Τον βάφτισαν Έντσον Αράντες Ντο Ντασιμέντο. Στο σχολείο τον αποκαλούσαν «Ντίκο» και, στα πρώτα του χρόνια στην Σάντος, «Βενζίνη». Ένας συμμαθητής του τον είπε «Πελέ». Δεν του άρεσε καθόλου. Πλακώθηκε μαζί του και έφαγε διήμερη αποβολή.

Έκτοτε, όμως, όλοι τον έμαθαν έτσι. Σαν σήμερα (18/07), το 1971, ο Πελέ φόρεσε για τελευταία φορά σε επίσημο παιχνίδι, την φανέλα της Εθνικής Βραζιλίας. Και η «Σελεσάο», 45 χρόνια μετά, τον νοσταλγεί ακόμα. Όπως και αν αποκαλείται.

Με την βοήθεια του καλού του φίλου, δημοσιογράφου Ορλάντο Ντουάρτε, ο κατά πολλούς κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών (Ντιέγκο, τι λες επ’ αυτού;) εξιστόρησε όλες τις εμπειρίες του (και) στην Εθνική Βραζιλίας, σε ένα βιβλίο με τίτλο «OSupercampeão» (Ο υπέρ – πρωταθλητής). Ακολουθούν οι πιο ξεχωριστές στιγμές του στην «Σελεσάο», μέσα από τα δικά του λόγια.

Το πρώτο ματς

«Στις 7 Ιουλίου του 1957, έπαιξε για πρώτη φορά με την εθνική ομάδα. Ήταν κόντρα στην Αργεντινή, στο πλαίσιο του Κόπα Ρόκα. Η Βραζιλία έχασε 2-1. Όταν εγώ μπήκα στο ματς, μετά από εντολή του προπονητή Σίλβιο Πιρίλο, το σκορ ήταν 1-0 υπέρ της Αργεντινής. Πέτυχα το γκολ της Βραζιλίας, ξεπερνώντας τον Νέστορ Ρόσι και νικώντας τον Καρίσο, δύο από τους καλύτερους Αργεντινούς ποδοσφαιριστές όλων των εποχών. Ύστερα από εκείνη την φάση, στον κόσμο άρεσε η εμφάνισή μου».

Πρώτο Μουντιάλ, πρώτη κούπα, πρώτο δάκρυ

Φόρεσε την φανέλα της «Σελεσάο» για πρώτη φορά σε ηλικία 16 ετών. Έναν χρόνο αργότερα, στα γήπεδα της Σουηδίας και έχοντας αρχίσει ήδη να χτίζει τον μύθο του, συμβάλλει αποφασιστικά στην κατάκτηση παρθενικού Παγκοσμίου Κυπέλλου στην ιστορία της Βραζιλίας.

Πέτυχε το μοναδικό γκολ στον προημιτελικό με την Ουαλία, χατ - τρικ στον ημιτελικό με την Γαλλία και δύο γκολ στον τελικό με την οικοδέσποινα Σουηδία. Προσοχή, μιλάμε για ένα παιδί 17 ετών!

Δεύτερο Μουντιάλ, πρώτη μεγάλη απογοήτευση

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο σαφώς πιο ώριμος (έστω και μόλις 21 ετών) Πελέ ταξιδεύει στην Χιλή αποφασισμένος να οδηγήσει την Εθνική Βραζιλίας σε δεύτερη διαδοχική κούπα. Σκοράρει στην πρεμιέρα με το Μεξικό, νιώθει όμως πόνο στους προσαγωγούς. Θεωρεί πως οφείλεται στην κούραση και δεν δίνει σημασία. Στον αγώνα με την Τσεχοσλοβακία, όμως, έρχεται η πικρή στιγμή του «κραχ».

«Θέλησα να δοκιμάσω το πόδι μου και σούταρα για γκολ. Η μπάλα χτύπησε στο οριζόντιο δοκάρι και, σε ένα νέο σουτ, συνέβη αυτό που δεν είχα υπολογίσει: Υπέστη μυϊκή διάταση! Μόνο ο Θεός ξέρει πως ένιωσα. Μετατράπηκα σε φανατικό φίλαθλο όλης της ομάδας και κυρίως του αντικαταστάτη μου, του Αμαρίλντο. Ο (σ.σ. προπονητής) Αϊμορέ Μορέιρα κατάφερε να ξεγελάσει καλά τους αντιπάλους μας και πάντα άφηνε ανοιχτή την πιθανότητα να επιστρέψω στην ομάδα.

