Το ποδόσφαιρο αντιμετωπίζεται ως εθνικό άθλημα. Η βία εκδηλώνεται μέσα απ' την περίεργη σύγκρουση μεταξύ των οπαδών του ΑΠΟΕΛ και της Ομόνοιας, τα δύο μεγαλύτερα σωματεία της Κύπρου, των οποίων η αντιπαλότητα χρονολογείται από τον εμφύλιο που ταλαιπώρησε την Ελλάδα στα τέλη του 1940. Ακόμα και αν οι εμπλεκόμενοι ουδέποτε υπήρξαν ακριβώς άγιοι, αυτού του είδους η συμπεριφορά είναι άνευ προηγουμένου.

Και όμως, το ποδόσφαιρο έχει προκαλέσει έναν πόλεμο τον οποίο ο Σκαπούλλης σπεύδει να δηλώσει πως σε μεγάλο βαθμό παραμένει άλυτος.

"Παρά όλα αυτά τα περιστατικά, κανένας δεν έχει τιμωρηθεί", λέει αναστενάζοντας, ενώ το απογευματινό φως ρίχνει σκιές πάνω στο γραφείο του. "Αν είσαι διαιτητής, κατηγορίας ελίτ, ανησυχείς, διότι απλά δεν ξέρεις πότε θα έρθει η δική σου σειρά".

Στη συνέχεια το ρεπορτάζ στέκεται στις πληροφορίες περί στημένων αγώνων, κάνοντας λόγο για αλλοίωση αποτελεσμάτων και διαφθορά. Μάλιστα, παραθέτει δηλώσεις του διεθνή διαιτητή, Μάριου Παναγή, ο οποίος παραχώρησε συνέντευξη Τύπου και μίλησε με... διευθύνσεις και ονόματα. Ύστερα απ' τις καταγγελίες, ο Κύπριος διαιτητής διαγράφηκε απ' τα μητρώα της Ομοσπονδίας και μετακόμισε στη Μεγάλη Βρετανία.

Ενώ ο κόσμος είναι επικεντρωμένος σε άλλες παρανομίες -με τη FIFA να βλέπει δωροδοκίες να αποκαλύπτονται, συλλήψεις να γίνονται και έναν πρόεδρο εκθρονισμένο μέσα στο 2015- ένα λιγότερο δημοσιοποιημένο δράμα σιγοκαίει στην ανατολική Μεσόγειο. Και, όπως ακριβώς συμβαίνει και στη FIFA, ένα από τα πλέον ενθουσιώδη ποδοσφαιρικά έθνη της Ευρώπης τίθεται αντιμέτωπο με ορισμένα άβολα ερωτήματα: πώς το όμορφο παιχνίδι της Κύπρου κατέληξε να έχει μία από τις χειρότερες φήμες παγκοσμίως για στήσιμο αγώνων; Πώς έφτασε να αλλοιωθεί από συνδικάτα του στοιχήματος σε χώρες τόσο μακρινές όσο η Μαλαισία; Πώς κατάντησε τόσο εξαγορασμένο και διεφθαρμένο;

Αν κάποιος έτρεφε την αυταπάτη πως το επαγγελματικό ποδόσφαιρο εδώ ήταν απαλλαγμένο από το έγκλημα, οι επιθέσεις σε διαιτητές και οι επίμονες κατηγορίες για νοθεία του έχουν προκαλέσει σίγουρα δεύτερες σκέψεις.

Μετά τις εκρήξεις ήλθε ο Μάριος Παναγή. Όταν ο διεθνής διαιτητής αποφάσισε να φυσήξει τη σφυρίχτρα του, φύσηξε σκληρά. Συγκάλεσε συνεντεύξεις Τύπου που ξεσκέπασαν τις σκοτεινές εσωτερικές διεργασίες του παιχνιδιού: πέναλτι που ουδέποτε έπρεπε να δοθούν, παίκτες που ουδέποτε έπρεπε να αποβληθούν. Παρέθεσε ονόματα, παρέδωσε έγγραφα και προμήθευσε αποδείξεις υπό τη μορφή ηχογραφημένων συνομιλιών που φέρεται να εκθέτουν το κουβάρι της διαφθοράς που διέπει το ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα της Κύπρου. Και ισχυρίστηκε ότι παιχνίδια στήθηκαν κατ’ εντολή ανώτερων αξιωματούχων της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου.

"Το έκανα με την ελπίδα ότι οι αρχές δεν θα έκλειναν τα μάτια τους", δήλωσε ο Παναγή, ο οποίος διαγράφηκε από τα μητρώα της ομοσπονδίας και υποχρεώθηκε να μεταναστεύσει στη Βρετανία. "Οι διαιτητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλα τα κόλπα. Μπορεί να είναι μια μικρή ή μεγάλη απόφαση αναλόγως του αγώνα και του αν είναι τηλεοπτικός ή όχι. Όπου δεν υπάρχουν κάμερες, μπορούν να κάνουν μεγάλα πράγματα".

Παρ' όλα αυτά, ο Παναγή απέκτησε έναν απροσδόκητο σύμμαχο. Η οργάνωση κατά του στησίματος αγώνων, Federbet, που εδρεύει στο Βέλγιο, επαίνεσε το κουράγιο του. Επιβεβαιώνοντας εμμέσως πλην σαφώς τις υποψίες.

