Ήμουν νια και γέρασα και ακόμα δεν έχουμε βρει... όχι το πώς θα αντιμετωπίσουμε τη βία στον αθλητισμό, αλλά ποιοι πρέπει να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι, να συνεννοηθούν και να συντονιστούν, προκειμένου να μπορούμε να απολαμβάνουμε τον αθλητισμό, όπως το κάνουν πολίτες άλλων χωρών. Η σημερινή ανάρτηση έχει μια πρόταση, που αν τη δεις, θα διαπιστώσεις ότι είναι... ταμάμ για όσα ζούμε στην Ελλάδα. θες να ξεσπάσεις σε χώρο που αφορά και το ποδόσφαιρο; Παίξε Calcio Storico και αν αντέξεις τα ξαναλέμε. Τι 'ν τούτο;

Η Φλωρεντία θεωρείται η γενέτειρα της Αναγέννησης, όπου προέκυψε ο ουμανισμός. Είναι γνωστή για την καλλιτεχνική της προσφορά στον κόσμο και κατ' εξοχήν τουριστικός προορισμός. Είναι όμως, και κάτι ακόμα: μια περιοχή που τιμά τις παραδόσεις της, κατά τρόπο που να ωθεί τους κατοίκους της ιστορικής πόλης να κάνουν πραγματάκια που μοιάζουν να είναι εναντίον της ανθρώπινης φύσης. Όπως; Παιχνίδια, τα οποία εντάσσονται στο πλαίσιο του Calcio Storico. Που σημαίνει “ιστορικό ποδόσφαιρο” και είναι ακριβώς... ό,τι λέει πως είναι. Δες.

Oι γείτονες επιμένουν πως εκείνοι ήταν που εμπνεύστηκαν το soccer, το 15ο αιώνα, σε μια πιο βάρβαρη μορφή. Η αλήθεια είναι ότι είχαν προηγηθεί άλλοι. Πάμε για ένα σύντομο μάθημα ιστορίας και επανερχόμαστε. Η πρώτη δραστηριότητα που είχε μπάλα, φτιαγμένη από δερμάτινα κομμάτια ραμμένα μεταξύ τους, με εντόσθια ζώων, λεγόταν επίσκυρος (χάριν της γραμμής που οριοθετούσε αυτό που λέμε σήμερα “γήπεδο” και σχηματιζόταν με σκύρα, δηλαδή κομμάτια πέτρας) ή φαινίνδα, "γιατί επινοήθηκε πιθανώς από τον δάσκαλο Φαινέστιο ή Φαινίνδη ή Φαινίδη". Και ναι, ανήκει στους αρχαίους ημών προγόνους. Παιζόταν κυρίως από άνδρες, χωρισμένους σε δυο ομάδες με ισάριθμους παίκτες, οι οποίοι συνήθως ήταν γυμνοί. Δεν κλωτσούσαν την μπάλα. Η εν λόγω συνήθεια προστέθηκε αργότερα. Αυτό που έκαναν ήταν ένας πρόγονος του ράγκμπι -ας πούμε, χονδρικά-, καθώς στόχος ήταν να περάσει η μπάλα από την απέναντι εστία. Κανονισμοί δεν θα έλεγες πως υπήρχαν. Αντιθέτως, υπάρχουν αναφορές σε "βίαιη άσκηση, με κρατήματα στους ώμους και λαβές πάλης".

Photo Credits: italianinsider.it

Για να καταλάβεις, στο τέλος της διαδικασίας οι περισσότεροι παίκτες ήταν -στην καλύτερη- knock down. Υπήρχε και χρηστική σημασία, καθώς εντασσόταν στο πλαίσιο της εκγύμνασης των λεγεωνάριων. Όλο αυτό, στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία έγινε γνωστό ως "harpastum", εκ του "αρπαστόν" που ήταν μια μικρή σφαίρα (βλ. μπάλα), με την οποία έπαιζαν και οι παίκτες αγωνίζονταν ώστε να μην πέσει στο έδαφος. Οι αντίπαλοι σπρώχνονταν, έτρεχαν, προσποιούνται, έκαναν άλματα, χρησιμοποιούσαν κινήσεις της πάλης και γενικά... έπεφτε ξύλο.

Photo Credits: firenzeyesplease.com

Fast forward στο 1580, η Φλωρεντία ήταν υπό την πολιορκία των αυτοκρατορικών δυνάμεων του Καρόλου V. Οι πολίτες έψαχναν έναν τρόπο να του διαμηνύσουν ότι δεν θα είχε εύκολο έργο (πως οι πολλοί μήνες πολιορκίας δεν θα είχαν το αποτέλεσμα που ήθελε) και έστησαν ένα ματς με "αρπαστό". Ο Giovanni de Barti, λογιστής της εποχής, πρόσθεσε 1-2 κανόνες. Για παράδειγμα, δεν γίνονται αλλαγές και αποβάλλεται όποιος επιχειρήσει να εξοντώσει τον αντίπαλο του, με κίνηση που δεν ανήκει σε κάποια από τις πολεμικές τέχνες ή τη στρατιωτική εκπαίδευση. Η πρεμιέρα έγινε στις 17/2.

