Δεν είναι η πρώτη φορά που η εθνική Ελλάδας βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο. Είναι η πρώτη φορά όμως στη... νεότερη έκδοσή της, που προέρχεται από εκκωφαντική αποτυχία διαρκείας. Οχι ένα 90λεπτο. Οχι δυο - τρία ματς. Μια ολόκληρη πορεία με δύο γκολ σε έξι παιχνίδια, με δύο ήττες από τις Νήσους Φερόε, με αμέτρητες αλλαγές εντός ενός χρόνου: προέδρου, προπονητή, τιμ μάνατζερ, επικεφαλής αγωνιστικού, παικτών, σχεδόν όλων.

Φτάσαμε λοιπόν, κάτω από την Αλβανία στο ranking της UEFΑ . Κάτω από Ρουμάνους και Ουαλούς του πρώτου γκρουπ, κάτω και από Σλοβάκους, Αυστριακούς, Τσέχους, Ελβετούς, Δανούς, Βόσνιους, ακόμη και τους Ισλανδούς του δεύτερου γκρουπ. Βρεθήκαμε στον τρίτο όμιλο, ενόψει της κλήρωσης των προκριματικών του Μουντιάλ -τον Ιούλιο. Παρέα με Πολωνία, Ουκρανία, Σκωτία, Ουγγαρία, Σουηδία, Αλβανία, Β. Ιρλανδία και Σερβία. Δεκατρία είναι τα "ευρωπαϊκά" εισιτήρια για το Μουντιάλ. Προκρίνονται οι 9 πρώτοι των ισάριθμων ομίλων και τέσσερις από τα μπαράζ, στα οποία θα συμμετάσχουν οκτώ ομάδες - πλην του χειρότερου δεύτερου. Ζήσαμε το οριστικό "κλείσιμο" του κύκλου, που 'χουν ζήσει ουκ ολίγες ομάδες των δικών μας "μέτρων", όπως είναι οι Τούρκοι, οι Δανοί, οι Τσεχο-Σλοβάκοι, οι Πολωνοί, οι Σκανδιναβοί. Ακόμη και σαφώς πιο προηγμένοι από εμάς, όπως οι Ολλανδοί και οι Βέλγοι. Σε ανώτερο επίπεδο, δηλαδή στις τελικές φάσεις Euro και Mundial, αυτό που περνάμε εμείς, το 'χουν περάσει όλοι!

Η ομάδα έξω από την ομάδα

Πώς έφτασε η εθνική Ελλάδας έως εδώ; Σίγουρα όχι μόνο από έναν παράγοντα ή ένα πρόσωπο. Κι ας μην τρελαινόμαστε: δεν ήταν ΜΟΝΟ η διάλυση της ομάδας, "έξω" από την ομάδα μετά το Μουντιάλ της Βραζιλίας που έπαιξε ρόλο. Ηταν οι παίκτες, οι αλλαγές τους, οι συγκυρίες σε συγκεκριμένα παιχνίδια και το μεταβατικό στάδιο στην ΕΠΟ (Σαρρής προς Γκιρτζίκη) και τα "ομαδικά", που ως έναν βαθμό "διαχύθηκαν" στην ομάδα. Όχι όπως στο Euro του 2008, λόγω της υπόθεσης Βάλνερ. Διαφορετικά. Με την αίσθηση που διαχύθηκε συνολικά στο οργανισμό της Εθνικής, ότι η ομάδα είναι πλέον "τρύπια". Ότι μπορούν να την επηρεάζουν από τον Ολυμπιακό και τον όποιο μάνατζερ, έως δημοσιογράφοι και πρόεδροι ΕΠΣ: αυτό "πέρασε" στο κλαμπ μετά το διαζύγιο με τον Σάντος και το τιμ του , ακόμη και στους πρώτους μήνες του Γιώργου Καραγκούνη.

