OPINIONS

"Χωρίς ρίσκο δεν κερδίζεις"

"Χωρίς ρίσκο δεν κερδίζεις"

Το ελληνικό μπάσκετ αποχαιρετά την Τετάρτη τον Κώστα Πολίτη στο Νεκροταφείο της Καισαριανής και ο Γιάννης Φιλέρης θυμάται τον ευγενή ευρωκόουτς.

Ο Κώστας Πολίτης έκανε πολλά πράγματα στο μπάσκετ. Πήρε πρωτάθλημα με τον Παναθηναϊκό (το 1967, πριν η χούντα τον υποχρεώσει να σταματήσει την καριέρα του, λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων), έπαιξε με την Εθνική Ομάδα όντας ένας εγκεφαλικός (και ψηλός για τα στάνταρ της εποχής του) πλέι-μέικερ.

Αργότερα, σαν προπονητής ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένος με τον Παναθηναϊκό, όταν κατέκτησε τρία σερί πρωταθλήματα (1980, 81, 82). Αργότερα έγινε ένας σπουδαίος αντίπαλος του Γιάννη Ιωαννίδη είτε με τον ΠΑΟΚ, είτε με τον Παναθηναϊκό (με Άρη και Ολυμπιακό αντίστοιχα). Ήταν ο κόουτς με τον οποίο συγκρούστηκε ο Νίκος Γκάλης (το 1994) και εγκατέλειψε το μπάσκετ, εν μία νυκτί.

Θα μπορούσε κανείς να τον μνημονεύει μόνο γι αυτά. Δεν είναι μικρά κατορθώματα. Ωστόσο η καριέρα του άλλαξε συθέμελα πριν από 31 Ιούνηδες, όταν από την πρώτη θέση του πάγκου οδήγησε την Εθνική Ομάδα στον θρίαμβο του 1987.

Αυτό ήταν το αριστούργημα της ζωής του, που ολοκληρώθηκε την Δευτέρα το ξημέρωμα, 76 χρόνια μετά τη γέννησή του . Και τι σύμπτωση. Είναι και πάλι Ιούνης. Είναι και πάλι αυτές οι μέρες που κάθε χρόνο έρχεται η ιερή ανατριχίλα. Ο Ευρωκόουτς πέρασε στην αθανασία, λίγα 24ωρα μετά την επέτειο του 87, και το ελληνικό μπάσκετ θα τον αποχαιρετήσει με ευγνωμοσύνη την Τετάρτη το απόγευμα στο Νεκροταφείο της Καισαριανής.

Η ξαφνική ασθένειά του είχε γίνει γνωστή τον τελευταίο ένα-ενάμιση μήνα, όπως και η σοβαρότητα της κατάστασής του. Οι περισσότεροι ελπίζαμε ότι κάποια στιγμή θα την ξεπερνούσε.

Πότε ήταν που τον είχα επισκεφθεί στο Γραφείο του στην Καισαριανή, να του αφήσω την πρόσκληση για την εκδήλωση στο Θέατρο Βράχων. Θα παρουσίαζε το βιβλίο "Ευρωμπάσκετ 87, Τίποτα δεν μας σταμάτησε" για την συγγραφή του οποίου είχε παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο.

"Χωρίς ρίσκο δεν κερδίζεις"

Μια χαρά ήταν. Με το παροιμιώδες χιούμορ του, την έμφυτη ευγένεια που τον χαρακτήριζε σαν άνθρωπο. Σε εκείνο το γραφειάκι, ανάμεσα σε ασφαλιστήρια, χαρτιά και πολλά τσιγάρα, έχουν γίνει ορισμένα από τα πιο απίθανα σχέδια του μπάσκετ στην Ελλάδα. Για όλους εμάς, που ξεκινήσαμε τη δημοσιογραφία στη δεκαετία του 80, ασχολούμενοι με το μπάσκετ, το ορμητήριο του Κώστα Πολίτη ήταν ένα από τα μπασκετικά στέκια που έπρεπε οπωσδήποτε να επισκεφτούμε.

Κάπου εκεί χτίστηκε βήμα προς βήμα η μεγάλη Εθνική Ομάδα του 87.

Τον Οκτώβριο του 2016 κλείσαμε ραντεβού στη Γλυφάδα για μια σχεδόν δίωρη κουβέντα, προκειμένου να βάλω τις βάσεις για το βιβλίο. Θα ακολουθούσαν οι παίκτες. Έπρεπε, όμως, πρώτα να μιλήσω με τον προπονητή.

Ξέρετε, ο Πολίτης δεν ήταν ένας απλός κόουτς. Στα 37 χρόνια που ασχολούμαι με την αθλητική δημοσιογραφία (και το μπάσκετ) ήταν ο μοναδικός ομοσπονδιακός προπονητής με όλη τη σημασία της λέξης. Ο άνθρωπος που έλεγχε από το Α έως το Ω την λειτουργία των εθνικών ομάδων.

