Η ήττα του στα 100μ. πεταλούδα αποτέλεσε -αν μη τι άλλο- είδηση. Τόσο γιατί έχασε το χρυσό μετάλλιο στο καλό του αγώνισμα, όσο και γιατί είδε έναν... μαθητή του, να τερματίζει στην πρώτη θέση . Όπως και να έχει, ο Μάικλ Φελπς αποφάσισε πως αυτή θα ήταν η τελευταία κούρσα (ατομική) της καριέρας του.

" Αυτό ήταν όλο, τελείωσα", παραδέχθηκε λίγα μόλις λεπτά μετά το τέλος του αγώνα και την απονομή του ασημένιου μεταλλίου σε ερώτηση δημοσιογράφων για το αν θα επιστρέψει σε τέσσερα χρόνια στο Τόκιο. Όπως διευκρίνισε μάλιστα: " Δεν πρόκειται να συνεχίσω για μία ακόμη τετραετία. Έχω πάρει τις αποφάσεις μου. Έχω καταφέρει να κάνω όλα όσα είχα στο μυαλό μου, εδώ και δύο δεκαετίες. Είμαι χαρούμενος πως τελείωσαν τα πράγματα".

Για να εξηγήσει πως " γι αυτό γύρισα, μετά το Λονδίνο. Δεν ήθελα να με απασχολεί το "what if" μετά από είκοσι χρόνια. Το να μπορέσω να κλείσω την πόρτα στον αθλητισμό με τον τρόπο που εγώ ήθελα, είναι αυτό που με χαροποιεί". Το "what if" στο οποίο αναφέρεται αφορά προφανώς το γεγονός πως αυτή τη φορά ήταν κατάλληλα προετοιμασμένος, συνειδητοποιημένος και πιο ήρεμος εσωτερικά. Αφού σκότωσε τους δαίμονές του, ξαναμπήκε στην πισίνα με σκοπό να γράψει τον επίλογο όπως αυτός ήθελε .

Γι αυτό " είμαι έτοιμος να αποσυρθώ και είμαι χαρούμενος γι αυτό. Είμαι σε καλύτερη πνευματική κατάσταση απ ότι ήμουν πριν τέσσερα χρόνια. Είμαι έτοιμος να περάσω χρόνο με τον γιο μου και να τον δω να μεγαλώνει". Κάπως έτσι έβαλε τέλος στην παραφιλολογία σχετικά με το μέλλον του, ακυρώνοντας ουσιαστικά την αρχική αισιοδοξία που υπήρχε πως θα τον ξαναδούμε στο Τόκιο το 2020.