Ηταν, όμως, όντως, η διάλυση της εκτός γηπέδου ομάδας η βασική αιτία. Της ομάδας δηλαδή, που συγκροτούσαν ο πρόεδρος της ΕΠΟ, Σοφοκλής Πιλάβιος, με τον Φερνάντο Σάντος, τον Φύσσα, τον Βόκολο, τον Ρικάρντο Σάντος και δυο - τρία στελέχη της ομοσπονδίας. Αυτός ήταν ο κεντρικός πυρήνας, ο οποίος διατηρήθηκε και μετά την αλλαγή Σαρρή – Πιλάβιου, διότι ο Χιώτης πρώην πρόεδρος ήθελε να διατηρήσει το επιτυχημένο μοντέλο, ειδικά μετά την πρόκριση στο Μουντιάλ. Πυρήνας, ο οποίος επί Πιλάβιου χαρακτηριζόταν και από στενή ανθρώπινη σχέση. Όχι μόνο συνεργασίας. Φιλίας.

Θεωρητικά, ο Σαρρής ήθελε να διατηρήσει και τον Σάντος. Δεν το έδειξε με την πρόταση που του έκανε. Ο Πορτογάλος είχε πλέον μετά το Μουντιάλ ως κύριο στόχο το χρήμα: 1 εκατ. ευρώ ετησίως. Ο Σαρρής το ήξερε. Δεν ικανοποίησε τις απαιτήσεις του. Παρ' όλα αυτά, έδωσε περισσότερα στον Κλαούντιο Ρανιέρι και όλοι είδαμε τι συνέβη. Και ο Σάντος, ο οποίος θεωρούσε εαυτόν αδικημένο οικονομικά πλέον -βάσει όσων χρημάτων είχε "φέρει" η εθνική Ελλάδας στην ΕΠΟ με τον ίδιο στο τιμόνι- έψαχνε ματαίως το "ακατέβατο" μύριο. Πού να το βρει στην Ευρώπη; Μόνο σε άλλες "εξωτικές" ηπείρους... Μέχρι που (του) "έκατσε" η κέντα-χρώμα της 7ης Σεπτεμβρίου με την απόλυση του Πάουλο Μπέντο ( μετά το Πορτογαλία – Αλβανία 0-1 ) και ξαναβρέθηκε στα ίδια μέρη με τον Κριστιάνο Ρονάλντο, όπως πριν από 13 χρόνια, στην Σπόρτινγκ Λισσαβόνας.

Περνάμε και δίχως προπονητή

Η τάση που επικρατούσε το προηγούμενο καλοκαίρι στη νέα διοίκηση της ΕΠΟ μετά τον χωρισμό με τον Σάντος, ήταν ότι σε γενικές γραμμές ότι από τον όμιλό μας "περνάμε … δίχως προπονητή" στην τελική φάση του Euro. Ήθελαν, όμως, έναν κόουτς "μεγέθους", προκειμένου να "μαλακώσουν" οι όποιες αντιδράσεις για τη διάλυση του τιμ, αλλά και για να οδηγήσει την Ελλάδα όσο το δυνατόν καλύτερα στην τελική φάση του τουρνουά (όπου ήδη… είχαμε προκριθεί σύμφωνα με την κοινή αίσθηση στα ανώτατα κλιμάκια της ΕΠΟ). Το "κονέ" με τον Μίνο Ραϊόλα είχε φέρει πολύ κοντά τον Μάρτιν Γιολ , αλλά ο Σαρρής, επηρεασμένος από δημοσιεύματα που τον ταύτιζαν εκείνη την περίοδο με τον Ολυμπιακό (που ως γνωστόν έχει άριστη σχέση με τον καταξιωμένο μάνατζερ) και θέλοντας να αποφύγει αυτή την ταύτιση, αποφάσισε "Ρανιέρι" , λίγο πριν το τέλος του Ιουλίου, το 2014.