Ήταν μια άλλη εποχή, ένα διαφορετικό μπάσκετ, μια … αλλιώτικη ομοσπονδία κι ας είχε επικεφαλής τον ίδιο άνθρωπο, που βρίσκεται και τώρα στο τιμόνι. Η σύλληψη για ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα οφείλεται και στον Κώστα Πολίτη, που το 1982 αναλάμβανε τα ηνία της Εθνικής Ομάδας. Ο Γ.Βασιλακόπουλος είχε την υπομονή να τον αφήσει στον πάγκο παρότι το 1983 η ομάδα ήταν 11η , το 1984 δεν προκρίθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες, χάνοντας ματς από τη Βρετανία, ενώ το 1985 δεν πήγε καν στην τελική φάση του Ευρωμπάσκετ.

ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Έβλεπε κι αυτός, όπως όλοι, ότι κάτι … γινόταν. Όχι μόνο στη μεγάλη Εθνική, αλλά και στις υπόλοιπες. Ένας μηχανισμός έμπαινε μπροστά, ώστε να χαρτογραφηθεί όλη η χώρα και τα ταλέντα της. Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, πολύ διαφορετικές από τις τωρινές μεγαλουπόλεις χοάνες, είχε ακόμη το σωματείο σαν πυρήνα παραγωγής παικτών. Κανονικός αθλητισμός, όχι εμπόριο, όπως γίνεται τώρα. Με ορισμένους «μερακλήδες» του μπάσκετ, να ψάχνουν διαρκώς για παίκτες και να τους ανακαλύπτουν.

Ο Πολίτης οργάνωσε τις προπονήσεις των κλιμακίων, αλλά έδινε και το παρών στις τελικές φάσεις των παιδικών και εφηβικών πρωταθλημάτων. Είχε μια εμμονή με τα «ψηλά» πλέι-μέικερ (όπως ήταν ο ίδιος) γιατί έβλεπε την (τότε) σύγχρονη πραγματικότητα. Ενδεχομένως και πιο μπροστά απ’ αυτήν. Στο βιβλίο τα εξηγεί ο ίδιος καλύτερα: «Δεν προκριθήκαμε κι έτσι έγινε η σύλληψη μιας άλλης ομάδας, ανανεωμένης σίγουρα πιο ψηλής στα πρότυπα που είχαν χαράξει οι Γιουγκοσλάβοι, ή οι Σοβιετικοί.

Αυτές είχαμε ως πρότυπο και ξεκίνησα να χτίζω μια ομάδα με τη συγκεκριμένη φιλοσοφία. Μετά ήρθε ο Φάνης, που έπαιζε στο «τρία», ή ο Ρωμανίδης. Ψηλά παιδιά. Να φανταστείτε ότι το 1981 τριάρι έπαιζε ο Γιαννάκης, σούτινγκ γκαρντ ο Γκάλης και πλέι-μέικερ ο Κορωναίος…»

Ο Πολίτης κάνει τομές. Ανοίγει το μητρώο των διεθνών διάπλατα. Δεν τον ενδιαφέρουν που παίζουν οι παίκτες, αρκεί να του κάνουν τη δουλειά. Δίνει προτεραιότητα στους νέους, αλλά δεν διστάζει να επιστρατεύσει τον Δημήτρη Κοκολάκη για τα προκριματικά του Μουντομπάσκετ 86. Ο «Κοκός» κάνει μεγάλα ματς και είναι από τους πρωταγωνιστές της πρόκρισης, την ώρα που ο Πολίτης βάζει στην Εθνική Ομάδα παίκτες όπως ο Αργύρης Πεδουλάκης από το Περιστέρι, ο Παναγιώτης Καρατζάς από το Παγκράτι, ο Σταύρος Ελληνιάδης από τον Πειραϊκό.

Εμπιστεύεται τον Αργύρη Καμπούρη και γενικώς ρισκάρει διαρκώς: «Υπήρχε μεγάλη κριτική, ειδικά όταν έπαιρνα νέα παιδιά. Στην καριέρα μου, όμως έμαθα κάτι: Πρέπει να ρισκάρεις. Αν δεν πάρεις ένα ρίσκο, αν είσαι συντηρητικός δεν έχει τύχη. Εγώ είχα τη φιλοσοφία ότι έπρεπε να παλέψουμε με τα νέα παιδιά».