Έτσι έγινε μέχρι τον τελικό, κόντρα στους Τσεχοσλοβάκους, οι οποίοι δεν ήξεραν αν εγώ θα επέστρεφα στην ομάδα ή όχι. Ήμουν στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγο ως ένας ακόμα φίλαθλος, αν και από μέσα μου ένιωθα μεγάλη επιθυμία να παίξω, να παλέψω για τον τίτλο στο πλευρό των συμπαικτών μου. Προς τέρψιν όλων, νικήσαμε. Στα 21 μου ήμουν δις πρωταθλητής κόσμου. Δεν μπορούσα να νιώθω λίγο στενοχωρημένος, αφού δεν μπόρεσα να είμαι τόσο χρήσιμος στην ομάδα όπως περίμεναν όλοι και εγώ βεβαίως. Πολύς κόσμος, μάλιστα, έλεγε ότι ο τραυματισμός μου ήταν σοβαρός και δεν θα έπαιζα ξανά ποδόσφαιρο».

Τρίτο Μουντιάλ, απόφαση – σοκ

Το 1966, στα γήπεδα της Αγγλίας, ο Πελέ επιστρέφει στο σκηνικό ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου, θέλοντας να πάρει ρεβάνς για την «ημί – παρουσία» του στο Μουντιάλ του 1962. Οι τραυματισμοί, όμως, δεν τον άφησαν εκ νέου σε ησυχία.

«Στην Αγγλία, υπέφερα ξανά. Με την Πορτογαλία, δέχθηκα δύο φοβερά τάκλιν και τραυματίστηκα. Όχι τόσο από τον πόνο, αλλά υπέφερα γιατί δεν μπορούσα να κάνω τίποτα για την Βραζιλία. Επέστρεψα στο παιχνίδι με μπαταρισμένο το γόνατο και πήγα να «γεμίσω» την αριστερή πλευρά. Παρ’ όλα αυτά πάλεψε, με την ενέργεια που μου είχε απομείνει, για να κυνηγήσω το «θαύμα». Πετύχαμε το πρώτο ματς γκολ, αλλά ο Εουσέμπιο έκανε το 3-1 και το μόνο που μπορούσε να κάνει η βραζιλιάνικη ομάδα ήταν να φτιάξει τις βαλίτσες για μια θλιβερή επιστροφή. Πήρα μια απόφαση: Δεν θα παίξω ξανά σε Μουντιάλ, είμαι άτυχος!».

Τέταρτο Μουντιάλ, η απόλυτη έκσταση

Ευτυχώς, δεν πραγματοποίησε αυτή την απόφαση – απειλή του, ούτε βεβαίως αυτή του να αγωνιστεί με άλλη εθνική ομάδα (το φαντάζεστε;), όπως επίσης σκέφτηκε. Στην τετραετία που ακολούθησε μέχρι το Μεξικό, μεσολάβησαν ο γάμος του και η γέννηση του πρώτου του παιδιού που τον «ωθούσαν» στο να ψάχνει ελεύθερο χρόνο για να τον αφιερώσει στην οικογένειά του.

Παράλληλα, όμως, πλησίαζε στο χιλιοστό γκολ της καριέρας του (σύμφωνα, τουλάχιστον, με τους δικούς του υπολογισμούς) και, όταν το πέτυχε, στις 19 Νοεμβρίου του 1969 σε αγώνα της Σάντος με την Βάσκο ντα Γκάμα στο «Μαρακανά», αποφάσισε ότι πρέπει να αγωνιστεί και να επιχειρήσει να οδηγήσει την «Σελεσάο» στην κατάκτηση της τρίτης παγκόσμιας κούπας.

Δεν ήταν όλα ρόδινα, πάντως, στην προετοιμασία για το Μουντιάλ. Ο ομοσπονδιακός προπονητής Ζοάο Σαλντάνια ήρθε σε ρήξη με το «μαύρο διαμάντι», υποστήριξε ότι δεν βρίσκονταν σε καλή κατάσταση και, ότι εκτός από την μυωπία που όντως τον είχε ταλαιπωρήσει σε νεαρή ηλικία, είχε ένα ακόμα πρόβλημα υγείας που δεν μπορούσε να αποκαλύψει.