Έφερε στην Ελλάδα έναν bon viveur κόουτς, ο οποίος δεν είχε εργαστεί ποτέ σε εθνική ομάδα, δεν ήξερε τους παίκτες, ήταν υπερβολικά «μαλακός» μαζί τους, θεωρούσε εύκολη την πρόκριση, δεν γνώριζε νοοτροπίες και παγίδες της προκριματικής φάσης και επηρεάστηκε πολύ από στενό κύκλο ανθρώπων. Η παρουσία του εκπροσώπου του, Γιώργου Καζιάνη, στο ξενοδοχείο της Εθνικής, σε συνδυασμό με κάποιες "κουφές" πρώτες κλήσεις όπως του Διαμαντάκου και του Σιόβα -όταν ήταν τραυματίας (!!!!)-, σε συνδυασμό με την απιθανο-απίθανη τοποθέτηση του υπαλλήλου της ΕΠΟ, Γιάννη Μπεθάνη, ως team manager, δημιουργούν την αίσθηση ότι δεν είχε ο "mister" το απόλυτο κουμάντο. Αληθές ή ψευδές, αυτή ήταν η ατμόσφαιρα. Αυτό πίστευαν ΟΛΟΙ οι παίκτες. Παλιοί και νέοι, μεγαλύτεροι ή μικρότεροι. Έπειτα ήρθαν τα αρνητικά αποτελέσματα, η πρόσληψη Καραγκούνη, χωρίς τίτλο εργασίας, οι αλλαγές παικτών – διατάξεων, η εντός έδρας ήττα από τα Φερόε που έβαλε τέλος στην περίοδο Ρανιέρι: τα κλειδιά παραδίνονται στον Καραγκούνη, ο οποίος περνά και από το μεταβατικό στάδιο Σαρρή – Γκιρτζίκη και θέλει τον Αγγελο Αναστασιάδη στον πάγκο της εθνικής. Ο Μπεθάνης δεν είχε πια ρόλο.

Ο Αγγελος, όμως, δεν μπορεί να φύγει από τον ΠΑΟΚ! Συζητά με τον Καραγκούνη, ασφαλώς δελεάζεται από την ιδέα και την προοπτική, αλλά δεν μπορεί να "απαγκιστρωθεί" από τον Δικέφαλο, να θεωρηθεί "προδότης". Ακόμη και μετά από την τεσσάρα στην Ξάνθη, την αρχή της ελεύθερης πτώσης του ΠΑΟΚ από την κορυφή, αφού είχε νικήσει τον Ολυμπιακό στο Φάληρο. Ο "Κάρα" το παίρνει απόφαση. Περίμενε περισσότερο από έναν μήνα τον Αγγελο, ψάχνοντας ταυτόχρονα και εναλλακτικές επιλογές από το εξωτερικό. Καταλήγει στον Σέρχιο Μαρκαριάν για τους γνωστούς λόγους: πείρα από εθνική Περού, αλληλοεκτίμηση, συνεννόηση, ελληνικά, γνώση του περιβάλλοντος, μαχητικότητα – εργατικότητα.

Ο "παππούς" έρχεται νωρίς, μαζί με τον Νίκο Κωστένογλου. Εγκαθίσταται στην Ελλάδα, βλέπει παιχνίδια, ξέρει τις δυσκολίες, αποφεύγει τα μεγάλα λόγια. Επιστρέφει ο Κατσουράνης χωρίς μεγάλο θόρυβο, δημιουργούνται συνθήκες επανασυσπείρωσης και ενότητας. Παρουσιάζει μια ομάδα φιλότιμη, συγκροτημένη και σοβαρή, αλλά άτολμη στην Ουγγαρία. Η ισοπαλία βγάζει αχτίδα, παρότι το αποτέλεσμα στην ουσία ήταν αρνητικό. Πήγαν για το "Χ", πήραν το "Χ". Και στα Φερόε γίνεται το «μπαμ» με τα δοκάρια, τις ευκαιρίες και τα δυο γκολ –"καρμπόν" από την αριστερή πτέρυγα.

Η ευθύνη και οι κινήσεις του "Κάρα"