ΚΑΙ ΓΚΑΛΗΣ ΚΑΙ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ

Δικαιώθηκε. Αυτό που βασάνιζε το μυαλό του ήταν η σύζευξη Γκάλη-Γιαννάκη, δυο τεράστια ταλέντα, που για πολλούς δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν στην ομάδα. Τα δικά του λόγια: "Δεν ήταν εύκολη η σύζευξη. Ο Γιαννάκης είχε το ταλέντο της επίθεσης. Στον Ιωνικός έβαζε 60 πόντους, είχε όμως και το κορμί να παίξει άμυνα. Ο Γκάλης δεν είχε αυτή την ικανότητα και η έφεσή του στο σκοράρισμα ήταν μεγαλύτερη. Έπρεπε να αναμορφώσουμε τον Γιαννάκη, που μόλις περνούσε το κέντρο του γηπέδου, όταν έπαιζε στον Ιωνικό, άρχιζε να σουτάρει. Προσαρμόστηκε στον ρόλο, που πραγματικά του ταίριαζε. Έπαιζε καλή άμυνα, έδινε ασίστ, έβαζε πόντους όταν έπρεπε. Νομίζω ότι βοήθησε πολύ και η μεταγραφή του στον Άρη. Έδεσε το δίδυμο"

Στα μάτια του προπονητή η Εθνική γινόταν μια διαφορετική ομάδα. Δεν πίστευε ότι θα έφτανε να συναγωνίζεται και να κερδίζει τις πιο μεγάλες δυνάμεις της εποχής, αλλά είχε όραμα. Και ήξερε ότι εκτός από τον Φασούλα που επέστρεφε από την Αμερική, θα είχε και τον μπασκετμπολίστα τον οποίο θαύμαζε … απεριόριστα, θεωρώντας τον καλύτερο όλων: Τον Φάνη Χριστοδούλου.

"Χωρίς ρίσκο δεν κερδίζεις"

Ήταν ένας οραματιστής ο Ευρωκόουτς, όπως ονομάστηκε το 87. Το … "τσολιάς" που του είχαν κολλήσει λόγω της κορμοστασιάς του όταν έπαιζε μπάσκετ είχε ξεχαστεί.

Το πόσο καλός προπονητής ήταν το αναδεικνύουν τα λόγια των παικτών του. Ο Παναγιώτης Φασούλας: "Εξαιρετικός προπονητής. Πολύ καλός. Ο κατάλληλος άνθρωπος, στην κατάλληλη ομάδα. Χωρίς εγωισμούς, είχε μια γλυκύτητα, που σε έκανε να παίζεις γι αυτόν. Σου έβγαζε το άγχος από πάνω σου. Σε έπιανε, ας πούμε, και σου’ λεγε: «Κοίτα, δεν θέλω να κάνεις τρελά πράγματα, βάλε μου πέντε πόντους, πάρε άλλα τόσα ριμπάουντ και θα είμαι ευχαριστημένος». Μόλις τα έκανες αυτά, πήγαινες για τα περισσότερα, που φυσικά τα περίμενε και αυτός από τον πάγκο. Ήταν μια αποθεραπεία που σε αποσυμπίεζε πριν από ένα κρίσιμο παιχνίδι". Κι ο Αργύρης Καμπούρης: "Έδινε ευκαιρίες στα νέα παιδιά. Όλοι είμαστε ίσοι στην ομάδα. Ποτέ δεν άργησε κανείς σε ένα ραντεβού, έστω για μισό λεπτό".

Πάνω απ’ όλα ο Πολίτης έβλεπε την επόμενη μέρα. Ακόμη κι αν χρειαζόταν να πάρει πολύ λεπτές αποφάσεις, όπως το 1994 με τον Γκάλη. Δεν ήθελε να κόψει το μπάσκετ στο Νικο, αυτό είναι σίγουρο. Ήθελε όμως να του δώσει να καταλάβει ότι στα 37 του χρόνια, το να έπαιζε βασικός σε ματς ήσσονος σημασίας δεν είχε κανένα νόημα. Είχε και ένα άλλο γνώρισμα. Υπεράσπιζε τις θέσεις του, μέχρι τέλους, χωρίς να φοβάται τις συγκρούσεις ακόμη και με τους φίλους του. Είχε όμως και επιχειρήματα και συζητούσε. Πάνω απ’ όλα όμως έβλεπε … μπάσκετ. Ακόμη και τώρα, ήξερε έναν προς έναν τους ελπιδοφόρους Έλληνες παίκτες. Πού παίζουν, ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματά τους. Αυτός ήταν ο Πολίτης. Πάντα παρών, πάντα έτοιμος για ένα ακόμη ρίσκο.

Μια από τις σκηνές που έμειναν στην ιστορία από το έπος του’ 87, είχε για πρωταγωνιστή τον Κώστα. Αμέσως μετά τον ημιτελικό με την Γιουγκοσλαβία κι ενώ επικρατεί πανζουρλισμός στο ξενοδοχείο John’s, εμφανίζεται η γερόντισσα μητέρα του: "Πού βρέθηκες εδώ;" απορεί συγκινημένος και πέφτει στην αγκαλιά της. Έτσι θα τον θυμόμαστε…

Καλό ταξίδι, Ευρωκόουτς…

Photo credits: Eurokinissi

"Τίποτα δεν μας σταμάτησε": Το βιβλίο για τον θρίαμβο του 1987 όπως τον εξιστορεί ο Γιάννης Φιλέρης, μέσα από τις αναμνήσεις και τις αφηγήσεις των μεγάλων πρωταγωνιστών

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