Όταν όλα τελείωσαν και επέστρεψαν οι Μέδικοι στην πόλη (πολύ πλούσια οικογένεια της Φλωρεντίας που κυριάρχησε στην οικονομική, την πολιτική και την καλλιτεχνική ζωή της), ανέλαβαν και... αυτό το calcio που ονομάστηκε έτσι, διότι η κλωτσιά είχε προστεθεί ως μέθοδος προώθησης της μπάλας.

Για κάποια χρόνια έπαιζαν μόνο αριστοκράτες, την παραμονή των Θεοφανίων και της Σαρακοστής. Εμφανίστηκαν εν τω μεταξύ, και διαιτητές: ένας κριτής, έξι στις γραμμές και ο “άρχοντας” εντός του αγωνιστικού χώρου. Όρισαν ως χρονική διάρκεια κάθε παιχνιδιού τα 50 λεπτά και ενημέρωσαν πως θα συνεχίζεται... έως ότου μείνει ένας όρθιος. Γενικά, κράτα πως ακολουθούσαν τον κώδικας τιμής των Ιπποτών. Πράγμα που σημαίνει ότι σέβονταν τους αντιπάλους και δεν υπήρχαν πισώπλατα χτυπήματα, ενώ αν κάποιος έπεφτε στο έδαφος έπαυαν να ασχολούνται μαζί του. Όποιος παραβίαζε αυτούς τους κανονισμούς, έχανε για χρόνια το δικαίωμα συμμετοχής.

Όπως εξηγεί ο Luciano Artusi, ιστοριοδίφης και γενικός διευθυντής του πρωταθλήματος που υπάρχει ακόμα, η ιστορία ξεπερνά τα 2000 χρόνια ζωής και από την πρώτη στιγμή, η Φλωρεντία χωριζόταν στα τέσσερα. Τόσες ήταν οι ομάδες που πήραν το όνομα τους από τις πιο σημαντικές εκκλησίες της περιοχής: Άγιος Σταυρός-μπλε, Άγιο πνεύμα -άσπροι-, Santa Maria Novella-κόκκινοι και Αγιος Ιωάννης-πράσινοι. Αλλά γιατί στα λέω στον αόριστο; Πάμε στον ενεστώτα, αφού όσα θα διαβάσεις γίνονται ακόμα (με μια εξαίρεση στις αρχές του 18ου αιώνα, που... το απέσυραν οι Μεγάλοι Δούκες της Τοσκάνης).

Photo Credits: firenzeyesplease.com

Όλοι φορούν παραδοσιακά κοστούμια, το γήπεδο είναι ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, υπάρχει μικρή περιοχή και εστία με δίχτυ -το οποίο πρέπει να “βρει” η μπάλα για να μπει γκολ. Κάθε ομάδα έχει 27 παίκτες που δεν αποχωρούν αν δεν βγουν knock out (ισχύουν τα περί σεβασμού και πισώπλατων χτυπημάτων). “Μπορείς να χρησιμοποιήσεις κινήσεις ελληνορωμαϊκής πάλης, ράγκμπι, ακόμα και πυγμαχίας”, λέει ο Artusi, προσθέτοντας πως “η βία είναι εγγενές μέρος του σπορ. Μη ξεχνάτε πως ήταν ένα παιχνίδι πολέμου”, γεγονός που επιβεβαιώνει παίκτης των “Μπλε”, γνωστός ως “Orso” (αρκούδα). “Ακόμα και Πάπες έχουν παίξει το παιχνίδι μας και χρησιμοποιούσαν σπαθί. Ναι, το μεσαίωνα επιτρεπόταν ΚΑΙ σπαθιά. Αυτές ήταν εποχές! Σήμερα, δυστυχώς οφείλουμε να σεβόμαστε κάποιους κανόνες”. O Ciara, από την κόκκινη ομάδα τονίζει ότι “όλοι ξέρουμε πως από τους 27 παίκτες, θα τραυματιστούν τουλάχιστον οι 10. Είναι σαν να ξέρεις ότι θα χτυπήσεις και παρ' όλα αυτά, πηγαίνεις”.