Η ευθύνη βαραίνει τώρα πάλι τον Καραγκούνη. Δεν ξέρω αν είναι το ιδανικό. Ίσως να ήταν καλύτερα με έναν "Θόδωρο Θεοδωρίδη", έναν "Σοφοκλή Πιλάβιο" ή έναν "Αλέξη Δέδε" από "πάνω" του. Για την οργάνωση, τον συντονισμό, την κατεύθυνση, το ανοιχτό μυαλό ενός έμπειρου ποδοσφαιρικού τεχνοκράτη. Πλέον έχει και ιδιότητα ο «Κάρα»: «διευθυντής ποδοσφαίρου». Για τον Γκιρτζίκη, είναι η εύκολη και η βολική λύση. Δεν παίδεψε το μυαλό της ποτέ η ΕΠΟ, μπας και σκεφτεί κάτι άλλο. "Λέτε ότι εμείς δεν ξέρουμε ποδόσφαιρο, λέτε ότι είμαστε προσκείμενοι στον Ολυμπιακό, ε λοιπόν ο Καραγκούνης είναι ο Νο 1, τι θέλετε;»: κάπως έτσι. Τα «φορτώνουμε» όλα στον "Τυπάρα" και πάμε παρακάτω. Χωρίς κόστος. Τα δύσκολα θα είναι αν τα παρατήσει ο «Κάρα»! Θα το κάνει; Χλωμό! Τουλάχιστον όχι αν δεν εξαντλήσει τις πιθανότητες ανασυγκρότησης της ομάδας σύμφωνα με όσα έχει στο μυαλό του. Και το κυρίαρχο δεν είναι (μόνο) το θέμα του προπονητή. Είναι το θέμα της επανασυγκρότησης της ομάδας έξω από την ομάδα. Οι πρώτες του κινήσεις δείχνουν ότι θέλει να εμπιστευτεί μέλη της γενιάς του 2004.

Πήρε Γκούμα, πήρε Φάνη Κατεργιανάκη, έκανε συνεργασία με τον Γιάννη Τοπαλίδη ως σκάουτ. Εχουν γραφτεί σενάρια για τον Νίκο Νταμπίζα και τον Αντώνη Νικοπολίδη. Πρέπει να «μοιράσει» πάσες και τομείς και ευθύνες. Να φορέσει πάλι το περιβραχιόνιο μιας ομάδας «μπετόν», η οποία θα συνεχίσει και τη δουλειά των Σάντος – Φύσσα – Βόκολου. Με ποιον κόουτς; Ερωτηματικό. Όχι για τα τέσσερα επόμενα ματς (τελευταίο τον Οκτώβριο, το συμβόλαιο του Μαρκαριάν λήγει τον Δεκέμβριο), αλλά για τα προκριματικά του Μουντιάλ της Ρωσίας το 2018, που αρχίζουν στις 4 Σεπτεμβρίου 2016 και ολοκληρώνονται στις 14 Νοεμβρίου 2017.

Ο Μαρκαριάν και ο Αναστασιάδης

Αν θελήσει να κρατήσει τον Μαρκαριάν, ο Σέρχιο θα πρέπει να γίνει πιο… «κακός» με τους παίκτες και να βρει έναν κορμό 20-25 ποδοσφαιριστών (όχι… 40 όπως συνέβη τον τελευταίο χρόνο), στους οποίους θα στηριχθεί, κάνοντας βεβαίως και ορισμένες αλλαγές. Να αξιολογήσει από την επόμενη αγωνιστική περίοδο και να δει με ποιους θα «πάει». Αν δεν θέλει να προχωρήσει με τον Ουρουγουανό, για μένα η πιο κατάλληλη επιλογή είναι ο Αγγελος. Γιατί ο Αναστασιάδης; Όχι επειδή έχει τη θητεία του στην εθνική Κύπρου.

- Διότι δεν θα περνά ούτε καν από το νου κάποιου ότι μπορεί να εμπλακεί σε «μανατζεριλίκια» και παντός είδους «επιδράσεις» (μάνατζερς, ομάδες, δημοσιογράφοι, παράγοντες). Ποιος να του πει τι του Αγγελου; Ποιος να τολμήσει;

- Διότι στα αποδυτήρια επίσης δεν θα μιλά κανένας. Δεν είναι από τους «μαλακούς» ο Αναστασιάδης και το έχει αποδείξει. Οποιος δεν θα είναι με την ομάδα, θα είναι εκτός ομάδας. Και αυτό ΗΔΗ το γνωρίζουν όλοι. Ο Ελληνας παίκτης δεν θέλει «χάιδεμα». Και αυτό έχει αποδειχθεί πολλάκις. Θέλει πολύ περισσότερο μαστίγιο, παρά καρότο. Αυτή είναι δυστυχώς η πάστα του, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν εξαιρέσεις.

- Διότι δεν θα εργάζεται σε σύλλογο με τρεις διοργανώσεις, όπου φάνηκε σε ΠΑΟ παλαιότερα και ΠΑΟΚ πρόσφατα πως δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις, κυρίως λόγω της προετοιμασίας και της καθημερινής δουλειάς σε ρυθμό/ένταση. Στην εθνική ομάδα ο κάθε παίκτης πάει «δουλεμένος» (όπως και όσο έχει «δουλευτεί») από την ομάδα του.