Επηρεασμένοι από τον δημοφιλή Σαλντάνια, πολλοί δημοσιογράφοι υποστήριξαν ότι ο Πελέ δεν έπρεπε να πάει στο Μουντιάλ γιατί δεν βρίσκονταν σε καλή κατάσταση. Η βραζιλιάνικη συνομοσπονδία άλλαξε προπονητή, έδωσε τα ηνία της «Σελεσάο» στον πρώην συμπαίκτη του Πελέ, Μάριο Ζαγκάλο και, κάπου εκεί, μπήκε το πρώτο λιθαράκι για το τρίτο στέμμα.

«Στα αποδυτήρια, έπεσαν όλοι επάνω μου και κρύφτηκα στα ντουζ για να προσευχηθώ. Κάποιοι από τους δημοσιογράφους που μου είχαν ασκήσει κριτική, όταν έλεγαν ότι ήμουν σχεδόν τυφλός, ήρθαν να μου ζητήσουν συγνώμη. Ένας από αυτούς με ακολούθησε μέχρι το ντουζ, όντας ντυμένος. Το μόνο που έλεγε ήταν: «Πελέ, συγχώρεσε με, δεν σου άσκησα κριτική λόγω κακίας. Σε αγαπώ και αγαπώ και την Βραζιλία». Όλοι έκλαιγαν, όλοι αγκαλιαζόντουσαν. Ήταν μια μακριά ημέρα. Όταν επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο η γιορτή συνεχίζονταν. Κατάφερα να απομακρυνθώ από τους εορτασμούς, πήρε το ροζάριο μου και πήγα να προσευχηθώ».

Στο βιβλίο δεν το αναφέρει, αλλά στα αποδυτήρια ο Πελέ φώναζε «Δεν είμαι νεκρός! Δεν είμαι νεκρός!». Στόχος του, βεβαίως, να πικάρει όσους τον είχαν αμφισβητήσει, φτάνοντας στο σημείο να πουν ότι ο Πελέ δεν ήταν πια ο κορυφαίος.

Τα δύο καλύτερα «μη γκολ»

Ο Πελέ φόρεσε 123 φορές την κίτρινη φανέλα (92 σε επίσημα παιχνίδια), σημειώνοντας 77 γκολ (95 ανεπισήμως). Στα γήπεδα του Μεξικό, όμως, οι περισσότεροι θυμούνται τα δύο γκολ που δεν πέτυχε!

Το πρώτο κόντρα στην Αγγλία, όταν ο Γκόρντον Μπανκς πετάχτηκε (κυριολεκτικά) από το ένα δοκάρι στο άλλο, για να αποτρέψει ένα τέρμα που έδειχνε σίγουρη. «Νομίζω ότι εκείνη ήταν η καλύτερη απόκρουση που έκανε ο Μπανκς σε όλο το τουρνουά. Όχι γιατί εγώ συμμετείχα στην φάση. Θέλω να αναγνωρίσω κάτι. Η κεφαλιά ήταν δυνατή, απρόσμενα δυνατή και στην μια γωνία. Η πτήση του τερματοφύλακα ήταν άμεση και αποτελεσματική»η αναφορά του στο βιβλίο, ενώ σε μεταγενέστερες από εκείνο το ματς συνεντεύξεις, έλεγε με παράπονο στους δημοσιογράφους ότι «έχω πετύχει χίλια γκολ στην καριέρα μου και εσείς θυμάστε αυτό που δεν ήταν γκολ!».

Το δεύτερο μαγικό «μη γκολ» ήρθε στο ματς με την Ουρουγουάη, όπου η «Σελεσάο» πήρε (άτυπη) ρεβάνς για το «Μαρακανάσο», είκοσι χρόνια αργότερα. Ο Τοστάο βρίσκει τον Πελέ στον κενό χώρο, αυτός με προσποίηση αδειάζει καταπληκτικά τον τερματοφύλακα Λαντισλάο Μαζούρκιεβιτς που έχει βγει να διώξει την μπάλα, από την μια πλευρά φεύγει αυτή και από την άλλη το «μαύρο διαμάντι». Ο Πελέ προσπαθεί να την γυρίσει άμεσα προς το τέρμα, αλλά αυτή, αφού ακουμπάει ελάχιστα στον Λουίς Ουμπίνια, περνάει βασανιστικά έξω.