Οι calcianti (οι παίκτες) συνηθίζουν να λένε "είμαστε αυτοί που η μαμά σου, σου έχει πει να μην κάνεις παρέα" και ο εκ των υπευθύνων πως "θυμίζει το σημείο που συναντήθηκε ο Μεσαίωνας και η Αναγέννηση. Τα βασικά στοιχεία είναι η δύναμη, ο ιπποτισμός και η υπερηφάνεια του να δείχνεις πως ανήκεις στην πόλη της Φλωρεντίας". Η χρονιά που δεν ξεχείλισε από υπερηφάνεια ήταν το 2007, οπότε ο καβγάς που ξέσπασε στο γήπεδο μεταξύ 50 ανθρώπων, ολοκληρώθηκε στις δικαστικές αίθουσες.

Photo Credits: Bianchi di Santo Spirito Facebook page

Για να καταλάβεις πόσο μπροστά είναι οι Ιταλοί, εντάσσουν τον τελικό κάθε σεζόν του Calcio Storico (24/6), στο γενικότερο τουριστικό πρόγραμμα. Υπάρχουν δηλαδή, "πακέτα" που έχουν στο επίκεντρο το event, το οποίο διεξάγεται στην πλατεία Santa Croce της πόλης, αφού προηγουμένως την καλύψουν με άμμο. Τα ζευγάρια των ημιτελικών προκύπτουν από την επιλογή χρωματιστών μπαλών, η οποία γίνεται την Κυριακή του Πάσχα. Τα ματς αυτά διεξάγονται το πρώτο σαββατοκύριακο του Ιουνίου και προκύπτουν οι φιναλίστ της 24ης του μήνα. Το εισιτήριο του ματς κάνει από 29 έως 80 ευρώ. Ανήμερα του Ιωάννη Βαπτιστή, πολιούχου της πόλης, η Φλωρεντία γυρίζει στο παρελθόν, με παρέλαση σε δρόμους του κέντρου. Σε αυτή, οι πολίτες φορούν τα ιστορικά κοστούμια, ενώ το βράδυ, όταν έχει προκύψει ο νέος πρωταθλητής γίνεται φεστιβάλ... πυροτεχνημάτων.

Photo Credits: Bianchi di Santo Spirito Facebook page

“Το πρόβλημα είναι ότι πια δεν υπάρχουν πολλοί κάτοικοι στο κέντρο και άρα δεν βρίσκουμε εύκολα παίκτες” είχε πει στο site της πόλης (visitflorence.com), ο Fabricio, σουτέρ των “άσπρων” -και ιδιοκτήτης trattoria. Για αυτό και έχει γίνει επέκταση. Όχι μόνο σε άλλες περιοχές της Φλωρεντίας, αλλά και σε άλλες πόλεις "αρκεί να υπάρχει συνέπεια στις προπονήσεις και να έχεις ό,τι χρειάζεται”. Κυρίως, μύες. “Δεν είμαστε ομάδα, είμαστε οικογένεια, με 60-70 άτομα. Δημιουργείται πολύ ισχυρός δεσμός μεταξύ μας". Οι προπονήσεις ξεκινούν τον Σεπτέμβριο, είναι τρεις κάθε εβδομάδα και εντείνονται τους τρεις τελευταίους μήνες -πριν τον τουρνουά του Ιουνίου.

"Αυτό που κάνουμε στις προπονήσεις, είναι να παίζουμε σε συνθήκες κανονικού αγώνα, για να δούμε πόσο αντέχουμε". Ο Fabricio είχε κάταγμα στο πλευρό, όταν έδωσε τη συνέντευξη. Ενημέρωσε πως ήταν η 12η χρονιά του στο σπορ (“έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι ο πατέρας μου με πήγαινε να βλέπω τις προπονήσεις, όταν ήμουν μικρός”) και ότι είχε αποβληθεί για ένα χρόνο. "Δεν υπάρχει φόβος και αν υπάρχει, δεν τον αισθάνομαι. Αυτό το παιχνίδι σε δοκιμάζει, σε προκαλεί. Υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός, αλλά πάντα πρέπει να θυμάσαι πως παίζεις για την ομάδα, τη γειτονιά και την πόλη", που δίνει 12.000 ευρώ σε κάθε ομάδα για τα λειτουργικά έξοδα -από τις στολές έως τα προπονητήρια. Φυσικά και υπήρξαν πολιτικοί που απαίτησαν να αλλάξουν λίγο οι κανονισμοί -να πάψει να είναι τόσο βίαιο το calcio storico-, αλλά έμειναν με την όρεξη. "Ναι, υπάρχει βία και οι μάχες είναι μέρος του ματς. Ανέκαθεν αυτή ήταν η πραγματικότητα, οπότε ας τη δεχθούμε κάποια στιγμή και ας σταματήσουμε να θέλουμε να την αλλάξουμε. Μιλάμε άλλωστε, για τις παραδόσεις μας".

Βασική φωτογραφία: calciostoricofiorentino.it