- Διότι δίνει ευκαιρίες σε νέους που τις αξίζουν, σέβεται τους «παλιούς», χωρίς όμως να κάνει χάρες και χατίρια.

- Διότι ξέρει σαν την παλάμη του τον χάρτη του ελληνικού ποδοσφαίρου και έχει τον τρόπο να πάρει περισσότερα καλά από τον Ελληνα παίκτη, όπως έκανε ο Σάντος. Είναι αρκούντως αυστηρός και «θερμός» με τους παίκτες όταν πρέπει. Εμπνέει σεβασμό και δεν θα έχει προβλήματα με καμία από τις μεγάλες ομάδες.

Οι παίκτες και η τεράστια ευκαιρία της "σκληραγώγησης"

Τα αγωνιστικά ζητήματα στην επόμενη μέρα είναι τόσο μεγάλα όσο τα εξωαγωνιστικά. Κυρίως στη μεσαία γραμμή και στην επίθεση. Επιμένουμε, ωστόσο, ότι δεν είναι το ταλέντο, η ποιότητα και οι όποιες αδυναμίες των παικτών το σημαντικότερο θέμα. Το μεταβατικό στάδιο είναι το δυσκολότερο τώρα που πρέπει να γεννηθούν καινούριες ποδοσφαιρικές προσωπικότητες. Η εθνική είχε αποκλειστεί και από το Μουντιάλ του 2006, όμως η μετάβαση ήταν ομαλή. Αποχωρούσαν… ένας – ένας, κάπως περισσότεροι μετά το Euro 2008. Oμως και ταλέντο ατομικό και ικανότητες υπάρχουν. Η «χημεία», η ταυτότητα, το «γκρουπ» και ο σαφής προσανατολισμός είναι τα πιο σημαντικά. Το μεγαλύτερο κόστος για την εθνική Ελλάδας αυτά τα δύο χρόνια δεν είναι ούτε το οικονομικό, ούτε η αγωνιστική αποτυχία, ούτε το ranking και οι κληρώσεις. Είναι η χαμένη ευκαιρία της πρόκρισης από εύκολο όμιλο στην τελική φάση ενός τουρνουά, όπου η next generation θα κολυμπούσε στα δύσκολα, θα «τριβόταν». Ισως και να «τσαλακωνόταν». Μα σίγουρα θα είχε πια περάσει στην επόμενη πίστα ομαλά, με τη θετική ενέργεια της πρόκρισης και τους αγώνες της στο Euro 2016 . Με περισσότερες εμπειρίες και δυσκολότερες δοκιμασίες θα είχε σκληραγωγηθεί περισσότερο, χωρίς να έχει χάσει το DNA που σμιλεύτηκε από το 2002 έως το 2014.

Υ.Γ. Ισως να υπάρξουν κι άλλοι «Χολέμπας»! Δεν έχασε κάτι η Εθνική Ελλάδας χωρίς τον Γρηγόρη Γεωργάτο στην πορεία μέχρι την κατάκτηση του Euro 2004. Κι ας ήταν καλύτερος από τον Φύσσα. Κι ας ήταν ίσως και ο μοναδικός Ελληνας παίκτης που θα μπορούσε να παίξει εκείνη την περίοδο και ως αριστερός εξτρέμ. Κι ας ήταν σίγουρα το μεγαλύτερο όνομα και ο πιο ακριβοπληρωμένος, όντας παίκτης της Ιντερ! Κι αν τώρα δεν «πονούσε» κάποιος αποκλεισμός διεθνούς από όσους αγωνίζονται στο εξωτερικό (λόγω της συνολικά κακής πορείας της ομάδας και του διαφαινόμενου εδώ και μήνες αποκλεισμού από το Euro 2016), θα δούμε αν και πόσο θα «πονέσει» στην περίπτωση που κάποιος ή κάποιοι δεν είναι στις πρώτες κλήσεις της προκριματικής φάσης για το Μουντιάλ του 2018. Δεν θα χάσει δα και η Βενετιά βελόνι.

* Follow me on Twitter: Seretinio