«Είδα ότι ο Ουμπίνια έτρεχε για την κάλυψη και θέλησα να ακουμπήσω την μπάλα πριν φτάσει εκείνος στο τέρμα. Αν είχα σταματήσει, θα είχα μπορέσει να τον ντριμπλάρω και, πιο κοντά στο τέρμα, να πλασάρω με άνεση. Παρ’ όλα αυτά, η μπάλα κόντραρε στον Ουμπίνια γιατί, αν δεν είχε συμβεί αυτό, θα είχε μπει στα δίχτυα. Δεν έγινε γκολ γιατί δεν έπρεπε να γίνει. Ακόμα και τώρα συζητιέται περισσότερο εκείνη η φάση όπου αστόχησα, παρά η επόμενη φάση, όπου επιτεύχθηκε γκολ».

Η τελευταία παράσταση

Ο Πελέ ήταν τρις παγκόσμιος πρωταθλητής και είχε κατακτήσει τα πάντα και σε επίπεδο συλλόγων με την Σάντος. Είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου και, μόλις στα 30 του, αποφασίζει να αποσυρθεί από την εθνική ομάδα, ώστε να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στην οικογένειά του. Σε συλλογικό επίπεδο, κρέμασε τα παπούτσια του το 1977 ως παίκτης της Νιου Γιορκ Κόσμος.

Σε επίπεδο εθνικών ομάδων, είπε το «αντίο» του, σαν σήμερα (18/07), το 1971, σε φιλικό με την Γιουγκοσλαβία (2-2) στο «Μαρακανά» του Ρίο ντε Τζανέιρο (στο ίδιο γήπεδο όπου έκανε ντεμπούτο), στο οποίο δεν σκόραρε, παρ’ ότι έχασε αρκετές ευκαιρίες, πριν αντικατασταθεί στο ημίχρονο. Δίπλα του ήταν όλοι οι συμπαίκτες από την μεγάλη Βραζιλία που έναν χρόνο πριν κατέκτησε το Μουντιάλ, με εξαίρεση τον αρχηγό Κάρλος Αλμπέρτο.

Ο αντίπαλος δεν επιλέχθηκε τυχαία, αφού τότε η Γιουγκοσλαβία αποκαλούνταν «η Βραζιλία της Ευρώπης». Πάνω από 140 χιλιάδες φίλαθλοι (επισήμως 138.575) γέμισαν τις εξέδρες και του ζήτησαν να αλλάξει γνώμη και να μην σταματήσει. Δεν τα κατάφεραν. Κάποιοι, μάλιστα, επέμειναν μέχρι και για το Μουντιάλ του 1974, με τον Πελέ να απέχει, επειδή στην Βραζιλία επικρατούσε δικτατορία.

«Δεν μου αρέσει να απογοητεύω την εξέδρα. Έτσι, ακόμα και αν κάποιες στιγμές ένιωθα ελαφρές ενοχλήσεις, έπαιξα με την ίδια επιμονή, με το ίδιο πάθος. Αν κάποια στιγμή δεν ανταποκρίθηκα στις προσδοκίες, πιθανότατα οφείλονταν στην ποιότητα του αντιπάλου ή ένα άσχημο απόγευμα. Παρ’ όλα αυτά, προσπάθησα. Είμαι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος που αγαπάει τον κόσμο. Είμαι ευτυχισμένος για τις συγκινήσεις που βίωσα. Είμαι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος για τους φίλους που έχω. Είμαι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος για την οικογένεια που έχω. Είμαιέναςευτυχισμένοςάνθρωποςγιατί ζω».

Αυτή είναι η τελευταία φανέλα της Βραζιλίας που φόρεσε ποτέ ο Πελέ σε επίσημο παιχνίδι. Την αντάλλαξε με τον Γιουγκοσλάβο αμυντικό Ντράγκαν Χόλτσερ, έναν ποδοσφαιριστή που γεννήθηκε σε καθεστώς αιχμαλωσίας σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί. Για πάνω από είκοσι χρόνια κοσμούσε τον τείχος μιας καφετέριας στο Ζάγκρεμπ και, στη συνέχεια, πωλήθηκε σε συλλέκτη, έναντι 12.376 ευρώ.

Το τελευταίο του ματς με την «Σελεσάο»

Τα πέντε κορυφαία γκολ του Πελέ σε Μουντιάλ

Ο νόμος του «Μαύρου Διαμαντιού»

50 λεπτά Πελέ – Βραζιλία!

Η ιπτάμενη απόκρουση του Μπανκς

Το κορυφαίο «μη γκολ» του Πελέ