"Διαβάσαμε με ευχαρίστηση τις αιτιάσεις του κ. Παναγή", έγραψε σε mail ο Φραντσέσκο Μπαράνκα, γενικός γραμματέας της Federbet. "Θεωρούμε την Κύπρο ένα από τα πιο βρώμικα πρωταθλήματα στον κόσμο. Επίσης τη θεωρούμε ένα είδος σχολείου στο στήσιμο αγώνων με πολλούς παίκτες να εξαγάγουν τον ιό, όταν μετακινούνται σε άλλα πρωταθλήματα".

Ο Παναγή, ο οποίος ξεκίνησε τη διαιτησία όταν ήταν 13 ετών, υπολογίζει ότι απ' τους 300 Κύπριους διαιτητές ούτε το 10% των διαιτητών δεν είναι αδιάφθοροι. Αυτοί που ακολουθούσαν τις οδηγίες για στημένους αγώνες, είδαν τις καριέρες τους να εκτοξεύονται. Επιλέγονται σε ευρωπαϊκούς αγώνες, στους οποίους οι μισθοί είναι τρεις φορές μεγαλύτεροι σε σχέση με την Κύπρο. "Έπρεπε να μιλήσω γι’ αυτά τα πράγματα, έτσι ώστε οι αρχές να αναλάβουν δράση", τόνισε.

Στο τελευταίο μέρος του δημοσιεύματος, ο πρώτος Κύπριος που εκλέχθηκε στο Συμβούλιο της FIFPro, Σπύρος Νεοφυτίδης στέκεται στις δράσεις που έχουν ληφθεί τον τελευταίο καιρό προκειμένου να παταχθούν τα παραπάνω φαινόμενα.

Πέρυσι εγκαινιάστηκε ένα πιλοτικό πρόγραμμα δύο μηνών, που επέτρεπε σε ποδοσφαιριστές να αναφέρουν περιπτώσεις όπου υποψιάζονται χειραγώγηση αποτελέσματος. Τα αποτελέσματα έδειξαν το μέγεθος του προβλήματος: 71% των ποδοσφαιριστών στη Β’ Κατηγορία και 67% στην Α’ Κατηγορία παραδέχτηκαν ότι αποτελέσματα είχαν χειραγωγηθεί. Οι περισσότεροι απέδιδαν το γεγονός σε παράνομο στοίχημα. Το 23% δήλωνε ότι έχει προσεγγιστεί για να στήσει αγώνα, είτε από το Διοικητικό Συμβούλιο, είτε στη διάρκεια του ημιχρόνου, όταν τα μόνο άτομα που είχαν πρόσβαση στ' αποδυτήρια ήταν οι πρόεδροι ομάδων.

Ο Νεοφυτίδης λέει πως μια έρευνα που στηρίχθηκε σε ένα ερωτηματολόγιο είκοσι ερωτήσεων -σχεδιάστηκε από την FIFPro και το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και μοιράστηκε από τον ΠΑΣΠ- θα ενισχύσει τους πιο πάνω ισχυρισμούς, όταν θα κοινοποιηθεί αργότερα, εφέτος. "Έχω ήδη τα αποτελέσματα και μπορώ να πω ότι 80% των 220 ποδοσφαιριστών Α’ Κατηγορίας που απάντησαν, παραδέχτηκαν ότι γνωρίζουν το πρόβλημα", λέει. "Το θέμα είναι ότι φοβούνται να μιλήσουν ανοικτά και γι' αυτό είναι σημαντικό που η εφαρμογή red button είναι διαθέσιμη στα κινητά, ώστε να μπορούν να αναφέρουν υποψήφιο για στήσιμο αγώνα διασφαλίζοντας την ανωνυμία τους".

Υπό την πίεση του υπουργείου δικαιοσύνης, η Κυπριακή Ομοσπονδία θέσπισε πιο αυστηρούς κανόνες με ποινές 10.000 ευρώ και προσωρινή αποκοπή χρηματοδότησης για κάθε ομάδα που γίνει αντιληπτό από την UEFA ότι εμπλέκεται σε χειραγώγηση αποτελεσμάτων.

Τα νέα μέτρα εφαρμόζονται από τις 22 Αυγούστου, όμως ο Νεοφυτίδης είναι απαισιόδοξος ότι θα λύσουν το πρόβλημα. Οι ποδοσφαιριστές, σημειώνει, είναι ακόμα ευάλωτοι λόγω των συνεπειών της κρίσης – για παράδειγμα πληρώνονται με καθυστέρηση. "Το πρόβλημα αρχίζει και τελειώνει με την εκπαίδευση" λέει. "Δυστυχώς περίπου το 70% των ποδοσφαιριστών είναι ξένοι που έρχονται συνήθως για έναν χρόνο στην Κύπρο, άρα είναι δύσκολο ν’ αλλάξουν νοοτροπία". Υπάρχουν περιπτώσεις που ποδοσφαιριστές δέχτηκαν απειλές κατά της ζωής του ακόμα και που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το νησί.

"Πρέπει να ξεκινήσουμε με ένα πλάνο δράσης, μια κόκκινη γραμμή που οι ποδοσφαιριστές θα μπορούν να χρησιμοποιούν, όπως το red button, καταγγέλλοντας χειραγώγηση αποτελεσμάτων χωρίς φόβο. Πρέπει να βρούμε τα χρήματα να κάνουμε μια μεγάλη καμπάνια εκτός γηπέδων, με σεμινάρια, ενημερωτικά φυλλάδια και επισκέψεις στ' αποδυτήρια".

Όλα πρέπει να γίνουν πολύ γρήγορα προκειμένου να διασφαλιστεί η ακεραιότητα του αθλήματος πριν να έχουμε νέα κρούσματα βίας στην Κύπρο.